|
2002
|
|
|
Orain arte hiria ikergai gisa eta jarduera arkeologikoen marko modura aipatudugu; baina, gure kasuan, zer da hiria? Egia esanda, gaur egungo hiria hitzafenomeno oso ezberdinak izendatzeko erabili izan da mundu osoan, eta, azkenfinean, ez
|
dago
hiriaren definizio bakar bat. Izan ere, ikuspuntu ezberdinen araberasortzen dira definizio ezberdinak.
|
|
|
era berean, (txikiak aundiekin alderatzea bidezkoa balitz) Krekops ko erleak, euki naiak zirikatuta bakoitza bere arloan ari da. Zarrenari
|
dagokie
uriaren ardura, orrazeak egin eta tegiak antzetsuki moldatzekoa. Gazteak, berriz, aztalak elarrez gaiñezka etortzen dira gauez nekatuta; an or, xurgatzen ibiltzen dira gurbiz ondoetan, sarats orailletan, izkaro eta zafrai gorrizketan, erkiondo gurietan eta unanu burni kolorekoetan (iakintu).
|
|
|
Askanio hori izan zen ala hori baino zaharrago bat, Kreusaren semea, Ilion osorik zegoela jaioa, gero aitak ihesean lagun izan zuena, Juliaren gens ekoek euren izenaren sortzaile bezala aipatzen duten Julo bera. Askanio horrek, han edo hemen harengandik nahiz honengandik jaioak, baina zalantzarik gabe Eneasen seme zenak, orduko denboretan jadanik Laviniumeko biztanlego ugariarengatik garairik onenean
|
zegoen
hiri aberatsa utzi zion amari nahiz ugazamari. Beste berri bat eraiki zuen berak Albanum mendiaren oinetan, mendialdean luzetara dagoelako Alba Longa izena hartu zuena.
|
|
2005
|
|
|
Eta nolabait, txanponarenifrentzua dela esan liteke. 1638ko setio heroikoak gainbeheran
|
zegoen
hiri zaharraren pribilegioei eusteko balio izan zuen, Gortean zituen bitartekoen laguntzaz.Ofizialki mugaren zaindari jarraitzen zuen, nahiz eta etsaiak Hernaniraino sartu, inguruak kiskali eta Bordeleko artzapezpikuaren itsas armadak kostaldea Laredoraino bonbardatzea galarazteko gauza ez zen. Urte hartan bertan harresiak eraisteko proposamen bat egin zen, onura baino kalte handiagoa egiten zutelakoan12.Baina kontua da garaipen hark haize berria eman ziola hiri zaharrari, eta eskeroneko zina betetzeko prozesioa bertakoen nortasun agiri bihurtu zela, urteenpoderioz, Irunen bezala.
|
|
2009
|
|
|
Martinez de Sousaren definizioari jarraituz, herriko informazio iturriak egunkaria kokatua
|
dagoen
hiri berean dauden egoitza edo tokiak dira, noizean behinedo modu erregular batez informazio interesgarria eman dezaketenak. Horienartean, esaterako polizia, ospitaleak, suhiltzaileak, justizia epaitegiak daude (Martinez de Sousa:
|
|
2010
|
|
|
Gainera, Frantziatik ateratzeko ezinbestekoa zen itsasoz bestaldeko herrietako baimena edobisa. Auzi horretan, bakarrik Mexikok jokatu zuen eskuzabaltasunez, eta jendeguztiari herrialde hartan sartzeko aukera eman zion, inolako salbuespenik gabe.Erbesteratuei sarrera orokorra eskaintzeaz gain, Lazaro Cardenasen gobernumexikarraren ordezkariak Frantziako kontzentrazio zelaietan eta errefuxiatuakaterpetuta
|
zeuden
hiri nagusietan ibili ziren, jendeari beharrezkoak zituztenizapideak errazten, orduan prestatzen ari ziren espedizioak gorpuzteko helburuz7.
|
|
|
Bakar batzuek soilik jarraitzen dute jarduera horrekin, kasugehienetan adinekoak, eta industria, eraikuntza eta zerbitzuak dira populazioarenogibide nagusia. Ez
|
dago
hiriko lanbideekiko ezberdintasun handirik.
