|
2002
|
|
|
Onartutakoen behin behineko zerrendetatik kanpo geratu diren izangaiek hamar.
|
eguneko
epea izango dute eskabidean egindako akatsak zuzentzeko, Herri
|
|
|
8 Hitzarmenaren ondoren erregeek hautsi egin nahi bazuten eta gerra hasi, elkarri gogo horren berri eman, eta 15
|
eguneko
epea izango zuten liskarrakhasi aurretik.
|
|
|
8 Erregeek arauren bat aldatu nahi izanez gero, 15
|
eguneko
epeaz berarenberri emango zen kaietan.
|
|
|
1990eko otsailean jaso zuen itxeko lehenengo mehatxua. Orduan, Telekomunikazioetako bi teknikari heldu ziren emandegira, eta bost
|
eguneko
epean tresneria desmuntatu eta emititzeari utzi behar ziotela agindu zieten. Urte bereko apirilean, ixteko agindua heldu zitzaien bigarren aldiz; Gobernadore Zibilak sinatuta, gainera.
|
|
2006
|
|
|
Publizitatea etetea eskatzen baldin bada, epaiketaz kanpoko erreklamazioa edozein unetan egin da hasiera egunetik bukaera arte. Deia jaso duen iragarleak eskaeraren jakinarazpena jaso eta hamabost
|
eguneko
epearen barruan erantzungo du modu frogagarrian ea publizitate jarduera gelditu nahi duen ala ez. Erantzuna baiezkoa balitz, etete hori gauzatuko litzateke (Publizitatearen Lege Orokorraren 26.2 artikulua).
|
|
|
Baina zer gertatzen da zuzentzeko eskaera publizitate prozesuaren azken uneetan egiten baldin bada? Baliteke ezin zuzentzea zazpi
|
eguneko
epearen barruan, jarduera epea igaro aurretik amaitzen delako, eta, beraz, zuzendutako publizitatea ezin izango da hedatu172.
|
|
2008
|
|
|
Baina era berean, Muruak berak 116 lur puska erabiltzen zituen bonapartetiarren aurkako gerratean ordaindutako zergen truke, eta kezkati agertzen zen zenbait biztanlek lur horiek kendu nahi zizkiotelako604 Udalak, Muruari 36.794 erreal ordaindu eta lur horiek berreskuratzea erabaki zuen605 Egia esan, Muruaz gain, horniketen truke lurrak eskuratu zituzten herritar askok«? no tenian recibos que monten hastta el valor de los terrenos tomados»606 Egoera horri konponbidea aurkitu nahian eskuratutako lurren balio osoa ordaintzeko 8
|
eguneko
epea eman zien udalak, eta Muruak itzulitako 118 lur puskak enkantera atera zituen. Enkanteren egunean lurrok inork ez zituela erosten ikusirik, haien balioaren herena jaitsi zuen sindikoak.
|
|
|
Hurrengo bileretan eztabaida mamitsua sortu zen gai horren inguruan, zeren Lezeta sindikoak zioenez«? los acreedores a estta villa que ocupan los Terrenos no tienen en ellos ningun dominio o propiedad», bere ustez zeharo ezberdina zelako lurrak jabetzan edukitzea ala bahian663 Eztabaida zeharo berotu zen eta inolako konponbidera ailegatu baino lehen alkateak mugimendu arraroak sumatu zituenez, bertan behera utzi zuen bilera, lur jabe berriei hamabost
|
eguneko
epea emanez eskuratutako lurren agiriak aurkezteko664.
|
|
|
mediante la habilitacion que se le dispensó goza mientras subsista en dicha villa los mismos derechos que corresponderían al sucesor de cualesquiera de los oficios vacantes y porque no es justo que residiendo en ella un Esno competentemente autorizado se conserven los protocolos y documentos de ellos en poder de otra persona que no reuna semejante cualidad»1017 Eibarko Udalak diputazioari eskatu zion laguntza, Basterra Uribe merindadeko numerariako arduraduna zelako, eta Eibartik kanpo ibiltzen zenez, behin baino gehiagotan bere premian aurkitu eta falta izana leporatu zion. Horrez gain, denbora gutxi zeraman Eibarren bizitzen eta garrantzitsuena, traidore deitu omen zion erretiratutako kapitain bati1018 Diputazioak, bere aldetik, 1513tik eskribauak izendatzeko eskuduntza udaletxeena zela gehitu zuen, baina Bergarako epaitegiak 15
|
eguneko
epea eman zion Eibarko Udalari, notariotzako paper guztiak Basterraren esku uzteko1019 Hurrengo astean diputazioaren aholkulariek. Sala de Gobierno, delakoak erabaki bat hartzen ez zuen bitartean erabakia bertan behera uzteko eskatu zioten Bergarako epaitegiari.
|
|
|
Edonola ere, salbuespenak egon ziren: hurrengo urtean, adibidez, Erbiti alkateak 1/ 6 ordaindu gabe eman zizkion lur batzuk Sebastian Zumaran indianoari476 Muruak, bere aldetik, korrejidorearengana jo zuen, udalak 12.324 errealen balioko horniketen truke lurrak baino ez zizkiola eskaintzen argudiatuz, eta horrek arrazoia eman zion, Eibarko Udalari 19
|
eguneko
epea emanez Muruari zor zizkion errealak ordaintzeko. Kasuistika zabala izango zen benetan, eta arazoa konpontzeko irizpide nagusiak aurkitzea ez zen batere erraza.
|
|
2009
|
|
|
Estatuaren esku hartzea Bizkaian areagotu zen «baldintza bereziak egotean»eta irakaskuntzako funtzionario guztiak langabezian gelditu ziren. Estatuak, herrialdeek edo udalek kontratatzen zituzten irakasleak, 20
|
eguneko
epean Valladolideko errektoreari bidali behar zioten aldez aurretik egindako adierazpena.Adierazpen horretan aitortu behar zituzten euren gustuko alderdiak eta sindikatuaketab. Orotara, 229 maisu kaleratu zituzten Bizkaian epaile frankistek.
|
|
2010
|
|
|
Baina Nievreko egonaldiaez zen nahi beste luzatu eta Pedro Ugaldek EAJko Bartzelonako zuzendaritzarazuzenduriko eskutitzean zera eskatzen zuen: emaztea Bartzelonara joan zenezgero, bakarrik zeukala semea Chateau Chinon eta handik atera beharra zueladepartamenduko prefetak 20
|
eguneko
epea eman zielako inguruetan aterpetu zirenerrepublikanoei Frantziatik aldetzeko. Prefetaren agindua ez da besterik, gorago, testuan, aipatu ditugun Frantziako estatuak agindu zituen refoulement etako batbaino.
|
|
|
Alderdiak abokatu gabe aritu daitezke lan prozesua bakuntasun osoz araututa dagoelako eta alderdiei hainbat berme aintzatesten zaizkielako. ...rt.), betebehar honen urraketa zehatuz (LPLren 57.3 eta 239.3 art.); demandatzaileak uzi metaketa desegoki bat egiten badu (hau da, metatu ezin diren uziak metatzen baditu), epaileak edo auzitegiak okerra konpontzeko eskatuko dio [LPLren 80.1 c) art.]; auzi jartzaileak jurisdikzioa edo eskuduntza zehaztean oker egin dezakeenez, epaileak biak ofizioz aztertuko ditu, eta alderdiak eta Fiskaltza hiru
|
eguneko
epe komunean deituko (LPLren 5.3 art.); demandatzaileak prozedura desegoki bat martxan jartzen badu (adibidez, prosezu arrunta jarraitu behar denean, prozesu aldaera zehatz bat eskatzen denean), epaileak uziari dagokion izapidetza emango dio, ez oker eginez demandatzaileak eskatutakoa; demandan betekizunen bat faltatzen bada, epaileak alderdiari konpontzeko eskatuko dio (LPLren 81.1 art.); epaile...
|
|
|
Lehenengo balizko egoeran, nahiz eta gatazkari bukaera ematen dion adostasun batera ez heldu, demanda aurkezteko betekizun prozesala beteta egongo da218 Adostasuna lortuz gero, adiskidetzeak bere xedea erdietsita ikusiko du, prozesua ekidin da, alegia, objektu gabe utzi ondoren. Adostasun hori transakzio kontratu batean jasoko da219 Kontratu hori alderdiek edo akordioagatik kaltea izan lezaketenek kontratuak baliogabetzen dituzten arrazoiengatiko akzioa baliatuz aurkaratu ahal izango dute, 30
|
eguneko
epean adiskidetzearen objektua izan den gai edo objektuaz arduratzeko eskuduntza duen epaitegi edo auzitegiaren aurrean (LPLren 67 art.). Adiskidetzean hitzartutakoa, eta zehazki organo adiskidetzaileak emandako ziurtagiria, hartan parte hartzen dutenentzat betearazpen titulua da, epaile edo auzitegi aurrean berresteko beharrik gabe, eta sententziak betearazteko izapidetzeari jarraituz betearaz d...
|
|
|
LPLren 65.2 artikuluak adiskidetzea burutzeko gehienezko 30
|
eguneko
epea aurreikusten du. Tarte horretan ospatzen ez bada, «amaitutzat joko da prozedura eta betetzat izapidea».
