|
2001
|
|
|
‘Garapen Dinamika sortzen’ G8aren bileraren aurrerapen gisa dator. Bilera Italiako Genoa hirian izango da uztailaren 20tik 22ra, eta ekonomikoki garatuenak diren herrialdeek teknologiaren eginkizuna eztabaidatuko dute garapen bidean
|
dauden
nazioetan. Mikrofinantzaketatik enpresa teknologikoetara eta herri txikiak telefonoekin lotzeraino doazen eragiketak aztertzen ditu txostenak.
|
|
2002
|
|
|
Akordioa Europar Batasuneko zenbait hiriburutan egin zen, eta bidea irekitzen dio dokumentua aplikatzeari, bai EB osoak, bai estatu kideek bakarka, abuztuan Johannesburg en (Hegoafrika) egingo den Lurraren Goi bilera baino lehen. Margot Wallström Ingurumen komisarioak atzo esan zuen, ministroen akordioarekin, aurten protokoloa berresteko prest
|
dauden
nazio industrializatuen kopurua 25 eta 30 artekoa dela. “Argi eta garbi adierazten du, esan bezala, protokoloa, bere egutegia eta legez eska daitezkeen helburuak kontuan hartuta, planetaren berotze globalaren mehatxuari aurre egiteko nazioarteko esparru baliagarri bakarra dela”.
|
|
|
Askotan, turista ez da jabetzen zer arrisku dituen gaixotasun infekziosoak (A eta hepatitisa, malaria edo sukar horia) erraz samar harrapatzen diren lekuetara joateak. Florentzian egiten den Bidaiariaren Medikuntzako Europako III. Biltzarrean aurkeztutako inkesta baten arabera, garapen bidean
|
dauden
nazioetara joan ziren pertsonen %60 ez zeuden A hepatitisaren kontra babestuta. Ondorio kezkagarriak atera ditu European Travel Health Adivisory Board ek, Erresuma Batuko, Alemaniako eta Frantziako aireportuetako 600 bidaiariren erakusketarekin.
|
|
2003
|
|
|
Portzentaje hori puntu bat bakarrik jaitsiko da, urte horretarako %38raino, txostenaren arabera. Nabarmendu beharreko beste alderdi bat da herrialde garatuetan eta garapen bidean
|
dauden
nazioetan petrolio kontsumoa bereizten duen arraila murriztu egingo dela. 2001ean, herrialde aberatsenek herrialde aberatsenek erabilitako energiaren bi heren inguru kontsumitzen zuten (%64), baina ehuneko hori %86raino igoko da 2025era iristean.
|
|
2004
|
|
|
Herrialde bateko emisio kontuko aurrezpena ziurtatuko dute, energia garbiko proiektuak garapen bidean
|
dauden
nazioetara transferitzeko helburuarekin
|
|
|
Hala ere, Nomurak hau zehaztu du: “oraindik asko dago egiteko mundu osoan arrantza arduraz eta modu iraunkorrean egin dadin lortzeko, baina argi
|
dago
nazioak eta sektore pribatua gehiegizko ustiapenak eta ingurumenaren defentsak sortzen dituzten kezkei erantzuten hasi direla”. Kodean sartzeko modua herrialdetik herrialdera aldatzen da, eta, kasu askotan, erronka nagusiak finantza baliabideen eta gaitasun teknikoen urritasuna dira.
|
|
|
22 pestiziden eta bost produktu kimikoren zerrendako produktuak xede dituen transakzio orok, lehenik eta behin, herrialde inportatzailearen onespena izan behar du. Horrela, herrialdeek, bereziki garapen bidean
|
dauden
nazioek, erabakitzeko ahalmena dute zein produktu kimiko edo plagizida potentzialki arriskutsu jaso eta baztertu nahi dituzten segurtasunez erabili ezin dituztenak. Denda baimenduta badago, produktuek osasunean eta ingurumenean izan ditzaketen eraginei buruzko etiketatze eta informazio eskakizunek substantzia kimikoak eta plagizidak seguruago erabiltzea sustatuko dute.
