|
2009
|
|
|
Hori da gustukoen duen giroa, eta oso ongi irudikatzen du?. Koadroetako batean erraldoiari txupetea eskaintzen ageri da gurasoen gainean
|
dagoen
ume horietako bat. Bada Iru, eko koadrila oso bat ageri duen beste koadro bat ere.
|
|
|
Kafetegietako terrazak erdi hutsik ageri dira. Kiosko ondoko puzgarrietan ilara egiten
|
daude
umeak, gurasoekin, labirintora sartzeko. Ordulariaren azpian, hitzordua du gazte talde batek; arraunak eta egur zatiak daramatzate, piraten abordatzerako txalupa egiteko.
|
|
|
Begi bistakoa da zenbaitek ez dituztela arrazoi horiek ikusi nahi. Eta begi bistakoa da Donostia Europako kultur hiriburua izan dadin, ez
|
dagoela
umeei haien auzoko jaietako kultur ekitaldiak kentzea baino neurri egokiagorik.
|
|
|
Taberna ketuetan umeek zango basoak ikusi zituzten atzo, fruitu eta guzti. Komunetan
|
zeuden
umeek Stock 13 liburukoak ere ikusiko zituzten akaso, bestela Edorta Jimenezen azken laneko azala begiratu besterik ez zuten. Perlen katea telebistan jarraitu genuen duela aste batzuk.
|
|
2011
|
|
|
Amaren miraz
|
dago
umea, eta horrek sortzen dion mina ez da txikia bederatzi urteko pertsonarentzat. Pelutxe hau txiki txikitatik eduki dut, ama, eta beti nirekin izatea nahiko nuke, dio zer duzu txiki amaren galderari erantzunez.
|
|
2013
|
|
|
Araudia aldatzeko ere eskatu dute. 2012ko abuztuaren 7an onartutako araudiak ikastetxeetako baldintza fisikoak okertu ditu, plataformaren arabera, eta irakasle bakoitzari gehienez
|
dagokion
ume kopurua ere handitu du. Halaber, zenbait ikastetxetan adin ezberdinetako umeak taldekatzen dituztela jakinarazi dute, dirua aurrezteko, baina heziketaren kalitatearen kalterako.
|
|
2014
|
|
|
Baina, oro har, sexu harremanen bidez kutsatzeko arriskua oso txikia da». Ama kutsatuta
|
badago
ume jaioberriak birusarekin jaiotzeko arriskua ere bada, Testillanoren arabera: «Arriskua %3 %5ekoa da.
|
|
2015
|
|
|
Argi dauka zein ereduri begiratu dioten. «Aitak, amak eta bizpahiru seme alabak osatzen dutenari; aitak etxetik kanpo lan egiten du, eta ama etxean
|
dago
umeak zaintzen. Hau da, familia patriarkala.
|
|
2016
|
|
|
«askatasun ametsez betetzeko» jositako poltsa naifen sortarekin.Idatziz eman dute lekukotasuna gehienek, eta hor gutunen generoa gailentzen da; izan ere, ba ote dago gutuna baino genero kartzelakoagorik? Gutunak, aitak edo amak kanpoan
|
dagoen
ume txikiari zuzenduak, aitonak bilobari, semeak edo alabak amari edo aitari (batzuetan azken agurra emateko); gutunak bikotekideen artean, Itziar Aizpuruak eta Jokin Gorostidik espetxetik espetxera gurutzatutakoak adibide.Badaude narrazioak, ipuinak, bertsoak, koplak, poemak, panfletoak... eta klasifikatzeko zailak diren idatziak, fitxa modukoak, esaterako; batek dispertsioaren eskema egiten du,... Umorea ere azaltzen da tarteka, Romy Schneider aktorearen zalea izan eta hura hiltzean doluminezko telegramak, kartzelako zuzendaria harri eta zur?
|
|
2017
|
|
|
Horrela ezagutzen zenituen lagunak ere, nor zer zen. Orain legeztatua
|
dago
umeek korrika non eta zenbat egin behar duten ere! Petzeroarenarekin hasi dut zutabea propio. Euskal Erdikoa baino ez baita Inozente eguna.
|
|
|
NBEk Aung San Suu Kyi Myanmarko buruarekin hitz egin nahi izan du asteon rohingyen egoeraz, baina mintzatzeari uko egin dio. Nazioartearen buruzagi kuttuna izan da urte askoan; Bakearen Nobel saria eman zioten Myanmar demokratizatzeko saiakeragatik.Afrikako gerra luzeetan ere egoera larrian
|
daude
umeak. Besteak beste, Nigerian, Txaden, Nigerren eta Kamerunen gutxienez 135 ume erabili dituzte suizida gisa atentatu handiak egiteko, 2016ko datua halako bost.
