|
2000
|
|
|
Gaur egun onartu egiten da ezenekonomia nazionalaren desoreka handi horiek, langabezia eta inflazioa? ez
|
dagozkiela
faktore monetario hutsei. Nahiz eta hemen ez ukitu arazo horiek, ikus Schmitt (1984,1996).
|
|
|
Urtaroei
|
dagozkien
faktoreak: irratibidea da audientzia indizearen aldaketa edo gorabehera gehien ikusten deneko hedabidea (Zufia, 1990, 213).
|
|
|
Egia esan, iragarki sailkatuen arloan Internetek izan dezakeen eragin handiak ondoeza zabaldu du egunkari" klasikoen" arduradun ekonomikoen artean. Bernardo Daz Nostyk adierazten duenez,
|
Badago
faktore ekonomiko garrantzitsu bat komunikabide inprimatuak Interneterantz bultzatzeko. Sarean ez badaude, prentsaren berezko negozioak direnak —iragarki sailkatuak, publizitate lokala, e.a.— beste batzuen esku geldi daitezke.
|
|
2001
|
|
|
Osasuna. Puntu horretan
|
dago
faktore garrantzitsua, egoera txarrean dagoen esnea mikroorganismo patogenoek edo haien toxinek eragindako gaixotasun zoonosikoak transmititzeko bidea izan baitaiteke. Behiak edo jezteko makinak eta esnea manipulatzen duten pertsonak dira kutsadura iturri nagusia.
|
|
2002
|
|
|
Alde batetik, testuliburuak egin baino lehen, garrantzizkoagoa izango litzateke terminologia finkatzea osasun hiztegi batean. Beste aldetik,
|
badago
faktore bat testugintza aurreraez eramatekoa, testuak egiteko irakasleok ditugun zailtasunek adierazten dutena, hain zuzen.
|
|
|
Txosten horren arabera, munduko merkataritza elektronikoa %68 hazi zen 2000 eta 2001 bitartean, ezegonkortasun politikoa eta arazo ekonomikoak gorabehera. Aurten bilioi bat dolar lortzea espero da, baina dena hazkunde horren atzean
|
dauden
faktoreen eta haien motorren araberakoa izango da, eskualde eta herrialde bakoitzean aldatuko baitira. Halaber, aholkulariak nabarmendu du internautak asko dibertsifikatu direla, Sarearen hasierak ez bezala.
|
|
2003
|
|
|
Ildo beretik, garraioaren ingurumenaren gaineko ondorio eta ondoriosozial ez monetagarriak ere alde batera geratuko dira, kanpokotasun gisahartzen baitituzte (hots, sistema ekonomikoari edo truke balioen unibertsoari ez
|
dagozkion
faktore gisa).
|
|
|
Urak berotzea Egia esan, koralezko arrezifeak hondatzearen eragile nagusia urak berotzea da. “Prozesu horren guztiaren azpian
|
dagoen
faktore nagusia klima aldaketa da. Uraren tenperatura gradu batetik gora igotzen denean, koralek erreakzionatu egiten dute, eta zuriak bihurtzen dira, kolorea eman eta elikatzen dituzten algak kanporatuz.
|
|
|
Biologiaren iragana, oraina eta etorkizuna ezagutzeko ibilaldia da, eta Vevey ren (Nestlé Suitza Fundazioa) Elikaduraren Museoak diseinatu du, eta bioteknologiaren hedapena eta ingeniaritza genetikoaren aukerak ezagutarazi nahi ditu elikaduraren arloan. Bioteknologiaren egungo egoera aurkezten du erakusketak, mikroorganismoen, landareen eta etxeko animalien adibide zehatzekin, eta aurrerapen zientifikoak eta jokoan
|
dauden
faktore historikoak hobeto ulertzen lagundu nahi du. Nekazaritza ardatz nagusitzat hartuta, “Geneak eta Elikadura” sailak zenbait atal nabarmentzen ditu, hala nola elikadurarako balio duten landareen hautaketa, geneen hizkuntza, genetika eta DNA.
|
|
2004
|
|
|
Hiztunaren gaitasun komunikatiboaren jatorrian
|
dauden
faktoreek gizartearen eta gizakiaren barren barrenerainoko bidea eginarazi digute oraindik orain. Hizkuntzaren zainak erraietaraino sartzen zaizkigu, garenaren eta ez garenaren salatari528 Hizkuntza batean edo bestean dugun mintzoaren izaerak geure sozializazioaren eta biografiaren argazki sotila egiten digu, gure baimenik eskatu gabe.
|
|
|
Hutsegite horren aurrean, azalpen makroekonomikoek adierazitako kausak (eskariaren gutxiegizko maila, alokairu errealek behera egiteko aurkezten dutenzurruntasuna, lan merkatuaren malgutasunik eza) ez dira nahikoa gure gizarteetanmetatzen den desenplegu guztia azaltzeko. Horrek, azalpenak beste nonbait aurkitzera eramaten gaitu, eta, badirudi, gure ekonomietako arazo larrienen (langabeziaeuren artean) azpian
|
dauden
faktore inportanteenak ez direla makroekonomikoak, gizartearen egitura instituzionalari loturikoak baizik3 Horrek, zientzia ekonomikoari gizarte osoaren onerako izango diren aldaketa instituzionalak proposatzeaeskatzen dio.
