|
2009
|
|
|
Moderniaren hastapenean, alabaina, 1606tik aurrera, teleskopioarekin eta ilargiaren behaketa zientifikoarekin, begikera hori erdi natural erdi mistikoa zeharo kordokatua geratu da. Ilargia ez da esfera lau bat distirazkoa, zeruko argiaren ispilua, materiaz nahiz formaz biribila, perfektua; ezpada Galileik han mendiak eta sakanak ikusi ditu, irregulartasunak, haran eguterak eta ospelak, itzalguneak, opazitate eta argitasun diferenteak eskualdeen artean, hots, gizon
|
emakumeon
lurra bezalakoxea dena (Sidereus Nuncius, 1610). Ez zientzia berriarengatik bakarrik, baina XVII. et XVIII. mendeetan, Ama Birjinaren errepresentazioan Immaculata tipoa nagusitu da:
|
|
|
nik, emakume bat aukeratzen dudan bakoitzean, hortzetara begiratzen zioat, ganadu erosleak behorrei bezala, kar kar kar!?: esan nahi baita Domingok hitz haiek entzuten zituela eta entzundakoaren arabera irudikatzen zituela
|
emakumearen
lurrak: ezti iturriak, flan erraldoiak, su hezeak, panterak eta behorrak?; Domingok, beraz, irrika bizi hura bizi zuen, edo irrika biziak bizi zuen Domingo, lur haiek ezagutuko zituèn eguna noiz iritsiko?
|
|
|
nik, emakume bat aukeratzen dudan bakoitzean, hortzetara begiratzen zioat, ganadu erosleak behorrei bezala, kar kar kar! –: esan nahi baita Domingok hitz haiek entzuten zituela eta entzundakoaren arabera irudikatzen zituela
|
emakumearen
lurrak: ezti iturriak, flan erraldoiak, su hezeak, panterak eta behorrak...; Domingok, beraz, irrika bizi hura bizi zuen, edo irrika biziak bizi zuen Domingo, lur haiek ezagutuko zituèn eguna noiz iritsiko... horregatik, Frantziako iparraldeko portu hura bistaratu eta marinel guztiak oihuka hasi zirenean pozaren pozez, Domingo erdibituta bezala sentitu zen, pozaren eta beldurraren artean, irria ere halakoa, bide erdian hautsia... horixe baitziren lur berri guztiak, antza, zorionerako deiak, baina zoritxar ere bihur zitezkeenak, ezintasunaren eta porrot erabatekoaren ikur, lur berri baten bila zebilenak beti buka baitzezakeen berritasunak irentsia; Domingok, halatan, bere zalantzak zituen, ez baitzekien lur berri haiek –baratze sekretuez mintzatzen zitzaion marinel bizarduna– atzemateko eta gozatzeko gai izango ote zen; eta ez marineletako batek –zeruan hegazti ilun bat ikusten zuen bakoitzean, ubarroi bat, esate baterako, aitaren egiteko ohitura zuenak– esaten ziolako" hura" bekatua zela –" ‘Sipilia’ harrapatzen baduk, ikusiko duk...", mehatxatzen zuen–, emakumea bekatu iturri zelakoan (ikusi besterik ez zegoen zer egin zuen Ebak Adanekin, edo Sodoman eta Gomorran gertatua:
|
|
2013
|
|
|
Kimuri tentsioa eta berotasuna igo zitzaizkion, eta atzera botata kanpoan isuri zuen.
|
Emakumea
lurrean eseri zen, barrezka, malizioski begira gazte heldu berriari. Kimuk prakak jantzi zituen.
|
|
2017
|
|
|
Ohi zenaren arabera, lurra gizonei ematen zitzaien, eta gizonezkoen leinuan zehar transmititzen zen, nahiz eta
|
emakumeek
lurra oinordetzan jaso eta beren izenean kudeatutako kasu ugari izan.6 Halaber, emakumeak baztertu egin zituzten kargu onetatik (ahalmen ekonomiko handiko nekazariak izendatzen zituzten haietarako), eta, edonola ere, bigarren mailako estatusa zeukaten (Bennett 1988: 18? 29; Shahar 1983).
|
|
|
135). Aldaketa horiek, dena den, ez zituzten murriztu
|
emakumeei
lurrak lantzean eragindako kalteak, ez eta beren askatasuna galtzeak eragindako samina ere. Barbados salbuespentzat hartuta, ez zuen arrakastarik izan plantazioetako nagusiek lan indarra, erreprodukzio naturalaren?
