|
2001
|
|
|
(servus; mancipia; praebendarii): jaun baten menpe
|
zegoen
nekazaria, juridikoki librea zena berez, baina sarri, lurrari lotuta zegoena, askatasunak mugaturik, lanprestazio eta zentsu eta zerga batzuen ordainketarekin.
|
|
2003
|
|
|
Eta hori ez hemen bakarrik, Europa guztian ere berdin gertatzen da. Hego Amerikan subentziorik ez dago eta goseak hiltzen
|
daude
nekazari denak. Munduko errealitatearekin bizi behar da.
|
|
|
guztientzat behar beharrezkoa izateak; urrea eta zilarra baino baliotsuagoa da, beraz. Denak
|
daude
nekazariaren lanaren mende, baita Errege bera ere. XIX. mendeko iparraldeko hainbat euskal olerkarik ere (Etxahunek, Elizanburuk, Adema Zaldubik...; J. Azurmendi, 1977: 27) sarritan aipatzen duten argudioa da hori, batzuetan" hiritarra" ri kontrajarririk, hau ere, horrela, baserritarraren mende baitago.
|
|
2004
|
|
|
Agianerrentaren maila? Larri
|
zeuden
nekazariak eta langile klaseak beren eskaera politikoakerrcal bilakatzeko eskubiderik zutenetz jakin nahian. Sortu z.iren giza harreman berriakkontuan hartu gabe, posible ote zen egoera politikoa azaltzca?
|
|
2006
|
|
|
Gainera, eskaria handitzen bada, instalazioak 120 hektometro kubiko ekoizteko ahalmena izango du, eta hori “urte batean egin liteke” zehaztu zuen. Oinplanoan bertan
|
dauden
nekazarien prezioa 0,30 eurokoa izanen da metro kubiko bakoitzeko, eta horri garraio eta ponpaketa kostuak gehitu zaizkio, Baltanasek aurreratu zuenez. Hala ere, azken prezioa nekazaritza sektorea babesteko finkatzen diren dirulaguntzen edo salbuespenen araberakoa izango da.
|
|
2007
|
|
|
Orain denak, bai erle lilizaleen aiduru
|
dauden
nekazariak eta bai erlezainak, estu dabiltza, erleen galeragatik. Mendebaldeko kostaldean kolonien %30 galdu da negu honetan, eta Ekialdekoan berriz Texas inguruan batik bat galerak %70eraino iritsi dira.
|
|
|
batean kokatua
|
dagoen
nekazari giroko film hunkigarri eta eztitsu samar hau da.
|
|
|
Redfordek kameraren atzealdean egindako bigarren saiakera(,) film hunkigarri eta eztitsu samar hau da, AEBetako herrixka batean kokatua
|
dagoen
nekazari girokoA.
|
|
|
Redfordek kameraren atzealdean egindako bigarren saiakera, AEBetako herrixka batean kokatua
|
dagoen
nekazari giroko film hunkigarri eta eztitsu samar hau da.
|
|
2008
|
|
|
Beste 10.000 gehiago erosi nahi dizkio Brasilgo Estatuari. Operazio honek batetik eragiten die lurrotan aurretik
|
dauden
nekazari lurrik gabeei eta bestetik munduaren beste muturrean Finlandian itxi dituzten zelulosa fabriketatik kobratzen dutenei.
|
|
|
Errenta mailan nahiko parekatuta agertzen dira, talde bakoitzaren barnean azpitaldeen arteko ezberdintasun garrantzitsuak badaude ere. Ikuspegi honetatik II. Karlistaldiak I. Karlistaldiaren ostean hasitako prozesuaren bukaera dirudi, liberalek inposaturiko legediek udalean eragin zuten botere galtze etengabearen aurrean jada dekadentzian
|
zegoen
nekazari jauntxokeriaren erreakzioa. Edonola ere, komeni da zehaztea lau karlistatik bat armagina zela, eta arlo laboralean karlismoan liberalismoan baino aniztasun handiagoa aurkitzen dugula, liberalen artean nekazariak hamarretik bat baino gutxiago ziren-eta.
|
|
|
38.Oligopolio egoeran egon ohi dira merkatuok: «Nekazaritza ekoizpenak erosten dituzten bitartekariak oso kontzentratuta daude gehienetan eta, beraz, beraiekin harremanetan
|
dauden
nekazarien aurrean nolabaiteko monopsony ahalmena dute» (Hansmann, 2000: 122).
