|
2017
|
|
|
Harrobiko lur gorrixka su galdatan zegoen, hauts egina, idorra. Apatx eginda
|
zeuden
lurrean. Ondoan, xehatu ahala," bi" zenbakiko harri nabar piloa, apurka apurka, gero eta haziago ikusten zen.
|
|
|
Batzuek diote liburuak plazaratu dituena dela idazlea, apurrek ihardesten dietela liburuak ez direla irizpide bakarrak eta abestiak ere melodiak eransten ez zaizkien bitartean poesiak direla, Matrix edo House Of Cards telesailaren oinarrian, paperean etzan aditz distiratsuak daudela. Idazlea baino zikoitzagorik ez
|
dago
lurraren azalean lasai, nire zehazteko ere ez dut beste kualifikatiborik. Bestalde Roland Barthesek zioenez, literatura irakasten dena baizik ez da.
|
|
|
Traktorea arrankatu eta berriro saskien ondora eramaten du traktorea. Takoa ere bertan
|
dago
lurrean.
|
|
|
Atea zabalik dago. Koltxoi bat
|
dago
lurrean botata, probisional xamar prestatutako gela ematen du.
|
|
|
Begira Adrian, nire susmoak baieztatu ditut eta portuko taberna batean Zaragozatik etorritako soldadu gazte batzuei entzun nien izurritea indarrean
|
dagoela
lur haietan. Nork daki zenbat denbora pasako den hona iristeko.
|
|
|
Buhamen kanpalekuaren mugetatik alde egin bezain laster, orbelaz gainezka
|
zegoen
lurrak behera egin eta ez lur ez elur, zulo baten barrenean zegoen harriaren kontra jo eta konortea galdu zuen gure Pitxu kuxkuxeroak.
|
|
|
Gauza bera egin nuen errotako zoruan, baita erlaitzean ere; atea banda apurtutik zintzilika zegoen han. Ezkutalekutik begiratu nuen eta ikusi nuen usategiaren eta nire artean
|
zegoen
lurra harzolaz eginda zegoela. Oinatzak ez ziren hor nabarituko.
|
|
2018
|
|
|
Une horretan bertan alderik alde igaro zituzten gezien ziztua entzun nuen. Handik une batera bihurrika eta arnasestuka
|
zeuden
lurrean, eta gainerako guztiak zuhaitzetara gindoazen itsumustuan. Gezi bat ondotik igaro zitzaidan, eta lurrean iltzatu zen; haren kirteneko luma dardaraz geratu zen lurra jo zuenean.
|
|
|
Lortuko ez dudan gauzarik ez
|
dago
lur azalaren gainean, maitea. Nahi edo ez, nirea izan behar duzu!
|
|
2019
|
|
|
Suspertu zenean, bere lehenengo begirada zakurrarentzat izan zen. Hau hilda bezala
|
zegoen
lurrean. Pixkana pixkana animatu zen.
|
|
|
Izutu ziren. Beren burua hilda lepoa odolduta
|
zegoen
lurrean. Indioek beldur larri hartan, batzuek bere burua hil zuten geziz eta lantzaz, besteak Bucken hortz errukigabeen artean hil ziren, puskatuak.
|
|
|
Erreka bidetik atzera eta atzera ekin zuen, nahita. Hantxe
|
bazegoen
lur mutur bat. Han babestu zen.
|
|
|
Bi minututan astindu eta desegin zuten zakur talde hura. Baina zakurra han
|
zegoen
lurrean, hilda, deseginda. Frantzisko biraoka hasi zen, baina alferrik eta berandu.
|
|
|
Tomek ere begiratu zuen lurrera. Anda demonio... han
|
zegoen
lurrean kutxarila oraindik ere gantzuki hondarrez, Jaso zuen izebak. Altxa bezain pronto, heldu zion belarritik.
|
|
|
Hauen ustez, neguko solstizioaren ondorengo jaietako bat izan liteke eta otsailean oraindik lo
|
dagoen
lurra iratzartzeko errito zaharrekin loturik legoke. Hauek diotenez, bazen jai zahar bat egun horietan, eta giristinoek Agate Deunaren tradizioa ezarri omen zuten tradizio jentil zaharraren gainean, Eguberri egunean, edota udako solstizioarekin, Jondaine Joaneren eguna jarriaz, egin zuten bezalaxe.
