|
2006
|
|
|
Eta zein dira moda horiek sortzeko mekanismoak? Lider argirik ez duen hizkuntza komunitate batean, periferia samarrean
|
dagoen
hiztun talde batean, nork markatzen du bidea. Nork gainditzen ditu erresistentziak eta erabilera berriak hedatu?
|
|
2008
|
|
|
zer hiztun kontzentrazio dagoen lurraldeko leku desberdinetan, zein den hiztun horien proportzioa taldekoak ez diren hiztunekin alderatuz, eta ea hizkuntza komunitateak arbasoen lurraldean bizitzen jarraitzen duen edo ez. Lurralde jakin batean (hiri nahiz eskualde batean) H1 hiztunek duten banaketa oso lotuta
|
dago
hiztun taldearen barruko gizarte sarearen indarrarekin eta, beraz, esparru pribatu eta publikoetan H1 hizkuntzak duen erabilera maiztasunarekin (Landry eta Allard, 1994a, 1992a). Zenbat eta handiagoa izan hizkuntza jakin bateko hiztunen proportzioa eskualde jakin batean, orduan eta sendoagoak izango dira harreman linguistikoen sareak eta orduan eta aukera gehiago izango ditu gutxiengoaren hizkuntzak talde barruko komunikazioetan erabilia izateko egoera pribatu eta erdi publikoetan.
|
|
2011
|
|
|
Bi hitzetan esateko, zelanbaiteko axolagabekeria hedatu da orain arte ardatz izan diren zenbait ideiaren aurrean. Esate baterako, hizkuntza gutxituek aurrera egiteko beharrezkoak dituzten kontzientzia linguistikoa edo arriskuan
|
dagoen
hiztun talde bateko kide izatearen sentimenduaren ahultzea gertatu dira.
|
|
2012
|
|
|
Berrogei urteren buruan, aldiz, euskararen bilakaera ez da joan Txepetxek iragarri zuen galbidetik. hizkuntza atxiki eta ordezkatze (language maintenance and shift, Fishman 1964) arloan jorratutako ikerketa ugari gorabehera, oraindik ez
|
dago
hiztun taldeek beren mintzairari eustearen gaineko benetako teoria osorik. hala bada, halako iragarpenak egitea zaila izaten da.
|
|
2019
|
|
|
Beranduxko bada ere, hasi gara konturatzen hizkuntzaren geroa ez dagoela goi esparruetan bakarrik. ez han bakarrik eta, agian, ez han nagusiki. gero eta argiago ikusten dugu belaunez belauneko jarraipen transmisioak oin ahulak dituela euskarazko eskola, egunkari aldizkariak, irratitelebista eta unibertsitateko zein administrazio esparruko idatz langintza jasoa hartzen badugu lehentasun osoko, kasik lehentasun bakarreko, xede eta harrobi. Lehentasun eskemez hitz egin beharra daukagu, goiko (eguneroko jardun arruntaren sostengu fisiko territorial eta soziofuntzional diren jardungune, harreman sare eta rol harremanetatik goragoko) eginbehar jasoetan zentratu ordez itsu itsu. hizkuntzaren (hiztun elkarteen eta, bereziki, bizienik
|
dauden
hiztun taldeen) eginbehar
|
|
|
Beraz, eSepen 2 zehaztapenak diren eskualde eta udalerrietako plan bakan batzuk izango ditut aztergai (batez ere, nire eskualdekoa), eta arreta, bereziki, euren ebaluazio moldean jarriko dut. horregatik ez dut izenik aipatuko; izan ere, zehaztapen honetan abstrakzio maila nahiko ohargarria da, eta ebaluazioari dagokionez, —geroago berretsiko dugu— berdin antzera ibiltzen gara han eta hemen. edonola ere, esan dezadan gure eskualdea 2 gune soziolingistikoan sailkatuta dagoela (euskara gaitasunaren arabera). Sorollak eta, taxututako eskemari jarraituz, berriz, (Sorolla, 2019) bagaude gaztelania erabat nagusi den udalerrien multzoan (G++). eta Zalbidek eratutako eOdAren eskeman (euskararen Osasun diagnostikorako Aplikazioa), BZ 6e eta BZ mailen artean dantzan ibiliko ginateke (Zalbide, 2016), hau da, euskara egoera larrian edo oso larrian
|
dagoen
hiztun talde artean.
|