|
|
2010
|
|
|
Guk oraingoz abantaila bat daukagu alta, populazioaren %52a rurala garela, eta oinarrizko elikagaiak nekazarien izerditik datozela zuzenean. Europan ez, apenas
|
dagoenez
nekazaririk, nazioarteko enpresa erraldoiek kontrolatzen dituzte haziak eta elikagaiak. Horregatik da garrantzitsua Via Campesina bezalako mundu mailako erakunde bat, hegoa eta iparra batuta soilik garaitu daitekeelako kapitalismoa.
|
|
|
Ikuspuntu ekonomiko batetik ere, kontraurbanizazioaren modeloa ez eraginkoreta garestia da; zerbitzu askoren hornidura (ur eta estolderia sarea, elektrifikazioa...) askoz garestiagoa delako populazioa forma dispertsoan antolatzen denean.Azpiegituren hornidura ere garestia da, eta aurretik
|
zegoen
nekazari bidean sare huraez da egokiena izaten erabilera erresidentzial berriak jasateko. Askotan udalerritxiki hauek ez dute gaitasun ekonomikorik populazioa handitzean egin behar direnberritze eta erreformak gauzatzeko eta hasiera batean lizentziak emateak suposatzen duen diru sarrera begi onez ikusten bada ere, berehala, behar diren zerbitzuberrien hornidura egiteko arazoak izaten dituzte.
|
|
|
Nasreddinek, behin poltsan diru pixka bat izango eta, apenas ezagutzen duen baina premian
|
dagoen
nekazari bati diru alde polit bat abantzatu dio. Zordunak hitz eman dio, urtebetegarrenean, garaiz eta osoki itzuliko diola.
|
|
2011
|
|
|
Nekazaritzan asko erabiltzen den pestizida bat, endosulfana, merkatutik kenduko da 2012an, produktu hori erabiltzen den eremuetatik hurbil
|
dauden
nekazarien eta landa komunitateen osasunean dituen ondorio larriengatik. Gizakiarentzat oso arriskutsua izan arren, endosulfana nekazaritzan erabiltzen da oro har, eta hainbat laborantzatan erabiltzen da:
|
|
|
Horretan desagertzear
|
zegoen
nekazari euskaldunen bizimoduaren zertzelada batzuk emateaz gain, euskaldun puruaren prototipoa eskaintzen digu eredugarri: Peru Abarka.
|
|
2012
|
|
|
Baita eskaleei, ospitaleetako eta eroetxeetako gaixoei eta jornaleroei ere. Lurrik eta lanik gabe
|
zeuden
nekazariak ziren jornaleroak. Jateko ezer ez zuten pertsonak.
|
|
|
Ordurako konbentzitua
|
zegoen
nekazaria izaki adimenduna nintzela. Sarri hitz egin zidan, baina haren ahotsaren soinuak errotarriarenak bezala zulatzen zizkidan belarriak, nahiz eta hitzak aski artikulatuak izan.
|
|
|
Lurren jabetzeari amaiera ematea Lourdes Benavides Intermón Oxfamek lurrak eskuratzeari uzteko eskatu du. Joera hori handitu egin da azken urteotan, eta horren ondorioz, bere mende
|
dauden
nekazariei lurra kendu behar zaie autohornikuntzarako. Lurrak eskuratzeak berekin dakar azalera handiak inbertsiogile pribatuei saltzea, nekazari txikiak lurraldetik kanporatzen baitituzte.
|
|
2013
|
|
|
Malakologo eginak
|
daude
nekazariak Euskal Herria hezean. Soinberei edo moluskuei nondik nora gaina hartu ikertzen eta saiatzen belaunez belaun sortutako jakintza da malakologia.
|
|
|
Bizitza latzaren memoria. Hor
|
dago
nekazariek komunalak berreskuratzeko egindako borroka, Emilio Majuelok aztertu duena. Bidegabekerien memoria hori heredatu egiten da.
|
|
2014
|
|
|
Oro har, esan liteke azken hiru hamarkadetan egin den ikerketa antropologikoak«euskal» nozioaren baitan
|
zegoen
nekazari giroaren gailentasuna eta iragan mitikobaten existentzia errotik ezegonkortu egin dituela, ez bakarrik ikerlan asko hirietanburutu direlako, baizik eta ikerketa proiektuen helburu behinenak testuinguruezberdinetan agertzen diren kontraesan eta gatazken inguruko gogoeta egitea, etabeste kultur errealitateekiko antzekotasunak eta ezberdintasunak aztertzea izandirelako. Era berean, euskal jendartea eta kultura etengabe eraldatzen ari direnerrealitate gisa ikusten dira, begirada esentzialista eta harmonikoa zinez zailduz etatokian tokiko eta denboran denborako azterketen alde aldarri eginez.