|
|
|
Normalean, gradu altua" sukaldeetan eta berogailuetan erabiltzen den errekuntzari, zigarroen keari" eta kaleetan gertatzen den “kanpoko auto trafikoari” erantzuten dio. Ikerketa AMICS (Asthma Multicentre Infants Cohort Study) proiektuaren parte da, eta haurren eta haien amen artean asma
|
egotearen
faktoreak ikertzen ditu.
|
|
2005
|
|
|
ARGIA sortu zenetik euskara zenbat aldatu da? Azterketa soziologiko batek zenbaki asko erabili lituzke, konparaketa ugari egin, orduan ez
|
zeuden
faktore berriak kontuan izan… Azterketa linguistiko batek kalitateari begiratuko lioke eta orduko eta gaurko euskaren artean dauden desberdintasunak, luiziak eta mailak begiratuko lituzke, batua baino lehenagoko eta ondorengo euskaren arteko erkaketa egin, euskalkien osasunaz hausnartu...
|
|
|
Irungo eta Hondarribiko alardeetan azken urte hauetan izan diren gertaerak aztertu eta gai honen inguruan gogoeta egitea eta auzia azaltzeko
|
dauden
faktore eta arrazoi sakonak ikertzea eta plazaratzea helburu dituen liburu hau hainbat egilek idatzitako artikuluez osatua dago. Gaia lantzeko hainbat ikuspegi hartu dituzte kontuan, hala nola antropologia, historia, soziologia, zuzenbidea eta komunikabideen tratamendua, adibidez.
|
|
2006
|
|
|
Udako tenperatura altuek, hezetasun faltak eta haizeak basoetako suteak eragiten dituzte. Baina sugarrak ez
|
daude
faktore naturalen mende soilik. Ingurumen Ministerioak egiten dituen estatistiken arabera, suaren %90 gizakiaren esku dago, nahita edo axolagabekeriaz.
|
|
|
Paziente tipoak larruazalaren elastikotasun ona izan luke, 35 eta 55 urte bitarteko adina, fotozahartze arin edo moderatuarekin, eta koagulazio arazorik edo aurpegiko patologiarik gabe. Baina, baldintza fisiko horiek betetzeaz gain, espezialista guztiak ados
|
daude
faktore psikologikoaren garrantzia adieraztearekin, paziente batek ez baitu kirurgiara jo behar gatazka emozional bat konpondu nahian. Ebakuntza horietan, oso garrantzitsua da zirujauek kirurgiaren emaitzei eta ondorioei buruzko informazio xehatua ematea, itxaropen faltsuak saihesteko, eta emaitzak bat etortzea kontsultara joatean pazienteak zuen ideiarekin.
|
|
|
Motibo ugari dira hautu horren atzean; fenomeno sozial gehienetan bezala, honetan ere ez
|
dago
faktore eragile bakarra. Beharbada faktore nagusi batzuk aurkituko ditugu, baina betiere beste faktoreekin elkarreragin harreman batean.
|
|
2007
|
|
|
Atlantikoaren ipar ekialdea, Baltikoa, Mediterraneoa eta Itsaso Beltza. Ikertzaileek eredu kontzeptualak diseinatu dituzte jokoan
|
dauden
faktore ekonomiko eta sozialak, eragiten duten ingurumen presioa eta eragiten duten ekosistemen egoera lotzeko. Eredu estatistikoen eta agertokien simulazioen bidez, eta kasu bakoitzeko diagnostikotik abiatuta, epe luzeko ondorioei buruzko iragarpenak egin dituzte, egungo joerak jarraitzen badu, eta lau kasu horietan eredu politiko ekonomiko desberdinak daude, elkarren arteko mendekotasunaren eta kontsumoaren bilakaeraren arabera.
|
|
|
Robinsonek azaldu du ikertzaileak kontu handiz ibili zirela logotipoaren publizitate elementu osagarriak ez sartzeko, hala nola Happy Meals ezagunen ontziak edo Ronald McDonald’s pailazoaren irudia. «Marka bakartuaren efektua bakarrik aztertu nahi genuen, baina ziur
|
nago
faktore gehigarri horiek gehituta haurrei are gehiago gustatuko litzaiekeela janaria». Gehiegizko publizitatea?
|
|
2008
|
|
|
Gure ikerketak eragindakoa ote zen, ba? Natura ikertzeak berak manipulazioa dakar derrigorrez; gu bertan
|
egotea
faktore berria zen, ez naturala. Baina orduan, nola hurbildu izaki biziengana?
