2008
|
|
Eraginkortasun eza izugarria
|
dago
uraren erabileran. Espainian uraren %70 ureztatzeko erabiltzen da, eta, azken datuen arabera, ureztatzearen eraginkortasuna ez da %50era heltzen.
|
|
Aberatsak direnek aberatsago izateko duten nahi hori ezin da diru laguntzekin babestu. Hirugarren maila horretan
|
daudenek
uraren balio osoa ordaindu lukete: finantza kostua, ingurumen kostua...
|
2009
|
|
Inguru hartan hondoratuta dauden itsasontziak ikus daitezke. , belaontziak, kargaontziak, II. Mundu Gerrako gerraontziak, galeoiak... denetarik
|
dago
ur horietan ezkutatuta.
|
|
Armarri bikaina du. Baserriaren ezkerretik ateratzen den pistatik berehala pinudian murgildu gara, eta egurrezko ataka gainditu ostean, Giltzarriturriko errekan
|
dagoen
ur biltegi nagusiarekin bat egin dugu. Bidea leundu egiten da hemen, eta zubi txiki bat igaro eta gero, Agorregiko burdinolara iritsi gara.
|
|
Baina Abentinok argi esan zuen: . Itxosori ez dotsegu begituten inoz, ur biziri beti, hirugarren egunen
|
dauz
urek bizien?. Hau da, ilargi betearen hirugarren gauean duela sateliteak indarrik handiena.
|
|
Haren hitzak arretaz jarraitu dituzte sei bisitariek, baina begiak Zurriola hondartzan jarri dituzte berehala. . Egiten duen beroarekin hobe
|
geundeke
uretan bizikleta gainean baino?, bota du Kate Kellowax australiarrak.
|
|
Bidarrain Errobi ibaiaren saihetsean
|
dagoen
Ur Biziak enpresak ere ez du krisia antzeman. Zenbait kasutan tokirik ez dutela erran behar izan diete bezeroei.
|
|
Uretan ez dago gauza askorik, zikinkeria gehienbat. Oso zikin
|
dago
ura, eta txaluparen bat gertutik igarotzen bada, gasolina isurtzen du eta uretatik atera behar izaten dugu. Arrainak ere ikusten ditugu, baina gu gerturatu baino lehen egiten dute ihes.
|
2011
|
|
Energia hori atera egin behar da. Atera ezean uretara pasatzen da, ura irakiten hasten da eta erreaktoreko ontzian
|
dagoen
ur kantitatea txikituz doa; erregaiak hozte sistemarik gabe utzi arte. Hor beroketa hasten da eta fusioa gerta daiteke.
|
|
«Jendea korrontetik ateratzen saiatzen da, nekatu egiten da, eta orduan gertatzen dira arazoak». Horrelakoak gertatzen direnean, presaka joaten dira sorosleak ezinean
|
dagoena
uretatik ateratzera. «Ez dugu itxaroten pertsona gaizki egon arte», esan du Albizuk.Oker jokatzen du jendeak horrelakoetan, soroslearen hitzetan:
|
|
Antza arrazoi autoritarioaren itzalak huts eginik, indarkeriaren arrazoia inposatuz beldurtu gura gaituzte, eta azken berrien arabera guretzako bala bana dute opari.Handi mandien txakur amorratuak lotu barik dabiltza, ezelako kate barik. Edozelan ere piztitzar mandatariak alferrik ari dira, denak mendiko ur garbiaren oldarrari presa egin guran baitabiltza, eta edonork daki ez
|
dagoela
ur oldar hori geldi dezakeen borra, bala edo lege ustelik. Aurrean itxaropenez betetako eremua zabaltzen zaigu, eta gure heldutasunari eutsiz, bidean zehar adimen emozionalaren jabe izan gura genuke.
|
2012
|
|
Gorria, morea, horia, laranja eta arrosa. Kolore horiek guztiak
|
daude
ur azpian. Ikusi ezin diren arren, bertan daude, ezkutuan.
|
2014
|
|
Aulki mugikorreko edo arraunketako olinpikoko ontzi nagusia da hori. Larunbatean, senior kategorian, aurreneko 50 ontziak arazorik gabe atera ziren, baina
|
zeuden
ur laster eta olatuen ondorioz, geroago irten zirenak arazoak izaten hasi ziren. Segurtasun arrazoiak direla medio, bertan behera utzi zuten.
