|
2010
|
|
|
" Hotza ote
|
dago
ura?", galdetu zion don Pedrok erreka bazterrari begira. " Bai, osaba.
|
|
|
Goroldio eta huntzez inguratuta, urtegi bat zegoen; erabilerarik gabe geratutako depositua, izatez. Geldi geldirik
|
zegoen
ura, ispilu baten itxura hartzeraino, eta hosto berde zein arreek flotatzen zuten bere gainean. Plaxtako batzuk entzun nituen, gorputz txikiak uretan murgiltzean bezalakoa.
|
|
|
Virginiak negar egiten zuen ohean ahuspez jarrita, hain isilka non batzuetan bere bizkar ikarari erreparatu behar nion lo gelditu ote zen jakiteko; baina ez, negarrez jarraitzen zuen, etsi etsian, eta bazihoan, gelditu egiten zen, bazihoan berriro, antsiarik gabe, xirripa bat hondarrean zehar bezala, erreten bat zabalduz gelaren ilunpean, gauaren isiltasunean. Gaua oso isil
|
zegoen
Urtzako lanak bukatu ondoren. Errekaren xuxurla entzuten zen, xuxurla hura gailentzen zitzaion negarrari aldi batzuetan.
|
|
|
Ez diot konfiantzarik, baina egarri handia daukat, gosea ez hainbeste, eta azkenean beragana joan naiz. Esan dit han ez
|
dagoela
urik, baina bere txabolaraino laguntzen badiot emango didala ura eta baita jateko zerbait ere. Oinutsik ikusi eta sumatu egin du gertatu dena.
|
|
|
Rantxoko zaldi talde bat Kaweah errekaren ertzean
|
zegoen
ura edaten, eta cowboy sonbreiruaz jantzitako gazte bat txistuka ari zitzaien. Ez zegoen beste hotsik.
|
|
|
Zergatik izan daitezke dirahain hurbilak lurraren eta elurraren ideiak? Zergatik
|
daude
ur/ elur baino hurbilago?
|
|
|
marokoarrek Leila edo Tura deitzen dute. Zeutatik mendebaldera, lehorretik 200 metrora
|
dagoen
ur arteko harkaitz inor bizi ez dena.
|
|
|
—Ez, ura ere ez. Han ez
|
zagok
ur askorik, gaizki hartuko ditek hartaz galde egitea.
|
|
|
Orain ez
|
zegoen
urik, ez arrainik edo kalatxoririk, ezta behialako itsaso lurrinik ere. Orain dena hareatza zen.
|
|
|
—Oi, jeke jakintsu eta zuhurra! —erran zion agure zarpailtsuari—, Jainkoaren mesedeak bitez hirekin; 1.000 urte iragan dituk ordudanik; padurak aspaldian idortu zituan eta Chott El Jeriz en egun ez
|
zagok
ur ttanttarik ere: orain lautada osoa gatz hobia duk.
|
|
2011
|
|
|
Egonean erne, ekinean zehatz; gogoa ez zen, euren ustez, biltegi hutsa. Ispiluaren lana egin behar omen zuen buruak; beraz, ekinean ur lasterra bezain arin,
|
egonean
ur bildua bezain geldi, oihartzunak bezala erantzuteko aholkatzen digute. Isilpeko bizimoduaren patxada estimatzen zuten eta, naturarekin harmonian, askoz hobeto moldatzen ziren bazter galduetan gordeta, handi mandien artean baino.
|
|
|
Ur azalaren gainean oinez, ez dut txaluparik behar izan barru erdira iristeko. Izotz urdinaren azpian
|
daude
urak garai honetan.
|
|
|
Izan ere, harrigarria iruditu arren, horrelakoetan zer eta ur falta izaten da lehenbiziko ondorioetakoa. Edo hobeki esanda, urak herria leku guztietatik hartu duenean, etxeetan sartu, autoak eraman eta karrikak ibai bihurtzean bizilagunek arazo askori aurre egin diete, horietako bat urperaturik dagoen herrian ez
|
dagoela
ur edangarririk.
|
|
|
Baina alferrik da. Indar edo benetakotasun inpresio garbi bat hartzen dugu kantariak —artista den edonork— erakusten duelarik bere buruari leial eta
|
dagokion
ur sakonetan murgiltzen ari dela. Poetaren hitzak baliatuz, eta oroitzapenarekin horren lotua dagoen zereginaz ari garenez," itsas galeretako oholak bezala", bere modura antzeko zerbaitetan ari direnen artean bakarturik," ez dira itsas hondoan ezabatzen, ez dute inongo porturik helburu".
|
|
|
Halaz ere ez du inoiz kanabera askatu, ezta lurrean zegoenean ere. Ibaiertzean ez
|
dago
ur gehiegirik eta beraz, soilik oinetakoak eta galtzak busti ditu. Segituan, aurrena belauniko eta gero zutik, jarri da berriz tente, gero eta indar handiagoz kanaberari tira eginez.
