|
2000
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. Era berean, egun batez jakin zuen gauza ba  tzuk berez jakiten dira, akaso betidanik egon direlako gure baitan, gordean edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste
|
egun
batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual batean bilduta;" ongi, Fontaine, ederki", eta, gorputza jiratu ere gabe, jakin zuen berarekin ari zirela, aspaldi entzun gabea zuen abizen hura berea zela, eta irribarre batez erantzun zion Fontainek agurtzera zetorkion gizaseme ezagunari: " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Bi azazkal txikiren aldaketak ez du, egia esan, ezer gaiztorik susmatzeko biderik eskaintzen, akaso, bere txikian, jabetu ere ez ginatekeelako egingo mudantzaz; eta, jabetuta ere, inork ez lioke aurkikuntzari aparteko garrantzirik emango, eta axaleko arrazoiren batekin lasaituko luke norberak bere burua segur aski; Brown jaunari, ordea, hamarrak aldatu zitzaizkion
|
egun
batetik bestera, edo, hobeto esateko, hogeiak: hatzetakoak zein behatzetakoak.
|
|
|
Gainerako sentzumenak noiz aldatzen joan zitzaizkion, alegia aste hartako zein egun jakinetan, ez genuke zuhurtasun osoz esaten jakingo, baina gutxi gorabeherako hurbilketa batek ere guztiz eusten dio kontakizunaren espirituari eta hariari eta erakargarritasunari, eta berdin izango da eta berdin ez bada, berdintsu adierazten badugu asteartean aldatu zitzaiola usaimena beti ere, hori bai, ustekabean; asteazkenean, ikusmenar; ostegunean, entzumena; eta ostiralean, ukimena; beste era batera ere izan zitekeen noski, hori ez dago ukatzerik, eta akaso lehenago aldatuko zitzaion en  tzumena ikusmena baino, eta ukimena, beharbada, ez zitzaion ostiralez mudatuko, neurri handi batean ukimena esku berrien jabetzarekin aldatuta zeukalako, aldez edo moldez, ordurako. ...eta ordenaren gorabehera bigarren mailako zer bat dela garbi geldi dadila nahi genuke, bost egunen buruan halako aldaketa bortitz eta guztizko batek gizaki batengan sor dezaken desosegua, noraeza eta nekea izugarria dela kontuan izanik, bada esan behar dugu Brown jaunak oso ongi bereganatzen jakin zuela horrek berekin zekarren guztia bizitzeko eta gauzak ikusteko eta ikasteko modu berri bat, lehen
|
egunetan
batik bat. Orain gutxiago entzuten zuen, gehiago usaintzen, ez zitzaion camember gazta gusta  tzen eta asko, berriz, Margarita pizza; laztu egiten zitzaion ilea ile beltz motz kixkur antzekoa, ez jada horaila foam zati bat uki  tzean, eta bistak arintzera egin ziola iruditzen zitzaion, hobeto ikusi ez baina begiak lehen baino azkarrago mugitzen zitzaizkiola, artega bezala, urduriago.
|
|
|
Eta ez al zen ostegunean inor ere harritu Brown jaunaren tenore ahots dotorearekin? Nola, bada,
|
egun
batetik bestera baritonotik tenorera. Posible ote zen, mekaguensandios, zera haiek guztiak oharkabean pasatzea?
|
|
|
Lasai sentitzen zen han, kalean ez bezala. Era berean,
|
egun
batez jakin zuen gauza ba  tzuk berez jakiten dira, akaso betidanik egon direlako gure baitan, gordean edo lozorroan, une jakin batean azaleratzeko ordu haiek guztiak ez zirela alferrekoak, egonean zerbait egiten ari zela, laster argituko zitzaion eginkizunen bat; eta beste egun batez, argi izpi gorrizta haien pean, whiskya lagun, Fontaine abizena heldu zitzaion belarrietara, blues sen  tsual... " kaixo, Rimouski, nola zu hemen, nork bidaltzen zaitu?", eta Rimouskik, era berean irribarretsu, baina Fontainen galdera erretorikoak entzun izan ez balitu bezala, maleta bat uzten dio barra gainean kontu handiz," bihar, gaueko hamarretan, 4 moilan, hitz egin bezala", eta lepoaldea estutu zion gero pixka bat, agur gisa segur aski, ez mehatxu gisa.
|
|
|
Egingo al du urte baten aldakuntzak gizasemea bertutetsuago? Eta
|
egun
batek. Amai al daiteke tirania egun batean?
|
|
|
Eta egun batek? Amai al daiteke tirania
|
egun
batean. Ez al da beti tirania boterearen arma bat izan?