|
|
Horiek horrela, balio ekologiko handia dutela nabarmendu du Herasek. Ibaiertzetan
|
daudenak
uretako osagai toxikoak xurgatzeko gai dira, eta, horrenbestez, ibaiak garbitzen dituzte. Gastronomiaren mundura ere salto egin du goroldioak, nahiz eta eman duen pausoa oso txikia izan.
|
2016
|
|
Zientzialariek bertako ingurumen baldintzak aztertuz ondorioztatu zuten, hipotesia aspaldikoa bazen ere. Gauez baino ez
|
dago
ur hori, egunsentiarekin batera lurruntzen baita. Beraz, eta Curiosity k gauez ezin duenez lanik egin, planeta gorrian gauez dauden tenperatura baxuegiak dira horretarako?, ezin izan dute zuzenean ikusi.
|
2017
|
|
Bilaketa lanekin jarraitzen dute; haren bikotekideak Poliziari jakinarazi zion andrea hil eta Ultzama ibaira bota zuela gorpua, baina ez dute oraindik hilotza topatu. Zailtasun handiak izaten ari dira larrialdiko taldeak, azken egunetako euriteengatik oso hazita
|
baitaude
urak. Ibaian bertan sartu ahal izan ziren atzo, ontzietan, eta helikoptero bat ere ari da lanean; baina urpean ezin izan dira sartu.Protesta ekitaldiak egin zituzten atzo ere hilketa matxista salatzeko.
|
2019
|
|
–Gizakion jardunari begira, ureztatzeko kanalak eta sistemak blokea ditzake uretako miriofiloak?, gaineratu du. Hori dela eta, sartu berri dute Espainiako espezie exotiko inbaditzaileen katalogoan, eta kezka sortzen duten espezie arrotz inbaditzaileen Europako Batasunaren zerrendan ere
|
badago
uretako miriofiloa.
|
2020
|
|
Ohartarazi du egitasmo hori aprobetxatu nahi izan dutela gizarteari mezu bat helarazteko: «Saharako ura da komikiaren oinarria; eta, batez ere, esan nahi izan dugu guk ere badugula bertan
|
dagoen
ur eskasiaren erantzukizuna». Hain zuzen ere, komikiaren diseinua Eñaut Aiartzaguena ilustratzaileak egin du, eta Berrueteren lana izan da bertan jasotakoa kamioian islatzea, kolore askotako espraiak erabiliz.
|
|
Lan handia egin dute NASA Ameriketako Estatu Batuetako Espazio Agentziaren Viking zundek, Curiosity robotak eta Mars Global Surveyor misioak. Marten
|
badago
ura, izoztuta bada ere, eta garai batean izaki bizidunak egon zitezkeela uste dute. Uste horiek baieztatzeko edo ezeztatzeko froga bila bidaliko dituzte aurten misioak planeta gorrira.
|
2021
|
|
Kanpotik zaila da zuen nabigazioa, ur bizietan ibilbidea egiteko duzuen modua baloratzea. Zu zeu gustura
|
zaude
uretan nola moldatu zaren ikusita?
|
|
Azkenean, topatzen duzu: «Urak konketan utzitako errekastoari begiratu eta/ esaldiak
|
dagokion
uraren bidea aurkitzearekin amesten duela/ irakurri ahal izan dut bertan». Poetika baten planteamendua da olerkia?
|
|
Ipar Euskal Herriko lonjetan, berriz, gehien deskargatutako bigarren espeziea da, baina hango ontziak bereziki ipar stockeko uretan aritzen dira, eta hango kuotak mantendu dituzte. Erresuma Batuko ontziekin konpartitutako uretako kuoten negoziazioen mende
|
daude
ur horietan aritzen direnek, eta kuota horiek negoziatzeke dituzte Bruselak eta Londresek. Hori egin bitartean aurreko urtekoak mantendu dituzte.
|
|
Txilen
|
dagoen
ur eskasia eredu neoliberalak bideratzen duen arpilatzearen ondorioa da. Horregatik, prozesu konstituziogilean buelta eman nahi diogu egoera horri.
|
|
Usain txarreko putzu bat zegoen». Ia hiru hilabete geroago, urmaelean ez
|
dago
urik eta inguru guztian isuriaren arrastoak ezabatu dira. Nafarroako Gobernuak landaredian eta inguruko animalietan eragindako kalteen inguruko txostena landu du, eta epaitegien esku utzi du.
