|
2000
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean dauden egitura juridiko politikoek maila eta modu ezberdinetan zatikatzen dute Euskal Herria. Batetik, estatuen existentzia dugu, horien mugezIpar Euskal Herria eta Hego Euskal Herria egitateak sorrarazten dituena.
|
|
|
Urte batzuk beranduago, 1986an, komunikazio askatasunaren legea eraldatu zuen lege berriak; HACAdesegin eta beste erakunde arauemaile bat eratu zuen, Komunikazio eta Askatasunerako BatzordeNazionala (CNCL), aurrekoak baino eskuduntza zabalagoekin eta telekomunikazioak ere araupetzekoahalmenarekin. Erakunde berri honen jarduera, ordea, oso eztabaidatua izan zen, eta handik hiru urtetara, 1989an alegia, hori ere deuseztatu eta gaur
|
egun
indarrean dagoena, CSA hain zuzen, ezarri zen ikus entzunezko sektorea araupetzeko, are eskuduntza zabalagoekin, telekomunikazioen gainekoa, berriz, galduegin zuen?. Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera).
|
|
|
Batez ere arrazoi historiko eta soziologikoengatik, eskualdeka egoera ezberdinak daudela onartzen dugu. Adibidez, gerra zibilean erailzituzten hainbeste nafarren heriotzaren ondorioz, gaur
|
egun
indar korrelazioa aldatu egin da Nafarroan; Bizkaiko Ezkerraldean, emigrazioaren ondorioz, indar korrelazio berria sortu da; Ipar Euskal Herrian Paristik bizitzera etorri diren pertsoneneragina ere hor dago... Baina euskal herritar sentitzen garenon eskubide politikoakaitortzeko eskubidea ukaezina da.
|
|
2001
|
|
|
ez da bertan bestelako azterketa sakonik topatuko, luze joko bailuke (eta ezbaita hori lan honen xedea). Izan ere, lan honen asmoa urte horretan argitaraturikolanen berri emanez, gaur
|
egun
indarrean dauden joera horien inguruan gogoetaegitea baita.
|
|
2002
|
|
|
Herri baten egituraketan oso garrantzitsua da unibertsitatearen antolaketa. Zoritxarrez, EuskalHerriak ez dauka bere burua antolatzeko aukerarik ez unibertsitate arloan, eztabestelakoetan ere, Espainiak eta Frantziak ukatzen baitigute eskubide hori.Horrela, gaur
|
egun
indarrean dauden unibertsitate ereduek ez dituzte EuskalHerriaren behar kulturalak, linguistikoak, sozialak, zientifikoak, ekonomikoak... asetzen, eredu horiek interes arrotzen zerbitzuan jarrita baitaude.
|
|
|
Euskal markoaren hautaketa ez litzateke, halabeharrez, gauregungo autonomia politikoaren ondorioa izango, ikerketa historikoaren behar metodologikoen luzapena baino; azterketa eremu txikien eta gizarte zehatzen analisiabultzatu baitute azken urteetako korronte historiografiko nagusiek40 Urrun gaude, Pere Anguera k salatutako, balkanizazioaren? arriskutik41 Izan ere, historialari katalanararentzat historiografiaren joera gaur
|
egun
indarrean dauden autonomien mugekin bat egitea litzateke, bere inguruan sortutako bibliografia erabiliz eta ikuspegiorokorreko lanak baztertuz. Gure kasuan, eta bereziki Euskal Autonomia Erkidegoaren kasuan, ez dugu lortu oraindik ikuspegi autonomikoa edukitzea; are gutxiago, nazionala izatea.
|
|
|
* Txinatarra. Gaur
|
egun
indarrean dagoen sistemaren lehen urrats ezagunek 3500 urte ei dauzkate.
|
|
2005
|
|
|
Ikastetxeek oraindik ere abenduaren 23ko Hezkuntza Kalitateari buruzko 10/ 2002Lege Organikoaren arabera funtzionatzen ez dutela aintzat harturik, egokiagoa irudituzaigu
|
egun
indarrean dagoen hezkuntza legedia aipatzea, Kalitate Lege hori garatzekoaraudia ateratzen duten arte.
|
|
2007
|
|
|
Eta zerbait gehixeagoaurreraturik, beste hauxe ere erantsi dezakegu:
|
egun
indarrean dauden azterketakulturaletan kultura merkantzia hutsa da edota agintean dagoenak kultura erabiltzen du besteak menderatzeko. Horrenbestez, jomuga bererantz aurrera joatensegitzen dugu eta bide beretik, gainera.
