|
2010
|
|
|
Baina, horretaz gain, holako itzulpen lan baten emaitza onen meritua ez da, noski, itzultzailearena bakarrik; euskal irakurleena ere bada. Gure txikian, sinetsita
|
nago
literatura sistema normaldu samar bat lortzen ari garela pixkanaka. Horren seinale dira, adibidez, Literatura Unibertsala bildumak gehienbat izandako emaitza onak.
|
|
|
Nirea: ez
|
dagoela
literatura sistema normalik itzulpen literario osasuntsurik gabe. Hobeto egon gintezke, hala ere, nola ez.
|
|
2011
|
|
|
Egun, onarturik
|
dago
literatur sistema bat aztertzeko, hura osatzen duten elementu guztietan paratu behar dela arreta, aurreiritziak alde batera utzita. Euskal Literatur Sistemaren (ELS) deskripzio orokorra egiteko, hortaz, haur eta gazte literatura, helduena, antzerkia, poesia, saiakera, ipuingintza, eskoletarako beren beregi sortutako literatura lanak, itzulitako obrak... denak izan behar dira kontuan.
|
|
2012
|
|
|
Are zailagoa da ziur aski hirugarren bidea, Iban Zalduak deitu izan dion bezala, salmenta arrakasta duen goi mailako literaturarena hain zuzen ere. Daniel Pennacek orain dela hainbat urte irakaskuntzan batez ere liburu gustagarriak erabiltzeko aholkatu zigunetik, gauza asko esan dira bi literatura mota hauen gainean, baina orokorrean ados
|
nago
literatur sistema osasuntsu batean bi plater motak behar direla defendatzen dutenekin, Lander Garrok aurreko batean hemen berton esan zuen legez, nahiz eta esateko modu hau sinplista samarra izan, hiru mila eta bostehun karakterreko artikulu bati dagokion moduan. Azken bolada honetan apokaliptiko asko sortzen ari dira, zeintzuentzat benetako literatura larriki zaurituta dagoen.
|
|
2020
|
|
|
Baldintza horiek, ordea, ez zaizkio sortzeko traba. Merkatu arauetatik kanpo
|
dagoen
literatur sistema batean aritzeak askatasun handia ematen diolako, dioenez, enkarguak enkargu.
|
|
|
Beste hitzetan esanda: merkatu arauetatik kanpo
|
dagoen
literatur sistema batean jarduteak autonomia handiagoa eskaintzen die, bai generoa aukeratzerakoan, baita gaiak eta ildo estetikoa hautatzerakoan ere.
|
|
2021
|
|
|
Arestian aipatu dugun moduan, ordea, azaldu egiten du beste herrialde batzuetako literatur historietan ez liratekeela kontuan hartuko, eta euskal literaturaren kasuan hala egiten dela literatur sistemaren ezaugarriak direnak direlako. Ikus dezakegunez, itzulpenak
|
dagokigun
literatur sistema txikiaren edo mendekoaren errepertorioa eta historia betetzeko eta osatzeko tresna gisa baliatu izan dituzte zenbait historiografok (nahiz eta ez duten esplizituki zehaztu). Gure ustez, hala egin izanaren arrazoia, seguruenik, historiografiak eraikitzeko eredu nagusia eredu nazionala izatea da, Casenavek zehaztu bezala (2012:
|
|
|
" Ez dakit guk kontzientzia hori transmititzen asmatzen dugun". Ikasleen literaturarekiko harremanari eskainitako azpiatalean LIR1 ek argudiatzen zuenaren arabera, euskal literatura irakasteak hizkuntza gutxitu eta zapaldu baten literatura irakastea ekartzen du, baita inguruko sistemekin lehian
|
dagoen
literatur sistema batekoa ere. Eta, euskara beste edozein hizkuntza irakasten den ikuspegi beretik irakatsi ezin daitekeen legez, euskal literaturaren didaktikak ere beste kontzientziazio eta konpromiso maila bat eskatzen du (LIR1).
|