|
2004
|
|
|
Aginteko erakundeen aldetik ulergarria ez den jokabide hori, beharbada, ulergarriago izango litzaiguke euskal botere publikoak gizarte zibilaren baitan
|
eragin
indar handia balu. Egin dezagun, esaterako, egitura autonomikoaren baliabideei esker, euskal aginte horrek baduela ahalmenik eta modurik erdaldundurik dagoen herri hau euskalduntzeko.
|
|
|
han hemenka ondutako ikerketetan ondo asko frogatua dago dagoeneko hiztun elebidunaren hizkuntza hautua errotik baldintzatzen duela faktore horrek. Horregatik, erabilera erropen handiko hizkuntzaren altzoan erosoago eta gaituago sentituko da hiztuna, hitz totelka eta lardaskan aritzeak atzera
|
eragiteko
indar handia duelako. Horrenbestez, Garziaren ardura kezka horrek euskararen erabileraren nondik norakoan berebiziko ondorioak dituen glotopolitikaren alorrera garamatza.
|
|
2008
|
|
|
Horretarako, aldi historiko bakoitzari erreparatu behar, egitura horretan herritarrak nazio kide bihurtuko badira. Geure buruari galdetu behar genioke ea zein elementu edo nazio ezaugarri den orain eta hemen
|
eragin
indar handiena duena. Alegia, dimentsio politikoari dagozkionak diren, ala dimentsio linguistikoari eta kulturalari darizkienak.
|
|
2011
|
|
|
Horiengan guztiongan, itsasoak duen erakartzeko eta amets
|
eragiteko
indarra handia da. Hala, zetazeoak babesteko Ambar elkartean boluntario dabilen Olatz Lazkanok onartzen digunez, itsasotik urruti dagoenean haren falta igartzen du; bestetik, Jose Luis Abuin arrasatearrak 10 urte darama belauntzi baten jabe izaten, bazkide batekin, eta ahal duen guztietan irteten da nabigatzera.
|
|
2016
|
|
|
ama hizkuntzaren belaunez belauneko transmisio naturalari dagokionez jardungune guztiak garrantzi bereko edo bertsuko direla uste izatea. Giza arteko mintzajardun arruntari bizirik eusteko eta, horren bidez, ahuldutako hiztun taldeen edo hiztun elkarte osoaren ama hizkuntza belaunez belaun transmititu ahal izateko,
|
eragin
indar handia (goa) dute jardungune batzuek (etxeak, lagunarteak, auzogiro hurbilak, une batetik aurrera lan esparruak) eta txikia (goa) besteek. Perspektiba kuantitaboa(" zenbat ordu?") da, hasteko, garrantzi hierarkia horren moldatzaile:
|
|
|
Munduko Langileen Internazionala (IWW) ez zen alderdi politiko bat, areago, alderdi politikoak antolatzearen aurka zegoen?; hala ere, hark egin zuen Alderdi Komunista sortzeko bigarren
|
eragin
indarrik handiena. 1905ean sortu zen IWW, edo. Wobblies?, jendeak izendatu moduan.
|
|
2017
|
|
|
" Giza arteko mintzajardun arruntari bizirik eusteko eta, horren bidez, ahuldutako hiztun taldeen edo hiztun elkarte osoaren ama hizkuntza belaunez belaun transmititu ahal izateko,
|
eragin
indar handia (goa) dute jardungune batzuek (etxeak, lagunarteak, auzogiro hurbilak, une batetik aurrera lan esparruak) eta txikia (goa) besteek. Perspektiba kuantitatiboa(" zenbat ordu?") da, hasteko, garrantzi hierarkia horren moldatzaile:
|
|
|
Herri hizkuntzaren erabilera kultura idatzira hedatu ahala, nazio batasunaren sentipenak hozitu egiten dira hiztunen buru bihotzetan. Edonola ere, batasunaren
|
eragin
indar handi hori, komunitate nazional bat osatzen dutela pentsatuz barneratu duten irudipen hori44, baldintza jakin batzuen mende dago. Hala, betiere Hastings en arabera,, hizkuntza idatziaren efektu sozialaren neurria, hark hiztunengan izan duen eraginaren araberakoa izango da, halako patroi ezagun eta onartu bat bilakatzean datza arrakastaren eta porrotaren arteko aldea.
|
|
2021
|
|
|
Hizkuntza sozializazioaren ikuspegia txertatuz gero, zera dio ikerketak: «Adinarekin batera ikasleek euren sozializazioan aurrera egin ahala, gizartearen
|
eragina
indar handiagoz sartzen da eskolako ingurunean, baita hizkuntzak erabiltzeko gizarte arau inplizituak ere». Gipuzkoako, Bizkaiko eta Arabako gizartea oro har eskola baino erdaldunagoa denez, ikasleak heldu ahala, euskararen presentzia txikitu egiten da.
|
|
2022
|
|
|
Gauzak horrela, esan daiteke eskolak, esparru gisa, gaitasuna duela gaur egun EAEn gizarteko batez bestekoa baino nabarmen euskaldunagoa den esparru bat eratzeko. Hala ere," ikasleak, adinarekin batera, euren sozializazioan aurrera egin ahala, gizartearen
|
eragina
indar handiagoz sartzen d (el) a eskolako ingurunean, besteak beste, baita hizkuntzak erabiltzeko gizarte arau inplizituak ere" (Martinez de Luna eta Suberbiola, 2020: 34).
|
|
2023
|
|
|
Euskararen gaitasuna belaunaldi berrietan gorantz doan arren, nabarmena da, jaiotza tasaren murrizketak eraginda, belaunaldi berriek gizarte osoko kopuru absolutuetan eragin mugatua dutela. Gainera, Arrue ikerketako emaitzek nabarmendu duten bezala, ikasleek, adinean gora egin ahala, gizarteko hizkuntza erabileraren arau nagusiekiko konbergentziarako joera erakusten dute, euren sozializazioan aurrera egin ahala, gizartearen
|
eraginak
indar handiagoa baitu, baita hizkuntzak erabiltzeko gizarte arau inplizituek ere (Martinez de Luna eta Suberbiola 2020). Hortaz, aipatutako ideia markoak, funts edo oinarri soziolinguistiko gutxi izateaz gain, euskararen normalizazioaren ardura belaunaldi berriengan gehiegi zamatzea suposatzen du.
|