|
|
|
jatorriz  koak bere leku jatorrizkora ekarri bai, baina, handik hilabete batzuen burura, beste bi atera omen zitzaizkion, bere kasa, bizkar aldean, hauek bai dotore txuri mardulak. Bular menditsuak, ordea, ez ziren konformatu izate estetiko hutsarekin, eta,
|
egun
batetik bestera, tumor edo hantura gaiztoaren jokabidea hartu zuten; ezkerrekoak (aurretik begiratuta) mintzoa xurgatzen omen zion, eta eskuinekoak, (aurretik begiratuta) entzumena; deliberazio hartara iritsi omen ziren behintzat Estatuko espezialistarik adituenak, hainbat eta hainbat froga egin ondoren. Eta ez zegoen artean sendabiderik, eta hantura horiei biz  karroi izendatzea erabaki zuten, beste irtenbiderik ez eta, medikurik jakintsuenek.
|
|
|
Ni ere ezkonduko naiz
|
egunen
batean esan nion serioski; ez baitzait behin ere inor gehiegi zigortzea gustatu. Inoren gorputz erorialdietan parte hartzeko arriskuan geldi  tzen naiz beti.
|
|
|
Beharbada, Zapelek Migeli belarrietatik heldu zion egun hartan, ama haurdun genuen. " Zuk hilko didazu barrengo hau" entzun niola uste dut haietako
|
egunen
batean.
|
|
|
Autoa dela eta, Volkswagen Golf txuri bat daukadala erantzuteaz gain, esan diot gurean autoa jainkotu samartua dugula. Horren adibide, kontatu diot badudala lagun bat orain dela gutxi marka bereko auto bat erosi duena eta,
|
egun
batez, garajetik irtetean, zutabearen kontra igurtzi ez oso nabarmen bat egin ziola autoaren hegal bati. Gaineratu diot lagunak pena handia hartu zuela, baina are penatuago eta harrituago geratu zela senarrak egin zion errietaldi lekuz kanpokoarekin (noski, ez diot esan Dabidek" luxuzko er  tzain" egin izana ospatzeko erosi genuela auto hori, ertzainei egiten zaien deskontu ederraz baliatuz, bestalde; eta errietaldia jaso zuena ni neu izan nintzela, eta harrezkero nahiago izaten nuela oinez edo autobusez ibili, kasik gidatzea ahanzteraino (orain, ordea, berriro ikasi behar nuke).
|
|
|
Orain dela hiru bat urte,
|
egun
batez Dabidi etxeko atea zabaldu, eta fardel batekin zetorrela ohartu nintzen. " Hara, eskultura bat ekarri dizut", esan zidan.
|
|
|
Eta inortxok ere ezer ez zekienez, bizitza halakoxea izan eta, denboraren poderioz, Joseba eta Karmelo harremanetan hasi ziren. Eta harremanak aurrera egin zuen
|
egun
batez Josebaren eta Karmeloren aitak harreman horren berri izan ez balu (ziur nago sentituko zuen hotzikarak buruko ileetatik oinetako behatz ttikienaren atzazaleraino zeharkatuko zuela).
|
|
|
Dabidek berak kontatu zidan hori guztia eta,
|
egun
batez, aita asaldatua nola joan zi  tzaion, burumakur eta errukarri, bi anaien arteko harreman horren berri ematera. Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion).
|
|
|
Baina berria ematearekin aski ez, eta Karmelo jakitun jartzeko Karmelori tiro egiteko eskatu zion, zehatzago esanik, harreman hura bertan behera uzteko (lotsagatik, Josebari ezer ez esatea exijitu zion). Albistearekin gaizkitua, Karmelo
|
egun
batetik bestera desagertu zen eta herrian zabaldu ere egin zen ETArekin zerikusia izan zezakeela. Dabidek, bestalde, sos batzuk aurreratuak zituen, uda partean Gernikako taberna batean egiten zuen lanari esker, eta Karmelok norabait alde egiteko beharra zuela eta, utzi egin zizkion.
|
|
|
Baina amonaren alboan bizi zen familiak txakur bat izan, eta katua begitan baitzuen, amorratzen ibiltzen zen hura harrapatu nahian.
|
Egun
batez, amona asteburua igarotzera norabait joana zela, familiakoak larritu egin ziren txakurrak katua hortz artean zekarrela ikusi zutenean: amonak bihotzondoko handia hartuko zuen katua beren txakurrak akabatu zuela jakitean...
|
|
|
Autobusean neure burua hain barregarri ikusirik, konturatu gabe gogoa Gasteizeraino joan zait, seguruenik hantxe eta, hain zuzen ere, autobus batean, sentitu nuelako nire bizitzako erridikulurik handiena. Bulegotik irten, eta euria goian behean ari zuen
|
egun
batean gertatu zitzaidan. Euritakorik eduki ez, eta, etxera oinez joan beharrean, autobusez hurbiltzea erabaki nuen.