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean den nazio estatuaren egituraketa arte egin behar dugujauzi gure historia politikoaren bilakaeraren gainbegirada horretan. Izan ere, nazioestatuaren egitura modernoak sortu baitzituen gurea bezalako giza taldeen biziraupena arriskuan jartzeko tresna gehien.
|
|
|
Kulturak ere badu eraginik autoestimuaren garapenean, pertsonek nolakoakizan behar duten ezartzen duten hainbat usteren eta estereotiporen bitartez.Esaterako, gure kulturan
|
egun
indarrean dagoen edertasun irudiak eragin negatiboadu pertsonen autoestimuan. Halaber, zenbait gizarte talderen aurkako aurreiritzieketa diskriminazioak eragina izan dezakete talde horietako kideen autoestimuan.
|
|
|
Beraz, haiek dira, labur labur esanda, Ekonomia Itunaren aurrekariak. da, Ekonomia Itunak
|
egun
indarrean dagoen Konstituzioaren aurrekoak direla etab zerga sistema horrek ondo funtzionatu du eta ez da pribilegio zantzurik nabarmendu, nahiz Madrileko agintarien aldetik holako egozpenak egin diren, estatuko lurralde guztia berdin berdin eta soilduta utzi nahi baitzuten, hain zuzen. Gaur egun ere badago zenbait jende honelako planteamenduak egiten duena eta gustura kenduko zuena Foru zerga sistema berezi hori.
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean dagoen Ekonomia Itunak iraupen mugagabekoa da eta hori oso abantailatsua da ekonomiarentzat eta gizartearentzat, eragile ekonomikoei, batik bat enpresaburuei, ziurrago jokatzeko aukera ematen baitzaie, zergen ikuspegitik bederen. Bestalde, Autonomia Estatutuak ere ez du eperik eta bertan kokatzen denez Ekonomia Ituna, zentzuzkoa da honek ere iraupen mugagabea izatea.
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean dagoen Hitzarmen Ekonomikoak zenbait zerga gorde du, adibidez BEZa eta 1985ean onartu ziren arau berdintsuek diraute, nahiz 1993ean, merkatu batua indarrean sartu zela eta, egokipen batzuk egin beharra izan. PFEZak ere aldaketak izan ditu, baina onetsi eskumenak berdintsuak dira.
|
|
2009
|
|
|
Orain arte ikusi ditugun ebaluazio metodoez gain, badago nahastea ebaluatzeko beste modu bat, egunez
|
egun
indar gehiago hartzen ari dena. DSM IV TR (APA, 2000) eskuliburuak ematen dizkigun ebaluaziorako irizpideei jarraitzeaizango litzateke.
|
|
|
Badira enpresaetikoetan soilik inbertitzen duten inbertsio funtsak, zenbait jokabide ez etikorenlaguntzaile izatea saihesteko asmoz. Erantzun beste galdera sortzen baitu, finean,
|
egun
indarrean den sistema ekonomikoak.
|
|
|
Hasiera batean (RFC 791), Type Of Service izeneko 8 biteko eremua definitu zen.
|
Egun
indarrean dagoen definizioan (RFC 2474), byte horren hasierako 6 bitak erabiltzen dira datagramak sailkatzeko, orain Differentiated Services Code Point izenpean.