|
|
2015
|
|
|
Haiek detektatu eta lur jabeekin hitz egingo dugu", esan du Alberdik. Egitasmoan parte hartzeko prest dauden lur jabeei" epe ertain edo luzera" alokatuko zaizkie lurrak, eta interesatuta
|
dauden
nekazariei eskainiko zaizkie gero.
|
|
|
Abiatu aurretik, burua jiratu zuen berriro atzeko alderantz. Haren begiek hartzen zuten eremu osoan ez zen arimarik azaltzen, han hemenka beharrean
|
zegoen
nekazari bakanen bat alde batera utzita. Inor ez zetorren haren bila, ez agerian bederen.
|
|
|
Euren lurretara iritsi ez daitezen paramilitarrek bideak moztu dizkieten nekazari asko artatu zituzten urte haietan guztietan, goseak jota
|
zeuden
nekazariak. –Asasinatzea ez da norbait hiltzeko modu bakarra?, zehaztu du Chelok,. Gobernuak jendea goserik dauka Kolonbian?.
|
|
2016
|
|
|
soroan zut
|
dagoen
nekazari gizandi modukoa, zer ote da?
|
|
|
Halakorik gerta ez zedin, urri/ azaro aldera nekazari behartuenei ereiteko garia maileguz uzten zitzaien hurrengo uztarekin, hots, uztailan edo abuztuan, interes txiki batekin itzultzeko aginduarekin. Herri txikietako bihitegien beste funtzioa uzta jaso aurretik egoera latzean
|
zeuden
nekazariei laguntza eskaintzea zen, goserik pasa ez zezaten. Aldiz, hiri eta hiribildu handietako pósitoek (Madrilekoa edo Zaragozakoa, adibidez) batik bat okindegien hornikuntza bermatzea zuten helburu nagusi edo, askotan, bakarra (Castro, 1987; Mateos Royo, 2008).
|
|
2017
|
|
|
Eta,, gizon berri? horien aurka, beren haserrea ateratzeko prest
|
zeuden
nekazariak. Ingalaterrako Erreforman izan zen lurren transferentzia izugarri hartako irabazleen eta galtzaileen argazki bikaina da Kriedteren 15 taula (1983:
|
|
|
Erabat aldatu dira gauzak egun. Egia esan, zeinen garai latzak, eta zeinen prezio garestiak! Egoera onenean
|
dauden
nekazarien janaria ere ia okerragoa da garai bateko jornalero eta laguntzaileena baino? (Braudel 1973:
|
|
|
soroan zut
|
dagoen
nekazari gizandi modukoa, zer ote da?
|
|
2018
|
|
|
Hasieran, herritarren lekualdatzea gertatu zen Nabarreriatik auzune berrietara, lekualdatze mantso baino iraunkorra. Pribilegioek, bestalde, nagusitasun sentimendua piztu zuten franko engan, apezpikuaren menpe
|
zeuden
nekazarien aurrean. Katedraleko nagusiak, ondorioz, kezka gero eta handiagoz begiratzen hasi ziren egoera berria, gero eta langile gutxiago zeukatelako haien jabegoko lurrak lantzeko.
|
|
2019
|
|
|
Manuelek ez du hitzik egiten, zirkinik ere ez. Behealdera begira jarraitzen du, han hemenka barreiatuta
|
dauden
nekazari auzo eta baserri isolatuetara doakio gogoa. Han, bere ideiekin bat egiten duten jende mordoa egongo da, halako egoera larri batean ihesi doan gudari bat ezkutatzeko prest legokeena.
|
|
2020
|
|
|
Boilur beltza biltzeko kanpainaren erdian
|
daude
nekazariak, eta aurreko urteetan baino ale gehiago biltzea aurreikusi dute. Igandean, Ribabellosan, onddoaren V. Nazionarteko Azoka ospatuko dute.
|
|
|
Euri langarra loditu egin zen gu bazkaltzen egon bitartean. Han goian, lainoen artean,
|
bazegoen
nekazarien uztak zaintzen zituen norbait. Burua gehiago makurtuz zihoan orain kaletik mutila.
|
|
2021
|
|
|
Edo bi bertsolari pistoladunak begiradak gurutzatu eta bakoitza tabernaren punta banatan jartzen direnekoa: “Gure atzean zutik
|
zegoen
nekazaria ikusi zuenean, geratu egin zen. Buruarekin agurtu zuen, errespetuz, bere aterkiaren kirtena kapako lokarrian lotu zuen eta tabernaren beste puntaraino joan zen oinez”.
|
|
|
Begiradarekin desafioa onartu duen bertsolariaren deskribapena ere ez dabil urrun westernetako saloon batean borrokarako gertu dagoen pistoladunaren iruditik: “Gure ondoan zutik
|
zegoen
nekazariari begiratu nion. Barraren gainean zegoen makurtua, itxaroten.