|
|
2019
|
|
|
9.595.000 euroko aurrekontua izango dute politika feministek eta genero indarkeriaren aurkako borrokak. Besteak beste, sexu abusuak prebenitzeko eta horiei arreta emateko Prestakuntza Plana egiteko; Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzan afektibitate eta sexu hezkuntzako programa egiteko; genero indarkeriaren eraginpean
|
dauden
umeen eta nerabeen laguntza eta babesa areagotzeko ekintzetarako; indarkeria matxistaren biktima diren emakume nagusiei arreta eskaintzeko; eta udaltzaingoen eta Ertzaintzaren eta Justizia Administrazioaren arteko koordinazio protokoloa berrikusteko erabiliko dute dirua.2 Klima aldaketa. 112.400.000 euro trantsizio energetikoan inbertituko dituzte, eta 9.500.000 euro klima aldaketara egokitzeko erabiliko dira.
|
|
2020
|
|
|
Jakina! Argi
|
dago
ume sen batzuk kriminalak direla.
|
|
|
Gure umeek elurretan egin dute jolas gaur. «Esaiezu kalean
|
dauden
umeei leihotik ikusten ari diren elurrak piztutako jolaserako irrikari eusteko eta segitzeko lanean etxetik irten gabe», pentsatu dut. Beren buruari eutsi, horixe ari baitira egiten umeak.
|
|
|
Kartzelan
|
dauden
umeak amarekin bizi dira 24 orduetan, baina badute aitarekin ere harremana. Eizagirrek esan duenez, Xuaren kasuan, astean bi aldiz ordubete egoten da aitarekin.
|
|
2021
|
|
|
Ez dakit etika batzordeak zer erabakitzen ari diren, baina pandemiaren aurretik, bederen, ez
|
zegoen
umeekin entseguak onartuko zituen batzorderik. Oro har, ona litzateke umeak txertatzea, COVID aurkako txertoak behar adina probatuta egongo balira, baina, momentuz, premiazkoena itxarotea da, eta helduetan zentratzea.
|
|
|
Uste du behin behineko langilea izateak eskolak emateko orduan eragina duela: «Astebete, egun bat, bi hilabete edo urtebete
|
egon
umeekin, dena ematen dugu, baina oso frustragarria da zuk egin duzun lan horren emaitzarik ez ikustea». Gainera, uste du garrantzitsua dela irakasleek egonkortasuna edukitzea, besteak beste ikastetxeetako proiektuak garatu ahal izateko.
|
|
|
Ezer ez duzu epaitzen Poin Poin, eta une oro dagoen ona azken tantaraino dastatzen badakizu. Barroteen atzean
|
zeuden
umeek barre egin zuten. Eta poztekoa da.
|
|
|
Hala ere, txertoarekin bakarrik zaio aurre egin izurriari, eta eskeak badira bestelako neurriak ere aintzat hartzeko. EH Bilduk atzo, adibidez, «presazko» laguntzak eskatu zituen konfinatuta
|
dauden
umeak zaindu beharrean dauden familientzat. Nerea Kortajarena legebiltzarkideak gogoratu zuen laguntza batzuk eman zirela izurriaren lehen faseetan, alarma egoeraren abaroan, eta horiek berreskuratu egin behar direla.
|
|
2022
|
|
|
Gaixotasuna pasatu eta pasatzen ari diren umeen kopurua gorantza doa, sendoagoa eta luzeagoa den immunitate naturala duten umeen kasuak bezala. Immunitate naturala izanik txertatuta ez
|
dauden
umeak eguneroko ekintzetatik kanpo ari dira geratzen, asko antzeman edota erregistratu gabe daudela.
|
|
|
Azken asteetan Jaurlaritza hotz eta zurrun agertu da berriz ere Osotu itunpetzeko eskaeraren aurrean. Momentu honetan, Osotu da euskal autonomian guztiz pribatu izaera duen eskola bakarrenetakoa, urtero urtero Jaurlaritzak itunari ezezkoa ematen diolako, fundamentu ahuleko argudioak erabiliz, eskola eta bertan
|
gauden
umeen gurasoen aukera gutxietsiz, beste eskola batzuetako umeekin alderatuta diskriminazio onartezin bat inposatuz. Berriz diogu jarrera hori ez dela bidezkoa.