|
|
|
Ikertzaileek ikertu nahi dute zergatik gertatzen den modu horretan giza garapena. Horrez gain, azaldu nahi dute zergatik diren besteengandik desberdinak gizabanako batzuk, eta, ondorioz, azaltzen saiatzen dira gizabanakoaren garapenean gertatzen diren aldaketa normatiboak (aldaketa horien sustraian
|
dauden
faktoreak, zerk sortzen eta zuzentzen dituen aldaketa horiek).
|
|
|
Petrolio gordinaren prezio altuak haren kontroletik kanpo
|
dauden
faktoreen ondorio direla esan du.
|
|
|
Hala erabaki dute karteleko kide diren herrialdeek gaur Vienan egin duten bileran. LPEEko arduradunek esan dute azken asteetan lortu diren “urre beltzaren” prezio altuak haien kontroletik kanpo
|
dauden
faktoreen ondorio direla. Aurreikusi bezala, OPEPek entzungor egin dio Washingtonek atzo egindako deiari.
|
|
|
Txosten horrek, “Hondamendiak berriz aztertzea” izenekoak, adierazten du “giza faktoreak bihurtzen duela muturreko fenomeno natural baten eragina, hala nola zikloi batena, magnitude hondamendi humanitario”. Hori dela eta, gobernuei eta emaileei eskatzen die lehenbailehen jarduteko, arriskuak murrizteko neurriak sortuz eta azpian
|
dauden
faktoreei aurre eginez, hala nola pobreziari eta diskriminazioari, milioika pertsona uzten baitituzte hondamendien aurrean egoera oso ahulean. “Cachemiraren lurrikarak 75.000 pertsona hil zituen 2005ean, 1995ean Japoniak astindu zuen lurrikarak (intentsitate berekoak) eragindako heriotzen kopurua baino 12 aldiz handiagoa”, dio Asiako hegoaldeko GKEko zuzendari Ashvin Dayalek.
|
|
2009
|
|
|
|
Badago
faktore bat asko interesatzen zaidana eta neurtezina dena: zer puntutara arte gara entzundako soinuak gogoratzeko gai?
|
|
|
Giza adimenak indar handia dauka baina sarritan gugandik at
|
dauden
faktoreak benetan erabakigarriak dira.
|
|
|
Giza adimenak indar handia dauka baina sarritan gugandik at
|
dauden
faktoreak benetan erabakigarriak dira.
|
|
|
Azalaren erresistentzia, forma edo kolorea funtsezkoak dira patogenorik gabeko elikagaiak bermatzeko. Hegaztiei berez
|
dagozkien
faktoreen arabera haustea edo ez, hala nola, adinaren, elikaduraren edo animaliaren gaixotasunen arabera. Faktore horiek erabakiko dute oskola mehea izatea edo haustura erraztuko duten akatsak izatea.
|
|
|
Baliabide horietako batzuk Unibertsitate Gida CONSUMER eroski ren eskutik, benetako erreferente bihurtu dira ikasleentzat; bertan, modu antolatuan eta informazio zehatzarekin, gure herrialdeko unibertsitate sisteman eskaintzen diren titulazio guztien bilduma osoa aurki dezakete. Baloratu beharreko faktoreak Hain aukera garrantzitsu eta erabakigarria izanik, beharrezkoa da ikasleek, unibertsitateko karrera bat aukeratzeko orduan, titulazio bakoitzari zuzenean edo zeharka
|
dagozkion
faktore guztiak baloratzea: Bokazioa edo interes pertsonala gaitasunen benetako balorazioarekin lotu behar da beti.
|
|
|
Guztiz ezohikoa da bat baino gehiago sartzea. Eta horrek bere esku ez
|
dauden
faktoreen menpe uzten du: epaileen hutsegiteen, edota aurkarien esku, defentsan ezin hobeto aritu arren logika hutsa baita tartean behin golen bat jasotzea, aurkarien merituagatik.
|
|
|
Dena den,
|
badago
faktore bat hipotekaren bat dutenek kontuan hartu beharrekoa. Mailegu batzuek zoru klausulak dituzte, gutxieneko mugak alegia.
|
|
|
Haurrek asko sumatzen dituzte ingurumenean
|
dauden
faktore kutsatzaileak, jaio aurretik zein ostean. Besteak beste, larruazalaren bidez eragileak xurgatzen dituzte, eta umeen gorputzak ez ditu helduenak bezain ondo atzematen eragile horiek, gorputzetik bota ahal izateko.
|
|
|
Hori dela eta, agintariek klima aldaketak eragindako errefuxiatuei harrera egin eta gutxieneko bizi baldintzak bermatzeko neurriak hartu beharrean izango direla azaldu zuen Swingek. Asian, besteak beste, ingurumenarekin harremanetan
|
dauden
faktoreengatik milaka lagunek euren etxebizitzak utzi behar izan dituzte, zenbaitetan beste herrialdeetara emigratuz.
|
|
|
Ez daukagu motiborik uste izateko autonomia aurreratu batekin euskararekiko urrun daudenak independentziagatik bat batean euskaltzaletuko direnik. Euskararen etorkizuneko hazkundearen tamaina ez
|
dago
faktore horien esku. Ez politika ez legeria dira ahalguztidunak, eta hizkuntza prozesu sozialak hamaika faktoreren eraginpean dauden prozesu konplexuak dira, hemen eta bazter guztietan.