|
|
2005
|
|
|
Planetaren birberotzeari aurre egiteko Kiotoko Protokoloa indarrean sartuko da gaur, 1997ko abenduaren 11n Japoniako hirian egin zen zeremonia batekin. Nazioarteko hitzarmen horri 141 herrialde gehitu zaizkio, hau da, gas poluitzaileen emisioen %61, 5 Ez
|
dauden
nazioen artean, AEB nabarmentzen da, munduko emisioen laurdena eragiten baitu. Helburua da berotegi efektua eragiten duten sei gasen (karbono dioxidoa, metanoa, oxido nitrosoa, hidrofluorokarbonoa, perfluorokarbonoa eta hexafluoruro sulfurikoa) atmosferarako emisioak %5, 2 murriztea 2008tik 2012ra bitartean.
|
|
2006
|
|
|
Berreskuratzeko eta berreraikitzeko prozesuen azelerazioa bezalako helburuak lortzeko, 500 milioi dolar behar dira. Berreskuratzeko eta berreraikitzeko prozesuen azelerazioa bezalako helburuak lortzeko, 500 milioi dolar behar dira. horregatik deitzen dute Nazio Batuen Erakundeko agintari nagusiek herrialde industrializatuen oparotasun finantzarioa eta garapen bidean
|
dauden
nazioen elkartasuna eskatuz. Larrialdietan soilik aritzen den funts erreserba batekin bakarrik pasa daiteke erreakziotik ekintzara.
|
|
2007
|
|
|
OMEk azpimarratzen du txerto antineumokozikoak bertan sartutako serotipoen forma inbaditzaileen %90 babesten duela. Hori dela eta, haren aplikazioak “lehentasunezkoa” izan behar du herrialde garatuetan, eta “oso lehentasunezkoa” garapen bidean
|
dauden
nazioetan. Gaur egun, hamar herrialdek bakarrik dute txertoen egutegian.
|
|
|
Nepal edo Butan bezalako herrialdeek, itsas mailaren gainetik altuera handian kokatuta egoteagatik dengea edo malaria bezalako ur estankoetan jatorria duten gaixotasunik inoiz izan ez dutenek, lehen kasuen berri eman dute, eltxo transmisoreek klima egokiagoa aurkitzen baitute han orain. Baliko gailurra 190 herrialdetako ordezkariek klima aldaketari aurre egiteko konpromisoa hartu zuten Bali uhartean (Indonesia), eta hori nola arindu eztabaidatu zuten, garapen bidean
|
dauden
nazioen hazkunde ekonomikoa geldiarazi gabe. Yvo de Boer Klima Aldaketari buruzko NBEko Esparru Konbentzioko (UNFCCC) idazkari exekutiboak prentsaurrekoan aurreratu zuenez, Balitik ez da aterako herrialde industrializatuek 2020rako gas poluitzaileen emisioak %25 eta %40 bitartean murrizteko eskatzen duten helburu zehatza, eta hori ukatu egiten zaio Estatu Batuei.
|
|
2008
|
|
|
Guiyuko 150.000 biztanleetatik, %95ek ordenagailuak eta beste gailu elektroniko batzuk ireki eta desmuntatuz irabazten du bizitza, eta, inolako segurtasun neurririk gabe, osagai toxiko ugari jartzen ditu, hala nola beruna, kadmioa edo merkurioa. Hala ere, Txinak Basileako Hitzarmena sinatu zuen, herrialde garatuek beren zabor elektronikoa garapen bidean
|
dauden
nazioetara esportatzea debekatzen duena. Hala ere, lege hutsune batzuek txatarra kamuflatzeko aukera ematen dute, “konponketak” edo “birziklatzea” formularen bidez. Estatu Batuetan bakarrik, zabor elektronikoaren munduko trafikoak 500 milioi euro baino gehiago sortzen ditu urtero.
|
|
|
Nazioarteko Birziklatze Elkartearen txosten baten arabera, datozen urteetan 3.000 milioi tresna elektroniko botako dira, eta horrek arazo ekologiko larria sortuko du, zabor horren %10 baino ez baita behar bezala kudeatzen. Basileako Konbentzioak debekatu egiten die herrialde garatuei beren zabor elektronikoa garapen bidean
|
dauden
nazioetara esportatzea. Hala ere, lege hutsune batzuek txatarra kamuflatzeko aukera ematen dute, “konponketak” edo “birziklatzea” formularen bidez. Aldi berean, negozio horrek osasun arazo larria sortzen du.
