|
2000
|
|
|
3.Inoiz Liburutegi Nazionala egingo balitz,
|
ene
ustez, Eusko Ikaskuntzak luke eginkizun garrantzitsu hori bere gain hartu.
|
|
2001
|
|
|
(Eta inork uste balu arazo hori jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark atera zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla. Egia esan, arazoaren mamira joanez gero, Arana ez litzaiguke arrazistago agertuko garai hartako gainerako espainol eta europar politikariak baino, baina testuinguru horretan juzgatu behar izanez gero ere,
|
ene
ustez komenigarria litzateke hori lehenbailehen geuk egin eta geure historiaren puntu ilun hori behin betiko argitzea, Sabino Aranaren gainean zenbait abertzaleren artean oraindik dagoen hagiografia nahia eta ezin ukituzko tabu absurdo hori erabat baztertuz).
|
|
|
Begien bistan denez, eta salbuespenak salbuespen, Euskal Herriko PSOEn ez da euskaltzalerik, ez euskal sentiberatasunik ere, eta alderdi batean aldaketak gertatzeko, gutxieneko masa kritikoa behar da, eta sozialistek horixe dute falta.
|
Ene
ustez, etortzekotan, aldaketa kanpotik helduko zaie, katalan galegoen eraginez, edota Madrilgo bere kideen komenientzien akuilupean, baina orduan ere gaizki eta berandu, berek ez duten komentzimendua baitigute besteoi sinetsarazi.
|
|
|
Josu Zabaletarena rtikuluan deigarri gertatu zitzaidan gauza bat tonua izan zen, bere kutsu samindua: Pruden Gartziarena, esan bezala, polemikoa zen, ironia erabiltzen zuen, baina,
|
ene
ustez, gutxieneko errespetu maila batetik abiatzen zen. Lur arg italetxeko arduradunaren ukituak, tamalez, bere adierazpen batzuen baliagarritasun eztabaidaezina iluntzen du.
|
|
|
Gizarteko maila ezberdin etan (norbere lanbide, denda edo zerbitzuan, enpresa, fabrika eta bulegoetan, administrazio irakaskuntzan, politika munduan...) ideologiaren arabera aitortzen dugunarekinkontsekuente izateko konpromisoa lortu behar dugu, hizkuntz politika aktiboagoa bultzatuz (aski inkesta egin dira orain arte ere; garaia dugu kanpaina eraginkor eta zabala antolatzen hasteko, behingoz!).
|
Ene
ustez, emakumeen eskubide eta berdintasunaren alde Emakundek hartu duen bidea egiaz imitagarria dukegu euskarari dagokionez.
|
|
|
1. Galdegaia jorratzen hasi baino lehenago, egiten den galderan dagoen baieztapena erabat zuzena ez dela,
|
ene
ustez, esan beharra daukat, euskalgintza auzitan jartzea ez baita azken urteotako kontua, ia ia betidanikoa baizik.
|
|
2002
|
|
|
Saritua nongoa eta Euskal Herriaren Mendebaldekoa izatea ere berri pozgarria da, sarriegitan bai baitirudi gure literatur sorkuntza guztia eta harrobi bakarra Donostia inguruan dagoela; eta, horregatik, errealitatearen oreka mantentzeko, on da,
|
ene
ustez, gure periferian ere euskalgintzan aspalditik egiten ari den lan neketsuak, aldizka bederen, bere fruituak agertzea.
|
|
|
Izaerari dagokionez, gai hori hainbat dokumentutan (Uztaritzeko UEUren agirian hasi eta EIREk antolaturikokong resuan, besteak beste) askoz zehatzago aipatu denez, modu telegrafikoan aipatuko ditut ene ikuspuntutik oso kontuan hartzeko diren zenbait ezaugarri.