|
|
|
Hilabeteak joan, hilabeteak etorri,
|
egun
batez etxe jantzi berrira afaltzera gonbidatu genituen. Bolada hartan Dabidek lanarekin hamaika buruhauste izan zuelako (atentatu andana baten eraginez, bizkartzain guztiak gau eta egun mobilizatuak izan ziren) eta ni ere bulegoan aski lanpetua nenbilelako, kontua da afaria prestatzen hasi arte lagunen oparia ahantzirik izan genuela.
|
|
|
Eta beharbada leihatilatik ikusten nituen kamioiek eraginik edo, haur denboran aitak oparitu zidan plastikozko kamioi handi horiaz oroitu naiz, eta gogoko jostailu harekin etxean nola ibiltzen nintzen atzera eta aurrera.
|
Egun
batez hartan ere herrixkan geunden, bakarrik jostatzeaz aspertu, eta amonarenera jo nuen. " Rakeltxo, non utzi duzu kamioia?", galdegin zidan hark zerbaiten susmoa harturik.
|
|
2001
|
|
|
Inoiz ere ez! Eta horrexegatik esan dizut zordun gaituzula eta etortzeko lasai beste
|
egun
batean...
|
|
|
Horrexegatik, bada, ez dut oraindik ulertzen (eta apenas ere sinesten): Hark,
|
egun
batez," intolerante" deitu zidan, lekukoak lekuko eta suaren demonio gorriek hartuta; bai, horrelaxe: " in to le ran te".
|
|
|
Orain, demagun, bizi soineko berritu hori,
|
egun
batean, goitik behera, tarrat!, urratzen zaizula, edo ostu egiten dizutela, bestela; edo, bat batean, galdu, edota erre egiten zaizula. Hondamendi nabarmenak diruditen arren, gerta daitezke, ezta?
|
|
|
Halan eta bere,
|
egun
batean, ezkon etxean bizi zala, ia, aurrealdean orkatila bistaratzen jakola eta, erretiratu egin behar izan eban gure ama zanak bere umetako soinekorik estimatuena.
|
|
|
|
Egun
bat, gau bat eta etxe berria, bizileku propioa, egun guztiak nor bere gobernura. Bai, aspaldidanik zeraman asmoa zen hura:
|
|
|
Bi urte lanean, bi urte ideiei larruzko jantzia josten.
|
Egun
batean, ordea, zulo handi batekin egin du topo. Josi eta josi, baina, ezin inola ere adabatu.
|
|
|
Mutilaren ganbaran, ordea, ideia guztiak nahas  tu ziren,
|
egun
batean, txirrikarik gabeko hariak bailiran: " Non da jostorratza?", galdetu zion bere buruari, ezin baitzuen ideia haien guztien loturarik inon ere aurkitu.
|
|
|
|
Egun
batean, jostun guztiak batu eta batzarra egin zuten:
|
|
|
Dena dela, satorraren lana atertu gabe aurrera joango zela Joanes agure zaharrak ere ordu ezkero antzeman zezakeen eta jakina: euskalduntasuna eta burdinbidea, hark uste bezala, betikoz elkarren etsai izanik, burdinbideak euskalduntasuna
|
egunen
batean, urrutira gabe, baztertu eta ezereztu behar.
|
|
|
Pausoak ongi neurtu eta zuzendu beharrean aurkitzen garela diot, soil soilik. Pentsa dezagun
|
egunen
batean, eta hobe dugu laster eta lasterka abiatu, Euskal Herriarena behar duela izan orain Euskal Herriko bakarrik den irakaskuntza osoak.
|
|
|
Danok bake bakean orregaitik, guda aurrean lez. Baiñan geroago, guda galdu ta gero...
|
egun
batez, diktadura, yarri euskuen baten batzuk Euskeraren baitan.
|
|
|
Mendekotasun horrek, delako diglosiak, bestela egin zion kalte  euskarari. Larrialdi hurbilik nabaritzen ez zutenez gero, ez ziren sobera kezkatu hizkuntza lantzen,
|
egunen
batean etor zitezkeen estualdiei gogor egiteko zuen gaitasuna erdiets zezan.
|
|
|
Osorik zegoen poema, osorik eta bizirik. Zatiren bat edo beste ikusi genuen eta
|
egunen
batean, zenbait euskaltzale presturi eskerrak, irten zen argitara, azal ederrez jantzia, lehen eta oraingo Euskal Herriaren ispilu garbia1.
|
|
|
Gure ondorengoek, orain pixkaren bat ahazturik badaukate ere, aurkituko dute berriz
|
egunen
batean Orixe, harrimenez eta espantuz. Gurasorik gabe mirariz jaioa balitz bezala, hor baitago gure aurrean ez oraingo, ez egungo eguneko, inoizko aldi urrun bateko seme dirudiela.
|
|
|
Eta" test" moduan erabil ditzakegu, hurbileko ditugulako hain zuzen, geure artean ere. Ea
|
egunen
batean, ordu ere badugu eta, nor nor den eta non dagoen ikusten dugun agerian.
