|
2009
|
|
|
Eta gizon
|
emakumea
nola sortu zen?... Beharbada irakurleak txikitan portzelana estimatu bat etxean apurtu zuen, eta amak eraman zuen disgustua gogoratuko du, eta bere larritasuna.
|
|
|
Azpititulua hauxe du:
|
Emakumeek
nola gaindi dezaketen depresioa.
|
|
2012
|
|
|
Bestetik, tragediaren soingainekoa eranzten duenean, nahikoa atsegina eta jostagarria da. Irrikaz nago
|
emakumeekin
nola jokatzen duen ikusteko: uste dut gogotik ahaleginduko dela orduan!
|
|
2013
|
|
|
–Eta nola nahi duzu esatea ba, morroi horri txortan egitea gustatzen bazaio berdin
|
emakumeekin
nola gizonezkoekin?
|
|
2014
|
|
|
ez dut emakume horrekin arazorik izan nahi, eta zerbaitek esaten dit izango ditudala telebistara hurbiltzea erabakiz gero. Ez dut ulertzen, zarata honekin guztiarekin, beste
|
emakumeak
nola irakurri ahal zuen.
|
|
|
Kontatzen didate zenbat xanpain edaten duten unibertsitatean, eta zenbat diru galtzen duten kartetan. Zure adineko gizonek badakite
|
emakumeak
nola tratatu.
|
|
|
emakumeak marrazkiari so egiten zion bakoitzean, belarritik belarrirainoko irri zabala egiten ez zuen, bada! Beñatek, gero, lana bukatu,
|
emakumeari
nola deitzen zen galdetu?. Cécile, erantzun zion honek?, eta eskaintza idatzi zion, frantsezez:
|
|
2016
|
|
|
|
Emakumeak
nola jokatuko zain,
|
|
|
Bere lehen poesia liburuarekin
|
emakumeak
nola hunkitu zituen kontatu du ondoren, emakume helduak ia beti, horietako batzuk bere etxearen aurretik igarotzen baitziren disimuluan, alde batera lehenik eta bestera gero, paretik pasatzean leihoetara begiratzeko aprobetxatuz. Berak ez duela emakumeekin suerterik izan, baina ezagutzen duela, aitortu du, begiratzeko modu hori.
|
|
|
Paperean jasotako eskubideak ez dira bermatzen».
|
Emakumeekin
nola, euskaldunekin hala. «Minorizatuak gara».
|
|
2017
|
|
|
–Egun hori baino lehenago ibiliak izanen ziren elkarrekin. Auskalo
|
emakumeak
nola zuritzen zizkien ateraldiak seme alabei. Kontent egon izanen ziren, ama alargunak lehengo ohiturak berreskuraturik.
|
|
|
Ez dut ene lana hemen kontsideratuko,
|
emakumea
nola ikusi eta transformatu duen mendebaleak, etapaz etapa eta arloka, prototipoak segitzea: Erdi Aroko santak eta birjintasunaren gurtza, trobetako amodio gortesaua, milaka sorgin kiskalduak, Ernazimentuko eta Saloi ilustratuetako dama eskolatsuak.
|
|
|
Hezkuntza aipatu du. . Erabat markatzen du
|
emakumeak
nola sartzen diren lan merkatuan eta gizonezkoak nola: soldata edo lanaldia negoziatzeko, enpresan bertan gora egiteko, beren burua erakusteko eta esateko, hau nik egin dut??.
|
|
|
Alde batetik, biztanleria amerikar zuriaren gehiengoak irrazionalki pentsatzen du, bere fantasia politikoan, gutxiengo sozial hauek, beren arrazaren edo generoaren, aitzakiarekin?, merezi dutena baino gehiago lortzen gozatzen dutela, liberal zurien erruduntasuna beren alde nola manipulatu dakitelako (zerga gutxiago, estatuaren asistentzia eta laguntza gehiago...). Hots, gehiengo zuriarentzat, gutxiengo arrazial etnikoak eta
|
emakumeak
nola gozatu dakitela suposatzen den subjektuak dira. Bestetik, Trumpek, gehiengo zuri amerikarrak bezala, gutxiengo sozial horien gozamen merezigabea gorroto du eta, beraz, gorroto horren adierazle nagusi bihur daiteke.