|
Ene
ustez, lehenik eta behin euskal herritar guztiei irekita egon behar duen unibertsitateak zerbitzu publikoa ideologia diskriminaziorik gabekoa eskaini behar du, diru publikoz zein pribatuz finantzatua dela. Espreski onartu behar litzateke herri ekimenaz sorturiko unibertsitatearen posibilitatea, lehenago ikastolen mugimenduak irekitako bidetik, taldehe rritarren ekimenaz herritar guztientzako zerbitzu publikoa (eta ez talde baten interes pribaturakoa) eskaintzekobo rondateaz.
|
|
2003
|
|
|
Eskola bere eginbeharra betetzen ari delako, helduen euskalduntze alfabetatzearen alorra murriztea albiste ona da
|
ene
ustez. Baina txanponaren beste aldea, alde itsusia alegia, euskarara hurbiltzeko motibazio berri eta indartsurik agertu ez izana da.
|
|
|
Urteetako inertziak eta tradizioak, nahiz eta egungo egoerari dagoeneko ongi egokitzen ez zaizkion, hortxe diraute temati. Zailtasunak zailtasun, hala ere, ikuspegi aldaketaren ardatzak honako hauek izango lirateke
|
ene
ustez. Jada ez litzateke euskarazko ikastaroak antolatzea erakunde hauen egiteko nagusia, baizik eta kultura ikastaro ugari, oparo eta guztiz erakargarriak prestatzea.
|
|
2006
|
|
|
|
Ene
uste apalez, intelektualen sinesgarritasuna dugu balio gorena.
|
|
2010
|
|
|
Tentsio iturri izan daiteke eta fusio horretan ustekabeko oztopoak sor ditzake.
|
Ene
ustez, ez da izan ganorazko erabakia, baldin eta Tecnaliaren kupulan sortu duten lanpostu berri hori lore-ontzi funtzioa baino ez duen.
|
|
|
Adibidez, pertsona edo taldeen pobrezia gutxiagotzeak erantzun politikoak exiji ditzake estatu/ erkidego/ nazio gobernuetatik, baina horien eragiteko gaitasuna oso mugatua egon daiteke nazio mugetatik kanpoko aktoreen eraginengatik (horien artean, alde askotako instituzioak edo inbertitzaile instituzionalak, esate baterako). Interkonexio hori globalizazio garaikidearen ezaugarri bat da, eta agerian uzten du,
|
ene
ustez, mundu industrializatuak bere mugetatik kanpoko pobrezia murrizteko obligazioa duela50 Hori esatean ez naiz ari esaten etxe barruko ekintza politikoa alde batera utzi behar denik; inolaz ere ez. Ikerketek argi uzten baitute etxetiar koalizio politiko efektiboek zer nolako eragina duten hazkunde ekonomikoak populazioaren osasun maila hobeagotzeko prozesuan51, 52,53 Hala ere, globalizazioak berak koalizio horien ingurumena itxuratzen du eta beren arrakasta aukerak ere mugatzen ditu era askotan, ez ahantz!
|
|
|
Azken urteotan, bi marko berri eskaini dira globalizazioa eta osasuna ulertarazteko2, 3 Lehenbizikoak kritikotzat hartzen du faktore ekonomikoen eragina; bigarrena, aldiz, globalizazio ekonomikoaren eta nazioarteko gobernantzaren eraginetan zentratzen da batez ere. Biak, garrantzitsuak eta egiazkoak izan arren,
|
ene
ustez, motz gelditzen dira, globalizazioaren prozesuak osasunean duen eraginaren gaiak marko zabalagoa exijitzen baitu, holistikoagoa, bai herrien osasunaz bai globalizazioaz kontzepzio zabalago batean oinarrituta egon behar duena.
|
|
2011
|
|
|
Billera ortaz eztakit zer esan. Nolanai ere,
|
ene
ustez lasterregi egiña izan da, eta besterik ere ezagutzen dut iritzi berekorik. Leengo batzarrea egin berria da, or bertan gaiñera, eta beldur naiz ez ote diteken ortik oztoporen bat sor.
|
|
|
Itzulpena laburra eta trinkoa da, latina baino areago. Trinkoegia,
|
ene
ustez. Laburtasunak merezi ote du horrenbeste opari?