|
2022
|
|
«Litekeena da ura egotea eta horrek eragina eduki izana lerraduran». Nabarmentzekoa da perituak ia urtebete geroago joan zirela zabortegira, eta, haustean, pilatuta bide
|
zegoen
ura irten egin zela.
|
|
Hori ez da hala. Ulertu behar dugu hiria bera ere badela natura, asfaltoaren azpian ere badagoela lurra,
|
badagoela
ura... eta umeen jolasak espazio publikora ateratzea horregatik da horren garrantzitsua».
|
|
Halere, Verextxukek salatu zuen Mariupolgo zibilak erreskatatzeko autobusak ezin izan zirela Ukraina hegoaldeko hiri horretara heldu, Errusiako tropek Nazioarteko Gurutze Gorriaren ebakuazio ahaleginak «blokeatu» zituztela eta. 130.000 biztanle baino gehiago
|
daude
urik, janaririk eta gasik gabe, Gurutze Gorriaren arabera.
|
|
Orain arte, kontrol horiek laginketa konbentzionalen bidez egiten ziren. Horrek esan nahi zuen kontrol horietako batek emaitza txarrak ematen bazituen laginari
|
zegokion
ura ekoizpen faseetakoren batean egongo zela, eta, beraz, isurtze bilakatuko zela.
|
|
Esango nuke 5.000 urte behar direla horretarako, baina zailtasunak dauzkagu kalkulatzeko. Klima askoz gehiago berotuko balitz, agian 60 metro igoko litzateke, hori baita Antartikan
|
dagoen
ur kantitatea. Epe laburreko —mende honetako— arriskua da itsas maila ia metro bat igotzea.
|
|
PEREZ NIEVAS: Ez
|
zegoen
ur hegazkinik, eta krisi garai horrek erakutsi zigun naturaren aurrean ezin dugula deus egin: uholdeetan, suteetan...
|
|
17:00etarako minutu gutxiren faltan, geroz eta giro beroagoa zegoen kaian. Musikak dantzan mantentzen zituen piratak, eta
|
bazegoen
ur pistolekin eguzkia arintzen zuenik ere. Ezkila eta Matti ere iritsi ziren abordatzera —Bilgune Feministako kideak dira aurten—, eurek baitzuten abordatzeko txupinazoa botatzeko ardura.
|
|
Bilbo Bizkaia Ur Partzuergoa hasi da hura Santurtziko portutik Bermeokora (Bizkaia) itsasontziz garraiatzen, Busturialdea eta Urdaibai eskualdeetan
|
dagoen
ur eskasiari aurre egiteko. Partzuergoko arduradunek azaldu dutenez, orain arte probak eta azterketak egiten ibili dira, eta proba horiek bukatuta eta beharrezkoak diren baimen guztiak lortuta, atzo ekin zioten ura garraiatzeari.
|
|
«Ezohiko egoera bati erantzuteko ezohiko neurri bat» izan da ura itsasontziz garraiatzeko erabakia, Pedro Barreiro Ur Partzuergoko kudeatzaileak azaldu duenez. Haren esanetan, Bizkaiko urtegiak edukieraren %70ean daude, eta, beraz, herrialdean egoera «normala» da, eta ez
|
dago
ur eskasiarik, baina besterik da Bizkaiko kostaldeko zenbait herritako egoera: «Eskualde horietan ura akuifero, errekasto eta ibaietatik hartzen da, eta, beraz, hain euri gutxi egin izanak eta tenperatura altuek eragin dute aurtengo egoera ezohikoa».
|
|
Garrantzia handia du, eta sekulakoa izango du etorkizunean. Anatolia, Kaukaso eta Zagros inguruko mendietan
|
daude
ur erreserba garrantzitsuenetakoak. Azkenaldian ere ikusi dugu nolako eragina duten Eufrates eta Tigris ibaietan Turkiak egin dituen urtegiek.
|
|
Postuak binaka banaturik
|
daude
uretan daudenen artean, bat ur azpian dagoen bitartean besteak arnasa har dezan gainazalean. Txandaka aritzen dira atezainak eta zaindariak.
|
|
Askotan erabiltzen da kutsaduraren edo uraren kalitatearen adierazle moduan. Azkenean, fitoplanktonaren ugaritasuna eta konposizioa guztiz lotuta
|
daude
uretako baldintza fisiko kimikoekin.
|
|
Talde batzuk edo beste batzuk
|
daude
uretako argitasunaren, tenperaturaren, gazitasunaren eta mantenugai kopuruaren arabera.
