|
2008
|
|
|
Eredu mota horrek, sistemikatik eratorria, berekin dakar homeostasia kontuan hartzea (hizkuntza sistemaren oreka) aplikatzean hizkuntza bakar batekin funtzionatzeko dela, edo nagusitasun handiko egoeran dagoen hizkuntza batekin, edo ukipen egoera nolabait orekatuan eta onartuan
|
dauden
hizkuntza batzuekin. Kasu horietan guztietan, feedback negatiboak multzoaren funtzionamendu zibernetikoa erregulatzeko balio du, ahalik ongien zuzentzen eta doitzen baititu outputak, inputetan eragiten dituzten sintometara.
|
|
2011
|
|
|
Gainera, horrelakoetan, konparaziorako joera handia dugunez, fase terminalean
|
dauden
hizkuntza batzuen egoera oraindik ere nolabaiteko bizitza dutenekin alderatuz, azken hauek berez dauden baino egoera askoz hobean daudela deritzogu sarri. Etxean bertan daukagu, inora gabe, ohitura txar hori:
|
|
2017
|
|
|
Gutuna logika neoliberalen menpe dagoela erakusteko froga argiena da hizkuntzaaniztasuna estatuen arazotzat jotzen duela. Uste horrekin batera, Gutunak aurresuposatzen du hizkuntzak estatuen jabetza direla (Sokoloskaren" la patrimonialisation des langues" adierazpena txit egokia da), eta estatuei
|
dagokiela
hizkuntza batzuei lehentasuna ematea (gutxiengoen baitan dauden gutxiengoak), eta hizkuntza bat zer den erabakitzea (cf. Duchêne 2008; Heller 2011).
|
|
2020
|
|
|
Jende falta da arrazoi nagusia? Hezkuntzan, kasu, inor gabe
|
daude
hizkuntza batzuetako ordezkatze zerrendak. Prebisio faltagatik, irakaslerik ez, klaserik gabe ari dira geratzen ikasleak.
|
|
|
Ez,
|
badaude
hizkuntza batzuk maila batean aberatsagoak direnak (esaterako, fonologian) eta beste batzuk beste maila baten (adibidez, morfologian). Normalean, bigarren hizkuntza bat ikasterakoan, zenbat eta aberatsagoa izan maila batean, orduan eta gehiago kostatuko zaigu arlo hori menperatzea, baina ez dago hizkuntza zail edo errazagorik, oro har.
|
|
2021
|
|
|
Jada esan dugunez, gaingiroki begiratuta Kraussen iragarpena zentzugabea ez bazen ere, funtsean aldagai batean oinarritzeak kontraesan batzuk sortzen zituen ezinbestez. Lehenik eta behin, milioi hiztunetik urrun
|
dauden
hizkuntza batzuek ez dute ordezkapen sintomarik agertzen, hala nola islandierak edo baiso hizkuntzak, Etiopian hitz egiten den mintzaira kusitikoa (mila urtetik gorako hizkuntza, bostehun eta mila hiztunen artean mantendu dena beti, eta belaunaldien arteko transmisioan etenik izan ez duena). Antzeko kasuak aurki genitzake Amazonian, Kamerunen edo Vanuatun, adibide batzuk aipatzearren.
|
|
|
Arestian esan dugunez, orokorrean ingelesak betetzen du hobekien funtzio hori EBn, eta onarpen handiena duen aukera da. Arriskuan
|
dauden
hizkuntza batzuen kasuan," B" hizkuntzaren ordez ingelesa sustatuko balitz nazioarteko mundua ezagutzeko tresna nagusi gisa, eta ELF onartuko balitz, balizko aukera modura," A" eta" B" hiztunen arteko harremanetarako, aldatu egingo litzateke aipatu dugun noranzko bakarreko jokabidea, gehiago orekatuko litzateke" A" eta" B" hiztunen arteko harreman...
|
|
2023
|
|
|
Halere, hizkuntza minorizatuei buruzko jarreraren datuak harrigarriak dira askotan. Izan ere, azkenetan
|
dauden
hizkuntza batzuk hartuko bagenitu, okzitaniera (Aran ibarreko egoera salbu) eta bretoiera, esaterako, emaitzak ezin hobeak izaten dira ia beti: mundu guztiak hizkuntza «erregional» horien aldeko iritzia ematen du.
|