|
2000
|
|
|
Elizan, argizari hori batzuk
|
zeuden
lurrean piztuta, eta beltzez jantzitako andre batzuk belauniko eta negarrez, nork bere nahigabea ezpainen mugimendu azkarrean arindu nahi izan balu bezala.
|
|
2001
|
|
|
Lurreko lohiez gatzatuak eta mamituak
|
daude
lurreko gauzak oro. Euskarak bere garbitasun hartan iraun zezakeen Paradisuko hizkuntza zeino, baina Lur paradisua utzi genuenez gero, han nonbait, Phison, Gehon, Tigris eta Euphrates ibaien inguruan?, maiztu, zarpaildu eta lohitu beharrean aurkitu da, dirua eta janzkiak bezalaxe.
|
|
2002
|
|
|
Kolpe hots astun bat aditu nuen nire atzean, zuhaitz adarraren pisu guztia elurtza gainera erortzean bezala. Bueltatu nintzenean, anaia Tomas zerraldo
|
zegoen
lurrean.
|
|
2003
|
|
|
Baina azeituna iltzatuta
|
zegoen
lurrari, sardearen ziriak sator lurretan ondo sakon.
|
|
|
maizterrak zein lur erabili dituen eta zeintzuk ez, zer landatu behar duen, kareaz noiz ongarritu behar duen... dena dago zehatz mehatz adierazia. Baserrian eta
|
dagozkion
lurretan egindako kalte guztiak maizterraren kontura dira. Are gehiago, kontratuetan ageri denez, egun jakin batzuetan, maizterrak jabeari zenbait animali eta produktu, oilasko, arkume, txerri, gazta, sagar, eta abar?
|
|
2005
|
|
|
Urtea Munduan pertsonako
|
dagoen
lur ekologikoki produktiboa
|
|
|
Gaur egun, 1,5 hektarea daude pertsonako. Garbi ikus dezakegu gutako bakoitzari
|
dagokigun
lur ekologikoki produktiboa izugarri murriztu dela. Murrizte hori ekarri duten faktore garrantzitsuenak hazkunde demografikoa, desertifikazioa eta lurzoruen higadura dira.
|
|
2006
|
|
|
Merke irten zitzaiean tratua. Izan ere," arrantxua" basamortuaren erdian
|
zegoen
lur puxka ziztrin bat baino ez zuan! Mendia baino bakartiago nengoan han.
|
|
|
Gero, kandela harturik, leihorik gabeko gela txiki batera eraman ninduen. Lastaira bat
|
zegoen
lurrean.
|
|
2008
|
|
|
Ez da gutxinaka. Orain gerriraino heltzen zaizu ura, eta hurrengo pausoan ez
|
dago
lurrik. Uretan flotatzen ari zara.
|
|
|
Adibidez goia eta behearena. Nola
|
dagoen
lurra eta nola dagoen zerua. Nola bat lurrean etzanda dagoen, lurra sentitzen, usaintzen, eta zerua daukan aurrez aurre.
|
|
|
Kanpoan eserita, baina jakak jantzita. Heze
|
dago
lurra eta airea hotza da, egunero euria egiten baitu. Ez dakit nola hurbildu behar naizen berarengana.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetatik baino gehiago antipodetatik edo are urrunagotik natorrela iruditzen zait, hain
|
nago
lur jota. Hogei orduz lo egiteko gai sentitzen naiz, baina edozeren gainetik, pozik nago etxera itzuli izanaz.
|
|
2009
|
|
|
Ez zegoen oherik. Soken azpian ilun zegoen, hain ilun, ezen ez
|
zegoen
lurra ikusterik. Gora begiratzean, beste hainbeste gertatu zitzaion.
|
|
|
lo
|
baitaude
lur azpian.
|
|
|
Aipatu berri dugun Guillermina Mottaren kanta horretan, herrialdeko iparraldeko lur horiek errepresaliatuen aterpe izango dira, asko jota ere. Behin berriro, abstrakzioa egin beharra
|
dago
lur horiei izena emateko, kantak ez baitigu ezer esaten horren gainean.
|
|
|
Baina goitxo jotzea ote zen eta, autozentsuraren aldera lerratu dut izenburua. Izan ere, hego haize epelak iratzarriko duen bizidunik ez
|
baitago
lur azaletik gertu bizi bada.
|
|
|
lehenik gizateria osoa Estatuetan banatuta dagoela. Munduko mapari begiratzen badiozu konturatuko zara ez dagoela Estatu jakin bati ez
|
dagokion
lur pusketa bat ere. Bigarrenik, Estatuen inguruko organizazio horrekin posible da ideologia orokor bat sortzea (eskubide demokratikoak defendatuko lituzkeena, adibidez).
