|
2001
|
|
|
Arrats hartan udako
|
egun
sargorietako zaparrada izan zen. Metroaren sarreran, ijito koadrila zegoen biribilean eserita:
|
|
|
Harrituta begiratu dut kanpora, guaiaba garauak haginen artean nabarituz, eguzki
|
egun
sargoria ikusteko.
|
|
2002
|
|
|
"
|
Egun
sargoria. Goizean mendira joan naiz Rubirekin.
|
|
2003
|
|
|
Nik bederatzi urte inguru nituen udako
|
egun
sargori hartan. Ekaineko eguzkiak gogor jotzen zuen.
|
|
2004
|
|
|
Gaur, Ponte a Eman argiak egun osoan iraun du, egunez eta gauez.
|
Egun
sargoria izan da, gau sargoria. Gortinen atzetik ehunka begi sutu dira gaur, eta umeren batek amorrua zer den ikasi du.
|
|
|
Beste
|
egun
sargori bat jaio da gaur, ke artean. Atzo Pabloren etxean zegoen lekuan horma belztu bi daude orain, eta egurrezko habeak harrien gainean, azken ketxoak botatzen.
|
|
2006
|
|
|
Apainduria handiko lorategi batek eder ditu arrosak, kameliak eta tulipak, baina eder eta atsegingarri izan ohi du zuhaitz sendo baten geriza, hala nola haritz, arte edo ezki baten itzal babesgarria udako
|
egun
sargorietarako.
|
|
2008
|
|
|
Aste batzuk beranduago hasi zen benetako mina sentitzen;
|
egun
sargorien antza duen min klase hori, inon ez baina leku guztietan sentitzen den pisu hori. Igarri zion zerbait alabak bisitan etorri zitzaion batean, baina normala zela pentsatu zuen.
|
|
2009
|
|
|
baita Fausti ere, Madrilen adiskide min izan zuèn neskame adoretsua, Regina Madrildik itzuli eta handik hiruzpalau hilabetera hil zena, tetanoak jota, gaizki sendatutako zauri bat gaiztotu izanaren ondorioz; Nazariok, berriz, izeba Ursula galdu zuen urtebete lehenago, 1917ko urriko egun batean, egun deseroso batzuk igaro ondoren, Nazariok ekarritako azken kokazko ardo botila hustu (izebak Nazario zuen alor hartan hornitzaile zintzo) eta irribarrez bezala hil zen?, baita kuttun kuttuntzat zituen beste bi pertsona ere: bere anaia Honorato apaiza, tifus batek menderatu eta suntsitu zuena, Honoratok berak senar emazteak ezkondu eta handik lau urtera, 1909ko uda beteko
|
egun
sargori batean; eta Mateo Sukunza ingeniari lagun mina, lehen Mundu Gerra hasi ez beste hil zena eta Nazario umezurtz bezala utzi zuena: egia zen, bai, bidean galera haiek guztiak izan zituztela, baina egia zen, halaber, orbetarrak zoriontsuak sentitzen zirela?
|
|
|
Egun hartan, uztaileko
|
egun
sargori bat zen?, ohi bezala, saioa eginda gero, Maria Bibianaren zain geratu zen Ada. Maria Bibianaren ospitalea, non lan egiten baitzuen, aski hurbil zegoen koruak saioak egiten zituèn lokaletik?, biak elkarrekin etxera itzultzeko asmotan; Ada zain zegoen, bada, normalean alderantziz izaten zen, Maria Bibiana hantxe egoten baitzitzaion, lokaletik hogei bat metrora zegoèn eta eguzki oihala zab... hasi zen Ada urduri jartzen, espaloian aurrera eta atzera ibiltzeari ekin zion bederen, metro karratu gutxi batzuetan harrapatutako hartz temosoa iduri?, itxaron zion hogei minutu, hogeita bat?
|
|
|
Egia zen, senar emazteek, hamahiru bat urte lehenago ezkondu zirenetik, bazituztela beren penak, Reginak izeba Eugeni eta amona Luisa galdu baitzituen denbora horretan... baita Fausti ere, Madrilen adiskide min izan zuèn neskame adoretsua, Regina Madrildik itzuli eta handik hiruzpalau hilabetera hil zena, tetanoak jota, gaizki sendatutako zauri bat gaiztotu izanaren ondorioz; Nazariok, berriz, izeba Ursula galdu zuen urtebete lehenago, 1917ko urriko egun batean –egun deseroso batzuk igaro ondoren, Nazariok ekarritako azken kokazko ardo botila hustu (izebak Nazario zuen alor hartan hornitzaile zintzo) eta irribarrez bezala hil zen–, baita kuttun kuttuntzat zituen beste bi pertsona ere: bere anaia Honorato apaiza, tifus batek menderatu eta suntsitu zuena, Honoratok berak senar emazteak ezkondu eta handik lau urtera, 1909ko uda beteko
|
egun
sargori batean; eta Mateo Sukunza ingeniari lagun mina, lehen Mundu Gerra hasi ez beste hil zena eta Nazario umezurtz bezala utzi zuena: egia zen, bai, bidean galera haiek guztiak izan zituztela, baina egia zen, halaber, orbetarrak zoriontsuak sentitzen zirela... ohi baino zoriontsuagoak ere bai, beharbada, halakoa baitzen kalean egun haietan arnasten zèn giroa, lehen Mundu Gerra amaitu izanaren kariaz, eta halakoa baitzen, halaber, orbetarrengan sortutako itxaropena –gripe espainola, gerrak ondorioetako bat izan zuena, beste mehatxu bat bazen ere, munduan gerrak berak baino biktima gehiago eragingo ez zituen, bada, denborarekin! –, iragarri ez zuen, bada, Reginak, egun haietako batean, albiste ezustekoa!