|
|
|
Halere, zinema munduan ez dugu aspaldiko partez izan aurten bezalako uzta, nahiz eta urte honetan Antxon Ezeiza joan zaigun. Eta, Euskaldunon Egunkariaren aldeko epaiak,
|
ene
ustez, ekar dezakeen kalte ordainen ebazpenak beste sari berri bat (benetan berria!) suposa lezake, nahiz eta, sari guztiek beren ondoezik badutenez, 18/ 98 aferan (Egin, Joxemi Zumalabe, Ezpala...) gero eta loteriaren antz handiagoa duen espainiar justiziak ez duen saririk eman, harria berritu baizik. Izan ere, froga berberez, Euskaldunon Egunkariako epaian magistratua izan zenak (Gomez Bermudez) Arnaldo Otegi absolbitu zuen, aipatu 18/ 98ko epaimahaiburuak (Angela Murillo) zigortu zuen bitartean.
|
|
|
Euskararen garapena ezin da pertsonen atxikimendu soilaren esku utzi. Honez gero, Artzeren aforismoak ez du balio,
|
ene
ustez behintzat. Inoiz egon den euskaldunon kultur indar handiena baitago egun... Asko, aski ez bada ere.
|
|
2012
|
|
|
|
Ene
ustez, lerrootan oso garbi azaldu zuen Goyanartek bere lan metodologia, eta ez da kasualitatea bere obra, orokorrean, naturalismoaren barruan kokatua aurkitzea. Idazleak bere esperientziez idazten du, Argentinako errealitatearen inguru eta egoera gordinenak azaldu nahian.
|
|
2013
|
|
|
Saizarbitoriaren eleberria, ene aburuz, nobela dugu zentzu hertsian; hau da, errelatu burgesa da non Donostiako jende printzipalaren deskripzioa egiten den inolako ikuspegi kritikorik gabe. Areago, hor datza,
|
ene
ustetan, bere balio literario gorena. Ez duela funtsezko kritika ideologikorik egiten, kontakizunen bidez (kanpoko ikusle batek eraginda...) bizipenak azaltzeko gai dela baizik.
|
|
|
|
Ene
ustez, Donostian behinik behin, teoria guztiei aukera eman zaie, eta esan dezagun, bide batez, errelatuaren bidean jarrera horixe dela hartu beharrekoa. Hau da, Ramon Saizarbitoriak Martutene eleberriagatik Euskadi Literatura Saria jaso zuenez, bere kontakizunak errelatuaren arloan" kontsentsua" posible zela erakusten zuelako ustearen aurka, nik ez dut uste gure narratiba historikoan inolako ikuspegi bateratua behar denik, diskurtso guztiak azaltzeko aukera berdintasuna baizik.
|
|
2014
|
|
|
Eta bai. Zerbait berri eta gure euskaltzaleen artean komunzki agertzen ez zena zekarren,
|
ene
ustez, Krutwig jaunak, hots, kultura hitzen ganako minberatasun apartekoa nolabait esateko.
|
|
2015
|
|
|
Irakurleari irudi dakioke iruditu ez arrazoi gabe,
|
ene
ustean ereSarrionandiak ez diola estimu handiegia erakusten oinez oinezko politika konbentzionalari. Pragmatika instituzional arruntean udaletxeetan, diputazioetan, Legebiltzarrean edo Jaurlaritzan engaiaturiko politika abertzaleari batik bat.
|
|
2016
|
|
|
Hartu emanak ere lasatu dira. Hori izan da 68ko Maiatzaren emaitza iraunkorrena,
|
ene
ustez. Iraultza bezala ez da izan.
|
|
2017
|
|
|
" ikusgarri hau arraroa da, eta hortakotz ikustea merezi du".
|
Ene
ustez, ez dago laudorio hoberik.