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez, nortasun politikoa lurraldetasunaren elementuak gerora eraginkortasunez nazionalizatuko dituen erresistentzia ezaugarri etniko eta politikoez osatuta
|
dauden
faktoreen ondorio da. Luzaroan Foruak, usadioari lotuta zeuden organizazio sozial eta politikorako arauak?
|
|
2010
|
|
|
Ingurumenari eta bizimoduari lotuta
|
dauden
faktoreek eragina dute funtzio kognitiboetan: dietaren kalitateak, ariketa maiz egiteak, gizarte harreman osasungarriek, buru estimulazio goiztiar eta adinean jarraituak.
|
|
|
Aldarrikapen honen oinarrian datzan ideia zera da: praktika diskurtsibo edo linguistikoak definitzen dituzten ezaugarriak eta ezaugarri horien garapena, estuki loturik
|
daude
faktore materialekin. Horrela, testuen ezaugarriak, zenbait formazio> egindako berariazko eta borondatezko hautuen araberakoak dira, euren joko eta helburuen arabera egin ere (Foucault-en formation discursive nozioa, 1969).
|
|
|
Ez dugu uste, baina galdera beste modu batera eginez gero, hobeto erantzun dakioke:
|
badago
faktore orientatzailerik izenordainen aldaketa eta aditzen uztarketa zedarritzeko. Galdera gakoa zera da:
|
|
|
Bilakaera diferente horren oinarrian
|
dauden
faktoreen azterketa seriorik egin gabe dago, dakidan neurrian: bistan da giza baliabide berriak hartzeko aukera diferentea, gurasoen konfigurazio soziokultural desberdina eta irakasle erdaldunak IRALE bidez (irakastordu barnean) euskalduntzeko ikastetxe pribatuek izan duten aukera mugatuagoa tartean egongo direla.
|
|
|
Enpresa bakoitzari
|
dagozkion
faktoreak
|
|
|
Egon
|
badaude
faktore batzuk, desindustrializazio prozesuaren osagai moduan ikusten direnak, baina ez dutenak eragin ezkorra ekonomian, oro har, ezta industriaren beraren gaitasunean ere. Adibidez, industrien neurriaren txikitzea outsourcing edo azpikontratuen bitartez (Pitelis eta Antonakis, 2003).
|
|
|
Gizonen kasuan, dieta, gorputzarekin pozik ez egotea eta pertsonen arteko sentikortasuna elikatze eredu ez osasungarrien arrisku handiagoarekin lotuta zeuden. Gizonetan
|
dauden
faktore horiek populazio klinikoen antzekoak dira. Gainera, gizonak gizarte kritikaren aurrean sentikorragoak dira biztanleria orokorreko gizonak baino, eta, beraz, “seguru asko, argaltasunaren eta gorputza gurtzearen gizarte arauekiko sentikorragoak dira”.
|
|
2011
|
|
|
Odolean
|
dauden
faktore batzuek neuronen sorkuntza areagotzeko edo moteltzeko gaitasuna dutela frogatu dute. Standford Unibertsitean egin dute ikerketa, saguekin, eta, odolak neurogenesian eragiten duela erakusteaz gain, prozesua moteltzen duen faktore bat ere identifikatu dute.
|
|
|
Odolean
|
dauden
faktore batzuek neuronen sorkuntza areagotzeko edo moteltzeko gaitasuna dutela frogatu dute. Standford Unibertsitean egin dute ikerketa, saguekin, eta, odolak neurogenesian eragiten duela erakusteaz gain, prozesua moteltzen duen faktore bat ere identifikatu dute.
|
|
|
Hitz horiekin bai, argi geratu da, zerbait pertsonala du hainbatekin, edo hainbatek berekin. Pelikulatik at
|
dauden
faktoreek eraginda epaitzen al dituzte Medemen filmak. Berak argi du:
|
|
|
Teoria jakin baten azalpen indarra ez datza, gure iritzian, gertakari historikoen jatorrian
|
dauden
faktore zio guztiak banaka banaka aletzean eta baloratzean. Jakina, faktore horien guztien presentzia aintzat hartzea behar beharrezkoa izango da.
|
|
|
hobetsiko genuke geure aldetik. Hizkuntz heriotzaren edo erailketaren gibelean
|
dauden
faktoreak asko eta askotarikoak direla onetsita, tokian tokiko behaketa enpirikoa aintzat hartuta, erantsiko genuke estatu etnozidaren hizkuntza politika sistematikoa dela etnozidioaren arduraduna. Orobat, zehaztuko genuke, betiere kasuistikaren aniztasuna ukatu gabe, estatuaren zulo beltzak erakarri eta irensten dituela bere orbitan dabiltzan burujabetasunik gabeko hiztun herriak, nahiz eta globalizazioaren aro honetan estatuaz gaindiko indarrak ere badauden etnozidiorako joeren epizentroa bikoiztuz.