|
|
|
Idatziz aurkezten da, eta idazkian era zehatz eta argian haren oinarri diren arrazoia edo arrazoiak azalduko dira354, haren egokitasuna eta oinarriak arrazoituz, eta urratutzat ematen diren ordenamendu juridikoaren arauak edo jurisprudentzia aipatuz, edo hala dagokionean, zer dokumentu edo peritu froga direla-eta eskatzen den frogatutako egitateak berrikusiz. Era berean, Justizia Auzitegi Nagusiaren gizarte arloko sala
|
dagoen
hiriko helbide bat eman dute jakinarazpenetarako (LPLren 196 art.). Idazki horren alderdi demandatu adina kopia aurkeztuko dira (LPLren 194 art.), eta beste behin, magistratuak hiru aukera ditu:
|
|
2012
|
|
|
Horrek bi alderdi interesgarri adierazten ditu. Lehenik, ondoharresituta
|
zegoen
hiri bat bazegoela, berez garrantzitsua, baita hiriburutzat zeukanjendartearentzat ere. Bigarrenik, Europako garaiko armadarik garrantzitsuenariaurre egiteko eta Orreagan garaitzeko gaitasun sozial eta militar nahikoa erakutsizutela baskoiek.
|
|
|
Amazoniako konkistaren inguruan gizarte nagusiak zentsu zabalean zeukan kontzentzu baten isla aurkituko dugu: Amazonia «Terra Nullius» eta populazioz gainezka
|
zeuden
hirietako biztanleentzat hura «aginduriko lurraldea» zen (Calvo, 1990).
|
|
2013
|
|
|
1955eko irailaren 13an, Fernando Suárez de Tangil Obra Publikoetako ministroak Eibarrera egin zuen bisitan, udalak 1940ko urbanizazio plana ia egina zegoela esan eta alde berrien urbanizazioak beharrezkoak zirela aitortu zuen, eta horretarako ministerioaren esku
|
zegoen
hiriaren saihesbidea beharrezkoa zela eskatu118.
|
|
|
1951tik aurrera, aurreko urteetako krisialdiaren ostean egoera ekonomikoa hobetzean, eta Estatuak ekimen pribatuari emandako diru-laguntzak lehen emaitzak ematen hasi zirenean, eraikuntzak gora egin zuen354 Eraikuntza aktibitate horren adierazgarri izan ziren, etekin handiagoa ateratzeko asmoarekin, 50eko hamarkadan egiten hasi ziren etxe promozio handiak. Gehienetan jada saturatuta
|
zegoen
hiri erditik kanpo kokatu ziren, herriaren hazkunde gune berriak markatuz.
|
|
2017
|
|
|
Nahiz eta herritarrak diren erresilientziari
|
dagokionez
hiriaren beharrak zehazki zein diren hoberen dakitenak (Koch et al., 2017), askotan ez daukate esperientzia tekniko nahikorik behar hauek inplementatzeko modu egokiena zein den erabakitzeko. Horregatik, askotan, erresilienzia eraikitze prozesuan haien ikuspuntua ez da nahikoa erabaki guztiak beraien esku uzteko, erabaki operatiboak hartzeko zailtasunak izango bailituzte.
|
|
|
Horretarako proiektuan murgildutako hirien parte hartzea beharrezkoa da. Gainera, lanaren ondorio moduan, momentuan kontsortzioan ez
|
dauden
hirien inplikazioa lortu nahi da, bizkar hezurra pixkanaka handitzen joan dadin.
|
|
2019
|
|
|
Garai bertsuan sortu zuenTxillardegik Leturiaren egunkari ezkutua (1957), eta euskal eleberrigintzan modernitatearen sarrerabideratu. Modernitatea oso loturik
|
dago
hiriaren agerpenarekin, baina bide horretan, Saizarbitoriarenekarpena nabarmenagoa da espazio aldaketari dagokionez, zuzen zuzenean jartzen baitu hiriaeleberriaren erdigunean.
|