|
|
|
Greziako errefuxiatu esparruetan gaixorik
|
dauden
umeak Euskal Herrira ekartzeko ekinbideak aurrerapausoak eman dituela jakinarazi dute Ongi Etorri Errefuxiatuak eta Mugak Zabalduz elkarteek. Maiatzean, atxikimenduak biltzeari ekin zioten erakundeen, alderdien eta gizarte eragileen artean, Greziatik umeak ekarri ahal izateko, eta, bi elkarteek jakinarazi dutenez, eskariarekin bat egin dute Euskal Herriko, Herrialde Katalanetako eta Espainiako 45 gizarte eragile eta mugimenduk baino gehiagok.
|
|
2023
|
|
|
Guk etxean bizitza bat genuelako eta kanpoan beste bat». Beldur horrek baldintzatuta, gezurrak erratera behartuta
|
zeuden
ume horiek, «zorrotz» jokatzera.
|
|
|
«Muguruza kapitaina eta halako eskifaia izanda, Txitxarroa eta atuna deritzon ontzi honetan nabigatzea ohorea da. Ni sinistuta
|
nago
umeek literaturarekin duten lehen kontaktua poesiarekin egiten dutela. Poesiak lotura du ahozkotasunarekin eta musikarekin».
|
|
|
Espainia frankista 1955ean sartu zen Nazio Batuen Erakundean. Erregimenak nazioarteko onarpen handiagoa lortu zuen, eta akordioak egin zituen Sobietar Batasunarekin erbestean
|
zeuden
umeak itzul zitezen. Chuecak azaldu duenez, batzuk 1946an utzi zuten Sobietar Batasuna, mundu gerraren ostean, baina ez Euskal Herrira itzultzeko, baizik eta erbestean izan zitzaketen gurasoengana joateko, Belgikara edo Mexikora, kasurako.
|
|
|
1941ean, gauzak okertu ziren, naziek Sobietar Batasuna inbaditu zutenean, Bigarren Mundu Gerra betean. Obninsken
|
zeuden
umeak ebakuatu zituzten Saratov eskualdera, Volga ibaian behera. Hara joan zen Iglesias, eta lau urte eman zituen bertan, gerra amaitu arte.
|
|
|
«Bat, bi eta hiru» oihukatzearekin batera hasi zen festa: konfetiek, puxika erraldoiek eta bertan bilduta
|
zeuden
umeen oihuek eta irriek bete zuten Agirre Lehendakaria plaza.
|
|
|
Iaz iragarri zuten ituna sinatu zuten lau alderdiek «hainbat baldintza betetzen dituzten» titulartasun publiko eta pribatuko zentroak hezkuntza zerbitzu publikoan bilduko zituztela. Segregazioari aurre egiteko baliagarria izango zela adierazi zuten orduantxe, eta, horrenbestez, itunpeko ikastetxeek ere egoera zaurgarrian
|
dauden
umeen tasa bat izango dute.
|
|
|
Bitxia da, neguko eguzkia, haurtzaroarekin ez, zahartzaroarekin lotu izan baita. Antonio Machadoren beraren beste olerki batean bezala, Neguko eguzkia izenekoan, non agure batek, jolasean
|
dauden
umeen aurrean, «eguzkia, eguzki eder hau...!» esaten baitu. Ongi pentsatuta, agian ez dago kontraesanik.
|
|
|
Amaren sabelean
|
dauden
ume horiek ere «indarkeria matxistaren biktima» direla erran zuen. Horiek kontuan hartuta, Satevik iaz artaturiko emakume guztietatik erdiek baino gehiagok zituzten seme alaba adingabeak:
|
|
|
Heldu zen eguna eta emakumezkoa han
|
zegoen
ume talde batekin. Baina hara non, gure kezka egia bihurtu zen:
|
|
|
Arnasa ezin hartu
|
dagoen
ume bat Gipuzkoako etengabeko arretako gune batera joan da, normalean ongi egiten dion botikak efekturik ez duelako. Erizaina bakarrik dago gunean, eta umearen egoera aztertu ostean badaki zein botikak lagunduko dion.
|
|
|
Antsietateak ez luke gure ongizatea hainbestetan zigortuko ezezkoa elkarbizitza osasuntsu baten parte dela sinetsiko bagenu. Ziur
|
nago
umetatik ezezko bidez mugak jartzen asmatuko bagenu, bizitza asko salbatuko genituzkeela. Bizitzan A eta B planak izatea komeni da, gure asmoa, guk nahi bezala lehenengoan bururatuko ez bagenu, geure buruaz beste egin ez dezagun.
|
|
|
Iritzi bat izan behar dute, ardatz bat, etorkizun bat pentsatuta. Herri askotan ez
|
dago
umerik bi ikastetxe mantentzeko.
|