|
|
|
Haien izapidetzeari dagokionez, LPLk bi erremedioak PZLk berraztertze errekurtsorako ezarritakoari jarraituz bideratuko direla xedatzen du (LPLren 186 art.) 340 Beraz, idatziz aurkeztuko dira bost
|
eguneko
epean, eta errekurtsogilearen ustetan errekurritutako ebazpenak egiten duen urraketa adieraziko da. Horrela jartzen ez badira, ez dira onartuko, eta helegiterik onartzen ez duen probidentzia batek horrela adieraziko du (PZLren 452 art.). Helegitea izapidetzerako onartzen bada, gainerako alderdiei 5 eguneko epe komun bat aintzatetsiko zaie, aurkaratu nahi badute, horrela egin dezaten (PZLren 453.1 art.). Aurkaratzeko epea agortuta, aurkaratze idazkiak aurkeztu edo ez, auzitegiak bestelako izapidetzerik gabe ebatziko du, beraz, ez dago frogarik?
|
|
|
Haien izapidetzeari dagokionez, LPLk bi erremedioak PZLk berraztertze errekurtsorako ezarritakoari jarraituz bideratuko direla xedatzen du (LPLren 186 art.) 340 Beraz, idatziz aurkeztuko dira bost eguneko epean, eta errekurtsogilearen ustetan errekurritutako ebazpenak egiten duen urraketa adieraziko da. Horrela jartzen ez badira, ez dira onartuko, eta helegiterik onartzen ez duen probidentzia batek horrela adieraziko du (PZLren 452 art.). Helegitea izapidetzerako onartzen bada, gainerako alderdiei 5
|
eguneko
epe komun bat aintzatetsiko zaie, aurkaratu nahi badute, horrela egin dezaten (PZLren 453.1 art.). Aurkaratzeko epea agortuta, aurkaratze idazkiak aurkeztu edo ez, auzitegiak bestelako izapidetzerik gabe ebatziko du, beraz, ez dago frogarik, auto bidez 5 eguneko epean (PZLren 453.2 art.). Bi helegite hauetariko edozein ebazten duen autoaren kontra ez da errekurtsorik aurreikusten, legeak berariaz bestelakorik ez badio behintzat (LPLren 184.2 eta 185 2 art. eta PZLren 454 art.) 341.
|
|
|
Horrela jartzen ez badira, ez dira onartuko, eta helegiterik onartzen ez duen probidentzia batek horrela adieraziko du (PZLren 452 art.). Helegitea izapidetzerako onartzen bada, gainerako alderdiei 5 eguneko epe komun bat aintzatetsiko zaie, aurkaratu nahi badute, horrela egin dezaten (PZLren 453.1 art.). Aurkaratzeko epea agortuta, aurkaratze idazkiak aurkeztu edo ez, auzitegiak bestelako izapidetzerik gabe ebatziko du, beraz, ez dago frogarik? auto bidez 5
|
eguneko
epean (PZLren 453.2 art.). Bi helegite hauetariko edozein ebazten duen autoaren kontra ez da errekurtsorik aurreikusten, legeak berariaz bestelakorik ez badio behintzat (LPLren 184.2 eta 185 2 art. eta PZLren 454 art.) 341.
|
|
|
Helegite honen izapidetzeari so eginez, LPLk bakarrik dio «beren ardurapeko kexu errekurtsoak izapidetzean, Justizia Auzitegi Nagusietako Gizarte Arloko Salek, edo, kasuaren arabera, Auzitegi Goreneko Gizarte Arloko Salak, Auzitegi Gorenean kexu errekurtsoa jartzeari buruz Prozedura Zibilaren Legeak dioenari jarraituko diote beti» (LPLren 187 art.). Beraz, beste behin ere, PZLra egindako igorpen bat da hau, zehazki bere 494 eta 495 artikuluetara egindakoa. Bi artikulu horiek jasotzen duten eraentza juridikoaren gainean, lehenbizi, kexa helegitea lehentasunez izapidetzen eta ebazten dela azpimarratu behar da (LPLren 494 art.). Gainera, prestaketa galdatzen duen helegite debolutiboa den heinean, ad quo organoaren aurrean prestatzen da (Gizarte Epaitegia, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Nazionala), eta bost
|
eguneko
epean errekurritutako autoaren kontra berraztertze edo erregu helegitea jartzen da, eta onartzen ez den kasurako, bi ebazpenen testigantza eskatzen da. Auzitegiak berraztertzea onartzen ez badu, hurrengo bost eguneko epean alderdi interesatuari testigantza emateko aginduko du.
|
|
|
Bi artikulu horiek jasotzen duten eraentza juridikoaren gainean, lehenbizi, kexa helegitea lehentasunez izapidetzen eta ebazten dela azpimarratu behar da (LPLren 494 art.). Gainera, prestaketa galdatzen duen helegite debolutiboa den heinean, ad quo organoaren aurrean prestatzen da (Gizarte Epaitegia, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Nazionala), eta bost eguneko epean errekurritutako autoaren kontra berraztertze edo erregu helegitea jartzen da, eta onartzen ez den kasurako, bi ebazpenen testigantza eskatzen da. Auzitegiak berraztertzea onartzen ez badu, hurrengo bost
|
eguneko
epean alderdi interesatuari testigantza emateko aginduko du. Testigantza hori ematen denetik hurrengo 10 eguneko epean343, eskatu duenak kexa helegitea jarri du organo eskudunaren aurrean (Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Gorena) (iudex ad quem), eta horretarako, lortutako testigantza aurkeztuko du.
|
|
|
Organo horrek 5
|
eguneko
epean ebatziko du helegitea auto bitartez. Auto horren gainean bi ohar.
|
|
|
Arau nagusi horrek bi salbuespen ditu erregutze errekurtsoari eta kasazio arruntari (ez, doktrina bateratzekoari) aplikagarriak: errekurtsogileak PZLren 506 artikuluak aipatzen dituen agirietarikoren bat edo oinarrizko eskubide bat urratzea galarazteko behar diren irizpide elementuak dituen idazki bat aurkezten badu, aretoak, kontrako alderdiaririk onartzen ez duen auto motibatu baten bitartez (LPLren 231 art.) 3
|
eguneko
epean entzunez, hurrengo bietan dagokiona erabakiko du, helegite349.
|
|
|
Ofiziozko abokatu honi jarduketak emango zaizkio erregutze errekurtsoa jarri edo kasazio errekurtsoa formaliza dezan, 10 edo 20 egunen epean, hurrenez hurren. Epe horiek zabalduko dira jarduketak salaren idazkaritzan eskuragarri dituela jakinarazten zaion egunetik (LPLren 230.1 art.). Ofiziozko abokatu horrek errekurtsoa bidezkoa ez dela uste badu, idatziz azaldu du 3
|
eguneko
epean, bere iritzia argudiatu gabe. Kasu horretan, hurrengo bi egunen barruan, letratu berria izendatuko da, eta hark, aurrekoak bezala, helegitea bidezkoa ez dela uste badu, idatziz, 3 eguneko epean azaldu du?
|
|
|
Epe horiek zabalduko dira jarduketak salaren idazkaritzan eskuragarri dituela jakinarazten zaion egunetik (LPLren 230.1 art.). Ofiziozko abokatu horrek errekurtsoa bidezkoa ez dela uste badu, idatziz azaldu du 3 eguneko epean, bere iritzia argudiatu gabe. Kasu horretan, hurrengo bi egunen barruan, letratu berria izendatuko da, eta hark, aurrekoak bezala, helegitea bidezkoa ez dela uste badu, idatziz, 3
|
eguneko
epean azaldu du, horren berri emango zaio alderdiari, hurrengo hiru egunen barruan, hala desio badu, nahi duen abokatua izenda dezan.
|
|
|
Hark legeak adierazitako epean helegitea formalizatu du. Hiru
|
eguneko
epe horretan emango dio epaitegi edo salari abokatuaren izendapenaren berri alderdiak, eta organo jurisdikzionalak jarduketak izendatutako abokatuari ematea erabakiko du. Jarduketak idazkaritzan geratuko dira bere eskura.
|
|
|
kasuan kasuko gizarte aretoari (Justizia Auzitegi Nagusikoa, zein Auzitegi Gorenekoa), ofizioz zein alderdiaren eskariz, izapidetzen ari diren errekurtsoen metaketa agintzeko ahalmena aintzatesten zaio, bozketa eta epaitzarako eguna edo ikustaldirako eguna izendatu baino lehen eta betiere objektu bera badute eta alderdietako bat guztietan bera bada. Auto motibatu baten bitartez agindu baino lehen, aretoak entzunaldia emango die errekurtso horietan agertu diren alderdiei bost
|
eguneko
epe erkide eta bakarrean metaketa emateko betekizunak ematen diren baieztatzeko (LPLren 232 art.). Pilaketa erabaki ondoren, helegite guztiak batera eztabaidatu eta ebazpen berean ebatziko dira (LPLren 35 art.).