|
|
|
Eta bigarrenik, harmonizazioak, eta hor Guridi enetzat handiena izan da, gero Esnaola, Zubizarreta, Aita Donostia. Eta orain,
|
ene
ustez, oraingo eskolan batzuk disonanteegiak dira eta sobera garaikideak, baina Javier Busto biziki ona da, zeren eta zailena erdietsi baitu: badaki euskal kutsua mantentzen disonantea izanez.
|
|
|
Kolorea inportantea da, edo bederen
|
ene
ustez kolorezko detaile bat. Oroitzen naiz behin Erronkariko jantziekin dantzatu ginela.
|
|
|
1946an,
|
ene
ustez. Oxobi apezak ezkondu gintuelarik emaztea eta biak, 1946an zen hori, eta kofesatu gabe eta komuniatu gabe izan nintzen aldarean...
|
|
2018
|
|
|
Azken hilabeteotako iritzi artikulu batzuek erakusten dutenez, euskara batua beti erasoa sentitzen da, norbaitek idatzian euskalki bat baliatzen duenean.
|
Ene
ustez lekuz kanpoko minberatasuna da hori, ez baita euskalkia euskara batuaren etsaia, alderantziz, euskara batuak iraungo badu (eta iraunen du) euskalkiekin elkarlanean ziurtatuko baitu bere bidea.
|
|
|
Batuak, beste lurraldeetako herrikideekin harremanetan egotea eta haiengandik aberastea erraztu zidan, mila lekutakoen ulertzeko bitartekari gisa. Horrela, hiztunei eta eskualdeetako mintzoei mesede egin die
|
ene
ustez, batzuk besteekin bizitzeko eta elkar trukatzeko aukera emanez. Hiztun komunitate egoten edo bihurtzenlagundu gaitu batuak.
|
|
|
2018ak zalaparta handirik sortu ez duen albiste bat ere ekarri zuen, erakundeei dagokienez urteko inportanteena
|
ene
uste harroan: Beatriz Herraez da Artiumeko zuzendari berria.
|
|
2020
|
|
|
Zentsurak uste baino sakonago kutsatu du,
|
ene
ustetan, euskal kultura. Izan ere, legezko zentsura horrek autozentsurara behartzen du idazlea, iturburuko zentsurara.
|
|
2023
|
|
|
|
Ene
ustez, bidegileek, liderrek, ez badute egiten, gaitz da besteek egitea. Egina dut ikerketa bat Ipar Euskal Herrian maiztasun batekin argitaratzen diren agerkariez.
|
|
|
Aspaldiko kontua da.
|
Ene
ustez, Euskaldun Gazteriakoak Arrasaten izanak ziren kooperatibak ikusten eta harremanak egiten bertako buruekin, helburua zelarik hemen sortzea kooperatibak. Gureak mueble kooperatiba sortu zen 1986an Arrosan, baina aitzinagotik bazen beste proiektu bat Senperen.
|
|
|
Garapen ekonomiko mota honen kontra naiz. Ez dugu gehiago hazi behar,
|
ene
ustez; bestenaz, dena betoiez beteko dugu. Hemen langabezia estrukturala baino ez dugu, ehuneko zortzi ingurukoa, ez da emendatzen portzentajetan, baina zenbaki osotan bai.
|
|
|
Halere, gauzak aldatu dira azken urteetan, eta orain badira hirugarren mailako unibertsitate teknikoak eta goi mailakoak.
|
Ene
ustez, nahikeria garbirik ez da izan azken urteak arte.
|
|
|
" Garapen ekonomiko mota honen kontra naiz. Ez dugu gehiago hazi behar,
|
ene
ustez; bestenaz, dena betoiez beteko dugu. Garapena gure kaltetan doa" arduradunak, Iparraldeko lantegi handietan ari direnak...
|
|
|
Orain gauzak aldatu dira eta jendea libre sentitzen da.
|
Ene
ustez, beste muturrera pasa gara. Gazteak, orain, batekin eta bestearekin ibiltzen dira, eta ezkontzak galdu du bere erranahia.
|