|
2009
|
|
|
Jabetza, ordea, Naiararena izan zen XVII. mende arte, eta kofradiakoek, urtero, Errioxako monasterioari zergak ordaindu behar zizkioten. Mende horretan jabetza kofradiara pasatu zen, gaur
|
egun
arte, ondasun haiek desamortizaziotik kanpo gelditu baitziren (Jimeno Aranguren, 2005).
|
|
|
4 Errenazimentutik gaur
|
egun
arte
|
|
|
Euskal Herriko arte ondarea ez da oso zabala, baina bai aski aberatsa eta adierazgarria, artikulu honetan ikusiko dugun bezala: ibilbide primitiboak, antzinakoak eta Erdi Arokoak, Errenazimentutik gaur
|
egun
arte. Era berean, beste alor hauek ere ukitzen dira:
|
|
|
Euskal Herriak ere badu bere ondarea, antzinako garaietan hasi eta gaur
|
egun
arte datorkiguna. Ondare hori ez da oso zabala, bai, ordea, aberatsa eta adierazgarria.
|
|
2010
|
|
|
Kanpoaldea oroitzapen gotizisten imafronte boteretsua zen, eta lau dorrek eusten zioten. Jatorrizko proiektuan pinakuluek ematen zioten akabera, baina ez dute gaur
|
egunera
arte iraun.
|
|
|
1988an euskarazko herri prentsaren aintzindari bilakatuko zen Arrasate Press astekariak ikusi zuen lehenengoz argia Arrasaten, baina euskarazko tokian tokiko prentsak 90eko hamarkadan ezagutu zuen benetako garapena eta hazkundea, orduansortubaitzireneuskarazkoherri aldizkarigehienakHegoEuskalHerrian, eta horietako asko eta asko gaur
|
egunera
arte heldu dira. 20 urte pasatu dira lehenengo loraldi hura gertatu zenetik, baina bien bitartean komunikazioa eta hedabideak asko aldatu dira eta etengabe aldatzen ari dira teknologia berriei eta digitalizazioari esker.
|
|
2011
|
|
|
Poliziak Tony King atxilotu zuenean, ohar bat utzi zuen atearen ondoan: «Baldintza gabe maite dut nire semea, hiltzen naizen
|
egunera
arte. Ez dut sinesten harengatik esaten den guztia, eta badakit gezur asko esan direla ere».
|
|
2012
|
|
|
Bilbok azken hamarkadetan (1975etik gaur
|
egun
arte) jasandako garapena (batik bat urbanoa eta hiri paisaiarena) artean nola islatu den eta islatzen den agerian jartzea izango da ikerlan honen helburu orokor eta nagusia. Era berean, aztertuko dugu nola tratatu dituen adierazpen artistikoak XX. mendearen amaieran hiri paisaiari dagozkion gaiak, mende horren bukaeran izan diren estilo eta kode aldaketekin batera.
|
|
|
Horrekin lotuta doazen gertakizun historikoak, 80ko hamarkadatik gutxienez, ekonomia industrial batean oinarritutako gizarte batetik datoz, eta zerbitzuetako ekonomia batean oinarritzen dira, eta gaur
|
egun
arte doazenak dira. Aldaketa 80ko hamarkadan hasten da jada, esan dugun bezala, euskal erakundeetan, baina Bilbon bereziki, metalgintza eta ontzigintzaren zentro izateagatik.
|
|
|
Carmelo Ortiz de Elguea da, margolari autodidakta, eta bere lehenengo lanetatik du paisaia gustuko. 60ko hamarkadako azken urteetatik figurazio berezia sortu zuen euskal artean, eta funtsean esan daiteke gaur
|
egun
arte leialtasunez eutsi diola.
|
|
|
Bestalde, langintza esparrua nolabait zehaztu beharrez, Batxilergoko testuliburuetan jarri dugu arreta, lehenbiziko urte horietan hasi eta ia ia gaur
|
egun
arte. Lehen Hezkuntzako testuak askoz ugariagoak izan dira, eta beste lan baterako utzi behar ditugu.
|
|
|
Horixe da, hain zuzen, matrize sadomasokistarekin adierazi nahi duguna hemen: analogia bat, praktika sexual sadomasokistek zein Mendebaldeko gizarteetako botere harremanek bide paraleloak egin dituztela Modernitatean zehar gaur
|
egunera
arte; logika berari obeditu izan diotela. Matrize sadomasokista Mendebaldeko gizarteetako botere harremanak deskribitzeko eraikin kontzeptuala da, beraz.
|
|
|
Elkarrizketa sakonaren ezaugarriak. Elkarrizketatu den pertsonaiari dagokionez, erabaki da elkarrizketatzea Goiena Komunikazio Taldeak lehenengo egunetik ikerlan hau idatzi den
|
egunera
arte izan duen lehendakaria: Estepan Plazaola.
|
|
2013
|
|
|
Dokumental faltsuaren planteamendua absurdua izatera irits daitekeen arren, premisa egiazkoa da. Izan ere, zinemaren hasiera hasieratik gaur
|
egunera
arte munduko bazter guztietako zinemagileek erabili izan dute ahate pasa deritzan planoa. Almandozek berak egindako dokumentazio lan eskerga, dokumentalaren alderik esanguratsu eta harrigarriena?