|
|
|
Bizilagunen baratzeak etxeko hormen ondoraino iristen ziren, bertaraino. Larrainari
|
zegokion
lur zatia ezin zen erabili, ezkerreko etxera sartzeko eraiki zuten ataka baten erruz, eta ondorioz bizilaguna etxeko sarreratik zentimetro gutira pasatzen zen, kotxe eta guzi. Ataka hura duela hamar bat urte eraiki zutela erran zidaten eta aurrekoa nire larrainetik 30 metrora zegoela.
|
|
|
Etxolaren bazter batean, ahuntz larru batzuen gainean, zirkulua egiten
|
gaude
lurrean eserita. Ntaboak taloak egin berri ditu, eta berriro sua bizkortuta lapikotxo batean ahuntz esnea berotzen ari da.
|
|
|
Bai, baina zer diren esan aurretik esango dizut Burundin
|
dauden
lur edo metal arraroek daukaten kontzentrazioa munduan inon dagoen baino handiagoa dela,% 55 ingurukoa. Hori kontzentrazio oso handia da.
|
|
2020
|
|
|
Baina, paradoxikoa dirudien arren, areago izutu beharrean beldurra galdu nuen gorago jo ahala, hain zen zaila sinisten hura benetan gertatzen ari zitzaidala. Gero eta urrunago
|
zegoen
lurra lehenik, Arbas haraneko lur ikusgarri hura, eta gero Leon osoa, eta Asturias, Espainia, Europa... eta planeta bera, Lurra.
|
|
|
Urdazubi eta Sara artean bada leize zulo sakon bat eta oraingoz inork ez daki noraino iristen den. Batzuek diotenez, hortxe
|
dago
lurra eta zerua lotzen dituen zubi magiko miresgarria. Hortik igarotzen dena ez da hiltzen, beste mundura, hil gabe, bizirik iristen baita.
|
|
|
Orain JFKn gaude, pasta plater bat jan dugu, oso txarra, eta itxarongelarik ez
|
dagoenez
lurrean gaude, ni eserita hau idazten eta Ugutz lotan lurrean etzanda, hori erraztasuna duena! Beste lau ordu geratzen zaizkigu hegazkineratzeko, baina hemen behintzat lasai gaude, hegazkin txartela eskutan, eta etxera iristeko gogoz.
|
|
|
Baina gizona lau hankatan
|
zegoen
lurrean zoroaren pare haztamuka, atzaparraren bila. Aurkitu behar zuen kanpoko gauza hori sartu baino lehen.
|
|
|
Zuei dirua egitea axola zaizue, niri berriz arimak salbatzea. Norbaitek askatu behar ditu iritzi okerren ilunpean suntsiturik
|
dauden
lur hauetako paganoak.
|
|
|
Bat batean, ametsak salto egiten du. Eskola bateko patioan gaude, herri harresi bat dago, Aske Gune bat, eta denak
|
daude
lurrean etzanda: Uriarte, Urkullu, Egibar, Ortuzar, Mintegi, Urizar... denak Wert Ministroari aurre egiten eskolara sar ez dadin.
|
|
2021
|
|
|
Gure jauna, Sulaiman ben Kasim al Farad al Omeya, Abd al Raman III.aren eta emazte baten biloba da, errege familian ez da oso inportantea. baina lurrak eta beste jabetza batzuk ditu. Beraren menpean familia asko
|
daude
lurrak lantzen. Beste hiri batzuetan ere badauzka denda eta tailerrak eta mehatze bat ere bai.
|
|
|
Prankotarra bere bidean elizara eioan, eta Portun orrek, sinizte bagea eta arroxko samarra zelan dan, fedearen kontra zerbait esan eta barre eta ziñuren batzuk egin bear izan eutsazan fedezaleari, eta onek Iesukristogaitik arpegia erakutsi ebalako, alde batera eta bestera gizonak iarrita ukabilkadaren batzuk alkarri emonak izan bear dabe. Ordutik ona, or dabill Portun su eta garrak arturik, euskaldun altsu guztiai deiezka, Aitz barrenen iazo zana berak nai daben eran guzurrakaz apaintzen, eta alde guztietan deadarka, ez
|
dagola
lur onetan gauza onik prankotar guztiak inguruetatik bein betiko kendu baga. Aitz barrenengo kristinauak Otxoaren mandatariari ez deutse abegi onik egin, baiña beste euskaldun kristinau askok, ez iakiñean, ontzat emoten dabe guda barri gogor bat prankotarren buruko arrotasunak kentzeko (alan diñue), eta ez dakit emen zer gertauko dan, bada guzur zaleak berenagaz urtetearren asmautako guda bat Iaungoiko egiazkoak ezin leike ezertara bedeinkatu.