|
|
|
Millon eta Millon ek (1974) nerbio sistema sinpatikoaren nagusitasun funtzionala aipatzen dute nahaste honen oinarrian
|
dagoen
faktore biologiko moduan. Hau da, pertsonaren gehiegizko sentikortasuna egongo litzateke kanpoko munduarekiko apatiaren edo interes gabeziaren sustraian.
|
|
|
Telebista bat erostea ez zeregin erraza da Izan ere, ez
|
dago
faktore bakar bat eredu bat edo bestea hautatzeko, eta, azkenean, prezio horrek ezaugarri berriek baino pisu handiagoa du balantzan. 2011n, segmentu horretan aurkeztutako berrikuntzak batez ere LCD pantailak, panel finagoetan irudi kalitate hobea erakusten dutenak, eta telebistatik Internetera sartzeko aukera ematen dutenak.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, hemen badira hainbat faktore kontuan edukitzeko. horiek guztiek ikuspegi zabalago bat izatera behartzen gaituzte, globalizazioak, kanpoko inputek, gizarte ereduak... daukaten eragina kontuan izatera, hain zuzen ere. kontziente izan behar dugu adin tarte horretan zailtasunak bereziki zailak direla (zilegi bazaigu horrela esatea); gure esku ez
|
dauden
faktoreak sartzen direlako tartean.
|
|
|
Gure hondakinen ibilbide osoa eta giza populazioetan duten eragina ezagutzea ezinezkoa da normalean, tartean
|
dauden
faktoreengatik eta faktore horiek kudeatzeko dugun ezgaitasunagatik. Hala ere, badira lagungarri izan daitezkeen izaki bizidun batzuk:
|
|
|
– Gizabanakoaren mende
|
dauden
faktoreak. Pazienteak laguntza eskatzeko garaian eragina duen faktoreetako bat sintomen intentsitatea da (adibidez, min handia izatea), eta beste faktore bat bere ustez sintomek duten larritasuna. Era berean, gehiago kontsultatzen du arazo psikikoak edo sozialak gaineratzen bazaizkio:
|
|
|
Ezagutzen diren eta ezagutu berri diren substantzietarako dosi seguru bat ezartzen bada ere,
|
badaude
faktore asko efektu kaltegarriak izateko dosia baldintzatzen dutenak. Haien artean substantzia toxikoen arteko konbinazioek eta efektu sinergiko posibleek berebiziko garrantzia izan dezakete.
|
|
|
ingurune lagungarri bat eta denbora. Izan ere, ugaltzeko aldeko inguruneari dagokionez,
|
badaude
faktore erabakigarri asko:
|
|
|
Kontzeptu horiek oso garrantzitsuak dira literatur sistemaren barnean gertatzen diren hierarkizazio prozesuak ulertzeko, bai eta literaturaren beraren garapena ulertzeko ere (izan ere, erdiguneen eta periferien artean sortzen diren indar harremanek eragiten dute literaturaren garapena). Horrela, une jakin batean periferian
|
zegoen
faktorea, idazlea, lana, literatur generoa..., erdigunera igaro daiteke beste une batean, eta alderantziz.
|
|
|
Guztira, 8.833 gidari zigortu zituzten ezarritako abiadura muga gainditzeagatik. Trafiko Zuzendaritza Nagusiak gogorarazi zuen abiadura dela bideko irteeren atzean
|
dagoen
faktore konkurrenteetako bat, bigarren mailako errepideetan %32 den istripu mota bat. Arauz kontrako aurrerapenek ere eragin zituzten maniobra hori behar ez bezala egiteagatik jarritako 333 salaketak, eta, askotan, talka frontalak eragiten dituzte.
|
|
|
Prebalentziari dagokionez, txakurren hipertentsioak adineko txakurren %10i eragiten dio, Ignacio Arijak, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko albaitari eta irakasleak, dioenez. Ez
|
dago
faktore genetikoen mende, baina beste alderdi batzuek, hala nola txakurraren gehiegizko pisuak, eragina izan dezakete animalia batek gaitz hori izatean. Aitor Llamas albaitariaren arabera," susmoa da nolabaiteko erlazioa egon daitekeela txakurren obesitatearen eta hipertentsioaren artean, baina ez dago horri buruzko ikerketa zientifikorik ondorio hori %100ean bermatzen duenik".
|
|
2013
|
|
|
Orduan, hizkuntzen prestigioak izan dezake garrantzia? Bai, baina beti
|
dago
faktore bat baino gehiago. Egoera pertsonala, adibidez.
|
|
|
Elikagaiekiko hipersentiberatasun ez alergikoa edo elikadura arloko intolerantziak, digestioari edo metabolismoari
|
dagozkion
faktoreek eragiten dituztenak; esaterako, laktosarekiko edo fruktosarekiko intolerantziak: entzima gabezia bat izaten da, eta horrek eragotzi egiten du azukre horiek digeritzea.
