|
2021
|
|
|
Hortaz, Arrietak eleberriaren narrazio mailan itzulpen prozesuaren antzeratzea egiten du oro har, eta kontakizun mailan aurreko etapan deskribatu dugun itzulpen eremuko egoera eta eragileen antzeratzea, ekarri dugun pasarte horretan ikusi bezalaxe: garaian ez
|
zegoen
itzultzaile profesionalik, beharrei eta kanpoko erasoei erantzuteko modua zen euskaltzaleek itzulpenak egitera jotzea.
|
|
|
Itzultzaile batenean bilatzen dituen ezaugarriak dira, beraz, zintzotasuna eta konfiantza. Gure ustez, 90 zuzenean loturik
|
dago
itzultzailearen lanari egozten zaion irudi negatiboarekin; itzultzaileak traizioa egiten duen ideia zabalduarekin, alegia.
|
|
|
Ipuinean
|
badaude
itzultzaile batzuei egindako erreferentziak ere, gure protagonistak (eta autoreak) itzulpengintzari lotutako albo eremuak ezagutzen eta baliatzen dituen seinale gisa, beharbada:
|
|
|
Ordea, azpieremuari buruzko eztabaidak agerian jartzen badira ere eta beste eremu batzuen aldean zer nolako egitura duten adierazteko saioak egiten hasten diren arren, eta horrek pentsarazten digu literatur historiografien esparruan literatura itzuliaren azpieremuak bere eragina baduela, ez dago islarik oraindik paperezko pertsonaietan, eta jarraian dakargun etapara arte ez
|
dago
itzultzaile fikzionalik euskal literaturako lanetan.
|
|
|
Itzultzailea heroi arrunta da, hortaz, Uriberenean; pertsonen alderdi hauskorra erakusteko modukoa. Hemen ere, Thiemek (1995) zioen gisan urruti
|
dago
itzultzailea" Connan itzultzailea" heroiaren pare agertzetik; baina, Kirmen Uribek azaldu legez, askotarikoak dira gaur egungo gizarteak onartzen dituen heroiak, eta horretan itzultzaileak heroi izatera ere iragan daitezke. " Heroi" kontzeptuaren definizio aldaketak dakar, nolabait, itzultzailearen beraren irudi aldaketa.
|
|
|
esaterako, Harri konbentzitu egin zuen, aurreiritziak alde batera utz zitzala esanda, Jon Juaristiren El bucle melancólico irakurtzeko" liburua hagitz ongi idatzia dagoela eta egilea polemista handia dela eta polemista handiek erasotzen dituzten jarrerak hobeto ulertzen laguntzen duela argudiatuz" (22 or.); eta, ez hori bakarrik, Martini ezezagun zaizkion emakumezko idazleak ere deskubriarazi dizkio (109 or.). Ildo horretan, itzultzailea kulturarteko zubigile da, bai eta elkarturik egon ez diren munduen arteko bitartekari; ateak eta bideak irekitzea da haren asmoa, nolabait. Bada, hain zuzen ere," parte hartzen duten itzultzaileekin"," itzultzaile eragileekin"," ikusgai
|
dauden
itzultzaileekin" lotutako ideiak dira horiek: literatur lan jakinen zabalkundea egitea, ohiko kanonizazioak zalantzan jarrita atzerriko lan berriak ezagutzera ematea, lanen berrirakurketak egitea...
|