|
|
|
Bere abestiaren hasieran artzain gaztea haitz gogorrean aurkitzen zen, ilunpetan eta triste. Gero, bat batean artzainak bailarara jaistea erabakitzen zuen eta argiturik
|
zegoen
nekazariaren etxeko leihotik begiratu, faltan botatzen zuen zoriontasuna ikusi ahal izateko. Berak espero zuen eszena zoriontsuaren ordez, sukalde narras bat ikusi zuen, ordea, umeak borrokan eta, azkeneko desengainua, emaztea nekazariari erratzarekin joka, azokaren ondoren bere lagunekin beranduegi arte edaten gelditu izanagatik”.
|
|
|
Mertzenarioak eta bidelapurrak eta jakin minez beren txaboletako ate ondoan eserita
|
dauden
nekazariak, sinesgogor, harridura begiz eta ahoa ezin irekiago gelditu izanen ziren zaldizko kanpotar haiek zeren bila zebiltzan jakin izatera.
|
|
|
Bere anaia Persesen kontra egiten du, ika mika izan baitu harekin herentziagatik. Lotsarik gabe haizatzen ditu ondarea banatzerakoan familia barrenean izandako liskar eskandalagarriak, eta ez zaio axola zikoitz edo zimur itxura ematea; aitzitik, lurrak zenbat balio duen jakiteaz harro
|
dagoen
nekazari bat da. Azaltzen digu bere anaia alfer lotsagabeak auzi bat jarri diola, eta, sekulako txarkeria horrekin aski ez, epailea erosten saiatzen ari dela.
|
|
2022
|
|
|
Britaniar Agintaldian zehar aldaketa demografiko nabarmenak egiteko aukera gutxi eduki zituen proiektu sionistak, britaniar agintariek transferentzia populazioak egiteko aukerak bertan behera utzi zituztelako, greziar eta otomandarrekin gertatu ez zen bezala (Masalha, 1992: 36). Horren ondorioz, elkarte sionisten aukera bakarra aldaketa demografikoak burutzeko lurren erosketa txikiak burutzea izan zen, eta behin lur horien jabegoa eskuratuta bertan
|
zeuden
nekazariak etorkin judutarrengatik aldatzea. Prozedura horren emaitzak ez ziren oso adierazgarriak izan, Britaniar Agintaldia bukatzerakoan lurren %6an inguruko jabetza zuten eta biztanleria osoan herena inguru judutarra zen (Hadawi, 1957: 15) (Pappe, 2011: 16).
|
|
2023
|
|
|
Drentheko nekazariak eta paisaiak pintatu nahi zituen Vincentek, baina zaila gertatzen zitzaion koadroetarako modelo moduan paratzeko prest
|
zeuden
nekazariak aurkitzea; bestalde, edozein tokitara joaten zela ere, han dena ederra zela esaten zion Vincentek Theori; horregatik, lurra zohikatzez betea zuten paisaiak margotu zituen; Zweelo ko eliza ere marraztu zuen; pintzelada lodiko eta tonuen mailakatze sutileko oleoak pintatu zituen, baina bere pinturak ezin zituen saldu eta horrek arazo larriak eragin zizkion.
|
|
|
Baserritarroi, eta landa eremuko biztanleoi, aurrean zabaltzen zaigun etorkizuna ezin beltzagoa da. Jada martxan
|
dauden
nekazari edo abeltzain proiektuak zalantzan jartzen ditu, LPS dokumentuan egun erabiltzen dituen lurrak proiektu energetikoak instalatzeko erreserbatu nahi direlako —13.700 hektarea gutxi gorabehera— Baserri baten erreleboa hartzeko prozesuan sartu nahiko lukeenak —edo horretan dabilenak— zer ziurtasun maila izan dezake. Nola eskuratuko dituzte lurrak, hala eta guztiz ere instalatu nahi dituzten gazteek, lur jabeek badakite enpresa elektrikoek diru gehiago aginduko dietela?
|
|
|
MPA nekazarien erakunde bat da, oraindik landa eremuan
|
dauden
nekazarien familiek antolatzen dutena. Horiek ekoizten dute Brasilgo elikaduraren %70, partzela txiki bat daukaten familietatik hasi eta jabego kolektiboak dituzten komunitateetaraino.
|
|
|
BILERA BATETIK SARTU BAINO sentsazio txarragoaz ateratzen bazara, arazo bat duzu. Gurekin zuhur
|
zeuden
nekazariak gure kontra ezartzea lortu dugu.
|