|
2016
|
|
|
«Pertsonaian sakontzen hasi nintzenean, euskal kulturarekin eta artearekin izan zuen garrantziaz konturatu nintzen», dio Urresolak. Frantzian eta Iparraldean sakabanatuta
|
zeuden
euskal errefuxiatuak Saran (Lapurdi) bildu ziren, eta Eresoinka abesbatza sortu zuten. Tartean ziren txistulariak eta dantzariak ere.
|
|
|
Urte gutxi batzuk lehenago, frankismoa kanpoari zerbait ireki zitzaion (Hermet, 1992) eta Frantziarekin harreman politiko eta ekonomikoak garatu zituen. Testuinguru horretan, frantses gobernua Iparraldean kokatuta
|
zeuden
euskal errefuxiatuen aurkako neurri administratiboak hartzen hasi zen, hala nola, bizileku asignazioak, egonaldi debekuak eta kanporaketak. Horrela, 1964ko azaroaren 17an, Frey Barne ministroak ETAko buruzagien aurkako urruntze erabakia hartu zuen; horien artean zeuden Txillardegi, Madariaga, Benito del Valle ala Irigarai.
|
|
|
Esaterako, Madariaga sei hilabeteko kartzela zigorrera kondenatu zuten. Iparraldean
|
zeuden
euskal errefuxiatuen aurkako errepresioa areagotuz joan zen, batik bat 1969an frantses eta espainiar gobernuek lankidetza hitzarmen bat izenpetu ostean, ETAren jarduera mugaren bi aldeetan oztopatzeko asmoz. Eta 1970ean gertatu zen Burgosko epaiketak nazioartean eta beraz Frantzian oihartzun itzela eduki bazuen (Halimi, 1971), frantses gobernuak euskal errefuxiatuen aurka zeraman gudua jarraitu zuen.
|
|
|
Iparraldean
|
zeuden
euskal errefuxiatuen aurkako errepresioa areagotuz joan zen, batik bat 1969an frantses eta espainiar gobernuek hitzarmen bat izenpetu ostean
|
|
|
Une horretan, fronte bakarraren alde zegoen zatia oso kezkatua
|
zegoen
euskal errefuxiatuek pairatzen zuten geroz eta errepresio handiagoarekin, baita ere frantses poliziaren presentzia nabarmenarekin. Horrek, atxiloketak, kartzelaratzeak eta kanporatzeak ugaritzeaz gain, ETAko kideen mugimenduak eta jarduerak zailtzen zituen.
|
|
|
Non eta Etxe Zurian, gerratik ihesi zihoazen haur batzuk kantari aritzea, nori eta Estatu Batuetako presidenteari, oihartzun handiko berria izan da, Manu Sotak emandako lehen propaganda kolpea. Albistea Euzko Deya agerkarian, munduan barrena sakabanatuta
|
dauden
euskal errefuxiatuak irakurtzen duten hedabide nagusian argitaratu da abenduaren 30ean. Roosevelt senar emazteen argazki batek laguntzen badu ere berria, hauek Norvegiako printzeekin ageri dira erretratuan, eta presidentearen ama Sara Delanorekin, lorategiko banku batean eserita.
|
|
2017
|
|
|
1939ko urtarrilean frankistek Katalunia jarri zuten jomugatzat. Orduan, behin betiko erbesteratzea iritsi zitzaien 1936 etxetik kanpo
|
zeuden
euskal errefuxiatu horiei guztiei. Frankistak Bartzelonara hurbildu zirenean hasi zen ihesaldi handiena.
|