|
|
|
Egun hartan –uztaileko
|
egun
sargori bat zen–, ohi bezala, saioa eginda gero, Maria Bibianaren zain geratu zen Ada –Maria Bibianaren ospitalea, non lan egiten baitzuen, aski hurbil zegoen koruak saioak egiten zituèn lokaletik–, biak elkarrekin etxera itzultzeko asmotan; Ada zain zegoen, bada –normalean alderantziz izaten zen, Maria Bibiana hantxe egoten baitzitzaion, lokaletik hogei bat metrora zegoèn e... sutsuki ari zitzaion, gainera, munduan beste ezer ez balego bezala, gizonarekin lotzen zuèn kontuaz aparte; horregatik, beharbada –Txaro elkarrizketan buru belarri sartuta zegoelako, baita Ada aurrez aurre joan ez zitzaiolako ere, zeharka baizik–, Txaro ez zen konturatu ere egin Ada bospasei metrora zuela; baina Ada bai, primeran ohartu zen, eta lehenengo erreakzioan –moztuta sentitu zelako edo, ezusteko egoerari aurre egiteko ezgai–, hantxe gelditu zen, ez arre eta ez so; trantze hartan, ordea, bi aukera zituen egoerari ihes egiteko:
|
|
2010
|
|
|
Arrats aldera bezero eta zerbitzariek Hoteleko kafetegitik begiratzen zioten udako kostalde eguzkitsuari. Galernaren zain zeuden denak, ozeano atlantikoko ekaitz bat batekoaren zain, itsasotik sartzen zena
|
egun
sargorien amaieran. Zerua zikindu eta haizea norabide kontraesankorretan bere buruari bultzaka hastea espero zen; euripean udatiarrak aterpe bila hastea.
|
|
2011
|
|
|
Uztaileko
|
egun
sargori batean, Leon, karrerako lehen urtea eginik, oporretan zegoela, automobil beltz dotore bat iritsi zen herrira, aitzinaldean banderatxo bat zuena; herriko plazan don Rufino alkatea, haren seme Faustino aparejadorea, gerra akabatu bezain laster, enpresa eraikitzaile bat muntatu zuena, Torreko markesaren kapitalak lagundurik?, bizpahiru jauntxo eta bertze hainbertze zinegotzi zituen zain.
|
|
|
Izurtza pasatu dute eta, handik aurrera, haizagailuak daude larre berdeetan. Haizagailuek, Merzlinek asmatu eta Arthur erregeak Gerediaga Elkarteari
|
egun
sargorietarako proposaturiko esperimentua, halako aire hozkirri eta atsegina zabaltzen dute bailara guztira, batez ere bidean dabilen jendearentzat.
|
|
|
Harkaitz horretara ekarri eta gainaldean eraikiarazi zuen sainduarentzako kapera, sainduaren izena jakin ez arren. Sainduak
|
egun
sargorietan izerdia isurtzen zuela erran zidan ermitako serorak, bera han egoten zela izerdi hori zapi batez lehortzeko. Baina egun hura goibela zen, eta ez zen nehor izerditu, saindu ezezaguna ere ez.
|
|
|
Ez ginen oso eroso sentitzen, baina erabaki genuen bero salasta hura ere ez zela gure zoriona ezabatzeko gai izango. Elkarrekin gauzak egin nahi genituen, elkarrekin bizitzen ikasi nahi genuen, eta elkarrekin bizi eta elkarrekin gauzak eginez aritu ginen etengabe Erromako
|
egun
sargori haietan.
|
|
2013
|
|
|
Bederatziak baino ez ziren eta ez zuen berorik egiten; hala ere, antzematen zen
|
egun
sargoria zetorrela. Santutxurantz jo zuen.
|
|
2014
|
|
|
–Duela zazpi urteko udan izan zen.
|
Egun
sargori batean, bi alabak hor goiko errekara joan ziren igeri egitera. Hango urak bare egon ohi dira, baina arratsalde hartan, nik ez dakit nola, arras bizitu ziren eta korronteak eraman zituen.
