|
2007
|
|
|
Elebidunen hazkundea Nafarroan eta, batez ere, EAEn gertatu da. Iparraldean, aldiz, oraindik ere galerak daude, baina gazte elebidunen kopurua hasi da dagoeneko gora egiten." Aurrera pauso hori garrantzitsua izanik ere, jakina da muga nabarmenak
|
daudela
hainbat euskal hiztunengan, euskararen gaitasun erlatiboari dagokionez. Asko eta asko dira erdaraz gaituago daudenak euskaraz baino eta, horregatik, azken hizkuntza horretan erosoago sentitzen dira.
|
|
2008
|
|
|
Tamalez ez dago Interneten gune bakarra hizkuntzaren prozesamendurako produktu guztien berri biltzen duenik. Hala ere, arloka edo aplikazioaren arabera antolatuta indarrean
|
dauden
hainbat produktu honako gunetan aurki daitezke:
|
|
|
Badago beste datu bat azpimarratu beharrekoa:
|
badaude
hainbat komunikabide propio interneterako sortuak. Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntz Politikarako Idazkaritzaren arabera (Euskararen Berripapera, 156 zenbakia) honako hauek dira:
|
|
2009
|
|
|
Ba Kutxan aurten prestatuko dugu laguntza sistema oso bat, tresna eta baliabide askorekin, tartean gure itzulpenen memoria eguneratu bat terminologia tekniko guztiarekin. Laguntzaile honek bilduko lituzke sarean
|
dauden
hainbat prestazio eta guretzat propio sortutakoak, lehendik ditugun txantiloi, glosategi eta ereduekin. Gainera, ezarri nahi diogu kontsultarako linea bero bat, ordutegi jakin batekin erabiltzaileak izan dezan e postaren beste aldean aditu baten laguntza ere.
|
|
|
Blogak lehenengo, bigarren zein hirugarren mailan erabiltzen dira, maila bakoitzari
|
dagozkion
hainbat helburu eta eduki jorratzen direlarik. Hurrengo lerroetan, trebetasun sortzaileak eta hartzaileak blogetan nola lantzen ditugun azalduko dut.
|
|
2010
|
|
|
31 adin tarteko inflexio puntua igarota, gazteetan goranzko joera nabarmena
|
dago
hainbat aldagaietan:
|
|
|
Gainera, ikasleak etorkizuneko irakasleak direnean, hizkuntzarekiko jarreren lanketa ezinbestekoa da, beren emozioak eta hizkuntza bakoitzarekiko sentitzen dutena erraz transmitituko dutelako gelan daudenean. Gaia aztertzeko hainbat ikerlan egin dira hizkuntzak ukipen egoeran
|
dauden
hainbat testuingurutan: Katalunian, Galizian, Euskal Herrian, Valencian, Bruselan, Frisian, Irlandan eta Maltan.
|
|
|
|
Nago
hainbat alorretan, curriculum elebidunak baino, elebakar erdaldunak erabiltzea hobe ikusi lezaketela (edo uste hori izan dezaketela) lan bila dabilen hainbatek. Euskararen prestigioa, alegia, gizarteko beste alorretan baino baxuagoa dela, nolabait, lan merkatuari dagokionean.
|
|
|
Euskal Herrian kontsumitzen den kazetaritza edo informazio ekonomiko ia guztia erdaretan kontsumitzen da. da. Eta
|
nago
hainbat alorretan, curriculum elebidunak baino, elebakar erdaldunak erabiltzea hobe ikusi lezaketela (edo uste hori izan dezaketela) lan bila dabilen hainbatek. Euskararen prestigioa, alegia, gizarteko beste alorretan baino baxuagoa dela, nolabait, lan merkatuari dagokionean.