|
|
2014
|
|
|
Azterketa honek berebiziko arretaz barne hartu ditu ondorengo elementu biak: alde batetik, euskal lankidetzaren hastapenetatik gaur
|
egun
arte lankidetza politikak diseinatzeko orduan unibertsitateari esleitu zaion papera, eta beste alde batetik, 1988tik 2008ra doan hogei urteko tartean aipatu politikak ezartzean bete duen papera.
|
|
|
Analisi hau burutzeko, euskal erakunde nagusiek gaur
|
egun
arte kaleratu dituzten garapenerako lankidetza politiken dokumentu programatikoak aztertu dira, besteak beste: 2007ko Garapenerako Lankidetzari buruzko Legea, eta Eusko Jaurlaritza, EAEko foru aldundi eta Bilbo, Donostia eta Gasteizko udalen Plan Zuzentzaile eta Estrategikoak (ikus 1 taula).
|
|
2016
|
|
|
Lehen ere pasadizoz aipagai izan dugun beste artista ikerltzaile batek diosku (Sadr Haghighian, 2011)
|
egunotan
arte ikerketatzat hartzen duguna jakintza «mugiezin» bihurtzen duen beste lan marko bat izaten hasi dela, bertan «pakete» maneiagarriak eta kontrolagarriak eratuz. Horren aitzinean, artetik eratorritako sen praktikoak (oro har, praxi bidez lorturiko ezagutzak) lan marko horretan korapiloak kentzeko, torlojuak askatzeko eta itxuraturikoa desitxuratzeko abaguneak aurkitu ditu, batik bat urte batzuez erreferente izan dugun «dekonstrukzioa» edota deseraikitzearen ibilbidean.
|
|
2017
|
|
|
Iritzi hori azken urteetako definizioetan erraz antzeman daiteke. Segidan hastapenetik
|
egun
arte eman diren definizioen bilduma osatu dugu, aurkako ordena kronologikoari jarraituz.
|
|
|
Hasieratik gaur
|
egun
arte etikaren esparruan neuromarketinak sorrarazi dituen kezkak hiru alderdi nagusitan sailka daitezke: i) ikerketa praktika ez etikoak, ii) teknologiaren aplikazio ez etikoa, eta iii) kontsumitzaileen manipulazioa; hala ere, neuromarketin ikerketen gaur egungo gaitasun eta inplementazioek agerian uzten dute askotan aipatzen diren kontsumitzaileen autonomia, pribatutasuna eta kontrola bezalako gaiak ez direla hain adierazgarriak eta benetako arazo etiko garrantzitsuak industriak egin ditzakeen ikerketa praktiken aldetik etor daitezkeela (Stanton et al., 2016).
|
|
2019
|
|
|
Erresilientetzat4jo ahal izateko, landa komunitateek krisi endogenoak zein exogenoak gainditzeko eta abagune sozioekonomiko aldakorretara egokitzeko gaitasuna erakutsi lukete (Curtis, 2014). Baldintza horren ebidentzia arkeologikoa
|
egun
arte iraun duten okupazio sekuentzia jarraietan isla liteke. Hala, faktore aloktonoen menpeko subjektu pasibo gisa baino areago, landa komunitateen erreakzio eta egokitzapen gaitasunaren ikerketak gizatalde hauen izaera dinamikoa azpimarratzen lagundu luke, historiografiak sarri ukatu izan dien protagonismoa eskainiz (Johnson, 2007).
|
|
2020
|
|
|
Esan bezala, irizpide hauek guztiak dira arau hausteak eta zigorrak ezartzerakoan jurisprudentziak heinekotasun printzipioari buruz emandako ezaugarriak,
|
egun
arte ez dagoelako definizio zehatzik.
|
|
|
Arte hitzak jatorriz edozein modutako trebetasuna esan nahi du (Harluxet, 2018), definizio ugari dituelarik; haien artean" gaur
|
egun
artetzat jotzen dugu gizakiaren sormenaren ia edozein adierazpen". XX. mendean bederatzi arte mota bereizi ziren:
|
|
|
Arteen marketinari buruzko lehen aipamena 1970eko hamarkadan egin zen Britania Handiko Arts Councilen eskutik (1976), eta hurrengo hamarkadetatik gaur
|
egun
arte, kontzeptu horrek iritzi ezberdinak sortu ditu. Leek (2005) hiru etapatan bereizten du arteen marketinaren eboluzia.
|
|
|
Bigareen etapan, 1980ko hamarkadan, marketinaren erabilera tresna soila izatetik prozesu multzo bat izatera pasatuko da, hau da, erakundearen kudeaketa osoa izango du kontuan. Hirugarren etapan, 1990etik gaur
|
egun
arte, arteen marketina kudeaketa filosofia gisa ulertuko da, merkatuaren beharren menpe gelditzen delarik.