|
|
|
Gertatzen den dena da hobeto, askoz hobeto. Beti
|
dago
faktore bat gure alde: abentura.
|
|
|
Hainbat arrazoi izan daitezke. Zuntzez ez
|
dago
faktore fisikoengatiko eraginkortasunik, baina baldintzak ia 100 «megako» zabalerak jasotzeko prest dagoenaren araberakoak izango dira. Ekipo zahar batzuek ez dute sare txartelik abiadura handietarako gaituta, edo bideratzaileak ez du abiadura handietarako egokigailurik.
|
|
|
Bizi estilo osasungarri bati esker, minbiziak eragindako heriotzen bi heren saihets daitezke. Bularreko minbizia prebenitzeko hamar aholku dietetiko Nutrizioaren eta Dietetikaren Akademiak dieta zure kontrolpean
|
dagoen
faktorerik garrantzitsuenetakoa dela uste du [para prevenir el cáncer]». AICR eta Minbizia Ikertzeko Munduko Funtserako, bularreko minbizia prebenitzen duen dieta batek honako hamar gomendio hauek hartu behar ditu kontuan:
|
|
|
" Erabilera lortu daiteke, momentu baten, estimulu batzuekin. Baina maila neurologikoan gorago
|
dauden
faktoreak ikutzen ez baditugu, erabilera lortzeko jarri ditugun baliabideak kentzean jausi egingo da berriro erabilera. Lortu behar duguna da bere barruko nahi bat izatea".
|
|
2014
|
|
|
Adibide modura azalduta, hauxe litzateke: gastu unitate gisa konketaren txorrotari
|
dagokion
faktorearen balioa hartzen bada (gastua: 0,10 l/ s= 1 unitate), orduan bainuontzi handi bati dagokion faktorearen balioa (gastua:
|
|
|
gastu unitate gisa konketaren txorrotari dagokion faktorearen balioa hartzen bada (gastua: 0,10 l/ s= 1 unitate), orduan bainuontzi handi bati
|
dagokion
faktorearen balioa (gastua: 0,30 l/ s= 3 unitate) hau izango da:
|
|
|
Ikertzaileek ikertu nahi dute giza garapena zergatik gertatzen den modu horretan. Horrez gain, azaldu nahi dute gizabanako batzuk zergatik diren besteengandik desberdinak, eta, ondorioz, gizabanakoaren garapenean gertatzen diren aldaketa normatiboak azaltzen saiatzen dira (aldaketa horien sustraian
|
dauden
faktoreak, zerk sortzen eta zuzentzen dituen aldaketa horiek).
|
|
|
Nahiz eta etapa intelektualen ordena finkoa edo aldaezina dela pentsatu, onartu zuen desberdintasun indibidual handiak daudela umeak estadio partikularrera zer adinetan sartzen edo amaitzen diren erreparatuz gero. Benetan konbentzituta
|
zegoen
faktore kulturalek eta ingurune izaerako beste batzuek garapen intelektualaren erritmoa bizkortzen edo atzeratzen dutela.
|
|
|
Neskak bere burua linboan sentitzen du, eta ez daki bizirik ala hilik dagoen. Perfekzioa izan ohi zuen helburu, baina eskolan edo etxean baziren bere mende ez
|
zeuden
faktore batzuk perfekzio hori lortzeko. Halako batean, aurkituko du beste inoren mende ez dagoen zerbait:
|
|
|
2 Lurreko gune batzuetan dentsitatea handia da eta beste batzuetan txikia, hainbat faktoreren eraginez biztanleria erakarri edo urruntzen dutelako. Hori zehazteko, antola itzazue maparen barrenean idatzita
|
dauden
faktoreak edo ezaugarriak taula barruan, dagokien zutabean. Ondoren, sailkatu adierazitako faktoreak kategoriaka taula edo eskema batean, aurreko unitatean ikasi zenuten modura.
|
|
|
Energia ez
|
dago
faktore bakar baten mende: batzuetan, abiadura izaten da energian eragina duen faktorea; beste zenbaitetan, berriz, altuera, edo substantzia mota, edo delako gorputzaren tenperatura.
|
|
2015
|
|
|
Dena den, baliagarria litzateke balizko eskala osoago bat osatzerako orduan hemen
|
dauden
faktore berri hauek guztiak kontuan hartzea, beste eskalek ez baitituzte kontuan hartzen.
|
|
|
Eta bukatzeko, ekaitz bortitzen eragina nabarmena da; lurzorutik erauzi izan dituzte algak. Ez
|
dago
faktore bakarra, beraz, askoren arteko elkar eraginaren emaitza da egoera. Zorionez, alga bilatzaileen jardunak ez du eraginik izan haiengan.Algek estresa daukate«Estresa» daukate algek.
|
|
|
Ba al
|
dago
faktore ekonomikorik gizentasun tasetan?