|
|
|
Helegitearen iragarpena ahoz egiten da, gizarte epaitegiaren aurrean sententzia jakinarazten den egunetik zenbatuta hurrengo bost
|
eguneko
epean, eta horretarako nahikoa da errekurtsoa jartzeko asmoa erakustea alderdiak edo haren abokatu edo ordezkariak, edo aipatutako edonor esandako epean aurkaratu nahi den ebazpena eman zuen epaitegian agertzea edo hari idazki bat igortzea (LPLren 192.1 art.). Nahiz eta iragarpena alderdiak berak edo haren abokatuak edo ordezkariak egin ahal izan, helegiteko abokatuaren defentsa derrigorrezkoa da...
|
|
|
Behin helegitea onartuta, errekurtsogileak 10
|
eguneko
epea du errekurtsoa jartzeko aurkaratutako ebazpena eman zuen Gizarte Epaitegiaren aurrean. Idatziz aurkezten da, eta idazkian era zehatz eta argian haren oinarri diren arrazoia edo arrazoiak azalduko dira354, haren egokitasuna eta oinarriak arrazoituz, eta urratutzat ematen diren ordenamendu juridikoaren arauak edo jurisprudentzia aipatuz, edo hala dagokionean, zer dokumentu edo peritu froga direla-eta eskatzen den frogatutako egitateak berrikusiz.
|
|
|
Epe eta forma egokian aurkeztuta, probidentzia bat emango du helegitea onartzeko. Magistratuak bi
|
eguneko
epean kontrako alderdiari edo alderdiei helaraziko die errekurtsoa, eta horiei 5 eguneko epe bakarra emango die aurkaratzeko. Behin epe hori amaituta, aurkarapen idazkiak aurkeztuak izan edo ez355, jarduketak Justizia Auzitegi Nagusiko gizarte arloko salari igorriko zaizkio, errekurtsoarekin eta aurkarapen idazkiekin batera, hurrengo bi egunen barruan.
|
|
|
Epe eta forma egokian aurkeztuta, probidentzia bat emango du helegitea onartzeko. Magistratuak bi eguneko epean kontrako alderdiari edo alderdiei helaraziko die errekurtsoa, eta horiei 5
|
eguneko
epe bakarra emango die aurkaratzeko. Behin epe hori amaituta, aurkarapen idazkiak aurkeztuak izan edo ez355, jarduketak Justizia Auzitegi Nagusiko gizarte arloko salari igorriko zaizkio, errekurtsoarekin eta aurkarapen idazkiekin batera, hurrengo bi egunen barruan.
|
|
|
Horrela egiten ez bada, aretoak auto bat emango du helegitea ez onartzeko eta errekurritutako ebazpenaren irmotasuna adierazteko. Jarritako gordailua itzuliko da eta jarduerak ad quo epaitegiari igorriko zaizkio (LPLren 197 art.) 357 Aretoak helegitea uka dezake, errekurtsogileari entzunez betiere, funtsean berdinak diren kasuetan edukiari dagokionez beste errekurtso batzuk ezetsi baditu (LPLren 198.1 art.). Helegitea onartuta, aretoak 10
|
eguneko
epean emango du sententzia358 Horren berri emango zaie alderdiei eta Justizia Auzitegi Nagusiko Fiskaltzari (LPLren 199.1 art.). Jakinarazpen horretatik 10 eguneko epea zabaltzen da doktrina bateratzeko kasazio errekurtsoa prestatzeko. Horrela egiten ez bada, aretoak sententziaren irmotasuna adieraziko du eta jarduerak dagokion epaitegiari itzuliko dizkio hark betearaz ditzan (LPLren 199.2 art.).
|
|
|
Horrela egiten ez bada, aretoak auto bat emango du helegitea ez onartzeko eta errekurritutako ebazpenaren irmotasuna adierazteko. ...izkio (LPLren 197 art.) 357 Aretoak helegitea uka dezake, errekurtsogileari entzunez betiere, funtsean berdinak diren kasuetan edukiari dagokionez beste errekurtso batzuk ezetsi baditu (LPLren 198.1 art.). Helegitea onartuta, aretoak 10 eguneko epean emango du sententzia358 Horren berri emango zaie alderdiei eta Justizia Auzitegi Nagusiko Fiskaltzari (LPLren 199.1 art.). Jakinarazpen horretatik 10
|
eguneko
epea zabaltzen da doktrina bateratzeko kasazio errekurtsoa prestatzeko. Horrela egiten ez bada, aretoak sententziaren irmotasuna adieraziko du eta jarduerak dagokion epaitegiari itzuliko dizkio hark betearaz ditzan (LPLren 199.2 art.).
|
|
|
LPLk ez du xedatzen zein akats edo hutsune diren konpongarriak eta zein ez. Montero Aroca, J. rekin, Introducción al proceso laboral, op.cit., 313 or., akats konponezin bakartzat jotzen da idazkia aurkezteko 10
|
eguneko
epea ez betetzea. Antzeko eran, Espinosa Casares, I. k, Técnica del recurso de suplicación, Aranzadi, Iruñea, 1998, 190 or., konpongarria aurkezte idazkiaren forma dela esaten du, inoiz ez denbora akatsak.
|
|
|
Demanda jaso bezain pronto, epai organoak jurisdikzio eta eskuduntza presupostu prozesalak, prozesuan derrigorrez bildu beharreko inguruabarrak epai organoak mamiari buruzko sententzia eman ahal izateko? aztertuko ditu228 eta demandatzaileari demandaren idazketan agertzen diren akats, huts eta zehaztugabetasunak adieraziko dizkio, lau
|
eguneko
epean konpon ditzan; horrela egin ezean, demanda artxibatzeko agindua emango duela jakinaraziko dio (LPLren 81.1 art.) 229 Puntu horretan zenbait ñabardura egin behar dira. Batetik, akats, huts edo zehaztugabetasun horiek LPLren 80 artikuluak demandari galdatzen dizkion betekizunen gainean ulertu behar dira, demandari lagundu beharreko dokumentuak eta kopiak barne hartuz, eta bere konponketaren xedea da litis a ondo eratuta egotea eta jarraian prozesua era egokian garatzea.
|
|
|
Organo jurisdikzionalek adierazpen hori sententzia emateko orduan egiteko aukera badute, gatazkaren mamia aztertzeari uko egingo diote. Edozein kasutan, eta beren burua eskumen gabeko aitortu aurretik, epai organoak alderdiei eta Fiskaltzari entzun die 3
|
eguneko
epe komunean. Eskumenik eza aitortzen duen autoaren kontra, hura Gizarte Epaitegi batek eman duenean, berraztertze edo erregutze errekurtsoa jar daiteke (LPLren 189.4 art.) eta Gizarte Sala bat denean eskumen gabekoa aldarrikatzen dena, erregu eta kasazio helegiteak (LPLren 204.3 art.) (LPLren 5 art.).
|
|
|
Epai organoak eskatutakoa betez; akats, hutsune edo zehaztugabetasuna zuzenduz edo osatuz, edo dokumentu edo kopiaren bat entregatuz. Esan berri den bezala, lau
|
eguneko
epean zuzenketa egiten ez bada, epaileak demanda artxibatzeko agindua eman dezake (LPLren 81.1 art.), akzio eskubidea aztertzean ikusi zen moduan, erabaki horrek epai bidezko babes eraginkorra urratu gabe232.
|
|
|
Soilik ez dira onartuko argi eta garbi zentzugabeak diren demandak. Demanda behin behinean onartuko da, nahiz eta horrekin aurreko adiskidetzearen ziurtagiria ez aurkeztu, eta demandatzaileari 15
|
eguneko
epea emango zaio jakinarazpena jaso eta biharamunetik, adiskidetzea egin edo ahalegindu dela ziurtatzeko; horrela egiten ez badu, bestelako jardunbide gabe, demanda artxibatuko dela jakinaraziko zaio (LPL 81.2 art.) 233 Horrela argi geratzen da lan prozesu aurretik ematen den adiskidetzea presupostu prozesal bat dela.
|
|
|
Horretarako legeak bi epemuga ezartzen ditu: demanda aurkeztu eta hurrengo 10
|
eguneko
epean egin dira, eta zitazioaren eta ospakizunaren artean, gutxienez, 4 eguneko tartea behar da (LPLren 82.1 art.) 234.
|
|
|
KAE 69/ 1997, apirilaren 8koak dio LPLren 81.2 artikuluak jasotzen duen adiskidetze ahaleginik eza 15
|
eguneko
epean konpontzeko aukerak epe horren barruan galdatzen duela konponketa eta horren helburua prozesuaren eraginkortasunik eza ekiditea dela. Antzean, KAE 199/ 2001, urriaren 4koak.
|
|
|
Edozein kasutan, adiskidetze eta epaiketa egintzak bakarrik behin eseki ahal izango dira, bi alderdiek hala eskatzen dutelako edo justifikatutako eta epai organoaren aurrean frogatutako arrazoiak direla medio, eta esekipena ematen den egunetik zenbatzen hasita 10
|
eguneko
epean berriro deituko dira. Salbuespen bezala, eta egokiro frogatutako inguruabar larriak bitarteko direla, bigarren esekipen bat erabaki ahal izango da (LPLren 83.1 art.).