|
|
|
bezala erantzuten. Gure
|
egunotakoa
batez ere, maleziaz josia baitago hainbeste eta hainbeste irakurgai, axaletik bederen, miratu ondoren.
|
|
|
Halaz ere, bihoa aurretik nik, Â edozein Internazionalekin harremanik baldin badut, sortzeko den Bosgarrenarekin dela:
|
egunen
batean gobernatu guztiek gobernatzaile guztien kontra sortuko dutenarekin, alegia. Hori esanik, diodan gainera, uste zuzenez nahiz okerrez, etxeko arropa zikina nahiago dudala etxean garbitu, etxetik kanpokoen aurrean baino.
|
|
|
|
Egunen
batean, zorioneko lanarte horiek ere bukatu ziren, eta lanari ekin behar, berriz ere. Ofizio nabar xamarrak izan ditut(" hanbatez beude erranak agerriz ditudanak"), bulego lanak gehienik eta maizenik.
|
|
|
Eta" barojalariak" ahora orduko, Santiago Aizarna idazle bipil beldurgabea dator gogora. Arlote pobrea naiz, baina bertso pare bat eskaini nahi nioke
|
egunen
batean (urte luze emankorren buruan baizik ez ahal zaio etorriko!) izango duen hilarrian ipintzeko. Franklinenak daramatzanen antzekoak dira34:
|
|
|
Bertsook, gainera, hilarrian ez ezik,
|
egunen
batean Oiartzungo herriak, zuzenbiderik gelditzen baldin bada, jasoko dion monumentuan ere ederki leudeke. Besterik ezean, eta lurra garestitxo baldin bada, ez legoke gaizki orain alferrik Mendibururen irudiak daukan lekuan35.
|
|
|
Alde honetatik ezin aldera dezakegu beste hizkuntza erromanikoekin, adibidez, hauek beti izan baitituzte eta dituzte bestelako ereduak, kanpokoak baina ez arrotzak, zabar aldietan galdua irabazten lagun ziezaieketenak. Bestalde, eta hau axola handikoa da egungo
|
egunetan
batez ere, Penintsulako erromantzeak, idatzian behintzat, gaztelaniaz dakien edozeinentzat ulertzen errazak direlarik, euskarak, are idatziak ere, hasi masiak ezagutzea eskatzen du, bestela ulergaitza gertatzen da, are romanista edo indoeuropartzale ikasientzat ere.
|
|
|
Bina arima ditugu gehienek, Oteitzak ederki esan zuen bezala (Quousque tandem, 123), honek ere arrazoizko gauzak esaten baititu aldizka. Eta
|
egunen
batean euskaldun huts (ez hain huts, haatik, dugun eta dukegun munduan) bihurtuko bagara ere euskotar guztiok, etorkizun lainotsuan dago bihurrera hori. Ez zigun besterik erakutsi Arestik bere erdal herritik, Euskal Herriaren eremuetan aurkitzen den Erdal Herri horretarik.
|
|
|
Egunkari batek orri andana luzea argitaratu behar du egunero, irrati edo telebista emisora batek hainbat programa berriemaile eman behar du egunero eta haietako bakoitzari halako denbora eskaini. Behar horrek beti bat iraunen du, alde batera utzirik
|
egun
batean aurrekoan baino gertakari gehiago edo gutxiago izan den, edo gertakari horiek garrantzi handiagokoak edo txikiagokoak diren. Albiste bihurtzen da gertaera, ez hainbatean berez duen garrantzi edo esanahiagatik, baizik eta informazio enpresa baten ekoizpen premiak betetzen laguntzen duen neurrian.
|
|
|
Hain zuzen ere, bitxia da ikustea nola hedabideek gaiak bildu, murriztu eta sinplifikatzeko duten funtzionaltasun hori otordu bizkorren araberako komunikazio estrategiaren arabera bideratzen den.
|
Egun
batean, Giza Eskubideen Batzordean Josu Urrutikoetxearen parte hartzeak titular izugarri handiak merezi baditu, biharamunean, gaia alboratu eta beste egun gutxi batzuetarako zer esana emango duen gaia ateratzen dute txisteratik. Baina hanburgesa betekada tentel honen hari eroalea izango da beti" nazionalismoa versus demokrazia" mezu murriztailea, horrek ematen die segida eta lotura funtsik eta segidarik ez duten gertaerei.
|
|
|
23 Egun hartan, hausnarketa
|
egun
bat egin zen Abando hotelean eta" Hedabideak Euskal Herrian zabaldu den eszenatokian" izeneko dokumentua onartu zen haren amaieran. Dekalogo bat aurkeztu zen haren barnean, hedabideen jarduerarako proposamenekin.