|
|
2018
|
|
|
Kontratua gailenduz gero, sexu ezberdintasuna ugazabatzan eta mendekotasunean oinarritzen duen konstrukzio patriarkalak bertan segituko du, erreprimituta badarik ere. Konstrukzio horrek, hain justu, bere hartantxe iraun behar du norbanako kontzeptuak esanahirik izango badu eta hala
|
emakumeei
nola gizonei libertatearen promesa egingo badie, jakin dezaten zer izan behar duten helburu. Konstrukzio hori erreprimituta baino ezin dute emakumeek halako helbururik izan.
|
|
2019
|
|
|
Garai hartako emakume eredugarria izateaz gain, Undsetek bere lanetan
|
emakumeak
nola islatu zituen irakurtzeak eman dit atentzioa; baita sexualitatea, feminismoa eta gizartean emakumearen papera nola uztartu zituen ere, hain zuzen, aitzindaria zen pentsatzeko modu hori garai haietarako.
|
|
|
–Gertakariak katalogatzeko zailtasunak daudenean edota zalantzak dauzkatenean ea indarkeria egon den edo ez, bakoitzaren posizioaren eta joera kognitiboaren araberakoa izango da intimidazioari buruz egiten dugun interpretazioa; hau da, norberaren esperientzien motxilaren araberakoa?, azaldu du Asuak: ?
|
Emakumea
nola senti daitekeen hautemateko sentsibilitatea daukanak argiago ikusiko du hura [Iruñekoa] intimidazio egoera bat izan zela; emakumea erabat behartuta sentitu zela, eta beretzat erosoena zena egitea erabaki zuela?. Aldiz, biktimei exijitzen bazaie erasoen aurrean erresistentzia esplizitu eta fisikoarekin erantzuteko, funtsean errua edo ardura haiengan ipintzen da, eta lehen aipatutako estereotipoa indartzen da:
|
|
|
emakumea zergatik da Bestea? Kontua da jakitea
|
emakumearengan
nola atzeman izan den natura historiaren joanean; kontua da jakitea gizadiak zer bilakarazi duen gizaki emea.
|
|
|
Kulturaren arloan, esaterako, aintzat hartzeko moduko eginkizuna betetzen dute halako emakumeek: haiek irakurtzen dute liburu gehien, baina kartetako bakar joko bat egiten den bezala leitzen dute; literaturak zentzua eta duintasuna izango baditu, irakurleek beren egitasmoetan konprometitutako norbanakoak izan behar dute, literaturaren laguntzaz zerumuga zabalagoetara jotzen dutenak; literaturak giza transzendentziaren mugimenduan txertaturik egon beharra dauka;
|
emakumeak
nola beheratzen dituen liburuak eta artelanak bere immanentzian irentsiz, bada, margolana ere apaingarri bihurtzen da halaxe; musika, berriz, lelo; eleberria, kakorratzez eginiko teontzia bezain asmakeria funsgabe. Emakume estatubatuarrak dira bestsellerrak doilortu izanaren erantzuleak:
|
|
|
Nabarmentzekoa da ezen, konparatzen baditugu emakume ezkongabeen suizidio kopurua eta emakume ezkonduena, ohartzen garela ezkonduak bizitzaren hastiotik irmo babesturik daudela hogei hogeita hamar urte dituztenean (batez ere, hogeita bost hogeita hamar bitarte), baina ez hurrengo urteetan. . Ezkontzari dagokionez, idatzi du Halbwachsek?, babesa ematen die hala probintzietako
|
emakumeei
nola Pariskoei, batik bat hogeita hamar urte bitarte, baina gero eta gutxiago hurrengo urteetan?.
|
|
|
emakumeek ia debekatua dute ezertxo ere egitea. Nolanahi ere, a priori ez du batere zentzurik konparatzeak gizonek eta
|
emakumeek
nola darabilten askatasuna nork bere mugen barruan, zeren eta, hain zuzen, libreki erabiltzen baitute askatasuna. Askotariko moldeak hartuta, fede txarreko tranpek eta seriotasunaren engainuek kalte egiten diete bai gizonei eta bai emakumeei; askatasuna oso osoa da bakoitzarengan.
|
|
|
–Bai memeloak gizonak!
|
Emakumeek
nola sartzen dieten buruan nahi duten guztia!?, idatzi du Marie Thérèsek. Askok, ordea, nazkaz betetako erresumina diete gizonei; haien bizioez higuindurik daude, besteak beste.
|
|
|
Emakumeak onartzen duen mendekotasuna ahultasunetik datorkio:
|
emakumeak
nola aurkituko du elkarrekiko mendekotasunik, bada, berak haren indarrean maitatzen duen gizonarengan?