|
|
2010
|
|
|
Horretan datza lurralde antolaketaren helbururik garrantzitsuena. Hori gutxi balitz, gaur
|
egun
indarrean dauden pentsamoldeak, helburuaketa estrategiak kontuan hartu behar ditu, hala nola:
|
|
|
Irabazien maximotzearen eta metaketa kapitalistaren logika ekologiaren oreka eta babesa garatzeko edozelako saiakeraren aurkaria da. Ingurumenaren babesaren helburua gaur
|
egun
indarrean dagoen merkatu ekonomia basatiarekin lortezina da; izan ere, desarauketa prozesuenxedea edozein jarduera lehiaren eragileen funtzionamendu askearen esku uztea da.Eta lehia esparruan asmo nagusia ez da kontsumoaren muga arrazionala erdiesteabaizik eta kontsumoa piztea, sustatzea eta prestigiozko eta bizi kalitate handienekoelementu gisa bere lilura goraipatzea.
|
|
|
Nolanahi ere, gaur egungo joerek errentaren banaketan dibergentzia eta pobrezia murrizteko zailtasuna erakusten dute. Gaur
|
egun
indarrean dauden pobrezia eta desberdintasunarenkontzeptuen inguruko berrikusketa egiten da eta hauek birsortzeko beharra azpimarratzen da, globalizazio ekitatiboagoa lortze aldera. Horretarako erdietsi nahi densozietatearen inguruko ikuspegia izatea ezinbestekoa da.
|
|
|
Globalizazioa ez da zerbait lehenetsia eta ezin daiteke babestu aukera posiblebakarra gaur
|
egun
indarrean dagoen eredua denik. LNE/ OITek Globalizazio justubaten alde txostenean dioen moduan:
|
|
|
Lan erritua arautzen duen legeak osagarritasun klausularen bitartez urte asko dela aurreikusten du hari egindako bidalketa. Horrela egiten zuen 1908ko Industria Auzitegien Legeak (34 art.), aurreko auzitegiak berritu zituen 1912ko legeak (60 art.), geroago 1926ko abuztuaren 23ko Lan Kodeak (498 art.) eta lan prozedura arautu izan duten hurrengo lege guztiek (1958, 1963, 1966, 1973, 1980, 1990),
|
egun
indarrean dagoenera heldu arte. Gainera, ordena jurisdikzional guztietan egiten den praktika da.
|
|
|
Bide jurisdikzionalara joateak, eta prozesura zehazki, herritarrari gastu batzuk ekartzen dizkio(, kontsignazioak, gordailuak?) 195 Testuinguru honetan, egun indargabetutako LPLren 25.1 artikuluak lan justizia betearazpen fasera arte doakoa zela aintzatesten zuen196 Indargabetze horren gainetik, eta
|
egun
indarrean dagoen legediarekin bat (EKren 119 art., BJLOren 20 art. eta tasa judizialak kentzeko 25/ 1986, abenduaren 24ko Legea) aipatutako doatasuna? «konstituzionalizatutako beste eskubide prozesal batzuen eskubide instrumental gisa»197, mantentzen dela esan behar da, honako lau salbuespen hauekin:
|
|
|
2004 urtean 221 kasu sartu ziren organo jurisdikzional honetan eta 212 ebatzi zituen. Aipatutako Libro Blanco de la Justiciak
|
egun
indarrean dagoen lan epaitegien antolaketari beste bi kritika egiten dizkio, eta bietarako irtenbide bat aurkeztzen du. Batetik, probintzia baino lurralde txikiagoan aritzen diren gizarte epaitegiak gaitzesten dira, mota orotako arazoak sortzen dituztelako, batez ere kasuak lurraldearen arabera banatzean, eta auzialdia eta helegiteak antolatzean.
|
|
|
Izan ere, ezin baita ukatu langileari eta ugazabari organo jurisdikzionalak inposatutako irtenbide edo konponbide bat dela.
|
Egun
indarrean dagoen zuzenbide positiboa aplikatuz, demandatzaileak demandan jarritako uzia onartuko du edo ez. Era berean, demandatuak demandaren erantzunean tarteratutako erresistentzia onetsiko du edo ez.