|
|
2015
|
|
|
Denborak zimeldutako aurpegi hark Opheliarena behar zuen. Harengana hurbildu eta hitz egitera ausartu nintzenean, udako
|
egun
sargori batzuk geroago, bekozkoa nabarmen ilundu zitzaion, bekokiko zimurrak hondorik gabeko zulo sakon bihurtzeraino. Hitzen beharrik gabe, haren aurpegiera nahikoa izan nuen ez zela nirekin gehiago akordatzen ulertzeko.
|
|
|
Ez zuen onartzen baina Ibon beldur zen. Pistola soinean eramaten zuen beti, horrek udaberriko
|
egun
sargori haietan txamarra nasaiak eramatera behartu arren. Bere etxean, sukaldeko mahai gaineko ontzi batean gordetzen zuen, eta Nagoreren etxean egongelako sofaren behealdean, betiere eskura.
|
|
|
Historiak erakusten digu Rooseveltek aintzat hartu zuela Einsteinen gutuna eta Truman haren oinordekoak praktikara eraman zuela fisikariaren gomendioa. Udako
|
egun
sargori hartan, Britten, Pears eta Einsteinen soinu bandaren laguntzarekin, lerro zorrotz bat hasi zen marrazten Nassau Pointen: Washington DCra luzatu, handik Alamo Gordora salto egin eta azkenik Ozeano Pazifikoa zeharkatuko zuen lerroa.
|
|
|
Santa Marina egun dontsu batean, herrian jaiak ospatzen ari zirela, jakin zuten militarrak altxatu zirela Afrikan, baina lehenagotik ere sumatzen zen azpilana eta egonezina herrian. Euri tantarik gabeko
|
egun
sargori asko zihoan uda hasiera hartan, hodei lainoak eta bero sapa ia arratsaldero, eta noizbait lehertu behar zuen zeruak. Uztaileko egun hura baino lehenxeago, herriko karlista talde bat ikusi ohi zuten igande arratsaldeetan, mutil sasoikoak gehienak, beren txapel gorri eta guzti etxe aurretik pasatzen, etxaburuko sagastian tiro ariketak egitera beren pistola zaharrekin.
|
|
2016
|
|
|
Nire memorian, lehen urte haietako oroitzapenik ez dut gordetzen; ez zitzaizkidan sekula errotu, edo beharbada azken urteotan ezabatu zaizkit, eta, iragan urruna berreraikitzeko gaitasuna agortuta, ez naiz berriak asmatzeko gai izan. Sei urte nitueneko
|
egun
sargori batekoa da daukadan umetako oroitzapenik zaharrena: aita eta biok Debako hondartzara bidean goaz R6 gorrian, autoko bozgorailuek Hertzainak taldearen kaseteko abestiak zabaltzen dituzte ozenki, bolumen ezin altuagoan, eta kopilotuaren eserlekutik, birika betean abesten doan aitari begiratzen diot harro harro.
|
|
2020
|
|
|
Arnasa hartzeko premiak estututa, haize kontran jo nuen, herria inguratzen zuen bidezidorretik, merendero zaharreraino. Inortxo ere ez zen ageri,
|
egun
sargorietan hango pagadiaren itzala bezalakorik ez zegoen arren. Agertu izan balitz, eguerdian jan gabe utzitako ogitartekoa aterako nuen, disimulatzeko.
|
|
2022
|
|
|
1984ko udaberria behar zuen –data kontsentsuaren bitartez lortutakoa da–
|
Egun
sargoria, eta autobusa herriko plazan geratu zen astegun batean, herri handiago eta garrantzitsuagoetara jarraitu baino lehen. Alboetara zerbaiten bila balebil bezala begiratzen zuen 35 urte inguruko gizonezkoa jaitsi zen.
|
|
|
Uda hasierako
|
egun
sargori hartan etxetik irten omen zen goizeko hamarretan, ohikoa zuen bezala. Alboan bizi den Cristina zaharrak egun osoan barrundatu ez eta arratsaldeko bostetan etxeraino hurbiltzea erabaki zuen, dena ondo ote zihoan jakiteko.
|
|
2023
|
|
|
Azken
|
egunetako
sargoriaren ondoren, ezustean laino beltzek zerua estali zuten eta enbata gaiztoa sartu zen itsasaldetik bultzaka. Bat batean, ez zen giro hiriburuan.
|
|
|
Kalean zihoala inork agur egin eta" zer moduz Migelito?", galdetzen bazion," atzo baino okerrago eta bihar baino hobeto", erantzuten ei zuen. Filosofia horrekin, zakur amorratuen haginkadak, putzu izoztuetako bainuak, tantarik edan gabeko
|
egun
sargoriak eta bakardaderik beltzena probatu ostean hil zen, azkenean, Migelito. Gauza bakarra eskatu omen zuen azken borondate gisa:
|
|
|
Haren begi ilunetan aspaldi itzali zen bizitza. Haren etxean pasatu genituen
|
egun
sargorietan, maiz prestatu zuen tearen errituala. Espero dut haren heriotza leuna izan izana, hirugarren tea bezala.
|