|
|
|
Hain zuzen, ONCEk dio itsutasun arrazoien %28 prebenitu daitezkeela, eta beste %15ek tratamendua dutela. Herrialde garatuetan, haur itsuen kopurua, bajez gain, geldituta dago, eta garapen bidean
|
dauden
nazioetan, berriz, izugarri igo da. “Haurrei entzuten” Datu horiek jakinarazi dira Haur Itsuen eta Ikusmen Urriko Pertsonen Nazioarteko I. Topaketan.
|
|
2009
|
|
|
sugar atzeratzailea, zenbait osasun arazori lotua, hala nola pisua galtzea eta larruazaleko hainbat arazo, nerbio sistema eta sistema immunologikoa, gibela, giltzurrunak eta tiroide guruina. Dagoeneko herrialde garatuetan erabiltzen ez den arren, oraindik erabiltzen ari dira garapen bidean
|
dauden
nazioetan. Neurrien mugak Debeku hori ez da berehalakoa izanen bederatzi konposatu kimikoentzat.
|
|
|
Dokumentuak adierazten du urtero munduan egiten diren giltzurruneko transplante guztien %5 eta %10 bitartean egon daitekeela organoen trafikoa. Ipar hemisferioko herrialde aberatsetako pertsonen artean dago legez kanpoko merkataritza, beren herrialdeko eta garapen bidean
|
dauden
nazioetako ihes egin nahi baitute. Pakistan, Filipinak, Egipto, Sudan, Venezuela, Paraguai «transplante turismo»aren paradisuetako batzuk dira.
|
|
2010
|
|
|
Dokumentu hori 2011 urtearen amaieran bukatu da, herrialde guztiek garaiz ezagut dezaten; izan ere, ondorioak Garapen Jasangarriari buruzko NBEren Konferentzian aurkeztuko dira, Rio de Janeiron 2012ko urtarrilean egitekoa den Konferentzian. Paneleko 21 kideak goi mailako funtzionarioak izango dira, sektore pribatuko eta gizarte zibileko ordezkariak, bai herrialde garatuetakoak bai garapen bidean
|
dauden
nazioetakoak, askotarikoak eta “geografikoki orekatuak”. Paneleko parte hartzaileetako bat Cristina Narbona izango da, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen (ELGA) aurrean Espainiak duen enbaxadorea.
|
|
2014
|
|
|
3 Garapen jasangarria Garapen jasangarriak baliabide natural mugatuak saihesten ez uztea esan nahi du, hurrengo belaunaldiek ere erabil ditzaten. Lehen definizioa 1987 urtean
|
dago
Nazio Batuen «Txostena Brundtland Txostenean». Haren arduraduna Gro Harlem Brundtland norvegiarrak ezarri zuen ingurumen, ekonomia eta gizarte alderdiak ikuspegi solidariotik bateratzeko.
|
|
2019
|
|
|
Hegazkin batera igotzean, hegazkineko fuselajearen aleazioa konposatzeko eskatuko dio pilotuari, Interneten irakurri baitu erabilitako elementu batzuek materialen nekea izan dezaketela eta hegazkina erori dadin eta tripulazio osoa hil dadin behar besteko ezegonkortasuna eragin dezakeela. UNICEFek dioenez, «ez dago lehentasun handiagorik haurraren babesa eta garapena baino, eta horren mende
|
daude
nazio guztien biziraupena, egonkortasuna eta aurrerabidea, baita giza zibilizazioa ere».
|
|
|
Familia Nekazaritza sendo kokatuta
|
dago
Nazio Batuen Batzar Orokorrak 2015eko irailean onartu zuen Garapen Iraunkorrerako 2030 Agendan, eta hurrengo 15 urteetarako garapen esparru orokorra izango da. Garapen Iraunkorreko 17 Helburuetatik 10etan ikusten da Familia Nekazaritza garrantzitsua dela helburu horiek lortzeko.
|