|
|
2011
|
|
|
Berandu zen, alde batetik, munduko hiztun herri, ele anitzeko gizarte eta kontinente atal osoen hizkuntza egoera ikuspegi soziolinguistiko koherentez deskribatzeko lehen baino ondotxoz tresneria kontzeptual mugatuagoaz uzten zuelako hudson en proposamen horrek. hala uzten zituen, gurea bezalako hiztun herriez gainera, Amerikako hainbat etnia indigenen mundua, Asiako hego ekialdea edota ozeaniako hainbat gune, ginea Berri adibidez. hango hainbat egoera, europarron ikuspegi nagusitik aski diferente, ezin analiza ditzake hizkuntza soziologiak Ferguson-en eredu hutsaz. ezin ditzake eta, de facto, ez ditu analizatu. Formulazio zabalaz jardun izan da halakoetan, maiz asko34 hori ezinezkoa gertatu da, horrezaz gainera, hudson ek deitoratzen zuen uniformetasun falta edo" multiple ambiguity" haren iturrian ez
|
zegoelako
hainbat kasutan" its use with reference to quite disparate sociolinguistic situations", beste zerbait baizik. egia da" with reference to quite disparate sociolinguistic situations" erabili izan dela, azken mende erdi honetan, diglosia hitza. Barreiatze arrisku kontzeptuala areagotu egin du horrek, murriztu ordez. ez da hori bakarrik, ordea, kontua.
|
|
|
ez. Nortasuna ez da gauza fisiko bat. horregatik, hainbat nortasun izan ditzakegu, agian hainbat antolaketa mailatan, baina, edonola ere, argi
|
dago
hainbat nortasun izan ditzakegula. esate baterako, gure gizartean, askok esaten dute" ni X naiz"," ni z naiz"," ni X naiz, baina baita z pixka bat ere"... eta alderantziz... Nortasuna ez da objektu bat, baizik eta elementu kognitibo eta emozionalen multzoa. pertsonek taldeak osatzen dituzte, munduarekin duten erlazioaren arabera. kontua da nortasuna ez dela harri bat. gizarte ekosistemaren ikuspegi horren arabera, pertsonok hainbat talderen partaide gara eta gizarte sistema zabal batean sartuta gaude.
|
|
2012
|
|
|
Herri horietan
|
badaude
hainbat elkarte eta talde. Elkarte gastronomikoak, kultura taldeak (kasu batzuetan), dantza taldea, mendi elkarteak, etab.
|
|
2013
|
|
|
Boyer3 eta Jausorok landutako eskema horretan diziplina inude ezagun batzuk (Gizarte Psikologia, Pedagogia, Etnologia, ezkerraldean, eta Antropologia, Filosofia zein Historia, eskuinaldean) hartzen dira esker eskuin ardatzean, eta lengoaiaren dimentsio mikrotik soziologiaren maila makrora dagoen tartea goitik beherako ardatzean. Horrela mugatutako espazioan, soziolinguistikari
|
dagozkion
hainbat diziplina txertatu dira.
|
|
|
Galde sorta gehienak aurrez aurre egin ziren; hala ere, esan beharra
|
dago
hainbat galdetegi telefonoz ere egin zirela Barrundiako herri guztietako partaidetza bermatze aldera.
|
|
2015
|
|
|
Lanak fruituak ematen dituela jakinda, asmatu egin dira udalerri euskaldunak babesteko eta euren euskalduntasuna sakontzeko neurriak.
|
Dauden
hainbat politika indartu egin dira eta berriak asmatu. Eta hori guztia aurrera eramateko bitarteko egokiak jarri.
|
|
|
Badira urte batzuk Emun kooperatiba Kataluniako hainbat lagunekin elkarlanean gai hau lantzen hasi zena euskararen herrian tailer parte hartzaileak antolatuz. Bada, tailer horietan psikologian portaerak ulertzeko
|
dauden
hainbat teorizazio lantzen dira, horien gaineko hausnarketa egitearekin bat. Hizkuntza ohiturei buruzko monografiko honek euskal hiztunok ditugun hizkuntza portaeren zergatiak ulertzen laguntzea du helburu; azalpen, adibide, esperientzia eta bizipenak tarteko.