|
|
2013
|
|
|
Horrela, 50 egunez. Azken bospasei egunetan, janaririk eta urik gabe, gizon, emakume eta haurrak desertuko zuztar eta landare urriez elikatu ziren, eta bai gizakiak bai animaliak egarriak erotu beharrean
|
zeuden
ura lortu zutenean. Bi zaldik estomagoa
|
|
|
Colorado eta Gila bateratzen ziren lekura heltzean, ur emaria aurreko urtean pasatu zirenean baino askoz handiagoa zela aurkitu zuten. Baltsak egitea pentsatu zuten, baina haiek gidatzeko indioek uretan sartu zuten, eta horretan pentsatzerik ez
|
zegoen
ura hotz hotza zihoalako. Ertzean gora eta behera zebilela, ibaia sakonera gutxiko hiru besotan zatitzen zen leku bat topatu zuen azkenean Anzak.
|
|
|
Hur: bertan
|
dagoen
ura.
|
|
|
Urrun: urrutian
|
dagoen
ura.
|
|
2015
|
|
|
Bazan" Txortu" esaten zitzayon kamio bueltan, andik bera errekaraño zijoan bide txar peligroso bat. Oraindik ere an
|
dago
ura.
|
|
2018
|
|
|
Baleak bezala atera behar du airea hartzera, salto egin. Jauzi handiak eman, eta besoei eragin, oso hotz
|
baitago
ura. Berriro urpera.
|
|
|
Kanalak kolpetik erauzi du nahasmen horretatik, eta pausoa egokitzera behartu du, zapatak hondoratu baitzaizkio lokatzetan. Zaborrez beteta
|
daude
ur bazterreko sastrakak, baina ahateek, burua tente, axolagabe jarraitzen dute, ilaran, korrontearen kontra. Kanalaren beste aldean, Weddingeko iragan industriala, adreiluzko nabeen flair horrekin, zerra formako teilatu elurtuarekin.
|
|
|
Harantz doala, eguzkia baino gorago heltzen diren makal harroek erreka batekin topo egingo duela pentsarazten diote. Baina ez
|
dago
urik: bere azpian, bi norabidetan banatzen dira ipar hego ardatzeko trenbideak.
|
|
2019
|
|
|
Gaur, portu modernoxeagoa den horretan. Arrantza ontziak, yateak eta luxuzko itsasontzi motordun garestiak ainguratuta
|
dauden
ur hotz horietan, gaurko pijo gaingabetu dirudun horiek paseoan dabiltzan espaloi porlandun horietan, ibiliko zirelako orduko larre motzeko pirata zaildu eta ausartak. Eta ametsari emanik segitu dute oinez.
|
|
2020
|
|
|
Hitzak badu ahalmen salbatzaile bat. Barruan gainezka
|
dauden
urei aterabidea eskaintzen die sorkuntzak. Halakoetan, ez dira hitz zehatzak topatu gainezkaldiari izena jartzeko, poesian, hitzondoaren gerizpetik iradokitzen denak adierazpenerako indarra duelako.
|
|
2021
|
|
|
Urak ibai bazter hezeak miazkatzen ditu, eta, horrela, landaredi nahaspilatua jaiotzen da, kilkerrek temati kantatzen dute eta sorgin orratzen hegaldien azulak dir dir egiten du. Egunsentian, ezpondaren ondoan harrapakinen zelatan dagoen ehiztari bat adi
|
dago
uraren txipli txapla ahulei eta haize kirriak mugiarazitako lezken karraska hotsari.
|
|
2022
|
|
|
ice. Egoera solidoan
|
dagoen
ura da, mugimendurik ezean 0°C tenperaturatik behera agertzen dena, kolorgea edo kolore zurikoa eta uki gogorrekoa.
|
|
|
San Joango iturrian
|
dago
ura berde/ amuarraitxo freskoak hantxe dirade/ lemizko eskua ta gero musua/ San Joan garagarrilean denbora galantean/ maizik eta garirik ez dagoenean etxean. / orain arte belar, hemendik aurrera gari!
|
|
|
Zenoteak izango du ehun bat metroko perimetroa, eta sakonean dozenaka metro barrurantz. Hala
|
dago
ura, ilun, berde eta eder, borobilaren ertz osoan berrogei metro goragotik zuhaitzen sustraiak lianak bezala uretaraino sartzen direla. Zenotearen erdi erdian hurbildu naiz emakumeengana igerian.
|
|
2023
|
|
|
Mugimendua zegoen patioan. Berrehun preso inguruko taldea petanka zelaitik urrundu eta patioko eraikinetako baterantz zihoan, makal makal, putzututa
|
egondako
ura estolda zulo estu batetik bezala. Lehenengo atea noiz irekiko zain geundela, atzera begiratu nuen, gelarantz.
|
|
|
Altxatzen saiatu da, baina galtzontzilloak orkatiletan dituela, zoruan
|
dagoen
urarekin irristatu eta buruan zanpateko ederra hartu du. Ezin altxatu geratu da, minduta, harrotasuna galduta.
|
|
|
" Egun on, gazteak. Zer moduzkoa
|
dago
ura?". Bi arrain gazteek igerian jarraitu zuten, eta azkenean bietako batek besteari begiratu, eta esan zion:
|
|
|
San Juango iturrien
|
dago
ura berde Amurraitxo freskuak hantxen dirade, Lemizko eskuak eta gero musua San Juango iturriaren freskua!
|