|
|
2002
|
|
|
Urteak pasatuko ziren, eta luze gabe aste barruko sakabanaketaren ondorioak igartzen hasiko ginen.
|
Egun
batetik bestera, gutako askok noiznahi bizitokiz aldatzeari ekingo zion, lagun berriak egiteari, lehengo ikasketak utzi eta bestetan matrikulatzeari, eta hala, hasierako giro komuna nahastu egingo zen. Hainbesteraino nahastu ere non, lehen ez bezala, jadanik ez baikenekien ziur nor non bizi zen, norekin, zer kurtsotan zebilen, zertan ematen zuen denbora astean zehar.
|
|
|
Eta bertan Kafkaren honako hitzak aurkituko genituen, 1907ko urrian administrari laguntzaile lanean hasi berria zelarik idatzi zituenak: " Assicurazioni Generalin nago, eta ez dut esperantza galtzen
|
egunen
batean urrutiko herriren bateko besaulkietan esertzeko, ofizinaren leihoetatik azukre kanabera soloak edo hilerri mahomatarrak ikusteko". " Edo kaioen  marruak entzuteko", gehituko genuen guk, itxaropentsu, era berean.
|
|
|
Uste baino ahulago nuen, ordea, babes ahalmena:
|
egun
batean, Toulouseko hotel batean nengoela ahaztu zait nire piano laneko zer halabeharrek hartaratu ninduten, nire bikotekidea izango zena ezagutu nuen. Lanbidez unibertsitateko irakasle, kongresu batera joana zen hara.
|
|
|
Beste zigarro bat pizten du; ikasketa buruari begiratzen dio:
|
Egunen
batean, hor konturatuko gara gezurrak irentsi egin gaituela. Eta ordurako beranduegi izango da.
|
|
|
"
|
Egunen
batean, hor konturatuko gara gezurrak irentsi egin gaituela. Baina, ordurako, beranduegi izango da", esan zion bi ertzainetan buru zenak ikasketa buruari.
|
|
|
Arrantza debekatua zegoen urte sasoiko
|
egun
batez, nire aita amuarrainetara joan zen bere koadrilakoekin. Oso erreka zulo ezkutua aukeratu zuten, seguru zeuden han, kasik bertaraino joan behar baitzen hura ikusi ahal izateko.
|
|
|
ikasle saiatua eta kirolzale aparta; lider petoa. Baina
|
egun
batez malapartatu batek drogaren zulora eraman omen zuen. Azalpen urduri azkarretan lapurretak, Â familiaren hondamendia, espetxea, drogazaleen artean ohikoak diren istorio horietako bat kontatu zidan.
|
|
|
Pentsatzen nuen: "
|
egunen
batean, agian...". Apunte batzuk hartzen hasi nintzen, ezertarako balioko ote zidaten esperantza handirik gabe.
|
|
|
Beste
|
egun
bat da, gau osoan egin duzu lo, hasten natzaio neure buruari. Lo bakarra eta amets txarrik gabea.
|
|
|
Amak hitz egingo du institutukoekin.
|
Egun
batekoagatik ez zaizu deus pasatuko. Atseden hartzea komeni zaizu.
|
|
|
|
Egunen
batean lurrak berdinduko nau; hobeto esanda, lurra berdinduko dute nire gainean, eta irribarre susmagarria eramango dut ezpainetan, azken poz izoztua.
|
|
|
|
Egunen
batean denbora handia ere
|
|
|
eta zeru ñimiñoenera hegaldatuko nauela
|
egunen
batean.
|
|
|
Uste baitut, datu horien arabera, gizarte elebidun baten alde egiteko arrazoi pila bat ematen zaigula hor, esperimentuekin hasi aitzinetik. Gainera, familia guztietan badugunez urruneko edo hurbileko norbait euskaraz ez dakiena, pentsa zer aurpegi mota jarriko lukeen
|
egun
batetik bestera ingelesez hasten baldin bagintzaizkio. Uste dut gizarte elebidun bat (euskara gaztelania edo euskara frantsesa), edo hiru elekoa nahi bada, anitzez ere hurbilagoa dela, eta egingarriago, gaztelania atzendurik euskara eta ingelesa erabiliko dituen gizarte bat baino.
|
|
|
nola da posible adinez hain goratua izatea?
|
Egunen
batean zuri ere hala begiratuko dizute, denboraren joan eta etorriak gupida gabe egiten baitu bere lana, Otxandioko kanpo santuko sarreran dagoen, edo zegoen (ez naiz aspaldi pasatu handik), idazkiak ongi aski oroitaraziko dizun bezala.