|
|
|
10
|
eguneko
epea gehinezkoa da, beraz, arinago ospa daiteke betiere zitazioaren eta ospakizunaren arteko 4 egunak errespetatzen badira. Epemuga horiek prozesuaren bizkortasuna bermatu nahi badute ere, organo jurisdikzionalek duten lan zama handia dela-eta askotan ezinezkoa da errespetatzea; horregatik, haien ez betetzea ez da deuseztasun karia.
|
|
|
Prozesu aldaera berezietan LPLk epe hau erdira mugatzen du (5 egun). Horrela, oporrei buruzkoan (LPLren 126 art.) eta gatazka kolektibokoan (LPLren 158.1 art.). 4
|
eguneko
epea, aldiz, alderdi demandatuaren babes gabezia ekiditeko berme bat da, eta epe horrekin gutxienezko egun batzuk aitortzen zaizkio defentsa prestatzeko. Horrela aintzatesten du AGE k (AB 6003).
|
|
|
Bistakoa denez, adiskidetze hori adostasunarekin (abenikoarekin) eta adostasunik gabe buka daiteke. ...k eman daiteke, baina magistratuak ez du inoiz onartuko hura jasotzen duen akordiorik baldin alderdiren bati kalte larria egiten badio edo lege iruzurrean edo eskubide abusuarekin egiten bada (LPLren 84.1 art.) 239 Abeniko horrek transakzio forma hartzen du, eta aurreko adiskidetzean gertatzen den bezala, epai organo beraren aurrean helegitea jar daiteke, nahiz eta kasu honetan iraungitasunezko 15
|
eguneko
epean (LPLren 84.5 art.), eta sententziak betearazteko jardunbideari jarraituz betearazi, eta betearazpen tituluaren ziurtagiri moduan, adiskidetze egintzan emandako akta erabili (LPLren 84.4 art.).
|
|
|
Cuerpo Secretarios Judiciales, 2002/ 2 zk., nabarmendu behar da, arau orokor gisa, kautelazko neurriak erabaki aurretik demandatuari entzungo zaiola, horretarako alderdiak bista batera deitu ondoren, eta honetan bakoitzak nahi duena alegatu eta frogatuko du (PZLren 733.1 eta 734 art.), nahiz eta salbuespenezko egoera batean (premia edo neurriaren eraginkortasuna) neurria demandatuari entzun gabe eman daitekeen (PZLren 733.2 art.). Bigarren kasuan, demandatua neurriaren kontra agertu ahal izango da. Horretarako, 20
|
eguneko
epea ematen zaio neurria hartzen denetik zenbatuta. Neurria eskatu duen demandatzaileari entzun ondoren eta bista bat egin ostean, auzitegiak egoki deritzona erabakiko du (PZLren 739 art.).
|
|
|
Egoera horretan, organo jurisdikzional berrenbargatzaileak berrenbargoaren eraginkortasunerako beharrezkoak diren neurriak hartuko ditu (LPLren 256.1 art.), haien artean erregistroan inskribatzea eta aurretik enbargoak egin dituzten organo jurisdikzionalei berrenbargoaren berri ematea, eta horiek ere hura bermatzeko neurriak hartuko dituzte. Lehenengo enbargatzaileak jakinaren gainean jarriko ditu hurrengoak, gehienez 10
|
eguneko
epean, ondasunen inguruabarrez eta balioaz, erantzun behar dioten premiamenduaren zenbatekoaz eta bere jarduketen egoeraz (LPLren 256.2 art.). Gainera, hark berrenbargoa erabaki zuen organoari hartzekodun berrenbargatzaileei eragin diezaieketen geroagoko ebazpenen berri eman dio (LPLren 256.3 art.). Egiten diren berrenbargoak edozenbat izanda ere, premiamendu bideari jarraitzeko edo nahitaez onda... lehentasuna ondasunok lehenik trabatu edo atzitu zituen organoari dagokio, nahiz eta ondorengo enbargatzaileari premiamendu bidearekin jarraitzeko eskubidea aintzatesten zaion, baldin eta ondorengo enbargatzaileen eskubideak bermatzen badira (LPLren 246.1 art.). Arau honek ez dio eragingo hartzekodun bat baino gehiagoren arteko kreditu lehentasunari (LPLren 246.2 art.).
|
|
|
Lehenengo kasuan, betearazleak bere betearazpen uzia aseta ikusiko du, kostuen ordainketa egiteke. Bigarrenean, organo jurisdikzionalak alderdiak agerraldi batera deituko ditu 5
|
eguneko
epean, bakoitzak bere eskubideari dagokiona alegatzeko eta frogatzeko. Magistratuak 3 eguneko epean ebatziko du auto bidez (LPLren 236 art.). Auto horretan, egiteko betebeharra identifikatu ondoren (suntsikorra edo ez suntsikorra), magistratuak betebeharra bete den edo ez adieraziko du, eta diruzko premiamendua ezar dezake.
|
|
|
Bigarrenean, organo jurisdikzionalak alderdiak agerraldi batera deituko ditu 5 eguneko epean, bakoitzak bere eskubideari dagokiona alegatzeko eta frogatzeko. Magistratuak 3
|
eguneko
epean ebatziko du auto bidez (LPLren 236 art.). Auto horretan, egiteko betebeharra identifikatu ondoren (suntsikorra edo ez suntsikorra), magistratuak betebeharra bete den edo ez adieraziko du, eta diruzko premiamendua ezar dezake. Bete ez den betebeharra pertsonalisimoa edo bere berezkoa (ez suntsikorra, alegia) bada, eta ondorioz betearazlearen eskubidea bakarrik betearaziaren egitearen bitartez ase badaiteke, magistratuak betetzera behartuko du diruzko premiamendu bitartez (LPLren 239.2 art.). Magistratuaren ahalegina ezerezean geratzen bada, eta exekutatuak betebeharra betetzen ez badu, azkenean betebehar espezifikoa dirua emateko betebehar orokor bihurtuko da (PZLren 709 art.). Betebeharra suntsikorra edo bere berezkoa ez bada, eta exekutatuak ez badu betetzen, ez du egiten egin beharrekoa?, exekutatzaileak organo jurisdikzionalari erregutu dio baimena emateko egitea hirugarren bati eskatzeko exekutatuaren kontu edo kaltegaleren ordainketa galdatzea (PZLren 706 art.). Beraz, baita kasu honetan ere, betearazpen zehatza dirua emateko orokor bihurtzen da.
|
|
|
Enpresaburuak berrartzeko betebeharra betetzen ez badu edo era irregularrean betetzen badu422, langileak sententziaren betearazpena eskatu du dagokion gizarte epaitegiaren aurrean, hurrengo 20
|
eguneko
epean. Epe hori zenbatzen hasiko da, berronarpen irregularraren kasuan, hura ematen denetik; berronarpenerako ezarritako datatik, hura ez bazen eman, nahiz eta horretarako eguna finkatu; eta berronarpenerako datarik zehaztu ez bazen, enpresaburuak kaleratzeagatiko sententzia jakinarazten zaionetik dituen 10 eguneko epea bukatzen denetik hasiko da zenbatzen.
|
|
|
Enpresaburuak berrartzeko betebeharra betetzen ez badu edo era irregularrean betetzen badu422, langileak sententziaren betearazpena eskatu du dagokion gizarte epaitegiaren aurrean, hurrengo 20 eguneko epean. Epe hori zenbatzen hasiko da, berronarpen irregularraren kasuan, hura ematen denetik; berronarpenerako ezarritako datatik, hura ez bazen eman, nahiz eta horretarako eguna finkatu; eta berronarpenerako datarik zehaztu ez bazen, enpresaburuak kaleratzeagatiko sententzia jakinarazten zaionetik dituen 10
|
eguneko
epea bukatzen denetik hasiko da zenbatzen. Edozein kasutan, betearazpena eskatzeko akzioa sententzia irmo bihurtzen denetik hurrengo 3 hilabetean egikaritu behar da423, aipatutako epe guztiak preskripziozkoak izanik (LPLren 227 art.).
|
|
|
Kasu honetan aipatutako 20
|
eguneko
epearen eta epaitza betearazteko eskatzen den egunaren arteko soldatak jasotzeko eskubidea galdu egiten da (LPLren 277.2 art.).
|
|
|
Behin langileak betearaztea eskatuta. LPLk ez du horretarako eperik aurreikusten?, magistratuak enpresaburua errekerituko du 3
|
eguneko
epean langilea berrartzeko (LPLren 280.2 art.). Enpresaburuak magistratuak eskatutakoa burutuz gero, betearazpena gelditu egingo da. Kontrako kasuan, hark berrartzea gauzatzen ez badu edo/ eta kaleratze aurretik zeuden baldintzetatik bestelakoak direnetan egiten badu, langilea gizarte epaitegira joan ahal izango da sententziaren betearazpena eskatzera.