|
|
|
García Murcia, J. k,. El despido nulo por defectos formales en la nueva LPL?, Actualidad Laboral, 1991/ 40arazpen bat dela ondorioztatuz. Hemen ikusten da Lorenzo de Membiela, J. B. ren irudiko,. Ejecución provisional de la readmisión en el proceso especial de despido?, Documentación Laboral zk., bere aldetik neurri hauekin sententziaren behin behineko betearazpenerako hartutako neurriak atzeraezin bihurtzen direla baieztatzen du, behin behineko betearazpena benetako behin betiko bete, 2001/ 64 zk.,
|
egun
indarrean dagoen araudiarekin bat behin behineko betearazpena guztiz autonomoa dela.
|
|
|
labeak, parrillak, plantxak, frijigailuak, marmitak, presio eltzeak, zartagin baskulagarriak, Maria bainua, gainerretzailea, etab. Mikroorganismo patogenoaklean sukalde handietan bero sortzaileen tenperatura kontrolatzen da. Disei hazteko tenperatura tarte arriskutsuena+ 4 ºC tik+ 65 ºC ra denez, normanua dena dela, sukalde beroa garbia eta praktikoa izateaz gain, arautegiak ezarritako ezaugarri batzuk bete behar ditu, azalerari, aireztapenari, materialei, argiztapenari eta higieneari dagokienez (gaur
|
egun
indarrean Europako Parlamentua ren eta Kontseiluaren 852/ 2004 Araudia, Espainiako Gobernuko 3484/ 2000 Errege Dekretua eta 2002ko martxoaren 15eko Eusko Jaurlaritzaren Agindua).
|
|
2011
|
|
|
Hipotetikoki, konbergentziak soldatak, lanorduak, kategoriak eta abar berdintzea ekar lezake, baina errealitatea oso bestelakoa da, eta zuzendaritzak nahiz sindikatuek hedabideetako erredaktoreak homologatzekoeta integratzeko gai hori giltzarria dela uste dute.
|
Egun
indarrean dagoen ETBkohitzarmenaren 23 artikuluak, sailkapen profesionalari buruzkoak, 1989an ezarritakokategoriak eta eginkizunak ditu hizpide:
|
|
|
Eremu honetan bakarrik datu bat azpimarratu nahi dugu:
|
egun
indarrean dagoen Botere Judizialaren Lege Organikoak (6/ 1985) barruti epaitegiak ezabatu eta bake11 Gaztelaniaz «Juzgados de Distrito» deritzen epaitegi hauen eskuduntza XVII. oinarrian xedatzen zen: zenbateko txikiko gatazka zibilen gaineko ardura hartu eta betearazi, borondatezko jurisdikzioa egikaritu eta urratzeak ikertu eta erabaki zitzaketen.
|
|
|
Aurreko paragrafoan esandakoarekin bat, ondorengoak dira
|
egun
indarrean dagoen espainiar Zuzenbidezko Estatu Sozial eta Demokratikoaren ordenamendu juridikoan bake justiziaren ezaugarri nagusiak:
|
|
|
|
Egun
indarrean dauden ordainsariak 2006ko abenduaren 29ko Estatuko Aldizkari Ofi zialaren 56 xedapen gehigarrian jaso ziren: 1.999 biztanle arteko herrietako bake epaileek 1.082,12?
|
|
|
batzuen ustez, ez diote ezer ekartzen espainiar epaile sistemari, horregatik kendu egin behar dira; beste batzuen esanetan, justizia herritarrei hurbiltzeko tresna egokia direnez, kendu ez ezik, indartu egin behar dira. Kontua da, usteak uste, lege datari eutsiz,
|
egun
indarrean dagoen Botere Judizialaren Lege Organikoak bake justizia aurreikusi egiten duela, lehen auzialdiko eta instrukzioko epaitegi bat ez duten udalerri guztietan bake epaitegi bat kokatuz (BJLOren 99 art.). Jakina denez, epaitegi hauek herritarren garrantzi txikiko liskarrak ebazten dituzte (BJLOren 100 art.) eta beraiek zerbitzatzen dituzten epaileek ez dute zertan Zuzenbidean adituak izan,... Zuzenbideko irakaslea naizenetik, asko arduratu nau azken elementu horrek, bake epaileek gure herrietan lan itzela eta bikaina egiten dutela zalantzatan jarri gabe.