|
|
Bai, ez
|
dago
ura aztertu beharrik; usaina bera ere aldatu zen. Amonioa eta fosfatoa dira fitoplanktonaren hazkundea eragiten duten mantenugai nagusiak, eta araztegiak oso kontzentrazio altuetan isurtzen zituen.
|
2023
|
|
Hala ere, sailburuak ziurtatu du ez
|
dagoela
ur hornidura arazorik Araba, Bizkai eta Gipuzkoan. Horrekin lotuta, etxeak, industria eta bestelakoak hornitzen dituzten sistemak %70ean daude beteta, bai isurialde atlantikokoak eta baita isurialde mediterraneokoak ere.
|
|
Hori arazo handia da dagoeneko hirian, itsasoaren maila igotzearekin batera gertatzen ari baita. Izan ere, 1950 urtetik hona, hiriaren inguruan
|
dagoen
urak 22 zentimetro egin du gora.
|
|
Gauza bat da balio ekonomikoa jartzea, prezio bat, baina ura ez da besteen pareko input bat. Ez
|
dago
ura erabat baztertu dezakeen jarduera ekonomikorik. Hor hartzen du balio ekonomikoa.
|
|
Joan den urtean ere arazoak izan zituen eskualdeak ur hornidurarekin. Murrizketak ezarri zituzten, eskas
|
zegoelako
ura, eta, azkenerako, itsasontzi batean eraman zuten ura Busturialdera, Bilboko portutik. Zenbait herritar eta talde ekologistak salatu izan dute uraren kudeaketa okerra egin dela urteetan, akuiferoak zaindu gabe; pinu eta eukalipto landaketek eta turismoak uraren galeran duten eragina ere nabarmendu izan dute.
|
|
Udan, gainera, euri asko egin ohi ez duenez, ur emaria are gehiago txikitzen da. Beraz, ur emari txikiak eta uraren tenperatura altuak, eragiten du oxigeno oso gutxi
|
egotea
uretan. Beraz, horrek ibaiko faunaren bizitza «kinkan» uzten du, Plazaolaren arabera:
|
|
Halere, aspaldiko kezkak harrotu ditu egitasmoak. Izan ere, hondakin erradioaktiboz kutsatuta
|
dago
ur hori, Fukushimako zentral nuklearreko hiru erreaktore hozteko eta instalazio nuklearraren barruan iragazteko erabili izan baitute.
|
|
Kotxea alferrik galduta. Joan nintzen estudiora eta gerriraino
|
zegoen
ura. Hammond organo zahar eta berezi bat hondatu zitzaidan, Eibarko teknikari batek konpontzeko zain neukana, eta gauza gehiago ere bai.
|
|
Ilargiratzea ondo egin zuela eta gailua onik zegoela baieztatu ostean, Pragyan izeneko 30 kiloko ibilgailu bat atera zen handik. Horrek tresna zientifikoak zituen, eta astebete pasatu zuen lanean, Ilargiaren hego poloko zorua aztertzen, besteak beste, han omen
|
dagoen
uraz baliatzeko moduak aurkitzeko.
|
|
Urtez urte, emakumeen aldeko urrats garrantzitsuak egin dira. Traineru gehiago
|
daude
uretan, bi ligetan banatuta. Gorengo mailan, gainera, handitu egin dute ontzi kopurua, eta, aurten, zortzi traineru ikusi ditugu lehian aurrenekoz.
|
|
NBE Nazio Batuen Erakundeak ohartarazi du setioak «ondorio katastrofikoak» eragin ditzakeela. Haren esanetan, dagoeneko Gazako 650.000 herritar
|
daude
ur eskasian. Eskualdea argindarrik gabe dago asteazkenetik, eta horrek, Gazako Osasun Ministerioaren esanetan, «kolapso egoera» eragin du ospitaleetan.
|
|
Gaza husten ari da ziztuan, odolusten: jaki freskorik ez dago ia, eta janari lehorrak eta galtzen ez direnak besterik ez dago dendetan; gero eta ilara luzeagoak
|
daude
ura hartzeko; eta jendea desagertzen ari da. Oraindik Gazako hirian eta iparraldeko eskualdeetan geratzen diren biztanle gehienak barnealdeko barrutietan bizi dira; ez da hain erraza hara iristea, eta, hortaz, uste dute tankeek ez dituztela besteak bezain erraz inbadituko.
|