|
|
2021
|
|
|
80ko hamarkadaren amaieratik aurrera hasi ziren sortzen euskal herrietan euskara elkarteak (gaur
|
egun
arte irauten duen prozesuan). Ordutik 100 herritik gora izan dira euskara elkartea izan dutenak.
|
|
|
Baina beste hainbat ikerketa ere badaude, zeinetan fenomeno hau aurkitu ez den (Guanowsky, Misanin, eta Riccio, 1983; Manrique, Gamiz, Moron, Ballesteros eta Gallo, 2009; Misanin, Blatt eta Hinderliter, 1985; Nicolle, Barry, Veronesi, eta Stanton, 1989). Adibidez, ikerketa batzuetan ez da ezkutuko inhibizioa aurkitu jaio ondorengo 18 edota 24
|
egunera
arte (Guanowsky et al., 1983; Manrique et al., 2009; Misanin et al., 1985; Nicolle et al., 1989). Ikerketa horien autoreen iradokizunen arabera, fenomenoa ez ikustearen arrazoia ezkutuko inhibizioan inplikatuta dauden garun guneak guztiz heldu gabe egotea da.
|
|
|
Javier Aparicio irakasleak adierazi moduan (2013: 28) eta, aurretik beste askok defendatu moduan (Steiner eta Bloom, besteak beste),
|
egun
artea eta literatura existitzen dira tradizioa dugulako eta harekin jolasten ikasi dugulako24: tradizioko obrak itzultzen, errebisatzen, berrinterpretatzen, parodiatzen, plagiatzen, simulatzen, pasticheak egiten, mistifikatzen, iraultzen, kontrakotzen eta guztiz ukatzen ere (modu negatiboan bada ere, tradizioarekin hartu emanaren ondorio izango liratekeelako).
|
|
|
Geolinguistikan orain artean ikertu denaren ifrentzua da ikerketa hau, hain zuzen ere. Oro har, geolinguistikan, baina bereziki dialektologia kuantitatiboan, gaur
|
egunera
arte, hizkuntza ezaugarri berdinak dituzten hizkerak edo herriak zein diren ikertu da. Lan honetan, herri beretan erabiltzen diren ezaugarriak zein diren ikertzea proposatzen da.
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, azaltzen du epe luzean plusbalio erlatiboak gora egin duela, eta horrek agerian uzten duela Luxemburgoren tesia indarrean dagoela. Horren ondorio nagusia, haren iritziz, 1970eko hamarkadaren amaieratik gaur
|
egunera
arte ia herrialde guztietan" kapitalaren eta lanaren arteko diru sarreren eta aberastasunen polarizazioa" handitu egin dela izango litzateke," soldata erreala igo bada ere" (Astarita, 2020).
|
|
|
178) bat eginez, aipatu ditugun etiketa historiografikoak, ikuspegi dibergente ugari biltzen dituzten konbentzio historiografiko hutsak dira. Zalantzarik gabe, XIX. mendeko lehen lanetatik gaur
|
egunera
arte, kontakizun historikoa aldatu egin da, eta egungo ekoizpena kalitate handiagokoa da, aipatutako antzinako lan alemaniar edo frantsesak baino, metodologia zientifikoagoarekin UZTARO 123, 59 70 Bilbo, 2022ko urria abendua egiten baita. Hortaz, azken hamarkadetako lanak aberatsagoak eta konplexuagoak dira, eta haien irakurketak eta azterketak hobeto asetzen dituzte gure irizpide eta gustu metodologiko eta arauemaileak, baina, horregatik, ezin da ondorioztatu gaur egungoek interes gutxiago dutenik garai batekoek baino.
|
|
2023
|
|
|
Izan ere, erakunde politikoen esparru formaletan nahiz ez formaletan orain arte nagusitu den aktibismo motak eredu maskulinizatuak izan dituela oinarri azaleratu dute egindako azterketek (Alvarez Moles, 2010; 2012; Martmez Palacios et al., 2015; Etxebarrieta eta Rodrtguez, 2016). Hartara, kritika horiek tarteko, joan den mendeko 50eko hamarkadatik gaur
|
egunera
arteko euskal gatazka armatuaren historia berriz interpretatzen ari dira hainbat aztertzaile ikuspegi feministatik (Atutxa, 2021).
|
|
|
" Nire amona 100 urterekin hil zen eta nire izebek bere azken
|
egunera
arte zaindu zuten. Ez da ulertzen, gure buruan ez da sartzen pertsona bat egoitza batera eramatea, soilik zuk zure bizitza lasaiagoa izateko.
|
|
|
negoziazioa, bitartekaritza, adiskidetze" publikoa" 36 (honen barne notarioak, jabetza erregistratzaileak eta Justiziaren Admi nistrazioaren letratuak eginikoak desberdinduz) 37, adiskidetze pribatua, eskaintza lotesle konfidentziala eta aditu independentearen iritzia. Era berean, ezin uka daiteke legegileak protagonismo berezia ematen diola bitartekaritzari, ADR tekniken ereduari alegia, ziur asko, gure ordenamenduan
|
egun
arte, bereziki araututako prozedura estrajudiziala bakarra delako38.
|