|
|
|
Kontrako kasuan, hark berrartzea gauzatzen ez badu edo/ eta kaleratze aurretik zeuden baldintzetatik bestelakoak direnetan egiten badu, langilea gizarte epaitegira joan ahal izango da sententziaren betearazpena eskatzera. Horretarako 20 eguneko gehienezko epea du, organo jurisdikzionalak enpresaburuari langilea berrartzeko, emandako 3
|
eguneko
epeko azken egunetik zenbatuta. Aurreko kasuan, aipatutako betearazpenean egiten den antzekoharremana azkendutzat emateko agerraldi bat egingo da (LPLren 278 eta 279.1 art.), eta berronarpenari buruz epaileak egoki deritzona erabakiko duen auto batekin bukatuko da (LPLren 281.2 art.). Enpresaburuak langilea berrartzeko ezintasuna frogatzen badu, enpresak jarduera utzi duelako edo itxita dagoelako, magistratuak auto bat emango du lan, eta langileari kalte ordainak eta LPLren 279.2 artikuluan xedatzen diren jaso gabeko soldatak ordaintzeko aginduko dio enpresaburuari (LPLren 284 art.). Beraz, adierazpen ebazpen eratzaile bat da.
|
|
|
Aurreko kasuan, aipatutako betearazpenean egiten den antzekoharremana azkendutzat emateko agerraldi bat egingo da (LPLren 278 eta 279.1 art.), eta berronarpenari buruz epaileak egoki deritzona erabakiko duen auto batekin bukatuko da (LPLren 281.2 art.). Enpresaburuak langilea berrartzeko ezintasuna frogatzen badu, enpresak jarduera utzi duelako edo itxita dagoelako, magistratuak auto bat emango du lan, eta langileari kalte ordainak eta LPLren 279.2 artikuluan xedatzen diren jaso gabeko soldatak ordaintzeko aginduko dio enpresaburuari (LPLren 284 art.). Beraz, adierazpen ebazpen eratzaile bat da. Magistratuak berrartzea gauzatu ez zela, edo era egokian ez zela egin uste badu, langilea aipatutako ebazpena ematen denetik 5
|
eguneko
epean bere lanpostuan jartzeko agindua emango du, berronartzen ez badu edo era desegokian egiten badu, neurri hauek hartuko dituela ohartaraziko du: (1) langileak sententzian deklaratutako maiztasun eta zenbatekoarekin soldata jasotzen jarrai dezala, hitzarmen koletiboen edo arau estatalen ondoriozko igoerekin, era egokian berrartzea eman arte427, (2) langileak Gizarte Segurantzan alta egoeran eta kotizatuz jarrai dezala, entitate kudeatzaileari jakinaraziko zaio dagozkion ondorioetarako, eta (3) langileen delegatu, enpresa batzordeko kide edo ordezkari sindikalak bere karguari dagozkion eginkizun eta jardueretan jarrai dezala enpresaren barruan428.
|
|
|
LPLren 286 artikuluarekin bat, aldizka ordaintzeko Gizarte Segurantzaren prestazioengatik bideraturiko prozesuetan, kapitala eratzera kondenatzen duen sententzia irmo bihurtzen denean, kapitala finkatu gabe badago, epaitegiak dagokion entitate kudeatzaileari edo zerbitzu erkideari haren kopia ziurtatu bat bidaliko dio, epaitegiari jakinarazi diezaion 10
|
eguneko
epean sartu beharreko kapitalaren zenbatekoa zein den. Epaitegiak entitate kudeatzailearen edo zerbitzu erkidearen erantzuna jaso ondoren, kapitalaren zenbatekoa jakinaraziko die alderdiei, eta alderdi kondenatuari 10 eguneko epean sarrera egin dezala eskatuko dio.
|
|
|
LPLren 286 artikuluarekin bat, aldizka ordaintzeko Gizarte Segurantzaren prestazioengatik bideraturiko prozesuetan, kapitala eratzera kondenatzen duen sententzia irmo bihurtzen denean, kapitala finkatu gabe badago, epaitegiak dagokion entitate kudeatzaileari edo zerbitzu erkideari haren kopia ziurtatu bat bidaliko dio, epaitegiari jakinarazi diezaion 10 eguneko epean sartu beharreko kapitalaren zenbatekoa zein den. Epaitegiak entitate kudeatzailearen edo zerbitzu erkidearen erantzuna jaso ondoren, kapitalaren zenbatekoa jakinaraziko die alderdiei, eta alderdi kondenatuari 10
|
eguneko
epean sarrera egin dezala eskatuko dio. Hark horrela egiten badu, arazo guztiak bukatuko dira, borondatezko betearazpena izango baita.
|
|
|
Organo jurisdikzionalak Soldatak Bermatzeko Funtsari jardundakoaren lekukotza bidaliko dio eta 10
|
eguneko
epean langileari ordaintzeko eskatuko dio (LPLren 4 XG). Kasu horretan, organo jurisdikzionalak agindutakoaren betearazpenezko izaera zalantzan jar daiteke, ordainketa ez delako betearaziaren kontura egiten, estatuarenera baino.
|
|
|
Enpresaburuak kalte ordainak ordaintzea aukeratzen badu, ez dago behin behineko betearazpenik [LPLren 111.1 b) art.]. Ez da emango ere legezko ordezkari edo ordezkari sindikala den langileak kalte ordaina jasotzea aukeratu duenean [LPLren 112.1 b) art.]. Hala ere, bi kasuetan helegitea izapidetzen den bitartean, langileari berari egotzi ezin zaion langabezian dagoela ulertuko da (borondatezkoa ez den langabezian alegia), eta epe hori okupazio kotizatu moduan aintzatetsiko da etorkizuneko langabeziagatiko prestazioa jasotzeko eskubideari dagokionez. Lehenengo kasuan, enpresaburuak aukeratzen duenean kalte ordaina ordaintzea?, langileak helegitea jartzen badu eta ebazten duen sententziak kalte ordainaren zenbatekoa igotzen badu, enpresaburuak hura jakinarazten zaionetik 5
|
eguneko
epean bere aukeraketa alda dezake. Kasu horretan, berronarpenaren ondore ekonomikoak lehen aukeraketa egin zen datara arte atzeratuko dira, eta langabeziagatik jasotako zenbatekoa hari dagokionari kendu zaio.
|
|
|
[LPLren 111.1 b) art.]. Helegiteak errekurritutako sententzia berresten badu, aukeraketa ezin daiteke aldatu (LPLren 111.2 art.). Gauza bera gertatzen da bigarren kasuan (langilearen aukeraketa). Enpresaburuak jarritako helegitea ebazten duen sententziak kalte ordainaren zenbatekoa jaisten badu, langileak, sententzia hori jakinarazten zaionetik 5
|
eguneko
epean, bere aukeraketa aldatu du. Kasu horretan, berronarpenaren ondore ekonomikoak lehen aukera eman zen egunera arte atzeratuko dira, eta langileak langabezia prestazio gisa jasotako zenbatekoa hari kendu zaio.
|
|
|
Beharbada, zuzenbidean aditua ez den batentzat zailena lan gatazka zehatzari dagokion prozesu aldaera finkatzea da, hala ere, puntu honetan ere herritarra babestuta dago, ordena publikoko gai bat denez, organo jurisdikzionalak gatazka bakoitzari dagokion izapidetzea eman behar baitio. Gainera, nahiz eta akatsak, hutsak edo zehaztugabetasunak izan, demandak behin behinean onartzen dira, eta epaileak ofizioz demandatzaileari beraien berri ematen dio, 4
|
eguneko
epean zuzen ditzan (LPLren 81.1 art.). Era berean, nahiz eta aurreko adiskidetzearen ziurtagiria ez gaineratu, demanda onartu egingo da, eta 15 egun emango dira haren ospakizuna edo ahalegina egiaztatzeko (LPLren 81.2 art.). Jakina da, mamiari dagokionez, demanda guztiak onartzen direla, nahiz eta zentzugabeak izan. Antzean, demandatzaileak demandan, oker eginez, uziak metatzen baditu, epaileak 4 eguneko epean akats hori konpontzeko eta mantendu nahi duen uzia aukeratzeko eskatuko dio.
|
|
|
Gainera, nahiz eta akatsak, hutsak edo zehaztugabetasunak izan, demandak behin behinean onartzen dira, eta epaileak ofizioz demandatzaileari beraien berri ematen dio, 4 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 81.1 art.). Era berean, nahiz eta aurreko adiskidetzearen ziurtagiria ez gaineratu, demanda onartu egingo da, eta 15 egun emango dira haren ospakizuna edo ahalegina egiaztatzeko (LPLren 81.2 art.). Jakina da, mamiari dagokionez, demanda guztiak onartzen direla, nahiz eta zentzugabeak izan. Antzean, demandatzaileak demandan, oker eginez, uziak metatzen baditu, epaileak 4
|
eguneko
epean akats hori konpontzeko eta mantendu nahi duen uzia aukeratzeko eskatuko dio. Kaleratzeagatiko uzi bati era okerrean beste uzi bat pilatu bazaio, nahiz eta demandatzaileak ez aukeratu, magistratuak kaleratzeagatiko uziarekin jarraituko du, eta gainerako uzia/ k ez jarritzat jo eta demandatzaileari beste epaiketa batean jar ditzakeela abisu emango dio (LPLren 28 art.). Horiek guztiak lan prozesua egiteko zein erraza den erakusten duten adibideak baino ez dira.
|
|
|
|
eguneko
epean (LPLren 65.2 art.). Geroago aipatuko den bezala, derrigorrezko aurreko adiskidetzea ez ospatzea, era eta une egokian protesta egin bada eta babes gabezia sortu badu, suplikazio edo erregutze errekurtsoa jartzeko arrazoia da [LPLren 189.1 d) art.].