|
|
|
Adituon ustez, ez
|
dago
faktore bakar bat ere bere hartan nahikoa denik
|
|
|
Lehen aldiz, era independientean, Austinek (1952) eta Changek (1951) deskribatu zuten. Prozesuitzulgarria da, espermatozoideari lotuta
|
dauden
faktoreen desagerpenarekin hasten dena. Faktore hauekplasma seminaletik eratorriak dira eta kapazitazioa bukatutzat ematen da espermatozoidea, obuluarenZona Pelluzida ren estimuluei erantzuteko gai denean.
|
|
|
Eta ikerketa hauekgauzatzeko metodologia guztien artean desberdintasun handiak egon arren, denak oinarrikontzeptual berberaren arabera garatu dira. Lehen pausoa ezegonkortasunen inbentario izangoda, modu desberdinetan lortu daitekeena (Crozier, M.J. 2005; Jaiswal eta van Westen, 2009), bigarrena ezegonkortasunekin zuzenean, edo zeharka, erlazionatuta
|
dauden
faktore geologikogeomofologikoak identifikatzea, eta hirugarrenik faktore bakoitzaren ezegonkortasunerakoekarpen erlatiboa ezartzea (Suzen, 2003). Horrela, faktore horien presentzia edo absentziarenarabera lurraldea hegaletako ezegonkortasunerako joera maila desberdinetan klasifikatu daiteke.
|
|
|
Ez dakit nik egina dagoen udalerri hauetan berez ume gehiago edo gutxiagojaiotzen diren, eta jaiotzen direnak familia euskaldunetan edo besteetan jaiotzen diren; aztertubeharra dago jendearen fluxua, etorri eta joaten direnak, ez bakarrik etxebizitza berrietara kanpotiketortzen direnak, horiek noski, faktore argi bat da hor dagoena, baina baita ere jendearen ohiturakaldatzearen poderioz. Adibidez, eta honi buruzko estatistikarik ez dut ezagutzen, bikoteak geroz etaurrutiago bilatzen ditugula nahiko errealitate argia dela uste dut, eta
|
badaude
faktore demografikogarrantzitsuak. Duela 60 urte herri txiki hauetan bikote gehienak 10 kilometroko bueltako jendearekin osatuko ziren, beraz euskaldunak; orain ez da hain arraroa urrutiagoko bikoteak etortzea, etahorietako batzuk ez dira euskaldunak izango.
|
|
|
Ikerlan honetan jorraturiko informazioa aintzat hartuz ondoriozta genezake elkarrizketaturiko emakume preso ohientzat espetxean praktika motorrek zeresan handia izan zutela. Ariketa fisikoak presoen bizi kalitatearen zenbait alderditan sortzen zituen onuren hautematea agerikoa da, batez ere arlo pertsonalean jorraturiko bizi kalitateari
|
dagozkion
faktoreen pertzepzioan. Jarduera fisikoak, besteak beste, hiru rol bete ditu emakume presoen esanetan:
|
|
|
Trantsizioa bizi urtearen inguruan hasten da, baina garapenaren eta ikaskuntzaren mende
|
dago
faktore kronologikoen mende baino gehiago.
|
|
|
Horregatik, medikuen kolektiboak kontzientzia hartzen saiatzen dira egunero ariketa fisikoa egitearen garrantzia. «Prebentzioa funtsezkoa da», dio Leandro Plaza doktoreak, Espainiako Bihotzaren Fundazioko lehendakariak. «Arreta berezia jarri behar da ––arrisku kardiobaskularreko faktoreen kontrolean, eta sedentarismoa eta obesitatea dira, gainera, gure borondatearen mende
|
dauden
faktore aipagarrienetako batzuk». Zergatik funtzionatzen du kirolak medikuntza gisa?
|
|
2016
|
|
|
" Demagun bizi garela langabezia handia duen auzo batean; nahiz eta guk lan on bat izan, eragina izango du gure osasunean. Frogatuta dago interakzio bat
|
dagoela
faktore indibidual eta kontestualen artean".
|
|
|
gero, taulan
|
dauden
faktoreen artean zuen
|
|
|
Juduak beraz, talde erlijioso bat baino, herri bat diren ideia sortzeko, erlijiotik harago
|
dauden
faktoreen beharra dago. Juduen kasuan hiru izan dira nagusiak:
|
|
|
Azkenik,
|
bazegoen
faktore bat besteak baino baliagarriagoa suertatu zena: entitate nazional bat osatzen zutela zentzu etniko eta erlijiosoan.
|
|
|
Ondo ezagunak diren, kontrola daitezkeen, eta enpresaren barruan
|
dauden
faktoreak dira. Besteak beste:
|
|
|
Adituon ustez, ez
|
dago
faktore bakar bat ere bere hartan nahikoa denik komunitate baten hizkuntza ebaluatzeko. Bederatzi faktore horiek, elkarreraginean, giltza izan daitezke hizkuntza baten iraupena iragartzeko, gizartean duen funtzioa zehazteko eta iraun dezan edo biziberritu dadin hartu beharreko neurriak erabakitzeko.
