|
2007
|
|
|
Urteak aurrera joan ahala, eta AEKn bertan izandako pentsamolde ezberdinen harira, banatu egin zen erakundea, eta hortik abiatuz sortu ziren orain AEK eta IKA moduan ezagutzen ditugun bi erakundeak.
|
Egun
bi erakundeok dira Nafarroan lurralde osoan euskara ikastea posible egiten duten euskaltegien sareak, euskaltegi sare publikoak ez baitu horretarako biderik ematen.
|
|
2010
|
|
|
besteak beste, herritarren gogoa euskara hauspotzea izan delako, herri aginteek autogobernua euskararen zerbitzura jarri dutelako, euskarak puntako babes ofiziala izan duelako, hizkuntza politika eraginkor bat garatu delako, gizarteko hainbat arlotan sorturiko elkarteek euskara bultzatu dutelako, eta, oso bereziki, oinarrizko kontsentsu politiko batetik abiatu ginelako, nahiz eta —paradoxikoa dirudien arren— ez dugun kontsentsu hori behar beste zaindu edo hedatu elebitasunak aurrera egin ahala. ...hen aldiz oraintxe hasi den apurka bada ere gora egiten. euskarak ez du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz bereak ez zituen esparru sozialak eta funtzionalak ditu bereganatuak gaur. gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira euskara etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. euStatek argitaraturiko datuen arabera, eaen gaur
|
egun
bi urte edo gehiagoko herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz; eta duela hogeita bost urte, %22k besterik ez. orduan herritarren bi heren ziren euskaraz ezer ere ez zekiten elebakarrak; baina, gaur egun, erdia baino gutxiago dira, %45.
|
|
|
Sarrera galiziera hizkuntza ibero erromaniko bat da, hainbat hizkuntza zeltaren eta latin arruntaren artean azken hori gainjartzetik jaioa, penintsulako ipar mendebaldeko koadrantean. galiziako nazionalitate historikoan, asturiaseko mendebaldean (eo eta navia ibaien artean), leongo mendebaldeko bierzon eta zamorako ipar mendebaldean galiziera erabiltzen duten hiztun guztiak batzen baditugu, gaur
|
egun
bi milioi lagunek baino gehiagok hitz egiten dute galiziera. Caceresko1 ipar mendebaldeko hiru udalerritan bizirik eusten diote galizieraren halako aldaera arkaizante bati, eta bost mila lagun inguruk hitz egiten dute. horrez gain, galiziako milioi erdi emigrantek baino gehiagok beren berezko hizkuntza hitz egiten jarraitzen dute sendi mailan espainiako estatuko beste herri jakin batzuetan eta amerikako zein europako abegi herrietan. iraganean bizi izan zuen erdi aroko urrezko garaiaren ostean (orduan galizian hitz egiten zen hizkuntza bakarra izan ez ezik, latin idatziaren erabilera ere partekatu baitzuen mota guztietako agirietan —literatura, zientzia, historia, administrazioa eta notariotza, eta abar—), galiziako erreinua gaztelako erreinuak (geroko espainiak) xurgatu zuenean, soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain azken horren politika asimilatzailea lekua galtzen eta gaztelania galiziera ordezkatzen hasi zen erabilera ofizialetan.
|
|
2012
|
|
|
Mintzaira aldetik familia den gizarte gune askotariko horretan batzuetan hizkuntza elkarbizitza formulak adostu behar izan dira, hizkuntza heterogeneotasuna nolabait kudeatu beharrez. Adibidez,
|
egun
bi haurren ama den Lola familia zabaleko kideen artean dagoen hizkuntza erabileraz (haurrek beren artean euskaraz, helduek haurrei euskaraz baina helduek beren artean erdaraz egiteaz) honela mintzo da: " Ikusten baduzu kanpotik erraten duzu, ‘jo!
|