|
2021
|
|
|
beraren aitak beste baten semea zelako susmoak zituen, eta oso haurtzaro gordina ekarri zion horrek. Etxeko neskameaz maitemindu, eta haurdun utzi zuen, baina gurasoek beste
|
emakume
batekin ezkontzera behartu zuten (1808). Zor bat zela-eta izandako liskarragatik bi urte() egin behar izan zituen kartzelan, eta handik itzulitakoan gertatu zen Etxegoienen tiroketa eta bigarren epaiketa.
|
|
|
Horrek, Pariseko 1900eko Erakusketa Unibertsalaz baliatuta, mundu osoko hizkuntzen lagin soinudunak bildu zituen, tartean baita euskarazko batzuk ere, gure hizkuntzaren audio zaharrenak liratekeenak. Bertsoak
|
emakume
baten ahotsean entzuten dira, eta" Herriyetan batzubek" (edo" Errietan batzubek") eta" Pello Joxepe" dira abesten dituen bertsoak. Helbide honetan daude eskuragarri:
|
|
|
Horietan murgildu aurretik, aurrekaritzat har daitekeen beste testu bat aipatu beharra dago, ordea. Aurrekoak baino harribitxi bitxiagoa dela esan daiteke gainera, bertsolari
|
emakume
batekin izandako hizketaldia jasotzen baitu, subalternitatearen eta elkarrizketen absentziaren artean zirriborratu berri den lotura hankaz gora jarriz: bertsolari gizonezkoarena figura subalternoa bazen, emakumezkoarena zer esanik ez.
|
|
|
Euskararen komunitateak bertsolariari estatus hori erderenek baino errazago aitortu ahal ziotelako gertatu zen aitzindaritza hori ziurrenik. Bertsolari
|
emakume
baten lehen elkarrizketatzailea emakumezkoa izatea ere kasualitatea ez den bezala.
|
|
|
Gisa horretako pertsonaia laikoak ere aipatzen ditu, antikuario lanetan aritu zirenak, eta baita bereizketa onartu arren popularra ere estimatzen zutenak. Horien artean aitzindaritzat Michel Montaigne nabarmentzen du Burkek, eta Toscanako bertsolari
|
emakume
baten inguruan jasotakoa jartzen du adibidetzat25.
|
|
|
Motelaldi horren atzean hainbat arrazoi plantea daitezke. Batetik, 2005ean BECerako jauziarekin eta 2009a bertsolari
|
emakume
baten lehen txapelarekin presentzia mediatikoak goia topatu izana. Bestetik, egunkariek eurek, paperekoaren krisia dela eta, orrialde kopuru orokorrean behera egin izana.
|
|
|
Azpimarratzeko modukoa da gainerako balioetan balio altuenak 2005eko txapelketaren finalak eman bazituen ere, azaleko presentziari dagokionez, argitaratutako argazki kopuruarekin gertatu bezala, 2009ko txapelketa dela guztien gainetik gelditzen dena. Esan bezala, Egañaren zikloa bukatu izanak eta bertsolari
|
emakume
batek lehen aldiz irabazteak final horri dimentsio historiko gehigarri bat eman zion. Egañari besarkaturik txapela altxatu zuen Lujanbioren argazkia azalerako zen.
|
|
|
2009ko eta 2017ko Maialen Lujanbioren txapelek ikusgarritasun handia eman diote gaiari. Batez ere lehenengoan,
|
emakume
batek lehen aldiz irabazi izanaren garrantzia azpimarratu zuten egunkari guztiek. Argi dago Lujanbiok bide berri bat ireki duela bertsolaritzaren elitean eta indartsu datozela atzetik emakume gehiago.
|
|
|
Hala, une batean hoztu zala eta atera zan kanpora. Guk ez genuen uste horren gaizki zegoenik[...] jaialdia bukatu zanean jendearekin hizketan eta hala esan zidan
|
emakume
batek: ‘Zu Lazkao Txiki, Xalbador oso gaizki da, Xalbador hiltzen dago! ’ Nik esan nion ‘ezin liteke!
|
|
|
Historian lehen aldiz
|
emakume
batek txapela irabazi zuen 2009an. Maialen Lujanbioren txapelak belaunaldi aldaketa garrantzitsua ere irudikatu zuen.
|
|
|
Testuinguru horretan gogoratzen da orain beste
|
emakume
batekin ezkondurik dagoen idazlea garai batean maite izan zuen Claraz. Neskak, ordea, ez omen zuen onartu.
|