|
|
|
Hernan Piñera Oporretara joaten denean, espero du dena perfektua izatea: hegazkinak bere orduan aireratzen diren hegazkinak, maletak helmuga berera iristen dira eta ez dira galtzen bidean, hoteleko gelak, argazkiek erakusten zutenarekin bat datozenak… Baina hainbeste faktore dira jokoan
|
dauden
faktoreak, batzuetan zerbait gaizki ateratzea saihestezina. 2014ko Aste Santuan, adibidez, 415.000 bidaiarik baino gehiagok atzerapenak eta ezeztapenak jasan zituzten, eta erreklamazio horien balioa 1,8 milioi eurora iritsi zen.
|
|
|
Ekintza horien helburua da arrisku biologikoak (salmonellaren intoxikazioak edo jakietan euliak agertzea) saihestea; arrisku fisikoak (adibidez, istripu bidez gehitzen diren gorputz arrotzak) edo arrisku kimikoak saihestea (adibidez, fruta eta barazkietan pestizidak egotea edo substantzia toxikoak agertzea, adibidez, frijitze prozesuen ondorioz). Arreta berezia jarriko zaie hainbat puntu eta prozedurei, hala nola instalazioei, elikagaien jatorriari, manipulazioei, elikagaien biltegiratzeari eta azalpenari eta hondakinei, askotan ahaztuta
|
dagoen
faktore garrantzitsu bati. Horren guztiaren helburua da elikagaiak kaltegabeak izatea kontsumitzailearentzat.
|
|
2017
|
|
|
Eta gizarte (nazional) batean bizitzeko estatusik ez daukan hizkuntza batek nola erakarriko ditu gure gazteak euskarara? Erakarpenaz asko hitz egiten da gazteen eta euskararen arteko harreman hauskorra dela-eta, baina erakarpenaren oinarrian
|
dauden
faktoreak ez dira aintzat hartzen.
|
|
|
–Adibidez, krisiaren eraginez, orduko lan kostua merkatu egin da, langileen kalterako. Lanari
|
dagokion
faktorea lehiakorrago bihurtu da teknologia faktorearekiko; nolabait esateko, garestiagoa da teknologian inbertitzea. Enpresek horri ere begiratzen diote muntaia katean robotak jarri edo ez erabaki behar dutenean edo beste hainbat erabaki hartu behar dituztenean?.
|
|
|
–irudi bakoitza
|
dagokion
faktorearekin ondo lotu badut.
|
|
|
–irudi bakoitza
|
dagokion
faktorearekin lotu eta
|
|
|
–irudi bakoitza
|
dagokion
faktorearekin ondo lotu
|
|
|
irudi bakoitza
|
dagokion
faktorearekin lotu eta azalpenak eman baditut.
|
|
|
irudi bakoitza
|
dagokion
faktorearekin ondo lotu badut.
|
|
|
Egokitze prozesu horretan, bi berezitasun antzematen zaizkio 70eko eta 80ko hamarkadetako euskarazko rock taldeen mugimenduari, eta bi berezitasunak
|
daude
faktore berari lotuta: hizkuntza da faktore hori.
|
|
|
– Ba, nire ustez ez zaien arrazoirik falta... Onar dezagun gaixotasuna existitzen dela, baina
|
bazauden
faktore gehiago. Ez dun alderdi emozionalaz hitz egiten, eta gaitz guztietan, baina hiesarenean bereziki, zerikusi erabatekoa din.
|
|
2018
|
|
|
Hau da, euskararen erabilera zorizko fenomenoa dela besterik ez dugu esaten. A priori, hiztuna ustekabeko egoera berrian aurkitzen denean ez
|
dago
faktore ezagunik elebidunen hizkuntzen hautua azal dezakeenik. Aztertu ditugun datuetan, behintzat, ehunka udalerrietako erabilera tasetan, ez dugu joera estatistiko egonkorrik aurkitu.
|
|
|
7 Modu askotara sailkatu eta multzokatu dira faktoreak Modu integratu ala isolatuagoan, hiztunaren inguruneari
|
dagozkion
faktoreekin batera, hiztunaren beraren motibazioa, hizkuntza ideologia eta gaitasun objektibo zein subjektiboa dira hiztunaren hizkuntza hautua baldintzatuko duten faktore nagusitako batzuk (Coyos, 2007, 2009; Mart� nez de Luna, 2004). Faktore horiek elkarreraginean artikulatzen dira, noski, eta erabilerak berak ere berrelikatzen ditu aipatu faktoreak.
|
|
|
Hiztunen hizkuntza hautuetan eta, beraz, portaeran eragiten duten faktoreen analisia soziolinguistikan behin eta berriz aztertu den gaia da. Askotarikoak izan daitezke hizkuntza bat ala bestea hautatzeko eragiten duten faktoreak7 Baina,
|
badago
faktore bat, esan bezala, hiztun berriei bereziki eragiten diena: hiztun legitimotzat hautemana izatea eta hautematea nork bere burua.
|