|
2003
|
|
|
Leninen zaunkak adi  tzen dira errekaz beste aldetik. Izkina batean metatuak
|
daude
umeak, beraiek ere eskuak aurpegi aurrean jarrita. Beheko pisutik ume txikiagoen garrasiak iristen zaizkie:
|
|
2008
|
|
|
Beste ume bat du tripan S.I. k, egin berri dutena. Tripan
|
zegoen
umeak bere espazioa defendatzen du, eta elkar hiltzen dute borrokan. S.I. k igarri egin du biak bere barruan hil direnean.
|
|
|
Lottak larri hartzen du arnasa, neguan beti izaten baitu bularra hartuta. Alemaniako hiri horretako gelan, eta beste edozein gelatan, bakardadetik salbatzen du bere ondoan lo
|
dagoen
umeak. Eta datorrenerako prestatzen du.
|
|
|
Ohartu naiz ez dagoela gorrotorik, edo kargu hartzerik, edo mehatxu arrastorik bere ahotsean; ia jostaria izan dela, traskalokeria bat egin ondoren gehiegi beldurtzen ez duen zigorraren zain
|
dagoen
umearen kutsua hartu diot.
|
|
|
Gogortzen eta koskortzen: gu hiltzeko amorratzen
|
dagoen
ume zital baten gisan hazten.
|
|
2009
|
|
|
Hori entzun diodanean burutik pasatu zait bihar hasiko dudan jakatxo berria arrosa izan litekeela. Ondo arrosa politak
|
daude
ume bati arropak egiteko. Ez dakit, baliteke ni antigoalekoa izatea gaur egun. Bueno, bihar pentsatuko dut zein koloretakoa egin, argi dudana da kaladuduna izango dela, Arantzitarena bezalakoa.
|
|
2011
|
|
|
" Ama guztiaren beharrekoa izango zen, bera ordea!... Amona oso harro
|
dago
ume horrekin". Nik zu... gero eta gorrotoago zintudan, amona, horregatik ostu nuen dirua.
|
|
|
–Ez
|
dago
umerik eta andrazkorik zuen herrian. Guztiak zarete gizonezkoak?
|
|
|
Etxera iritsi nintzen eta inor ez zegoenez, sukaldean aritu nintzen. Gero herrian dagoen aintzira ederrera joan nintzen eta han
|
zeuden
umeak, inguruan dauden eserlekuetan. Etxera eraman nituen eta garbitu ondoren afaldu eta ohera joan ginen elkarrekin.
|
|
|
Tanta batzuk bota zituen, nonbait ere eta nonahi zeuden burruntzi ikusgarriak. Bordara igo nintzen eta ardi bat
|
zegoen
umea trabatu eta itoa zuena. Kendu nion umea eta ama bizirik ateratzen bazen, pozik.
|
|
2012
|
|
|
Moisesa prestatu zuenerako, haurra lo zegoen amaren besoetan. Lo sakonean
|
zegoela
umea ziurtatu zuen Margaritak sehaskan uzteko.
|
|
|
Umeak begiak apartatu zituen enborretik. Zapata handi batzuk
|
zeuden
umearen begipean, inoiz ikusi zituen zapatarik handienak.
|
|
|
Berrogeitik gora urte inguru ditu, eta tanatologo lanetan aritzen da, boluntario, ordu libreetan: hil hurren
|
dauden
umeekin eta haien senideekin egoten da, gurasoen eta ume gaixoaren arteko zubi lana egiten du, egoeraren ulertezina eramaten laguntzen die, azken orduetako tragedia zentzugabeari ondorio zentzuzkoren bat bilatzen ahalegintzen da.