|
|
2010
|
|
|
y entrado en la cocina quisole entregar el cruzifixo echandosela varias vezes y se resistia la dueña, diziendole que no se lo avia dado para que se lo volviese sino para siempre, eta haserre atera zela izeba Klara sukaldetik, iloba eta Minondo bakarrik utziz, eta atzenean lurrera bota zuela gurutzea, eta ilobak esan ziola como echava asi a Dios al suelo eta Minondok erantzun: holako jainko asko
|
zegoela
lurrean, eta handik berehalaxe berriz etorri zela etxekandre Klara auzoko batzuekin, eta denak testigu izan zirela Minondok Klaratxo gaixoa nola despreziatu zuen.
|
|
2011
|
|
|
Zerbait
|
dago
lurrari atxikita. Hasieran, onddo handi bat iruditu zaio; gerturatu egin da hurbilagotik ikusteko, eta esku bat dela konturatu da:
|
|
|
Janek irribarre behartua egin zuen eta hildakoarengana hurbildu zen. Haren ondoan zulo bat
|
zegoen
lurrean, handik atera baitzuten gorpua. Hasiera batean tximino baten gorputza begitandu zitzaion, hain zen txikia eta beltza; berehala ohartu zen, ordea, gorputza gizaki txiki bati zegokiola eta erabat belztuta zegoela.
|
|
|
Gizon biluzia hilda
|
zegoen
lurrean, begiak zabalik, jakinaren gainean ez, baizik eta ustekabean harrapatu izan balute bezala; hiru geziak bularrean zeuzkan iltzaturik, eta zuloei odol hari bana zerien. Haien lana egindakoan arkulariek arkuak mahai gainean utzi zituzten eta hildakoarengana itzuli ziren gero; buruz behera jarri zuten eta makila mehe batzuekin egundoko zartadak eman zizkioten bizkarrean.
|
|
|
–Ba! oraintxe behar nuke nik, ez bihar, hain
|
nago
lur jota, bazeneki...
|
|
|
Zure mundu hori ez da oso erakargarria izango nire munduko boteretsuentzat, gerlariek ez baitute eremu hori konkistatzeko interesik: zure mundu horretan ez dago ondasunik, hor ez
|
dago
lurrik, ez dago petroliorik. Zientzialariei, bai, zientzialariei asko interesatzen zaie mundu hori deskribatzea, orografia horretako ibilerak ulertzea.
|
|
|
Horrela joan ziren egunak eta, halako batean, urrunera, zerua eta ura batzen ziren lerrora begira nengoela, lurra ikusi nuen. Ez zen itsaso erdian, ur artean
|
zegoen
lur zatia; lur eremu zabala zen: lehorra.
|
|
2018
|
|
|
Halako batean, guardia gaztetxo batek deitu zien besteei aldarearen bestaldetik, eta guztiak inguratu zitzaizkion. Han, harlauza handi bat
|
zegoen
lurrean, eta, erdi erdian, burdinazko uztaia. Leo kukubilko jarri zen, eta arretaz aztertu zuen lauza.
|
|
|
Horretan arrazoi zuen Aba Yakuek: sua bezalakorik ez
|
dago
lurra berriztatzeko. Uste dut deanak zer esanik baduela sute horretan, maiestate...
|
|
2019
|
|
|
Laster aurkitu du. Hesia askatuta
|
dago
lurrean, eta Lalek bere aldera eraman ezinik ez du. Inor zelatan ote dagoen begiratu ere gabe, azpitik igaro eta lasai alde egin du, oinez.
|
|
|
Atzeko horman, esku bilurrak ageri dira zintzilik. Urki makila
|
dago
lurrean. SSetako bi ofizial hizketan ari dira, Lale han dagoela ohartu ere gabe ia ia.
|
|
|
Bat Noe da, noski; beste bat Moises, Itsaso Gorria ireki zuena; Job fidela, goitik behera erlakiztenez estaltzen utzi zena eta bere umeak hiltzen ikusi zituena Jainkoari atsegin ematearren; Saul, lentejak atsegin zituena; Loten emaztea, gatzezko estatua bilakatu zena. Eta gero hor
|
daude
lur promestuan Jainkoaren izenean egindako sarraski guztiak. Jainkoaren hautatuek bidean harrapatzen zituzten guztiak jo eta akabatzen zituzten, tenpluetan jendeak behar ez ziren pertsonei eskerrak ematen zizkielako.
|
|
|
jendeak esplikazio bat espero duela, begien aurrean daukatena argitzeko eta eszena xelebrea arrazoiaren ordenan jartzeko; hau da koadroa: 52 urteko gizon gordin bat 18 urteko neska gazte bati gerritik helduta, andregaia balu bezala; baina garbi
|
dago
lurrera ez erortzeko heltzen didala aitak, ibiltzearena ez baitut erabat menderatua oraindik; zuzen ibiltzea esan nahi dut, balantzaka sigi sagarik egin gabe. Horixe du txarra Hartutako Kalte Zerebralak (zer den ez dakitenentzat, ba hori..., irakurtzen jakitea besterik ez da behar:
|
|
|
Beste batzuetan gutxiago, dena tapa tapa eginda, apur bat ondrosoago ibiltzen den arren barrualdetik, laino kostra elkarri lotutako horiek kentzen asmatu ezinik. Hezedura asko
|
dagoenean
lur azal eta inguruetan, horrelako lurrinketatxoak eta lainoxka umelak egoten dira.
