|
2008
|
|
|
Arazoa da euskarak ez duela, egiazko generoari?
|
legokiokeen
genero gramatikal argirik. Eder izena emakume edo gizon izena ote da?
|
|
2010
|
|
|
Azaltzeaz gain zein arrazoi
|
dauden
generoaren balizko eraginean, kontuan hartu behar da zein ondorio dituzten ezberdintasunek. Izan ere, konfirmatzen bada aldeak daudela generoen artean, garapenarekin lotutako diagnostiko tresnetan erabili dira irizpide ezberdinak mutikoentzat eta neskatoentzat; adibidez, datu normatiboak generoaren arabera kalkulatu.
|
|
|
Azaltzeaz gain zein arrazoi dauden generoaren balizko eraginean, kontuan hartu behar da zein ondorio dituzten ezberdintasunek. Izan ere, konfirmatzen bada aldeak
|
daudela
generoen artean, garapenarekin lotutako diagnostiko tresnetan erabili dira irizpide ezberdinak mutikoentzat eta neskatoentzat; adibidez, datu normatiboak generoaren arabera kalkulatu. Gainera, hainbat lanetan, komunikazio garapenaren diagnostikoan egiaztatu da pertzentil baxuetan mutiko gehiago daudela neskato baino (Law, Boyle, Harris, Harkness eta Nye, 1998).
|
|
|
Komunikazio garapen goiztiarrari dagokionez, azkeneko urte hauetan, ikertzeko zer ezberdintasun
|
dagoen
generoen artean, erabili izan dira txostenak edo inbentarioak gurasoek emandako informazioan oinarrituak; eta gehien erabili, MacArhutBates Communicative Development Inventories (CDI) erabili izan da (Fenson et al., 1993). CDI bi galdetegiz osatutako diagnosi tresna da.
|
|
2011
|
|
|
Atzerritartasun Legearen aldaketarekin (2/ 2009 Lege Organikoaren gauzatutakoa) 31 bis artikulua gehitu da, eta bertan irregulartasun egoeran
|
dauden
genero indarkeriaren biktimei buruzko aipamen zehatza egiten da. Artikulu horren arabera, atzerriko biktima baten kasu baten aurrean egin beharreko lehen gauza zigor txostena abiaraztea da, hori bai, hori etenda geratuko da tratu txarrengatik martxan jarritako prozedura amaitu arte.
|
|
2012
|
|
|
Konponketa analitikoak kontzeptu mailan egin behar dira, baina People First Languagek bere horretan uzten du gizatasunaren kontzeptua, zeinak, bere aldetik, elbarritasuna kanpo uzten duen, eta perifrasia eranzten dion. Generoaren kasuan, «emakume» hitza erabiltzen dugu, eta ez «sexu femeninoa duen pertsona» esamoldea; beraz, argi
|
dago
genero indarkeria arazo soziala dela eta arazo horri irtenbide sozialak eman behar dizkiogula; etniarekin gauza bera gertatzen da, inork ez du esaten «ijitoa den pertsona». Etnia edo generoaren kasuan diskriminazioa agerian azaltzen denean, ezgaitasuna pertsonaren «ezaugarri soiltzat» hartuz gero, edozeini gerta dakiokeen zerbait balitz bezala, zail gertatzen da ezgaitasuna mobilizazio edo aldarrikapenen iturri bihurtzea.
|
|
|
Barrutietako organoetan parte hartzen duten pertsonak herritar elkarteen kide izan ohi direnez, elkarteek gure ikerketaren arretagune izan behar dute, partaidetza aukeraren egiturari loturik
|
dauden
genero bazterketak hobeto ulertzeko. Izan ere, parte hartzearen oinarria elkarteak direnean, generoari lotutako aukera egiturak bi osagarri dituela uste dugu; batetik, kanpoko osagarri bat atzematen dugu, tokiko partaidetza mekanismoen diseinu eta funtzionamenduari lotutakoa, eta bestetik barne osagarri bat, ikusezinagoa, herritarrei partaidetza instituzionala ahalbidetzen dieten elkarteen kultura eta eraketa praktikei lotutakoa.
|
|
|
Hartara, lidergo formal nahiz ez formalaren funtzioari lotutako protagonismoa gutxi batzuen esku egon ohi da. Baina, deigarria da elkartekideen aniztasuna ustez ordezkatu behar duten elkarte mistoetan ia ia ez
|
dagoela
generoen artean partekaturiko lidergorik erabakiak hartzen diren guneetan eta udal agintari eta instituzioekin elkarrizketa burutzen den guneetan. Zenbait azterketa enpirikok berretsi dute barne zereginen bereizketa irizpide hierarkikotik nahiz ikusgarritasunaren irizpidetik abiatuta gauzatzen dela.
