|
2004
|
|
|
Alde horretatik, atzo Zientzia Ikerketen Kontseilu Gorenaren (CSIC) Ekitaldi Aretoan bildutako adituek nabarmendu zuten garrantzitsua dela egunean gutxienez bost errazio fruta eta barazki fresko (400 gramo inguru) sustatzea gazteen artean, egungo kontsumoari eusteko.
|
Egunean
bost errazio horiek kontsumituz gero, pertsona batek hain gomendagarriak ez diren elikagaiak jan ditzakeela gehitu zuten, hala nola gantz saturatu ugari dituztenak, babestuago dagoelako eta hobeto kanporatzen dituelako. Gizentasuna Espainiako gazteen elikadura ohituren aldaketek azken datuen arabera, %16ko obesitate indizeak dituzte, Erresuma Batuak Europar Batasunean bakarrik gainditu dituenak, Antonio Agudo Kataluniako Institutu Onkologikoko Epidemiologia Zerbitzuko ikertzailearen iritziz, “epe luzeagoan” eta “hamabost edo hogei urte barru izango dituzte.
|
|
2005
|
|
|
Lehena pasta, arroza, lekaleak, barazkiak eta/ edo patatak; bigarrena haragia, arraina edo arrautza entsaladarekin edo barazkiekin (ez beti patata frijituak); eta, azkenik, fruta bat, ahal dela, edo esnezko postrea, opil industrialak eta gozokiak saihestuz. CECUk, gainera, menuetan garaiko elikagaiak sartzea gomendatzen du, batez ere fruta freskoa, barazkiak eta barazkiak(
|
egunean
bost errazio); gatz askorekin ez prestatzea eta aurrez prestatutako platerak maiz ez kontsumitzea. Azkenik, gogoan izan menua egokitzeko aukera eskaini behar zaiela elikadura eritasunen bat edo alergia duten haurrei.
|
|
2011
|
|
|
Zer egin behar da
|
egunean
bost errazio fruta eta berdura jatera iristeko...
|
|
|
Horretarako, ezinbestekoa da dieta askotarikoa eta orekatua egitea:
|
egunean
bost errazio fruta eta barazki, bi esneki gaingabetu, osoko zerealak, astean hiru anoa lekale, astean lau anoa arrain, oliba olioa eta fruitu lehorrak. Gomendio horiek populazio osoari aplika dakizkioke, baina kolesterol altua duten pertsonentzat bereziki egokiak dira.
|
|
2012
|
|
|
Espainian, Egunean 5 esapidea hedatu da, elikagai horiek egunero jan behar liratekeela oroitarazteko(
|
egunean
bost errazio, alegia).
|
|
2014
|
|
|
Fruta eta barazki maila eskasa Irudia: CONSUMER EROSKI
|
Egunean
bost errazio fruta eta barazki jatea aholkatzen da, eta hori haur eta nerabeei ere aplikatzen zaie, nahiz eta haientzat gomendaturiko kontsumo anoa helduentzat gomendatutakoa baino txikiagoa izan. Neurri eta pisu apartekoak, herritar gehienek ez dute gomendio hori betetzen, eta horrek barne hartzen ditu haurrak.
|
|
2015
|
|
|
Horregatik da hain ona
|
egunean
bost errazio hartzea, gutxienez, fruta eta barazkietatik.
|
|
|
|
Egunean
bost errazio oliba olio hartzea gomendatzen dute.
|
|
|
|
Egunean
bost errazio jatea gomendatzen dute elikagai talde horretatik.
|
|
|
Fruta eta barazki freskoen kontsumoa sustatzeko sortu zen ‘Cinco al día’ estrategia. Izan ere, herritar gutxik kontsumitzen dituzte
|
egunean
bost errazio (normalean, bi barazki anoa eta hiru errazio fruta egunean). Asmoa da helburu errealistak planteatzea, denboran zehar iraun ahal izateko eta egunero fruta eta barazki gehiago kontsumitzeko.