|
|
|
2006 urtean Gorteetako Aldizkari Ofi zialean publikatu zen 121/ 000071 lege proiektua, zeinak
|
egun
indarrean dagoen 1985ko EBLO aldatu nahi izan zuen, bi gai nagusitan, hurbiltasun justizia eta Justizia Kontseiluak alegia. Ez gara sartuko kontseilu horietan, bakarrik Botere Judizialaren gobernua autonomia erkidegoetan presente egoteko era bat legez aurreikusten zirela eta bake epaileen eta, jarrian aztertuko ditugun, hurbiltasun epaileen izendapenean parte hartuko luketela azpimarratuko dugu.
|
|
|
Txostenak
|
egun
indarrean dagoen Demarkazio eta Planta Judizialaren Legearen antzinatasuna? 1988koa, azpimarratzen du lehenbizi.
|
|
|
Jorratutako elementuak, berriro, bake justiziaren etorkizunaren inguruko eztabaidara ekarriz, orain 1985 urtean jarriko gara,
|
egun
indarrean dagoen EBLO izapidetu eta eztabaidatu zen mementora. EK-k bake justiziaz berariaz ezer esan gabe, Madrilgo parlamentuan eman zen eztabaidan argi geratu zen kontuaren inguruan bi iritzi nagusi zeudela, bake justizia kentzearen aldekoak eta mantentzearen aldekoak, alegia.
|
|
2012
|
|
|
Katalunian, esaterako, elite horiek gero etaargiago ikusten ari dira Espainiatik at dagoela beren interesen defentsarik egokiena.Gurean, berriz, hausnarketa hori ez dago oraindik orain hain sakonki errotua euskalelite sozioekonomikoengan, ez eta hauekin gobernugintza (governance) sareetandauden elite politikoengan. Ezbairik gabe, kontzertu eta hitzarmen ekonomikoekahalbidetu duten zerga autonomia, mugatua izanda ere, erabakitzailea izan daaipatu eliteen interesak
|
egun
indarrean dagoen erregimen autonomikoan babestuakgera zitezen. Horrek bermatu egin du, orain artean behintzat, elite horien fideltasunaeredu autonomikoarekiko.
|
|
|
Gizartemodernoaren sorreratik komunitate politiko horrek zuzenbidezko nazio estatuarenforma hartu du. Hala,
|
egun
indarrean dagoen herritar kontzeptua XVII. eta XVIII.mendeetatik dator eta harreman zuzenean dago nazio estatuarekin. XX. mendearenerdialdetik aurrera, ongizate estatuarekin batera, herritartasun kontzeptua zabaldueta edukiz bete da.
|
|
2014
|
|
|
Lan honek
|
egun
indar betean dauden kezka eta diskurtsoa dakartza orrialde hauetara.Testuak bi alde nabarmen ezberdin izango ditu. Hasteko, genero indarkeriareninguruan eraikitako marko kontzeptuala landuko da.
|
|
|
Haurra artatzen duen sendagilea konturatzen da haur jaioberriaren sexuorganoak ez direla ez maskulinoak ez femeninoak, edo maskulinoak eta femeninoakdirela aldi berean, eta orduan, haur endokrinologoarengana (haurren hormonenaditua) eta kirurgialariarengana jotzen du. Larrialdi egoera medikoa ezartzen da23 24.Gaur
|
egun
indarrean diren tratamendu irizpideen arabera, ez dago denbora galtzerik, ez nor bere baitarekiko hausnartzen ez gurasoekin elkarrizketa ireki bat izaten. Ez dagodenborarik gurasoek aholkua eska diezaieten jaioberri intersexualak izan dituztenbeste guraso batzuei, edo hitz egin dezaten pertsona intersexual helduekin.