|
|
|
haiek dokumentuen faltsukerian oinarritzen direnean eta beren konponketa sententzia emateko ezinbestekoa denean, eta betearazpen fasean esekipena bakarrik faltsukeria behin betearazpen titulua sortu ondoren eman bada eta bakarrik haren ebazpenak zuzenean baldintzatzen dituen betearazpen egintzetara mugatuz (LPLren 4.2, 3 eta 4 art.) emango da. ...n zigor kausa bat ematen delako; salbuespen bezala, alderdietariko batek agiri baten faltsutasuna alegatzen badu, eta agiri horrek auzian eragin nabarmena izan badezake, auzi kriminalaren ebazpenik gabe behar bezalako erabakirik eman ezin delako edo erabakia zuzen zuzenean baldintzatzen duelako, epaiketak azkenera arte jarraituko du, eta geroko jarduketak geldieran utziko dira; organo judizialak 8
|
eguneko
epea emango dio interesdunari, kereila aurkeztu izana egiaztatzen duen agiria eransteko. Geldiera edo esekipenak auzi kriminalean sententzia edo largespen autoa eman arte iraungo du (LPLren 86.1 eta 2 art.).
|
|
|
...rugarrengotzak ez dakar berekin izapidetutako betearazpenaren esekipena; hark enbargatutako ondasunak saldu arte jarraituko du, eta lortutako dirua dagokion kreditu erakundean jarriko da (LPLren 273 art.). Gainera, betearazleak eskatuta edo berari egotzi ahal zaion arrazoi batengatik betearazpen prozesua esekiz gero, hilabete pasatzen bada harekin jarraitzeko eskatu gabe, organo jurisdikzionalak 5
|
eguneko
epean errekerituko du betearazpenarekin aurrera jarraitu nahi duen adierazteko eta bere eskubideari dagokiona eskatzeko; aipatutako epea pasatuz gero, jarduerak behin behinean artxibatuko direla ohartaraziko du (LPLren 242.2 art.). Era berean, edozein kasutan, arau orokor legez, eta LPLk xedatzen dituen salbuespenak alde batera utziz, betearazpenean emandako ebazpenak bete egingo dira, nahiz eta ...
|
|
|
zenbat denbora behar du, adibidez, inguruabar arruntetan, prozesu arruntak hasieratik sententzia bitartez bukatu arte? Demandan magistratuak akats, huts edo zehaztugabetasunen bat atzematen badu, demandatzaileak 4
|
eguneko
epea du konpontzeko, eta kontrako kasuan demanda artxibatu egiten da (LPLren 81.1 art.) 551 Demandan akatsik edo hutsik ez bada, magistratuak adiskidetzea eta epaiketa deialdi bakarrean egiteko eguna eta ordua adieraziko ditu, hura aurkezten denetik hurrengo 10 eguneko epean. Epe hori gehienezkoa da, beraz, baliteke alderdiak arinago epatzea.
|
|
|
zenbat denbora behar du, adibidez, inguruabar arruntetan, prozesu arruntak hasieratik sententzia bitartez bukatu arte? Demandan magistratuak akats, huts edo zehaztugabetasunen bat atzematen badu, demandatzaileak 4 eguneko epea du konpontzeko, eta kontrako kasuan demanda artxibatu egiten da (LPLren 81.1 art.) 551 Demandan akatsik edo hutsik ez bada, magistratuak adiskidetzea eta epaiketa deialdi bakarrean egiteko eguna eta ordua adieraziko ditu, hura aurkezten denetik hurrengo 10
|
eguneko
epean. Epe hori gehienezkoa da, beraz, baliteke alderdiak arinago epatzea.
|
|
|
Beti errespetatu behar den epea deialdiaren eta egintzen gauzatzeen arteko 4 eguneko gutxienekoa da, hura betetzen ez bada alderdi demandatua babes gabezian geratzen baita, eta ondorioz, jardueren deuseztasuna gertatuko da (LPLren 82.1 art.). Behin jarritako data helduta, lehenengo adiskidetzea egingo da, eta jarraian, hala dagokionean, epaiketa bere fase guztiekin. Magistratuak 5
|
eguneko
epean emango du sententzia, eta berehala publikatuko da eta alderdiei edo haien ordezkariei hurrengo 2 egunen buruan jakinaraziko zaie (LPLren 97.1 art.). Beraz, kontuak eginda eta demandatzaileak demandan akatsen bat egiten duela aintzat hartuz, 19 eguneko epean auzia bukatuta egongo da. Epe egokia beteko balitz!
|
|
|
Beti errespetatu behar den epea deialdiaren eta egintzen gauzatzeen arteko 4 eguneko gutxienekoa da, hura betetzen ez bada alderdi demandatua babes gabezian geratzen baita, eta ondorioz, jardueren deuseztasuna gertatuko da (LPLren 82.1 art.). Behin jarritako data helduta, lehenengo adiskidetzea egingo da, eta jarraian, hala dagokionean, epaiketa bere fase guztiekin. Magistratuak 5 eguneko epean emango du sententzia, eta berehala publikatuko da eta alderdiei edo haien ordezkariei hurrengo 2 egunen buruan jakinaraziko zaie (LPLren 97.1 art.). Beraz, kontuak eginda eta demandatzaileak demandan akatsen bat egiten duela aintzat hartuz, 19
|
eguneko
epean auzia bukatuta egongo da. Epe egokia beteko balitz!
|
|
|
Denbora oraindik urriagoa da premiazko prozesu aldaeretan. Horrela, oporreibaimenen eta familia arrazoiengatik lanaldia murrizteko baimenen inguruko gataz buruzkoan, bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunen barruan egin behar da, eta sententzia 3
|
eguneko
epean ematen da (LPLren 126 art.); beraz, 8 eguneko epean, betiere, ingurumari arruntetan eta LPLn oinarritutako kalkuluekin bat, sententzia bat lor daiteke.
|
|
|
Denbora oraindik urriagoa da premiazko prozesu aldaeretan. Horrela, oporreibaimenen eta familia arrazoiengatik lanaldia murrizteko baimenen inguruko gataz buruzkoan, bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunen barruan egin behar da, eta sententzia 3 eguneko epean ematen da (LPLren 126 art.); beraz, 8
|
eguneko
epean, betiere, ingurumari arruntetan eta LPLn oinarritutako kalkuluekin bat, sententzia bat lor daiteke.
|
|
|
Helegiteei erreparatuz, erregu errekurtsoa eta berraztertze errekurtsoa, PZLrekin bat, 15 egunetan izapidetzen dira: idatziz, errekurritzen den ebazpen interlokutorioa ezagutzen denetik 5
|
eguneko
epean, tarteratuta, eta aurkeztutako gainerako alderdiei aurkaratzeko 5 egun aintzatetsita, organo jurisdikzionalak hurrengo 5 egunetan ebazten du (PZLren 452 eta 453 art.).
|
|
|
Egiaztatuko da ondoren. Behin kexa helegitea erregutzea edo kasazioa ukatu duen autoa ematen denetik 5
|
eguneko
epean prestatuta auto hori eman duen organo jurisdikzionalaren aurrean, haren erregua edo berraztertzea eskatuz eta onartzen ez den kasurako bi erabakien lekukotza (kasazioa edo erregutzea ukatzen duenarena eta erregua edo berraztertzea onartzen ez duenarena), berraztertzea edo erregua onartzen ez badu, organo jurisdikzionalak aipatutako lekukotza 5 eguneko epean emango du. Hurrengo 10 eguneko epean alderdi interesatuak kexa helegitea aurkeztuko du ad quem auzitegiaren aurrean, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Gorena, azken honek 5 eguneko epean ebatziz (PZLren 495 art.).
|
|
|
Egiaztatuko da ondoren. ...sazioa ukatu duen autoa ematen denetik 5 eguneko epean prestatuta auto hori eman duen organo jurisdikzionalaren aurrean, haren erregua edo berraztertzea eskatuz eta onartzen ez den kasurako bi erabakien lekukotza (kasazioa edo erregutzea ukatzen duenarena eta erregua edo berraztertzea onartzen ez duenarena), berraztertzea edo erregua onartzen ez badu, organo jurisdikzionalak aipatutako lekukotza 5
|
eguneko
epean emango du. Hurrengo 10 eguneko epean alderdi interesatuak kexa helegitea aurkeztuko du ad quem auzitegiaren aurrean, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Gorena, azken honek 5 eguneko epean ebatziz (PZLren 495 art.).
|
|
|
Behin kexa helegitea erregutzea edo kasazioa ukatu duen autoa ematen denetik 5 eguneko epean prestatuta auto hori eman duen organo jurisdikzionalaren aurrean, haren erregua edo berraztertzea eskatuz eta onartzen ez den kasurako bi erabakien lekukotza (kasazioa edo erregutzea ukatzen duenarena eta erregua edo berraztertzea onartzen ez duenarena), berraztertzea edo erregua onartzen ez badu, organo jurisdikzionalak aipatutako lekukotza 5 eguneko epean emango du. Hurrengo 10
|
eguneko
epean alderdi interesatuak kexa helegitea aurkeztuko du ad quem auzitegiaren aurrean, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Gorena, azken honek 5 eguneko epean ebatziz (PZLren 495 art.).