|
|
|
Eta barkatuko didazu txotxolokeriekin hasten banaiz, adin kontua izango da, baina lepoa, bekainak edo mihia ez zituen inork ere zulatzen, ez sudurra metalezko uztaitxo distiratsu batekin josten, gorputzak sortzetik dituen zuloak aintzat hartzen baikenituen eta aski izan zitezkeelakoan bakean uzten:
|
egunen
batean azaldu didazu nola arraio konpontzen zaren katarroa edo hotzeria bildu ondoren burutik beheitikoarekin hasten zarenean. Eta zuek daramazkizuen elefante hanken itxurako galtza horiek ez dira batere berriak, jakizu, orain dela hogeita hamar bat urteko kontuak direlako.
|
|
|
Ez da gauza ona, euskararen etorkizunerako ez da gauza ona, esan nahi dut, nahiz batzuen orainerako ezin aproposagoa izan. Euskarak normalizazio bidetik sartu behar baldin badu noizbait, eta sartuko ahal da
|
egunen
batean!, gizartean normalean erabiltzen ditugun prozedura berberak erabili behar ditugu euskararekin ere. Bizitzan aurkituko duzu maizki prozedurak ilunak izaten direla, orekarik gabekoak, eta horrek sulfuratuko zaitu, eta norabaiteratu.
|
|
|
Ez dakit hara hurbildu zaren inoiz, baina hori bai dela prozesio ederra! Aitortu behar dut ni ere urtero joaten naizela, eta ez
|
egun
batean bakarrik, Durangoko azokara, besteak beste, urte horretan Beterriko industriak utzi diguna ikusteko parada egokia delako. Sinbolo ederra da Durangoko azoka euskaldunendako, nahiz ez den aukera paregabea liburuak edo diskoak erosteko, lan hori patxadaz hobeki egiten baita liburu denda batean ondoko asteetan.
|
|
|
Sinboloak ikusiko dituzu, gazte, baina erne egon sinbolo horrek noiz gurutzatzen duen marra eta noiz hartzen duen hartu behar ez duena, hau da, sinbolizatu eta ordezkatu nahi duenaren gorputz osoa. Normalizatuko dira gauzak inoiz, etorriko dira urak biltegietara
|
egunen
batean aldiro ubide bazterretik mehatxuka ibili gabe. Ez diot hau saminki, baizik kezkati, ahoan min duenari eztia karmin egiten bazaio ere.
|
|
2003
|
|
|
Tunel hauek egiteko gorriak eta beltzak pasatu behar izan zituzten. Laster, Zegama aldean, tunelik luzeena zeharkatuko dugu eta, hura egiteko, nahitara, ingeniari italiar bat ekarri zuten; antza, mendiaren bi aldeetatik zulatzen hasi ziren,
|
egunen
batean bi zuloek bat egingo zutelakoan, noski; baina, eguna joan, eguna etorri, eta zuloek ez bat egiten; orduan, etsipenak harturik, ingeniariak bere kalkuluak erratuak zeudela onartu, eta bere buruaz beste egin zuen. –Eta Teresaren arreta behingoz erakarria nuelarik, begiak begietan, bere bihotza hunkituko nuelakoan, honela amaitu nuen?:
|
|
|
Rosario zahartu egin zen bat batean.
|
Egun
batez, bere amaren aurpegia ikusi nuen berean. Ordurako ez zen sahatsen ingurumarian baiezkoa birritan eman zidan emakume maratza.
|
|
|
|
Egun
batez, Rosario desagertu egin zen. Kuartelaren ingurumarietan bilatu genuen.
|
|
|
Istant batez, ez zerurako ez lurrerako geratu nintzen, bikoteari  begirik kendu gabe. Sutsu ari ziren, Kepak dioenez, igogailuan edo halako tokietan larrutan egiteak dakarren kilika bereziarekin jardungo balute bezala (parentesi artean, istant batez Adelaz oroitu nintzen, Adelaz; beharbada
|
egunen
batean...).
|
|
|
Behin baino gehiagotan pasatu izan da ama eta Mariarekin batera haren ondo ondotik, eta aurrera segitu izan du aurpegia egunkariko orrialdeen artean sarturik, ezertaz ere konturatu gabe. Amak horrelakoetan errieta egin izan dio,
|
egunen
batean kartera lapurtuko diotela, espaloiarekin estropezu egingo duela... Baina aitak, kasu piperrik ere ez.
|
|
|
Hi ez haiz tontoa.
|
Egunen
batean goitik begiratuko diek, nik bezala.
|
|
|
–Begira, Gabi, esan dio?.
|
Egunen
batean horrelakoxe barku bat erosiko diagu, eta nabigatzera joango gaituk hi eta biok.
|
|
|
Behin baino gehiagotan jan ditu barrenak kontu horrekin.
|
Egunen
batean, azken aginduak jasotzen dituen ohiko papertxoan, Jonentzako argibideak azalduko dira, eta aurrerantzean berak bizkarreratu ditu, auskalo norekin eta nola, komandoaren egitekoak.