|
|
|
Beste bat, Mexiko DFko UNAM unibertsitatekoa (honetan 2014an 55 ikasle zeuden matrikulaturik): hemen, unibertsitate eta irakurlearekin
|
egondako
hainbat arazo medio, irakurletza programa denbora baterako itxi zen 2014 amaieran, eta irakurle berria ez da 2015eko irailera arte lanean hasiko.
|
|
2016
|
|
|
Romaine ek (2008) galzorian dauden hizkuntzen aurrean hiru erantzun motaren sailkapen bat garatu zuen. Mota horietako bakoitzak hizkuntzari
|
dagozkien
hainbat pentsaera eta ideologia, eta gizartean duen eginkizuna islatzen du:
|
|
|
Lehenengo kasua (teoriko hutsa) eta azkena20 alde batera uzten baditugu, eguneroko situazio praktiko asko (agian gehienak) ez dira tarteko hiru atal horietan kabitzen, edota asignazio hirukoitz horrekin ez dago argibide handirik ateratzerik: tarte bitarteko situazio horiek aski nabarrak dira eskuarki; nabarrak eta, etengabeko antzaldatze bilakaeran murgildurik
|
daudenez
hainbat kasutan, aski iheskorrak. Konplexutasun horri itxura batean erantzuteko balio izango duten formulazio landu (xeago) ak behar ditugu hortaz, goiko taula laburra alde batera utziz.
|
|
2018
|
|
|
Emakumeek (andereño) irakasle gisa historikoki izan duten papera, eskola esparru elebakar gisa ezartzen dituen arauak (zein hizkuntza ideologia) eta hizkuntzen ikaskuntza prozesuan generoak jokatzen duen aime Altuna Ram� rez eta Jone M. Hernández Garc� a– %2, 7a Euskara, generoaz mintzo? papera dira egun jada mahai gainean
|
dauden
hainbat auzi.
|
|
|
Baina geurekin izanagatik, hainbatetan ezin izan dugu erakutsi edo erabili nahi bezala, batzuetan geuregatik, beste batzuetan beste arrazoi batzuengatik, eta horren adibide argiak aurkituko ditugu azken 50 urteotako euskararen bilakaeran. Euskararen historia orokorra nahikoa ondo jasota
|
dago
hainbat azterketa eta argitalpenetan, baina hutsune edo gabezia nabarmenak daude tokian tokiko historia eta istorioak jasotzeari dagokionez; izan ere, antzeko protagonistak izanagatik, herri bakoitzak baditu bere berezitasunak, eta une egokia da, berandu baino lehen, horiek ezagutzeko eta ezagutarazteko, eta bereziki, euskaraz bizitzeko testuinguruak. Lan honen ardatzean Zumaia eta zumaiarrak daude, baina nahi duenak erraz alderatuko du beste herri batzuetan gertatutakoarekin, eta lan honek balio lezake beste batzuek non begiratua izateko eta beste leku batzuetan antzekoak egiteko, badagoelako zer egina eta zer kontatua.
|
|
|
• Euskarazko jardunaren kontzentraziogune nagusietako bat Poligono inguruan eratu da. Gaur egun, elkarren ondoan
|
daude
hainbat ikastetxe, kiroldegia, osasun zentroa, merkataritza zentro batzuk, baita euskara plana martxan daukan multinazional bat ere.
|
|
|
Neurketa tresna inbariantea denean, taldeen artean puntuazioan egon litezkeen aldeak ez dira taldeen artean
|
dauden
hainbat faktorek eragindakoak, lehen hizkuntzak edo jatorriak, esaterako. Inbariantza izatea, beraz, ezinbestekoa da alborapenik ez izateko.