|
|
2016
|
|
|
Zalantzarik gabe, «elikagai sendagarriak» dira, eta Aranceta sintetizatzen du. Horrek esan nahi du, Espainian, gutxienez barazki anoa bat gehiago eta ia bat eta erdi gehiago kontsumitzen dugula
|
egunean
bost errazio osatzeko. Hemen ere oliba olio birjina estra sartzen da.
|
|
|
Frutek eta barazkiek izan behar duten beste ezaugarri onuragarri bat konposatu fenolikoen eduki handia da, eta substantzia horiek gai interesgarriak dira herdoilaren aurkako ahalmen ezagatik. Substantzia horien beharrak asetzeko eguneroko beharrak asetzeko, hiru fruta ale eta bi errazio jatea gomendatzen da, eta horiek osatzen dituzte
|
egunean
bost errazio fruta eta barazki. Hala, zuntz asko, bitamina, beta karoteno, folatoak, kaltzioa eta burdina hartzen dira, eta beste bitamina batzuk ere asko kontsumitzen dira (B1, B2, B3, B6 eta bitamina), baita magnesioa ere.
|
|
|
Horrez gain, Espainiako Nutrizio Komunitarioko Elkartearen (SENC) 2015eko gomendio eguneratuak ere jasotzen ditu gidak, kontzeptuei, kozinatze teknikei, denboraldiko eta hurbileko produktuen kontsumoari, hidratazio osasungarriaren piramidearen arabera likidoak hartzeari eta abarri dagokienez. Gainera, sortzaileek aholku espezifikoen zerrenda jasotzen dute, guztiak ere elikadura osasuntsua eta orekatua sustatzera bideratutakoak, adibidez, karbohidrato integralak, esneki hobeak eta erdigaingabetuak, frijitzea murriztea eta
|
egunean
bost errazio fruta eta barazki kontsumitzea. Dadoen dietan menuak irekiak dira; dieta mediterraneoa, begetarianoa (obobetarianoa) edo biak aukeratu daitezke.
|
|
|
Familiak eta eskola inguruneak bultzatu behar dute elikadura jokabide hori, adin txiki txikitatik ohitura osasungarriak sustatzeko eta elikadura hezkuntza sustatzeko. Espezialistek diotenez,
|
egunean
bost errazio baino gehiago izaten dituzte berdurek, eta haurrek eta gazteek nutrizioaren ikuspegitik duten garrantzia nabarmentzen dute. Hori dela eta, beharrezkoa da zenbait jarraibide txertatzea, berdurek adin txikikoen dietan presentzia handiagoa izan dezaten.
|
|
|
noski. Landare jatorriko elikagaia da, zuntz iturri, kaloria gutxikoa eta gantz gutxikoa, eta elikadurarekin zerikusia duten elkarte zientifiko guztiek gomendaturiko fruta eta barazkien
|
egunean
bost errazio bermatzen lagun dezake. Tomate motak eta sukaldaritza aplikazioak Sukaldean hainbat tomate mota erabil daitezke.
|
|
2017
|
|
|
Eta iruditzen zaigu, gehienez ere,
|
egunean
bost errazio fruta eta berdura jan behar ditugula, nahiz eta iragarki kanpaina ospetsua gutxieneko kopuruari buruz ari den, ez gehienez jan behar denari buruz.
|
|
|
Barazkiak egunero kontsumitzeak nutrizio propietate ugari eta osasunerako onurak dakartza. Horregatik, aspalditik, Osasunaren Mundu Erakundeak hainbat kanpaina jarri ditu abian, eta kanpaina horietan egunean gutxienez 400 gramo fruta eta barazki kontsumitzea gomendatzen da, hau da,
|
egunean
bost errazio. Baina, aholku ugari eman arren eta herritarrek haien onurei buruz jakin arren, barazkiak dira haurren eta helduen artean jarraitzaile gutxien dituen elikagaietako bat.
|
|
2019
|
|
|
Aguakatea, tomatea eta txanpinoiak. Potasio asko dute, jarduera fisikoan muskulu uzkurduran parte hartzen duen eta bihotzaren babesle garrantzitsua den mantenugaia.
|
Egunean
bost errazio begetalek potasio beharrak asetzen dituzte. Arrautza. Haren gorringoak bitamina ematen du.
|