|
|
|
Behin kexa helegitea erregutzea edo kasazioa ukatu duen autoa ematen denetik 5 eguneko epean prestatuta auto hori eman duen organo jurisdikzionalaren aurrean, haren erregua edo berraztertzea eskatuz eta onartzen ez den kasurako bi erabakien lekukotza (kasazioa edo erregutzea ukatzen duenarena eta erregua edo berraztertzea onartzen ez duenarena), berraztertzea edo erregua onartzen ez badu, organo jurisdikzionalak aipatutako lekukotza 5 eguneko epean emango du. Hurrengo 10 eguneko epean alderdi interesatuak kexa helegitea aurkeztuko du ad quem auzitegiaren aurrean, Justizia Auzitegi Nagusia edo Auzitegi Gorena, azken honek 5
|
eguneko
epean ebatziz (PZLren 495 art.).
|
|
|
helegitea iragartzea errekurritu nahi den sententzia edo autoa eman eta hurrengo 5 egunen barruan haiek eman dituen organo jurisdikzionalaren aurrean (LPLren 192.1 art.). Helegiteko baldintza guztiak betetzen badira, letratuak jardundakoak audientzia bateko epean (egun bat) jasotzen ditu eta helegitea 10 egunean Gizarte Epaitegiaren aurrean jartzen du (LPLren 193.1 art.). Konpongarria den akats edo hutsik ematen bada, 5 egun aintzatetsiko zaizkio gehienez konpontzeko (LPLren 193.3 art.). Helegitea denboran eta forman jarria, Gizarte Epaitegiko magistratuak probidentzia emango du helegitea onartuz, 2 egunez aztertuko du eta alde errekurrituari helaraziko dio 5 egunez, honi (eta hauei) 5 egun aintzatetsiz aurkaratze idazkia aurkezteko. Epe hori igarota, aurkaratzea aurkeztuta edo ez, jardundakoak, helegite idazkia eta aurkaratze idazkiak (egonez gero) Justizia Auzitegi Nagusira igotzen dira hurrengo 2
|
eguneko
epean (LPLren 195 art.). Justizia Auzitegi Nagusiak aipatutakoak jasota, honek akats edo huts konpongarririk atzematen badu, alderdiei, gehienez, 8 eguneko epea emango die zuzentzeko (LPLren 197 art.). Helegitea onartuz gero, aretoak sententzia 10 eguneko epean emango du (LPLren 1991.1 art.).
|
|
|
helegitea iragartzea errekurritu nahi den sententzia edo autoa eman eta hurrengo 5 egunen barruan haiek eman dituen organo jurisdikzionalaren aurrean (LPLren 192.1 art.). Helegiteko baldintza guztiak betetzen badira, letratuak jardundakoak audientzia bateko epean (egun bat) jasotzen ditu eta helegitea 10 egunean Gizarte Epaitegiaren aurrean jartzen du (LPLren 193.1 art.). Konpongarria den akats edo hutsik ematen bada, 5 egun aintzatetsiko zaizkio gehienez konpontzeko (LPLren 193.3 art.). Helegitea denboran eta forman jarria, Gizarte Epaitegiko magistratuak probidentzia emango du helegitea onartuz, 2 egunez aztertuko du eta alde errekurrituari helaraziko dio 5 egunez, honi (eta hauei) 5 egun aintzatetsiz aurkaratze idazkia aurkezteko. Epe hori igarota, aurkaratzea aurkeztuta edo ez, jardundakoak, helegite idazkia eta aurkaratze idazkiak (egonez gero) Justizia Auzitegi Nagusira igotzen dira hurrengo 2 eguneko epean (LPLren 195 art.). Justizia Auzitegi Nagusiak aipatutakoak jasota, honek akats edo huts konpongarririk atzematen badu, alderdiei, gehienez, 8
|
eguneko
epea emango die zuzentzeko (LPLren 197 art.). Helegitea onartuz gero, aretoak sententzia 10 eguneko epean emango du (LPLren 1991.1 art.).
|
|
|
helegitea iragartzea errekurritu nahi den sententzia edo autoa eman eta hurrengo 5 egunen barruan haiek eman dituen organo jurisdikzionalaren aurrean (LPLren 192.1 art.). Helegiteko baldintza guztiak betetzen badira, letratuak jardundakoak audientzia bateko epean (egun bat) jasotzen ditu eta helegitea 10 egunean Gizarte Epaitegiaren aurrean jartzen du (LPLren 193.1 art.). Konpongarria den akats edo hutsik ematen bada, 5 egun aintzatetsiko zaizkio gehienez konpontzeko (LPLren 193.3 art.). Helegitea denboran eta forman jarria, Gizarte Epaitegiko magistratuak probidentzia emango du helegitea onartuz, 2 egunez aztertuko du eta alde errekurrituari helaraziko dio 5 egunez, honi (eta hauei) 5 egun aintzatetsiz aurkaratze idazkia aurkezteko. ...atzea aurkeztuta edo ez, jardundakoak, helegite idazkia eta aurkaratze idazkiak (egonez gero) Justizia Auzitegi Nagusira igotzen dira hurrengo 2 eguneko epean (LPLren 195 art.). Justizia Auzitegi Nagusiak aipatutakoak jasota, honek akats edo huts konpongarririk atzematen badu, alderdiei, gehienez, 8 eguneko epea emango die zuzentzeko (LPLren 197 art.). Helegitea onartuz gero, aretoak sententzia 10
|
eguneko
epean emango du (LPLren 1991.1 art.).
|
|
|
...ia alderdi pertsonatuei helarazten zaie aurkaratzea aurkezteko aukera emanez 10 egunez (LPLren 224.1 art.), eta jarraian, beste 10 egunez jardundakoak Fiskaltzari helarazten zaizkio eskatutako kasazioaren egokitasunaz mintza dadin (LPLren 224.2 art.). Hurrengo 10 egunen barruan bozketa eta epaitza egiten dira (LPLren 225.1 art.), eta hurrengo 10 egunean sententzia ematen da (LPLren 225.1 art.). 70
|
eguneko
epe hori 10 egunean luza daiteke, Auzitegi Gorenak sententzia kontraesankorrak aurkeztu ez direla eta aurkezteko eskatzen duenean (LPLren 222 art.).
|
|
|
8 egun dira: alderdiak 5
|
eguneko
epean deitzen dira agerraldi batera agertzeko, alegazioak egiteko eta beren eskubideari dagokiona frogatzeko. Hurrengo hiru egunean autoa ematen da (LPLren 236 art.).
|
|
|
Proposamen hau BJKNk, Libro blanco de justicia, op.cit, op.cit.., 283 or., egin du. Zehazki, epaile aurrean agertzeko eta helegitea jartzeko 20
|
eguneko
epe bateratu bat ezartzea proposatzen da, Justizia Auzitegi Nagusiek, alderdi guztiak ahalik eta bizkorren epatu ondoren, jardundakoa Auzitegi Gorenera igorriz. Neurri horrekin errekurtsogileari jardundakoa epatzetik 20 eguneko epean arduratzeko aukera ematen zaio; horrela, Auzitegi Gorenaren aurrean helegitea era egokian jartzeko aukera ematen da.
|
|
|
Zehazki, epaile aurrean agertzeko eta helegitea jartzeko 20 eguneko epe bateratu bat ezartzea proposatzen da, Justizia Auzitegi Nagusiek, alderdi guztiak ahalik eta bizkorren epatu ondoren, jardundakoa Auzitegi Gorenera igorriz. Neurri horrekin errekurtsogileari jardundakoa epatzetik 20
|
eguneko
epean arduratzeko aukera ematen zaio; horrela, Auzitegi Gorenaren aurrean helegitea era egokian jartzeko aukera ematen da. Era berean, aipatutako txostenak Auzitegi Goreneko Laugarren aretoan lanaren banaketa arrazionalagoa izan behar dela jasotzen du, eta arazo edo kontuen sailkapen, kalifikazio eta prestaketarako tresna egokiak jarri behar dira, ez onartze autoa edo sententzia berehala emateko.
|
|
|
Ez da hori bere helburua. ...n bat egingo dira, aurreikusten dituzten probidentzian zehazten diren epeetan eta alderdien parte hartzearekin, horrela beren babes gabezia ekiditeko261 Zentzu horretan, LPLk xedatzen du haien emaitzen berri alderdiei eman behar zaiela, «egoki deritzoten oro alega dezaten, idatziz, eginbide horien garrantziaz edo irismenaz» (LPLren 88.1 art.). Horrela egingo da froga ospatzen denetik zenbatuta 5
|
eguneko
epean (PZLren 436.2 art.). Behin froga horiek egitea erabakita, magistratua horiek egitera behartuta dago eta horrela egiten ez badu, jarduerak baliogabeak izango dira, eta hark frogak egiteko epe berri bat ezarriko du, probidentzia bat ematen ez badu behintzat. Bigarren epe horren barruan ere ezin bada froga egin, magistratuak alderdiei entzun ondoren, autoak sententziarako behin betiko itxita geldi daitezela erabakiko du (LPLren 88.1 art.).