|
|
|
Eta horietaz probetxu egiten ikusten zaitut, lotsarik gabe. Greban zauden
|
egun
batez gainera. Langileriarengana zeneukan errespetu sakona galdu duzula ondoriozta nezake segidan, ausartzen banintza.
|
|
|
Eta horrela, Koro, Luis Koldo, Joxe Mari, Izaskun, Pablo, Miren eta zazpiok Intxaurburura iritsi ginen
|
egun
batez.
|
|
|
Guizon batec zuan emazte chit setatsua.
|
Egun
batean ecarri zuan guizonac egazti bat, eta bere ustean zozoa zan. Emaztea asi zan contra eguiten, esaten ciola, etzala zozoa.
|
|
|
Lau induljentzia osoak: 1) misioak irauten zuen bitartean edozein elizatan aitortu eta jaunartuz gero; 2) eta 3) Jaunartze Nagusiko bi
|
egunetako
batean aitortu eta jaunartuz gero: unean bertan irabazten da induljentzia oso bat, eta bigarrena, berriz, heriotzaren orduan; 4) Arimen Funtzioa den egunean aitortu eta jaunartuz:
|
|
|
zer izan behar duen infernuko su eternaleko ohean egotea; penitentzia egitea ez atzeratzeko, norbere eskuak egunean hiru aldiz begiratu," ta esan bacochean: escu eder onec
|
egunen
batean usteldu, ta austuco dira: eta oitu goxean goxean ausé esatera" (1802: 61).
|
|
|
Etxeberriak berak euskaratu zuen, 1821ean, San Frantzisko Saleskoaren Devociozco vicitzaraco sarrera (1609) liburu ospetsua. Orain artean heriotzarako prestatzeko hilabeteko eta astebeteko teknikak errepasatu baditugu, hemen, berriz,
|
egun
batean laburturikoa eskaintzen zaigu; hori bai, hileko lehenengo igande guztietan errepikatzea komeni da: aurreko gauetik hasi behar da prestatzen, heriotzari buruzko gogoeta libururen bat irakurrita, eta hurrengo eguna norbere heriotzaren eguna izango dela pentsatuz; goizean Jainkoari eskerrak eman behar zaizkio, eta jaiera handiz meza santua entzun, aitortza egin, santuen bizitzak irakurri eta luze hausnartu behar da; ilun  tzean, kontzientzi azterketa egin ondoren, heriotza gertu dela sentitu behar da, eta, gurutze bati helduta, norbere buruari oliadura egin behar zaio; azkenik, arimari eskatu behar zaio gorputzetik irten dadin eta Kristorengana joan.
|
|
|
" Jauna,
|
egun
batean aserratu nintzan nire suiarekin eta esan zidan sorgiña"," Sorgiña?"," Bai, sorgiña, zerren irurogei urte ezkeroko atso guztiak sorgiñ dira. Orra nola naizan sorgiña, zerren irurogei urte baño gehiago ditudan".
|
|
2005
|
|
|
|
Egunen
batean esan nion pistolarena eta balarena; hantxe neuzkala aitaren ezkontzako trajean, gordeta. Banekien segituan harrika botatzeko eskatuko zidala, hala pistola, nola bala.
|
|
|
–
|
Egunen
batean hitz egingo dugu horretaz.
|
|
|
–
|
Egunen
batean hitz egingo dugu horretaz guztiaz, Joantxo. Orain, hondoa jota nago.
|
|
|
Kanpotik baino gehiago biluzten ninduen barrutik; hain zuzen, hori izaten da zailena, arropak eta estalkiak erraietaraino itsatsirik egoten dira eta. Hala ere, hura guztia egiten zidalarik ere, nire barrena askatu behar hartan banuen ataltxo bat ezkutua, bat besterik ez; beldur nion hura erakusteari; beldur nion
|
egunen
batean Adela kalean topatu eta hizketan hasiko ginen orduari. Nire maistraren eta nire haurtzaroko sekretu batzuen alde hura ezkutuan neukan, ez Idoiaren beldur nintzelako, baizik eta ondorioek kezkatzen nindutelako.
|
|
|
–Joan beharra daukat, bikote. Gustatuko litzaidake
|
egunen
batean nire etxera igoko bazinete. Afaltzera gonbidaturik zaudete.
|
|
|
–Joantxo, zalantza egin zuen?.
|
Egunen
batean..., handia egiten zarenean...; bizitza, batzuetan...
|
|
|
–Bizitzan txoroarena egiten ez baduzu, jakingo duzu
|
egunen
batean.
|
|
|
Handik urte batzuetara, mendeak ere izan zitezkeen?, Adelak, ospitaleko ohe hartan, gaixotasun larri batekin zegoela, bisitan joan nintzaion
|
egun
batean biok bakarrik geundelarik, hala esan zidan bat batean:
|
|
|
Nik neuk ere halaxe nion; batik bat, Adelari egin ziezaiokeen kaltearen beldur nintzen. Ikara eta guzti ere, neure buruari zin egin nion baldin eta
|
egunen
batean Adelari zerbait egiten bazion, aurrez aurre izango ninduela, eta urtetan zain zeukan balaren eztena probatuko zuela.