|
|
|
–
|
Emakumea
lur jota gelditzen da, errudun sentitzen da, depresioa du gainean. Senarrari kontatzen dio dena, eta honek ez duela ezer txarrik egin erantzuten dio, ez dutela kaleratu bera kexatu delako, langileak bere lana gaizki egin zuelako baino.
|
|
2019
|
|
|
Eta orduan irudipen beldurgarri bat izan duzu. Zure aita imajinatu duzu ama kolpatuz, amari masaila belztuz, ama lurrera botaz, zure amesgaiztoan gizonak
|
emakumea
lurrera botatzen duen moduan. Eta ez duzu irudi hori ikusi nahi, ez duzu hori pentsatu nahi, baina burura etorri zaizu.
|
|
|
Kidetasun bat baino ere estuagoa da lotura hori; emakumea eta lurra asimilatzea da zuzenbide naturalaren erregimenaren ezaugarri nagusia; bietan mamitzen da, hainbat gorabeheraren bitartez, biziaren iraupena, eta bizia, funtsean, generazioa da. ...a dela ematen du, eta ez dakite zein diren lurraren aberastasunak; nekazariak, ostera, miretsi egiten du lur ildoen eta amaren sabelaren emankortasunaren misterioa; badaki bera ere azienda eta uztak bezala sortua dela, eta nahi du bere klanak beste gizon batzuk sortzea, klana iraunaraz dezaten, soroen emankortasuna ere iraunaraziz; ama moduko bat iruditzen zaio natura guztia; lurra emakume da, eta
|
emakumeari
lurraren indar ilun berak bizi zaizkio barrenean. Neurri batean, horrexegatik arduratzen da emakumea nekazari lanez:
|
|
|
printzipio horrek sortuak dira forma, zenbakia, mugimendua; Demeterri esker ugaritzen dira buruxkak, baina Zeus da buruxkaren jatorri eta egia; emakumearen emankortasuna bertute pasibo bat baino ez da.
|
Emakumea
lurra da, eta gizona, berriz, hazia; emakumea Ura da, eta gizona, berriz, Sua. Kreazioa askotan irudikatu izan da suaren eta uraren uztartze baten gisan; hezetasun beroak sorrarazten ditu izaki bizidunak; Eguzkia Itsasoaren senarra da; Eguzkia eta sua jainko maskulinoak dira; Itsasoa, berriz, amaren sinbolorik unibertsalenetako bat.
|
|
|
haragiaren, umetokiaren, hilobiaren gauean; suntsiturik, bat egiten du Ororekin, eta deuseztatua da haren nia. Baina gizona urruntzen zaionean,
|
emakumea
lurrera egotzia da, ohe baten gainean, argitan; izen bat, aurpegi bat du berriz ere: menderatutako emakume bat da, harrapakin bat, objektu bat.
|
|
|
horra hor basailuak, jaunaren ondasunak defendatuko zituztenak. Hala,
|
emakumea
lurren esklaboa zen, eta lur horien nagusiarena ere bai, inposaturiko senarraren, babesaren, bitartez:
|
|
|
Baina, sakonean, Claudelek ez du egiten tradizio katoliko modernizatuxea poetikoki adierazi besterik. Esan izan da
|
emakumeak
lurrerako duen bokazioak ez diola ezertan kalterik egiten haren autonomia naturaz gaindikoari; baina, kontrara, emakumeari autonomia onartzen dionean, katolikoak pentsatzen du berak baduela eskubidea gizonen pribilegioak beren hartan uzteko mundu honetan. Emakumea Jainkoarengan ohoratuz gero, zerbitzari bat bezala trata daiteke mundu honetan; sumisio erabatekoa ere eska dakioke; are gehiago:
|
|
|
Jarraian, hitz egiteko betarik eman gabe, emakumearen gainean jarri eta, bere onetik irtenda guztiz, zaplaztekoak eta kolpeak jotzen hasten zaio lapurra behin eta berriz deitzen dion bitartean.
|
Emakumeak
lurretik ikusten ditu Xabierren hankak berarengana korrika. Bere etsian, Evak poltsa luzatzen dio erasotzaileari hartzeko esanez, alfer alferrik ordea:
|
|
2022
|
|
|
Menturaz galdegin nahiko lioke nardatzen ote duen eskaleak. Gizon zikin eta zarpail bat emakume gazte batekin solasean, eta
|
emakumea
lurrean: susmagarria.
|