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean dauden irizpide diagnostikoek iturri bikoitza dute: Nahaste Mentalen Diagnostiko eta Estatistikarako Eskuliburuan (DSM IV TR, APA, 2000) arreta gutxiegitasun hiperaktibitateduna deitzen zaio, eta Nahaste Mentalen Nazioarteko Sailkapenean (CIE, MOE, 1992), nahaste hiperzinetiko.
|
|
2015
|
|
|
Talde horren barruan arlo ezberdinak jorratzen dira eta 8 pertsona inguruk osatzen dugun azpitaldea da Lurralde Antolaketakoa. Orduan, gaurko jardunaldi hauek LurraldeAntolaketa eta Hizkuntza gaitzat edukita, ondo baderitzozue, lehenengo eta behin lurralde antolaketako artezpideak zer diren ikusiko dugu labur, zeintzuk diren gaur
|
egunean
indarrean daudenlurralde antolaketako artezpide edo gidalerroen ondorioak gidalerro horienak, eta baitahorrek 2012tik hona berrikuspen fasean daudenez, zer den berrikuspen horietan planteatzen dena.Berrikuspen horretan hizkuntzak lurralde ereduan zer eragin duen ikusiko dugu, nola erabiltzen denhizkuntza likido bat, beharbada, lurralde eredu zehatz bat diseinatzeko, eta baita lurralde ereduhorrek...
|
|
|
Gaur
|
egun
indarrean dauden lurralde antolaketako gidalerroak 1997an onartu ziren. Beraienhelburua herritarren eguneroko bizimodurako lurralde erakargarri bat, eta lurralde ereduaren eraginen banaketari dagokionez lurralde solidario bat lortzea izan zen, herritarren eta gure AutonomiaErkidegoko atal bereiztuetan.
|
|
|
Talde horren barruan arlo ezberdinak jorratzen dira eta 8 pertsona inguruk osatzen dugun azpitaldea da Lurralde Antolaketakoa. Orduan, gaurko jardunaldi hauek LurraldeAntolaketa eta Hizkuntza gaitzat edukita, ondo baderitzozue, lehenengo eta behin lurralde antolaketako artezpideak zer diren ikusiko dugu labur, zeintzuk diren gaur
|
egunean
indarrean daudenlurralde antolaketako artezpide edo gidalerroen ondorioak gidalerro horienak, eta baitahorrek 2012tik hona berrikuspen fasean daudenez, zer den berrikuspen horietan planteatzen dena.Berrikuspen horretan hizkuntzak lurralde ereduan zer eragin duen ikusiko dugu, nola erabiltzen denhizkuntza likido bat, beharbada, lurralde eredu zehatz bat diseinatzeko, eta baita lurralde ereduhorrek...
|
|
|
Nahiz eta desazkundea gaur
|
egun
indarra hartu duen mugimendu sozialtzat hartzen den, ez da termino berria. 1979 urtean Georgescu Roegen ek artikulu bilduma baten izenburu gisa erabili zuen izen hori (Demain la Décroissance).
|
|
|
Zentzu horretan, kontuan hartzekoa da 40 urte geroago analisi egoera orokorra ikuspuntu global batetik funtsean ez dela asko aldatu, eta neurri handian gaur
|
egun
indarrean direla lehen txostenaren azterketa eta ondorioak. Edonola ere, egun eskuragarri dagoen informazioa orduan zegoena baino zabalagoa eta zehatzagoa da, eta, hortaz, agerian jartzen da planeta bere mugetatik hurbilago dagoela, dagoeneko gainditu ez baditu.
|
|
2017
|
|
|
Globalizazio neoliberalaren paradigmaren pean dagoen gizartea da gaur
|
egun
indarrean dena. Gizarte hau, gainera, sistema kapitalista heteropatriarkarraren krisialdiak baldintzatzen du, aurpegi asko dituen krisialdiak, maila ekonomikoan bakarrik ez baizik eta maila sozial eta kulturalean ere eragiten duenak.
|