|
|
|
[...] Prankotarra bere bidean elizara eioan, ta Portun orrek, siniste bagea ta arroxko samarra zelan dan, fedearen kontra zerbait esan ta barre ta ziñuren batzuk egin bear izan eutsazan fedezaleari[...] ukabilkadaren batzuk alkarri emonak izan bear dabe. Ordutik ona, or dabil Portun su ta garrak arturik, euskaldun altsu guztiai deiezka, Altzibarrenen jazo zana berak nai daben eran guzurrakaz apaintzen, ta alde guztietan deadarka, ez
|
dagola
lur onetan gauza onik prankotar guztiak inguruetatik bein betiko kendu gabe" (35 or.; g.l.e.).
|
|
|
Tranpan harrapatuta geunden, eta ezin zigun inork lagundu. Nire herrian ez
|
dago
lurra dardarka denean etxe baten barrura joango den gizonik. Inoiz ez da halakorik izan, bat salbu:
|
|
2022
|
|
|
beira puskak, harri koskorrak, hondarra; enpanada eta arepa zatiak. Eskuineko erreian berri itxurako motozikleta gorri bat
|
zegoen
lurrean; aurreko gurpila biraka zebilkion artean, oso mantso jada, eta erabat geratu zen autobusa ondotik pasatzen ari zelarik. Bertan zetzan motozalea, zerraldo, hanka bat motoaren azpian harrapatuta.
|
|
|
Beste 22 urte baino gehiago ziren, halere, data hartatik, kanalaren korapilo itogarri hau askatzeko: 1999ko abenduaren 31n, eguerdiko hamabietan, Kanala, eta estatubatuarren esku ia mende batez
|
egondako
lur eremua ere, panamarren esku geratu ziren. Kanalaren historiak eta Panamako estatu modernoarenak bat egiten dute:
|
|
|
" Baina, Kuno, egia da? Oraindik gizonak
|
daude
lurraren azalean. Hau, tunel hau, iluntasun pozoitsu hau ez da ez da benetako amaiera?"
|
|
|
Uzta txarrek jendea mugarazi zuen bertze leku batzuetara, Donejakueko herrietara bertzeak bertze. Abartzuza, Lezaun eta Iturgoien herrietan
|
zeuden
lur gehienak, baina baita gutxiago batzuk Ibiriku, Arizala, Azkona, Arizaleta eta Arandigoienen. Jendea gidatzen, Maddi eta Antso Fortuniones arduratu ziren, beraiek ere Erregeren faborea galdu zutelako.
|
|
|
Lehenengoan biltegiak dimentsio murritzagoak zituen, eta paretak eta zorua argamasa hidraulikoarekin inpermeabilizatuta zeuden. Bigarren fasean handitze lanak egin ziren, eta murruak 35 kontrahormaz indartu zituzten, biltegia hutsik
|
egotean
lurraren bultzada eusteko asmoz. Bigarren lan honi dagozkio ura ateratzeko kutxatila eta barnera jaisteko eskailera.
|
|
|
Ikusi behar dira lurrak eta salneurriak. Non
|
daude
lur horiek?
|
|
|
Menuetan, euskal identitatea du, ordea! Hau da, Euskal Herrian, Donostia pinpirinean prestatzen direnez gero menu eraberritzaileenak, zentroa kokaturik
|
dagoen
lurrak eransten diona kontuan izanik, eta, besteak beste, gure amonen errezetak eta biltzen edo lantzen dituztenez gero, ezin bada ukatu euskal identitatea duenik zentro horrek. Menuen espiritu eta tradizio eta lanketagatik da euskalduna zentroa, ezen ez hizkuntzagatik.
|
|
2023
|
|
|
Max lo
|
dago
lurrean, udako gau epelaren soseguan; lantzean behin hasperen egiten du, aspaldiko egunen penatan bezala.
|
|
|
" Harria, eskuek ere badute bestelako jarrera. Dastatu, dastatu horietan
|
dagoen
lur aztarna; dastatu, dastatu haien izerdi zikina...".
|