|
|
|
Bi kasuetan epaiketaren egintza presiditu zuen magistratuak emango du, kontrako kasuan egintza hori errepikatu egin da (LPLren 98.1 art.)? hura bukatu eta 5
|
eguneko
epean (LPLren 97.1 art.) 262 Magistratuak sententzia ahoz, sententzia osoa, aktan jasoko baita PZLren 209 artikuluak xedatzen dituen eduki eta betekizunekin bat, edo haren zatirik garrantzitsuena, epaitza, eta hura ere aktan jaso behar da, idazkari judizialak fedea emateko, geroago legearekin bat idatziz jasotzeko aukera galdu gabe (BJLOren 245.2 eta LPLren 50.1 art.), edo idatziz eman dezake.
|
|
|
Sententzia alderdiei edo haien ordezkariei bere argitaratzen denetik bi
|
eguneko
epean jakinaraziko zaie (LPLren 97 art.). Sententzia batzuen aurka, ez guztien aurka, ikusiko denez, erregutze edo kasazio helegitea jar daitekeenez, jakinarazpenean zer errekurtso jar daitezkeen eta horretarako beharrezko informazioa (organoa, epea, betekizunak, gordailu eta kontsignazioak) emango zaie alderdiei (LPLren 100 art.) 267.
|
|
|
Kalte ordaina handiagoa izan daiteke lan kontratu indibidualean edo hitzarmen kolektiboan horrela hitzartu bada. ...an berezi hori arautzen duen arauan ezarritakoa izango da kalte ordainaren zenbatekoa, ezarrita badago (LPLren 110.1 art.). Langileen legezko ordezkari edo ordezkari sindikal baten kaleratzea bidegabekotzat jotzen bada, hautaketa langileak egingo du (LPLren 110.2 art.). Aukeraketa, edozein kasutan, idatziz edo Gizarte Epaitegiaren idazkari aurrean agertuz egin da, sententzia jakinarazten denetik 5
|
eguneko
epean (LPLren 110.3 art.). Bi kasuetan, enpresaburuak edo langileak aukeraketa berariaz egiten ez badute, berronarpena aukeratzen dela ulertuko da (LEren 56.3 eta 4). Formazko betekizunak ez betetzeagatik kaleratzea bidegabekoa deklaratu bada, eta langilea berrartzea aukeratu bada, beste kaleratze bat egin daiteke sententzia jakinarazi eta hurrengo zazpi egunen epean.
|
|
|
Abuztua baliozkoa da (LPLren 43.4 art); bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunetan deitu behar da, eta prozesu arrunterako LPLren 82.1 artikuluak xedatzen duen 10
|
eguneko
epea erdira laburtzen da, eta helegiterik onartzen ez duen sententzia, guztiz konstituzionala dena, ik. honen harira García Blasco, J.,. Derecho al recurso laboral y tutela judicial efectiva?, Derecho Privado y Constitución, 1994/ 4 zk., hiru eguneko epean eman behar da (LPLren 126 art.), prozesu arrunterako LPLren 97.1 artikuluan ezarritako 5 eguneko epea laburtuz.
|
|
|
Abuztua baliozkoa da (LPLren 43.4 art); bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunetan deitu behar da, eta prozesu arrunterako LPLren 82.1 artikuluak xedatzen duen 10 eguneko epea erdira laburtzen da, eta helegiterik onartzen ez duen sententzia, guztiz konstituzionala dena, ik. honen harira García Blasco, J.,. Derecho al recurso laboral y tutela judicial efectiva?, Derecho Privado y Constitución, 1994/ 4 zk.? hiru
|
eguneko
epean eman behar da (LPLren 126 art.), prozesu arrunterako LPLren 97.1 artikuluan ezarritako 5 eguneko epea laburtuz. Gainera, jakin dakigunez, prozesu honetan ez da aurreko adiskidetzea ematen (LPLren 64.1 art.). Bizkortasun hori guztiz logikoa da oporrak dagozkien urtean baino gozatu ezin direlako (LEren 38 art.).
|
|
|
Abuztua baliozkoa da (LPLren 43.4 art); bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunetan deitu behar da, eta prozesu arrunterako LPLren 82.1 artikuluak xedatzen duen 10 eguneko epea erdira laburtzen da, eta helegiterik onartzen ez duen sententzia, guztiz konstituzionala dena, ik. honen harira García Blasco, J.,. Derecho al recurso laboral y tutela judicial efectiva?, Derecho Privado y Constitución, 1994/ 4 zk.? hiru eguneko epean eman behar da (LPLren 126 art.), prozesu arrunterako LPLren 97.1 artikuluan ezarritako 5
|
eguneko
epea laburtuz. Gainera, jakin dakigunez, prozesu honetan ez da aurreko adiskidetzea ematen (LPLren 64.1 art.). Bizkortasun hori guztiz logikoa da oporrak dagozkien urtean baino gozatu ezin direlako (LEren 38 art.).
|
|
|
2 Demanda aurkezteko epea: oporren data hitzarmen kolektiboan edo enpresaburuaren eta langileen ordezkarien arteko akordioan zehaztuta dagoenean edo ugazabak bere aldetik ezarri duenean, langileak295 20
|
eguneko
epea izango du, oporren dataren berri duenetik hasita zenbatuta, demanda aurkezteko. Oporren data zehaztu gabe badago, langileak oporrak hartu nahi dituen eguna baino bi hilabete lehenago, gutxienez, aurkeztu da demanda.
|
|
|
demanda hiru eguneko iraungitasunezko epean aurkeztu behar da, demandatzaileak laudoa ezagutu zuenetik zenbatzen hasita (LPLren 127.2 art.). Demanda onartzean, epaileak bulego publikoari arbitraje laudoaren testua eta hauteskunde prozesuari buruzko administrazio espedientearen kopia eskatuko dizkio. Eskaera jaso duenak bost
|
eguneko
epean bidali ditu agiriok [LPLren 132.1 a) art.].
|
|
|
5 Sententzia: hiru
|
eguneko
epean emango da300; haren kontra ez da helegiterik aurreikusten eta alderdiez gain, bulego publikoari jakinarazi zaio. Haren edukia alegatutako kariaren araberakoa izango da.
|
|
|
Demanda aurkezteko epea: demanda, erregistroa ukatzen duen ebazpena jakinarazten denetik zenbatuta, iraungipenezko 10
|
eguneko
epean aurkeztu behar da (LPLren 134 art.)
|
|
|
Prozesua presazkoa da: demanda onartu eta hurrengo 48 orduen barnean, administrazio espedientea bidaltzeko eskatuko dio epaileak bulego publiko eskudunari eta hark bi
|
eguneko
epean igorri dio (LPLren 135.1 art.). Espedientea jaso eta hurrengo bost egunen barruan egin da epaiketaren egintza (LPLren 135.2 art.).
|
|
|
5 Sententzia: epaiketaren egintza burutzen denetik zenbatuta, hiru
|
eguneko
epean emango da; alderdiei eta bulego publikoari jakinaraziko zaie eta haren kontra ezin daiteke helegiterik jar. Demandan jasotako uzia onartzen badu, berehala hauteskunde akta erregistratzeko agindua emango du (LPLren 136 art.).
|
|
|
enpresa batzordearen edo langileen delegatuen txostena erantsi behar dio demandatzaileak demandari. Aurrekoek 10
|
eguneko
epean txostena eman ezean, demandatzaileak nahiko izango du eskatua duela egiaztatzea (LPLren 137.1 art.).
|
|
|
Demanda aurkeztutzat jotzen duen probidentzian, epaileak Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskariari txosten bat eskatuko dio, eta demandaren eta harekin doazen agirien kopia igorriko dio, demandatzaileak alegatutako egitateez eta bere jarduerari buruzko inguruabarrez. Aipatutako txostena eman du ikuskatzaileak 15
|
eguneko
epean (LPLren 137.2 art.).
|
|
|
303 Bistaren egintza demanda onartu eta hurrengo 5 egunen barruan egin behar da (LPLren 138.4 art.), eta prozesu arruntean aurreikusitako 10
|
eguneko
epea erdira bihurtu (LPLren 82.1 art.). Prozesu aldaera horri presazkotasuna aintzatesten bazaio ere, legegileak ez du aurreko adiskidetzetik askatu (LPLren 64 art.), doktrinak gogor salatzen duena.
|
|
|
5 Sententzia: 10
|
eguneko
epean emango da, beraz, prozesu arruntean araututako 5 eguneko epea bikoiztuz (LPLren 97.1 art.), eta enpresaren erabakia justifikatutzat, justifikatu gabetzat edo deuseztzat joko du.
|
|
|
5 Sententzia: 10 eguneko epean emango da, beraz, prozesu arruntean araututako 5
|
eguneko
epea bikoiztuz (LPLren 97.1 art.), eta enpresaren erabakia justifikatutzat, justifikatu gabetzat edo deuseztzat joko du.
|
|
|
Demanda aurkezteko epea: langileak 20
|
eguneko
epea du, berak proposatutako orduekin eta epearekin enpresaburuak ados ez dagoela jakinarazten dionetik hasita [LPLren 138 bis a) art.].
|