|
|
|
Igande batez, herriko apaizak, meza ematera zihoala, negar itxuran ikusi zuen aiton amonen etxe aurrean eserita. Triste
|
zegoen
umea, nabarmen zituen negarraren arrastoak. Apaizak galdetu zionean zer gertatzen zitzaion, umea begira begira gelditu zitzaion, zer erantzun erabakitzen ariko balitz bezala:
|
|
|
Igande batez, herriko apaizak, meza ematera zihoala, negar itxuran ikusi zuen aiton amonen etxe aurrean eserita. Triste
|
zegoen
umea, nabarmen zituen negarraren arrastoak. Apaizak galdetu zionean zer gertatzen zitzaion, umea begira begira gelditu zitzaion, zer erantzun erabakitzen ariko balitz bezala:
|
|
2020
|
|
|
Hamabostean behin, elizako Ama Doloreetakoaren aldarea garbitzen laguntzera joaten zen harekin, eta kaputxinoek ostien hondarrak ematen zizkien eskertzeko. Ez zituen luzaroan hartu etxekoandreak, haiek ez zutela beharrik eta goseak
|
zeuden
umeei emateko eskatu zien fraideei. Kalean ikusten zituzten umegorriak," aunque sea para un plato de patatas" esanez eskua luzatuta, ahora eramateko ezer ez zeukatela.
|
|
|
Felisa etxera sartu zenean, Inesita besoetan hartzera itzuli zen Mikela, eta umearen aurpegi ikaratuarekin topo egitean baino ez zen konturatu besoak eta arropa odoleztatuak zeuzkala. Rosarioren hanka bati helduta
|
zegoen
umea, haren gonapean babesa bilatu nahian.
|
|
|
Haien sasoia ez izan arren, saltsa perretxiko beltz eskukada polit bat bildu zuen arratsalde hartan, ganaduari behako bat egitera aterea zen horretan, eta hantxe zeramatzan, atorraren zorroan bilduak. Negarrez
|
zegoen
ume hankagorria etxetik irten zenean, eta" Domenec" esan zion emazteak, kexu antzean, erregu antzean, eta entzungor eginez irten zen Domenec. Zaila da olerkiak egitea eta gauza guztietan ezkutatzen den bertuteari erreparatzea, haurrek, nahi ez baduzu ere, bihotza larruturiko txerrikumearen kirrinkaz bor bor jartzeraino negar egiten dutenean.
|
|
2021
|
|
|
Potriarkatu normopatari sega egin behar zaio, baina bai, esaten ari hintzen hire bakardadeak eztaukala lekurik inoren ahotan, ezta? â Ez, eta koiteretzi puta honen erdian ezin dudala inolaz adierazi kalera irten beharra daukadala erremedio gabe, eta lasai eta luze eta tranpatan ibili gabe, ze batzuetan pentsatzen dut... nik ere bai baitakit tarteka poetiko jartzen... pentsatzen dut nere barruan
|
dagoela
ume bat amaren altzoa behar duena; xahar bat dena behar duena; espirituko pobreziak erkindutako arima bat... besterik zer?: ume autista bat mundua mugitzen ikusi beharra daukana; bipolar bat egunean zazpi besarkada behar dituena ondo emanak...
|
|
|
â Ai ama! ⣠Uko egiteko moduan al
|
daude
umearen maitasuna irabazteari... umea nork beretzat irabazteko borrokari. Eta irabazten ezpadute umea galdutzat jo eta bazterrean uzteari eta zapaltzeari eta beste abar zikin batzuei?
|
|
|
Eta han joan zen bizi bizi, hondartzara joan eta, digestioa egin ez arren, uretan sartzeko desiratzen
|
dagoen
ume bat bezala. Irtetean, etxeko atea itxi zuen, eta David han geratu zen bakarrik, udako egun batean, abuztuaren lehenean, goizeko hamarretan, sala izugarri handi batean, bizitza osoan han egon den eskaizko sofa berde baten aurrean; sofa berdea toki batzuetan puskatuta dago, bizitza osoan egon den bezala, eta pixka bat okertuta dago ezkerraldera, bizitza osoan gogoratzen duen bezala; betiko telebista zaharra eta txikia, eta haizagailua, han goian, batek daki noiztik geldi dagoena.
|
|
|
–Aita eta semea hitz egiten ari ziren bitartean, Xavier begi ubeldua igurzten ibili zen. Eskolara edo etxera eraman behar ote zuten erabakitzeko, eztabaidan ari diren bi heldu ados jarri arte zain
|
dagoen
ume bat ematen zuen.