|
|
2020
|
|
|
Hantxe zuen bainugela, atzean, eta hantxe zuen ohea, aurrean, biak ondo begi bistan, baina zerbaitegatik ezin zen mugitu ez atzera eta ez aurrera, behera bakarrik, lurrera, harik eta gorputza mugitu gabe gelditu zitzaion arte moketa gainean. Bueno, hemen
|
nago
lurrean, pentsatu zuen. Hemen askoz okerragoa al da bizitza, ohean edo are guztiz bestelako lekuren batean litzatekeena baino?
|
|
|
Ez dakit bere izenik, baina, urtero joaten ginen Gabon inguruan errenta ordaintzera eta baratzeko fruiturik onenak berari eramatera. Gero, etxea bera eta atzealdean
|
zegoen
lur zati bat erregalatu egin zizkigun. Gurekin harreman oso estua zuelako edo izango zen.
|
|
|
Ez sinestekoa bada ere, Marcel Domingo, eserlekutik jeiki eta nire ate atzealderaino etorrita, han ari zen bere jokalariei hauxe esaten: korner eta faltak ateratzerakoan, zelaian
|
zegoen
lurra edo hondarra niri begietara botatzeko. Berehala abisatu nion epaileari gertatzen ari zenaz eta entrenatzailea egotzi egin zuen, baina aldageletako sarrera oso gertu zegoenez, han inguruan gelditu zen.
|
|
2021
|
|
|
Negua da, paisaia elurtua ez dagoen arren, bideko bihurguneek hainbat norabidetan barrena naramate, zuritu den paisaiari begira. Zapaldu gabeko gurbitzez, ezkurrez eta gaztainaz estalia
|
dago
lurra, magnolia usaina dakarren haize epelak azala laztantzen dit eta ez naiz hotz.
|
|
|
Alabaina, baliteke geuk dauzkagun mugak izatea animalien ahalmenei antzematea eragozten digutenak. Sinetsita
|
gaude
lurreko beste bizidunen ezagutza mugatua dela, gure ezagutzeko ahalmenarekin alderatuta. Baina oraindik ez dakigu zehazki ezta nolakoa den geure buruaren jarduera ezagumenari dagokionez, edota zein den giza" burmuinaren egitura", neurobiologoen hitzekin adierazteko.
|
|
|
Edo zentral nuklearrak horma irudi koloretsuen bidez gizatiartu nahi izatea bezala, Frantzian egin zen gisan. Bestalde, ondo
|
legoke
Lurretik desagerrarazi ditugun piztien mozorrorik ez eramatea Martera. Okagarria da horrenbeste kitsch eta horrenbeste folklore.
|
|
2022
|
|
|
Berak lurretik ihes egin nahi zuen, lur osotik, odolez tantaka baitzegoen, gorpu erdi usteldu mila zauriz josia; edertasun eta bake mundu iritsezin batean babestu. Ez, bera ez
|
zegoen
lur hartarako egina; ezta sarraski hartatik sortzen ari zen etorkizunerako ere, har bat hilobitik bezala: etorkizun basa, ankerra, zeinetan ukabilkadaka defendatu baitzen besteengandik; hozka, otsoa bezala.
|
|
2023
|
|
|
Gero ireki zuen gelako leiho handi bat, zintzilikatu zuen esku oheko izara leihotik eta esan zidan hegan egiteko bildurrik gabe. Eta leiho ertzetik behera begiratu nuen eta sekulako jauzia
|
zegoen
lurrera. Eta hutsera saltatu, ez saltatu, zalantzan nengoela, Bidasoko mugan huts egindako saltoaz gogoratu nintzen bat batean, hanka bihurritu eta ia ito nintzen uretan erreka madarikatu hura zeharkatzen ari ginela, eta zaindariak ikusi zuelarik kirioak dantzan nengoela, ahopetik esan zidan inork ez dakiela jaiotzetik hegan egiten, hegaztiek ere ikasi egin behar izaten dutela, eta bakoitzak ahal duen bezala egiten duela hegan.
|
|
|
Nahi izanez gero, bahuen zer ikasi nire gurasoengandik: haien umiltasunetik, lanerako gogotik, errotuak
|
zeuden
lurrari zioten maitasunetik, eskuzabaltasunetik. Zailtasunak zailtasun, etxeko ateak parez pare ireki zizkiaten.
|