|
2002
|
|
|
Idazle gehienak ohiturazko fikzioaz baliatu ziren ideologia jeltzalearen oinarrian
|
zegoen
ikuspegi idealizatu eta tradizionalista azaltzeko. Zubiaurre anaien edo Arrue anaien pinturan gertatu zen bezalaxe, euskal eleberria mundu idealizatu eta esentzialista bat islatzen saiatu zen, Euskal Herrian eratuz joan ziren hiri industrialetatik oso urrun zegoen mundu bat.
|
|
|
Ezaugarri berak izan zituen bere bigarren eleberriak, Bizia garratza da (1950), edo José Eizagirreren() Ekaitzpean (1948) eleberriak. Azken bi hauek Gerra Zibilaren gaia jorratzen badute ere, beren planteamendua ez da errealista, ezta gutxiagorik ere, gatazkak ez baitu baldintzatzen ez narrazioa ez haren azpian
|
dagoen
ikuspegi manikeoa. Euskal eleberrigintza babesleku izan zen defendatu nahi zen ideologia esentzialista, klerikalista eta tradizionalistarentzat, baina ez zen garaiko euskal gizartearen kronika izan inolaz ere.
|
|
2005
|
|
|
Horretara literaturaren deskanonizazioa gertatuko litzateke, literatura kanonikoa eta literatura komertziala maila berean genituzke. Jon Arretxeren kasua ez
|
legoke
ikuspegi horietatik urrun. Bere liburuak batez ere jende gaztearen artean zabaldu dira, hala ere, bere argitaletxeak gutxitan sailkatu izan dizkio liburuak, areago, sail nagusian argitaratu izan ditu.
|
|
2007
|
|
|
Ignazio gerra garaian tertzio karlistetan boluntario sartu zen, eta alderdi karlistarekiko izan zuen atxikimendu ideologikoa neurtzen zaila bazaigu ere idazkietan ez du argitzen, eta batzuetan ematen du Ejerzitoan beste destino gogorragoetara bidal ez zezaten eman zuela izena karlisten alderdian, argi dagoena da arin egin zela euskalduna eta euskaltzalea, eta baita Migel anaia ere. Edonola ere, azkenengo urteetan oso bilakaera interesgarria asmatzen da bere ibilbide ideologikoan, eta Euskal Herriaren ikuspegi batzuetan hitz hau alderdikeria guztien gainetik
|
dago
ikuspegi orokorragoa eta abertzaleagoa erakusten du. Esaterako, aurrerago aipatu dugun bezala, bi autobiografia idatzietan Nafarroa eta Espainiaren artean, Vaskonia jartzen duenean.
|
|
|
Aurrera joan ahala aldatuz doaz begietatik sartzen jatazan ur jauziak. Pozarren
|
nago
ikuspegi eder honegaitik. Bidean tximeletak ikusi dodaz.
|
|
2008
|
|
|
Teoria honek aldaketa nabarmena eragin zuen irakaskuntzan, eta hainbat herrialdetan hezkuntza erreformak ekarri zituen, aldaketa bultzatuz artearen eta literaturaren historiari
|
zegokion
ikuspegian. Irakurlea giltzarri bihurtu zen literaturaren didaktikak bere gain hartu zituen bi erronkak zehazteko:
|
|
|
Hego Euskal Herrian, ordea, urruti samar
|
gaude
ikuspegi berri horretatik. Hemengo eskoletan XIX. eta XX. mendeetako ikuspegi historizista eta 1970eko hamarkadatik aurrerako ikuspegi komunikatiboa gainjarri egin dira, eta gainjarrita diraute gaur egun. Horrek esan gura du ez dagoela ikuspegi bien arteko uztarketarik, eta beregainak direla bakoitzaren lanketak.
|
|
|
Hego Euskal Herrian, ordea, urruti samar gaude ikuspegi berri horretatik. Hemengo eskoletan XIX. eta XX. mendeetako ikuspegi historizista eta 1970eko hamarkadatik aurrerako ikuspegi komunikatiboa gainjarri egin dira, eta gainjarrita diraute gaur egun. Horrek esan gura du ez
|
dagoela
ikuspegi bien arteko uztarketarik, eta beregainak direla bakoitzaren lanketak. Ikuspegi historizista literaturaren historiari dagokion alor teorikoan islatzen da (idazle eta mugimenduei buruzko zertzelada historikoak irakasten dira, gehienetan modu isolatuan, eta jarduera praktikoekin lotura murritza eduki ohi dute).
|
|
2021
|
|
|
Hortaz, horrelako tesi batek hizkuntzaren nahiz literaturaren didaktikaren ikuspegi jakin bat eskatzen du, hots, ikuspegi soziokulturaletik irakastea; eta, aldi berean, gramatikalistatik urruntzea (DGIR1). Dioenez, azken hau indarrean eta oso presente
|
dagoen
ikuspegia da, eta horixe bera da bi arloen didaktikak modu bateratuan ez lantzeko eragozpen handienetako bat. DGIR1 ek eta IE5 ek azaltzen dutenez, testu generoetatik abiatuz gero, biak batera landu daitezke horretarako topagune gisa funtziona dezaketelako.
|
|
|
Azken horri buruz hitz egin da lan honetan, baina laburbilduz, hauxe izango litzateke BHko ikastetxeetan elkarrizketatu ia guztien esanetan indarrean
|
dagoen
ikuspegia: alde batetik, ikuspegi historizistatik eta modu zatikatuan edo ikasgai diren elementuen arteko konexio handirik gabe irakasten den literatura; bigarrenik, edukien transmisioari erantzuten diona irteera profil baten lorpenari begirako konpetentzietan oinarritutako ereduaren ordez; hirugarrenik, autore, obra kanonikoak, gehienbat, data, baliabide, mugimendu eta ezaugarrien zerrendak ikastera bideratutako edukien transmisioa sustatzen duena; azkenik, ikas prozesu memoristikoak, batik bat testuliburua eta ebaluazio kalifikatibo sumatiboak oinarri dituen ikuspegia dela esan genezake.
|
|
|
Bestalde, nork bere ikastetxeko edota lanean eta eragiten dabilen erakundeko antolaketari eta eskaintzen diren baliabideei buruzko pertzepzioa garrantzitsua iruditu zaigu ikerketa honetan, hezkuntzari eta irakaskuntzari
|
dagokion
ikuspegiaz informazioa eskaintzen duelako. Eta, antolaketa diogunean, erakundeen arteko lankidetzaz eta harremanaz edota erakundearen barruko ibilmoldeaz ari gara.
|