|
|
2022
|
|
|
Bien bitartean Marthe, irribarre maitekor batekin, aldi berean eskandalizaturik eta konplize, postre gabe zigortua
|
dagoen
umeari ezkutuka goxoki bat ematen diona bezala, mahaia jartzen hasi zen: zamau garbi baten gainean, bi katilu handi lorez apainduak, kafeontzia eta armairutik atera zuen kinke zaharra, petrolioz betea, piztu zuen.
|
|
|
Zeinen momentu goxoa bikotekideak eta biok, hark ardoz eta zuk urez bustiko duzuen afalorduan, edukitzear
|
zaudeten
umearen etorkizuna irudikatzen duzuena. Bat batean, zuek ez zarete agertzen irudikapen horietan, ez bakarrik behin  tzat.
|
|
|
Harrigarria da, gainera, zenbateraino aldatzen den ingurunearen hautematea ama izan aurretik eta amatzen ari zaren bitartean. Ordura arte mugikorrari begira
|
zeuden
ume talde baten ondotik marmarka igarotzen zinen arren, orain, sabel barrukoa ere horrelakoa izango dela sinetsita, barretxo batekin agurtzen dituzu, desberdina izatea erraza ez delakoan edo. Izan ere, beti bateko kontua da, lagun guztiek mugikorra baldin badute, nola esan zureari ezetz?
|
|
|
Eta hemendik aurrerako zure bizitza horrelakoa izango dela aurreikusten duzu. Ama moldatuko da, zer moduz
|
dago
umea?
|
|
|
Alde guztietatik aholkuak jausiko zaizkizu, zure hobe beharrez ziur aski, baina guzti guztiak amatasunaren edo, are okerrago, etxekoandretasunaren inguruan (agian, lotuta daudelakoan). Haurdun zaudenean jendeak aldez aurretiko jarrera ugari ditu, horien artean nagusienetako bat da zure lehentasuna etortzear
|
dagoen
umearen zaintza dela gogoraraztea. Lehen zeneraman bizimodua, pixkanaka, haurdun zaudenetik lausotzen hasten da, ingurukoen iruzkinek horretara bultzatuta.
|
|
|
Bada oraindik umearen lehen urteak zaintzari soilik eskaintzea erabaki duen amaren jarrera atzerakoitzat jotzen duen emakumerik. Badirudi askoz hobeto ikusia
|
dagoela
umea eduki, legeak ezarritako hilabetetxo urriak harekin igaro, eta berehala lanera itzultzea, haurra beste norbaiten zaintzapean utziz, etxean egotea baino.
|
|
|
Baina, zergatik ez esan, adibidez, lasai egoteko beharra duela, bakarrik
|
egoteak
umea gogo gehiagorekin hartzera eramaten duela, lagunekin kafe bat hartzeko geratu nahi duela, lo egin behar duela, eguzkitan bakarrik paseatzea zer den gogoratu nahi duela edo arropak erostera joateko esperientzia berriro bizi nahi duela. Zergatik benetako arrazoiak isildu?
|
|
|
Umeari bularra ematen ari zaion amari begi lizunez begiratzen dion edonork sexuaren nahasmendua duela jabetu behar du, ekintza lizuna izatetik urrun
|
baitago
umearen elikaduraren berme dena. Horretaz gain, kalean bularra ematen ari den amari begi txarrez eta marmarrean begiratzen dion emakumeak ere arazo bat daukala jakin behar du, halako ekintza natural baten aurrean bere ahuleziak agertzen zaizkiolako, dela bekaizkeria, dela koldarkeria, dela erreprimitzea.
|
|
|
Orain, aldiz, ezta okurritu ere! Bularreko umearen bat  bateko heriotza gertatzeko arriskua omen
|
dago
umeak horrela lo eginez gero; beraz, hor dago ama, hontzaren pare, umeak ahoz gora lo egin dezan bermatzen.
|
|
2023
|
|
|
Ondorioz, gurasoak ez
|
daudenean
umea estresatu egiten da, baina haiek daudenean ez dago erabat lasai. Umeak errua sentitzeko joera du, kezkatuago dago helduek zer egiten duten aztertzen, mundua deskubritzen baino.
|