|
|
|
Komunitate elebidunetako hizkuntza politikak eta hizkuntza biziberritzeko hartzen diren neurriak betiere eztabaidagarriak diren arren, komunikazio konpetentzia egiaztatzeko erabiltzen diren tresnek analisi psikometrikoen babesa izan behar dute, ebaluazioak zuzenak eta bidezkoak izango badira. Ebaluazio tresnetan alborapena
|
egoteak
hainbat herritarri kalte egin diezaioke (Elosua eta Hambleton, 2018); izan ere, horrek egokiak ez diren hainbat erabaki hartzea eta besteak beste hainbat izangairi lanpostua ez eskuratzea ekar liezaioke, ondorioz. Hizkuntzaren egoera normaltzeko planak martxan jartzen direnean, normalizatze horren parte izaten dira komunikazio konpetentzia egiaztatzeko probak; horiek hizkuntza eskubideen defentsarekin bat datozen jardunbidea izaten dira.
|
|
2019
|
|
|
XX. mendearen bigarren erdialdera arte (Bz) neurri mailan
|
egondako
hainbat arnasgune (Bz 6b) mailara pasa da geroztik. Beste hainbatek azken hamabost hogei urtean izan du osasun galera hori, edota oraintxe ari da aldatzen.
|
|
|
XX. mendearen bigarren erdialdera arte (Bz) neurri mailan
|
egondako
hainbat arnasgune (Bz 6b) ra pasa da geroztik. Beste hainbatek azken hamabost hogei urtean izan du osasun galera hori, edota oraintxe ari da aldatzen.
|
|
|
Barneko irizpideetarako, sortutako sailkatzailearen kalitatea eta sendotasuna neurtzen da hazien perturbazioa eraginez, eta kanpoko irizpideetarako beste sailkapen eta multzokatze teknikak erabiltzen dira. egIdSi dagokion sinplifikazioaren parte bat aipatutako balio demografikoetatik dator. azterketa tradizionalean, egIdSek bere sailkapenerako, bereziki, hizkuntzaren gaitasun osoa duen azken belaunaldia hartzen du kontuan: ...e. era berean, zenbaki txikiko kategoriak (0tik 3ra) kategoria bakar batean biltzea t (oparo) justifikatutzat jotzen dugu, estaldurak (nazioartekoa nazionala lurraldekoa) eta ofizialtasunak ez direlako hain garrantzizkoak esparru digitalean, nazioartekoa eta ez ofiziala izatea definizioz datozen ezaugarriak direlako. txinera klasikoa, sanskritoa eta latinaren kasuek adierazten dutenez, desagertuta
|
dauden
hainbat hizkuntza ikuspegi digitalean hornituago
|
|
|
Txinera klasikoa, sanskritoa eta latinaren kasuek adierazten dutenez, desagertuta
|
dauden
hainbat hizkuntza ikuspegi digitalean hornituago egon daitezke adiera tradizionaleko egoera oparoan baina digitalki txiro diren beste hizkuntza batzuk baino. metodoan aipatutako haziak ezartzeko r erabili da. r maximoa (5) duten 16 hizkuntzek t0 osatzen dute: ingelesa, japoniera, frantsesa, alemana, gaztelania, italiera, portugesa (Brasilgoa zein europakoa), nederlandera, suediera, norvegiera (Bokmål), daniera, suomiera, errusiera, poloniera, txinera (tradizionala eta sinplifikatua) eta koreera. hain zuzen ere, hauek dira applek sistema eragilean onartzen dituen hizkuntzak eta irizpide hori prestigioaren isla da, aipatutako (ii) irizpidea (hizkuntzaren ospea), apple beraren prestigioa handia baita komunitate digitalean. wikipediako sailkapenean dauden lehen 16 hizkuntzen artean (v) irizpidea (wikipedia) hartuko bagenu t1 hazi alternatibo gisa, helmuga berera iritsiko ginateke.