|
|
|
Uraren gainean ibiltzen nintzen; emakumeak nire besoari heldu, eta hondora noa?.
|
Emakumeak
nola dezake hainbeste, gabezia, pobrezia, negatibotasuna baizik ez bada, eta haren magia alegiazkoa bada. Montherlantek ez du azaltzen.
|
|
|
biziak zahardadearen eta heriotzaren hazia du bere baitan, nahiz eta arroparik erakargarrienak jantzi. Gizonak
|
emakumea
nola erabiltzen duen, bada, horrexek txikitzen ditu haren bertuterik estimatuenak: ama izateak higaturik, erakarmen erotikoa galtzen du; antzua bada ere, urteen joana aski da haren xarma histeko.
|
|
|
–Gerrariak arriskua eta jokoa maite ditu, dio Nietzschek?; horregatik maite du emakumea, huraxe baita jokorik arriskutsuena?. Arriskua eta jokoa maite dituen gizonak atsekaberik gabe ikusten du
|
emakumea
nola bilakatzen den amazona, baldin eta hura menderatzeko esperantza badu: bihotz bihotzean, zera nahi du, borroka hori jolas bat izatea berarentzat, eta emakumearentzat, berriz, destinoa jokoan izatea; hona gizonaren egiazko garaipena, gizon askatzaile nahiz konkistatzaile izan:
|
|
|
Zenbaitetan, krisia aise konpontzen da; bestelako egoera tragiko batzuetan, ordea, suizidioa edo erotasuna da krisiaren amaiera. Zernahi gisaz,
|
emakumeak
nola erantzuten duen, horren araberakoa du destinoaren parte handi bat. Psikiatra guztiak bat datoz zein garrantzizkoak diren emakumearentzat hastapen erotikoak:
|
|
|
Batzuek diotenez, lehengo aldia mingarria eta, oro har, esperientzia mingotsa izaten dun. Albertok, haatik, bazekien jendea nola tratatu?, bazekien
|
emakumeok
nola tratatu. Gau hartan, nire gorputzaz gain, bihotza ere eman nionan, inori inoiz eman ez diodan eran eman ere.
|
|
2020
|
|
|
Ezin du eraman izena ahoskatzen ere ez dakien Andraize auzo elkarteak
|
emakumeak
nola hauspotu dituen. Gizonen artean basektomiaren inguruko informazioa zabaltzen ari direla jakin duenetik, gaia beti dauka ahotan.
|
|
2021
|
|
|
Eta ez dakit zer esan, mundua arraroa zen zure sasoian eta arraroagoa da orain. Feminismoarekin adiskidetzearren idatziko luke, akaso; edo bere baitako femeninotasunean arakatzearren, bere misoginia batere sendatu gabe; edo
|
emakumeoi
nola idatzi genukeen esatearren edo emakumeok nolakoak izan ginateken seinalatzearren; edo... jainkoak daki zergatik –gizontxoak izan nahi duen jainkotxoak esan nahi dut– Gizontxoaren literatura gizontxotxolokeriara nola amiltzen den ikusi nahi duenak espektakulua, benetako espektakulua haren literatura trabestituan aurkituko du, haren emakumezko pertsonaien literaturan, esan nahi dut.... Orrialde batzuk aski dira ilea lazten duen lotsa sentitzen hasteko, literatura estrabagante bat ikusteko, baita inoiz literatura sobrio eta elegante bat egiteko gai izan den idazlearen eskutik ere.
|
|
2023
|
|
|
Emakume beltzak eranskin gisa gehitzea hain justu emakumeok luzaroan kanpoan utzi izan dituzten sistemetan eta horri" aniztasun" esatea ez da konponbidea. Aurreko feminista beltzen lanean oinarrituz –Audre Lorde, eta abar–, Crenshawk bereziki erreparatzen du gutxiengoetako
|
emakumeek
nola sufritzen duten sekula onartu ez dituen edo oneratzen lagundu ez dien sistema baten eskuetan. " Halako bazterkeria arazoak ezin dira konpondu besterik gabe emakume beltzak dagoeneko ezarria den egitura analitiko baten barnean sartuta", idatzi zuen Crenshawk, ez baitzuen sinesten identitatea onartzera mugatzen zenik gizarte eta estatu batek diskriminazioari erantzuteko egin zezaketen guztia.
|