|
|
|
Emakumezkoen parte hartzearen bideratzaile izan daitezkeen partaidetza aukeraren egituraren osagarriek, tokiko elite gero eta feminizatuagoak, tokiko administrazioan instituzionalizaturik
|
dauden
genero egiturak eta horien eragina tokiko emakumeen agendaren sorreran, ezin dute berez demokrazia generikoa bermatu herritarren parte hartzean, aipaturiko bi faktoreak ez badituzte aintzat hartzen:
|
|
2015
|
|
|
Inplizituaren eta esplizituaren arteko mugak, halaber, bikote parekideagoa lortzea zailtzen du, esan bezala; izan ere, inplizituki hartutako erabakiak birplanteatzea askoz zailagoa da eta horrek generoan oinarrituriko rolen banaketa errazten du. Hau da, errazagoa gertatzen da gizartean indarrean
|
dauden
genero rolak bikotearen dinamikan islatzea negoziatzen ez diren gaietan, negoziatzen direnetan baino.
|
|
|
«apaiz zaharrak» edo «Strauss Kahn». Hala ere, zehaztu beharra
|
dago
genero marka gabeko bezeroen aipamenak ere egiten direla: «enpresariak», «politikoak», «bankutako zenbait putre», baina gizartean postu horiek betetzen dituzten pertsonak gizonezkoak izan ohi dira, eta, beraz, gizarteko ohiko joerek eta publikoak barneratuta dituen kodeek bezeroak gizonezkoak direla eta emakumeen paperetik ari direla ondorioztatzera garamatzate.
|
|
2017
|
|
|
Esaterako, hizkuntza sarritan arkaiko samarra gertatzen zen, sasoiko garbizalekeria tarteko, orduko itzultzaileen jitea eta idiosinkrasiaren eraginez. Aldi hartan ez zeukan indar modurik hizkuntza inklusiboak, genero arlokoak zehazki, eta hori ez zen benetan ezelango arazo, ez
|
zegoelako
generoaren inguruko ardurarik ez sentiberatasunik.
|
|
|
Emakume gidariekiko
|
dauden
genero estereotipoak agerian geratu dira egindako elkarrizketen bitartez. Izan ere, elkarrizketatutako hamar emakumeetatik seik diotenez, erabiltzaileen partetik edo haien iritziz, emakumeek lanbidea beste
|
|
2020
|
|
|
materiala moldatzeko zailtasunak daude; familiekin gaia lantzea zaila izaten da, eta gorputzaren lanketa oso exkaxa da. Haur Hezkuntzan hutsune handia
|
dago
generoaren inguruan egiten den lanketari dagokionez, da Puigvertek egiten duen salaketa: genero aldagaia kontuan hartzen ez delako, Haur Hezkuntzan ematen diren erasoak zilegitasun osoz hartzen dira (Elorzak eta Francisco, 2011).
|
|
|
Berdintasunaren aldeko estrategia abiarazten du, aniztasuna bigarren maila batean kokatuz. Lan honek agerian utzi du oraindik hainbat erronka
|
daudela
genero perspektiba txertatzen duen hezkuntza eredu bat bermatzeko eta berdintasuna lortzeko bide luzea geratzen dela aurretik.
|
|
2023
|
|
|
Lehenik, balio kontra hegemoniko eta askatzaileak gidaturiko ikasketa politiko liskartsuak genero menderakuntzari lotutako moldeak birsortzen dituen jakitea eta, hala bada, erreprodukzio hori zer mekanismoren bitartez gauzatzen den zehaztea. Eta, bigarrenik, Euskal Herrikoak bezalako ziklo politikoen aldaketa uneek agentzia feministak sortzeko aukerak ireki ditzaketen ala ez aztertzea, hau da, esparru politikoan naturalizaturik
|
dagoen
genero ordena zalantzan jarri eta hura eraldatzeko estrategiak garatuko lituzketen agentziak.
|
|
|
Horretaz gain, zaintzaren alderdi negatiboak zaintzaileek jasaten duten gainkarga eta estresarekin daude lotuta (Aguiar et al., 2011). Gainera, azpimarratu beharra
|
dago
genero, klase eta jatorriari lotutako ezberdintasunetan eta arrakala sozialetan oinarritzen direla mendekotasun eta zaintzaren ardurak gure gizartean (Batthyany et al., 2013; Ravenswood eta Harris, 2016).
|