|
|
2020
|
|
|
Aukera interesgarriak antzematen dira bidegurutze honetan, erakundehedabide harremanen norabidea aldatzeko. Gertutik begiak altxa eta ikuspegia zabalduta, pentsa liteke inflexio puntu edo egokiera onean
|
gaudela
hainbat pauso aurrera egiteko.
|
|
|
Dataren garaiotan euskarazko komunikazioa neurtzea ez da uste bezain erraza. Komunikazioaren ekosisteman gero eta relebanteagoak diren eta ohiko komunikabide tradizionaletatik at
|
dauden
hainbat kanal eta elkarrizketa (Facebook unibertsoa, adibidez) neurtzeko eskumenik ez dugu eta horiek gabe argazkia ez da oso osoa.
|
|
2021
|
|
|
lehenik eta behin, Europako egoera mendebaldetik ekialdera azalduko dugu modu orokorrean. Ondoren, hizkuntza aniztasunaren eta hizkuntza gutxituen biziberritzearen esparruan abian
|
dauden
hainbat esperientzia ekarriko dira. Hirugarrenik, Europako herrialde edo eskualde batzuen egoera soziolinguistikoaren berri emango da.
|
|
2022
|
|
|
" Oso ondo
|
dago
hainbat pertsona oso ondo prestatuta egotea lan horretarako baina hanka motz gelditzen da hemen, pertsona horiek euskara jakitun ez badira. Ez zait errespetuzkoa iruditzen bizi osoa euskaraz hitz egin izan duen adin handiko pertsona bati laguntza gaztelaniaz edo erdaraz eskaintzea".
|
|
|
Eskerrik asko zuen lanagatik. Nire ustez, oso ondo
|
dago
hainbat pertsona oso ondo prestatuta egotea lan horretarako baina hanka motz gelditzen da hemen, pertsona horiek euskara jakitun ez badira. Ez zait errespetuzkoa iruditzen bizi osoa euskaraz hitz egin izan duen adin handiko pertsona bati laguntza gaztelaniaz edo erdaraz eskaintzea.
|
|
2023
|
|
|
Gehitzeko, esan beharra dago Europak estatuan nolabaiteko ofizialtasuna duten hizkuntzak hartu dituela aintzat, eta kontuan izan behar dugu gutxiagotutako egoeran
|
dauden
hainbat hizkuntzek beraien estatuetan ez dutela inolako ofizialtasunik. Espainiako Estatuan, adibidez, asturiera izan daiteke hizkuntza horietako bat.
|
|
|
Horrek gizarteko diglosia telebistan islatzeko arriskua ekarri zuen, eta bi kanalen programazioak baldintzatu, Aranberrik dioenez: " euskararen mesedetan hartutako lehentasunak ahuldu egin ziren eta erdaraz hasi zen egiten euskaraz egiterik ez
|
zegoen
hainbat programa mota" (Aranberri 1995, 84). ETB1en kultura, kirola, umorea, barne produkzioko telesailak eta haur programazioa (ETB3 sortu arte) nagusitu bitartean, ETB2ra informazioa, analisi politikoa, debatea eta kanpo produkzioa bideratu izan dira (Larrinaga 2019, 160).
|
|
|
Orain arteko zabalena izan da bai programazioaren, bai parte hartzaileen jatorriaren aldetik, jarraian ikusiko dugun bezala. Esan beharra
|
dago
hainbat izan zirela, ekitaldiz ekitaldi pilatutako eskarmentuarekin, moldatzeko beharra zutela antzemandako elementuak, esaterako, egunak luzatzea, elkar ezagutzeko tarte gehiago ematea, hizlarien eta tratatzen ziren gaien aniztasuna handitzea eta egunak tematikoki antolatzea, europearzentrismo ikuspegia murrizten hastea, HIGA topaketa soil bat baino gehiago izatea, elkarlanean proiektuak eraikit...
|