|
|
|
Ez nintzen gehiago irten haiekin; eskola utzi zaharra ez zuten, eta Adelaren lepotik barreka ari ziren bihozgabe alaenak, garai batean maistra eztiaren ipuinak ahozabalik entzuten egoten zirela ahaztuta. Esan zuten bailararen erdiak joa ziola maistra beroari," mugitzen" zen jendeak batik bat, eta Julio amorraturik zebilela, maistrarekin aspaldian hatza ere bustitzen ez zuelako, eta
|
egunen
batean zerbait gertatuko zela, morroi arriskutsua baitzen maisua; salataria, askoren ustez. Nire lagunek esan zutenez, jendeak susmoa zuen Juliok salatu ote zuen OICko idiskoa, ezen Ixko ibiltzen omen zen gehien maistrarekin; hari botatzen omen zion Juliok maistraren" faboreak" galdu izanaren errua.
|
|
|
–Ez, ez didazu ulertzen. Baina
|
egunen
batean ulertuko didazu. Orain, zure lagunik onena izaten jarraitu nahi dut.
|
|
|
–Non ikasten da telebistak egiten, aita? , galdetu nion
|
egun
batean.
|
|
|
Auzoan bazen, bestalde, komunista bat, eta, hain zuzen, harexekin konpontzen zen gaizkien Marroren aitona; auzoko tabernan kalapita sutsuak izaten zituzten politikaren gainean, tabernan egiten baitziren urte nahasi haietako eztabaida politikoak. Aita gaztetxo zen orduan, eta ez zuen oroitzen ondo zeri buruzko eztabaida atera zuten halako
|
egun
batean Marroren aitonak eta komunistak; ia hasi omen ziren mutur joka, eta komunistak, bi gizonen artean kanpora ateratzen ari zirela, mehatxuka egiten omen zuen oihu; Marroren aitonak lasai zirauen, edo lasai itxuran behintzat, aulki bati heldurik, komunistaren irainengatik aztoratu gabe, baina haren begiradak paretak zulatzen omen zituen. Komunistak, kaletik, duelu erronka bota zion errepublikarrari," baldin bahaiz" amorruz betea; bai eta Marroren aitonak erantzun ere:
|
|
|
–Noiz etorriko zarete alde honetara, Adela?
|
Egun
batean etxera etorri behar duzue, afaltzera; amak askotan aipatzen zaituzte.
|
|
|
|
Egun
batean, aspaldi hartan, beheko auzoko taberna batean, luzanga eta zinegotzia eztabaida sutsuan aritu ziren. Joxe Mari ere bertan zen, lagunekin basoerdiak hartzen, eta dena ikusi zuen.
|
|
|
–
|
Egunen
batean, ostia beltzak eman behar ditiat, Ttakun; hiri ere bai. Aspaldian gogoarekin nabilek.
|
|
|
min egiten dizutenei gorroto diezu; jokabide ia automatikoa da gizakiaren psikean, batik bat min handia egiten dizutenean, ahulen zauden lekuan gaiztoz jotzen zaituztenean. Batzuetan, gorrotoa zure baitan geratzen da, ezkutuan, urtetan eta urtetan, eta hori da gorrotorik arriskutsuena, Senekaren ustez; izan ere, gorroto horretatik,
|
egunen
batean munstro bat jaio liteke, min egingo diena ez soilik zu zauritu zintuztenei, baita hartan zer ikusirik izan ez zuten askori ere.
|
|
|
urtarrilaren
|
egun
batean
|
|
2006
|
|
|
Central Pacific konpainiak haraino zabaldu zuen trenbidea 1868an. Berehala, enkantean atera zituzten inguruko lurrak, eta ia
|
egun
batetik bestera eraiki ziren etxeak. Hiriari Virginiako militar baten izena eman zioten:
|
|
|
Iparraldetik zetorren ohitura, valentinage izenekoa.
|
Egun
batez, edo egun gehiagoz, emazteak eskubide osoa zeukan galai ezkongabe batekin ibiltzeko, txortan egiteko. Valentin edo galantin deitzen zitzaien galai horiei.
|
|
|
Badakizu, Devlin agentearen eskua... Aizu, zergatik ez zara geratzen beste
|
egun
batez. Basqueseko liburutegira etorriz gero, ondo aprobetxatu zenuke egonaldia.
|
|
|
Akabatu zizkigutean animaliak guztiz bihozgabe, pozoia erabiliz.
|
Egun
batean andrea Las Vegasera joan zuan autoan abokatuarekin berba egitera. Bi eguneko kontua, gehienez.
|