2001
|
|
Urez betetako globoak bazter guztiak bustitzen, eta eserlekuak eta plazak. Ez
|
dago
egoterik, ez dago paseoan lasai ibiltzerik ume mukizu horiekin. Debeku zorrotza iritsi zait.
|
|
Ez dakit irakurri duzuen gure Okondoko Ulibarrik, Abandoko ferratzaileak, utzi zuen gutun liburua;
|
zegoen
zegoenean argitaratua dago fotokopia bidez Gasteizen5 eta, egia esan, ez da oso erraza irakurtzen eta ez dut uste bekatu larria denik inorentzat hori ez irakurria izatea. Baina nolanahi ere pixka bat saiatzen baldin bazarete, beharbada aurkituko duzue Ulibarri honek aita Zabalari egin zion gutun horietako bat6 eta gutun horretan hauxe eskatzen zuen:
|
|
Hemen alde honetan badakizue zer gertatu zen, behin batean Arrasaten agertu zela Acto para la Nochebuena Barrutiarena, baina
|
dagoen
dagoenean hori bakarrik ageri da. Nik ez dut uste Barrutiari edo dena denari zeruko argia hartu eta tximistak jota bezala gogoratu zitzaionik inongo eraginik gabe, Euskal Herriko bertako eraginik gabe esan nahi dut, obra hori egitea.
|
|
Dirua ez dakit nondik atera genuen (behar ere, ez zen orain adina behar izaten), baina, hala holako tresnak erosi ondoan," Euskalduna" koei âbeheraka zebilen  ordurakoâ errentan hartu genien Lartzabalgo kanpoaz zenbait orduz eta egunez baliatzeko eskubidea. Lurrak ezin utzi, ordea,
|
zeuden
zeudenean, saltalekua eta gainerakoak behar genituelako. Luzaroan aritu ginen zulogintzan, porlan eta hondar garraio, Euxebio genuela âakuilu zorrotza eskuanâ gidari, katapaz eta buruzagi.
|
|
Jakin dezagun, bada, egiteko hau hartzen badugu, geure bizirako lana hartzen dugula. Aurrekoen ondarea, oinordeko garenez,
|
dagoen
dagoenean, gogo onez eta inork behartu gabe, geurez hartu behar. Negar  alferrik eta arrangurarik gabe lanean jarduteko, urteek zarpaildu itzalia  âegia hau da, ahotan ez badarabilgu ere, euskal bihotz askoren ergarriaâ lehengora ekarriko ez bagenu ere, halabehar gogorrak menderatuko bagintu ere.
|
|
Iritzi irudipenetara, bederen. Niretzat, baita segur aski beste edozeinentzat ere, ez da Gipuzkoa
|
egonean
egon dagoen zerbait, ibili dabilena baizik, noiz edertzen eta noiz eskasten, noiz argaltzen eta noiz mardultzen.
|
|
Iritzi irudipenetara, bederen. Niretzat, baita segur aski beste edozeinentzat ere, ez da Gipuzkoa egonean
|
egon
dagoen zerbait, ibili dabilena baizik, noiz edertzen eta noiz eskasten, noiz argaltzen eta noiz mardultzen.
|
|
Dassancek, dirudienez, argitalpenerako dirua jartzea besterik ez zuen egin. Haranederren eskuizkribua galdutzat jotzen da, gaur egun, baina Robinen kopia Ustaritzeko Seminarioko liburutegian egon da gordeta, eta 1990ean,
|
zegoen
zegoenean argitaratu du Patxi Altunak.
|
|
Gure artean, izan ere, XIX. mendeko Errusian gertatzen zen arabera, maiz galdatu ohi diote gazteek beren buruari ea zilegi ote den, mende luzeen lasaikeriak honenbeste eginkizun bizkarreratu digun garaian, premiazko ez diren huskerietan denbora ematea. Erabateko erantzun garbirik ez dago; zenbait xehetasun halaz ere, argi
|
daudelakoan
nago. Aurren aurrenik, abiatu egin behar dugula handik edo hemendik, inorako baldin bagara, lehenbizi edo lehenbizikoaren hurrengo zer datorren erabaki arte egonean egon gabe.
|
|
Erabateko erantzun garbirik ez dago; zenbait xehetasun halaz ere, argi daudelakoan nago. Aurren aurrenik, abiatu egin behar dugula handik edo hemendik, inorako baldin bagara, lehenbizi edo lehenbizikoaren hurrengo zer datorren erabaki arte
|
egonean
egon gabe. Onena, beraz, lanean hastea genuke zirt edo zart, nork bere deiari erantzunaz, gehiegizko buruhausteetan ibili gabe nola izan behar lukeen ezarria balioen zerrenda zehatzak.
|
|
Maila horretara, eta askozaz ere goragokora, aspaldi igo ginen euskaldunok, aberastasunez behintzat. Ez dut esango aberastasun horiek ongi banatuak daudenik; bai, ordea, aski eta gehiegi direla,
|
dauden
daudenean, huskerietarako, izpirituari dagozkion huskerietarako, diru pilotxoren bat edo beste bazter ahal izateko.
|
|
Honek, guztiok ezagutzen dugun Euskaltzaindiko sarrera hitzaldi jakintsuan, garbi aitortzen du ez derizkiela honetan imitagarri. Hainbesteraino, ez bailituzke eredutzat hartu dituen antzinako liburuak
|
dauden
daudenean berriz argitara emango," arriskuz betheriko egitekoa" dela jakinik ere," Syntaxis aldetik zuzendurik" baino. " ...euskara zuzen eta kanonikoaren ithurri eta maisu izaiteko egiten diren edizinoetan horrenbertze haizu litekela dirudi21".
|
|
Maiz aski ez dakizuela zer izan litekeen onen: eria
|
dagoen
dagoenean uztea, ea bere kabuz (zuen laguntzarekin, noski) gaitza garaitzen ote duen, ala, arriskurik baldin bada ere, senda dezakeen bide gogorragoren bat (operazioa, adibidez) hartzea. Nik behintzat horrela uste dut:
|
|
hautatu dituenak hautatu ditu, baina, idatzi, nik idatzi nituen.
|
Zeuden
zeudenean datoz berriz, hutsik ere zuzendu gabe2.
|
2002
|
|
Erreka ez zagok ikusterik, baina
|
egon
bazagok. Gerra ostean tapatu zitean, baina bazeudek hiruzpalau toponimo, beraren presentzia salatzen dutenak.
|
|
Hirugarren ohar bat eransteko:
|
egon
badago, nire ustez, euskarazko kontsumo literatura on eta duin bat egiteko abiapunturik, gure literaturan bertan; abiapuntu, diot, denak ez bailirateke, berez (hots, asmoz edota egitez), maila horretan koka daitezkeen lanak (izan ere, haietako batzuentzat erabilgarriagoa izango litzateke, akaso, Midcult kategoria, Umberto Ecok Apokaliptikoak eta integratuak liburuan egiten duen antzera).... Adibiderik argiena Joxean Sagastizabalen obraren zati handiena izango litzateke:
|
|
Dena dela, eta kontsumoko euskal liburuen kontuarekin amaitzeko, Â aipatu beharra dago anomaliak ez direla mugatzen arrakasta handiko liburu gehienen batez besteko kalitate eskasera: generoari
|
dagokionez
badago zer esanik. Aipatutako egileen lan arrakastatsu horiek (Ostegunak, Ostiralak, Tentazioak, Korapiloak...) ipuin liburuak direlako, eta ez, literatura gehienetan gertatzen den bezala, eleberriak (norbaitek Jon Arretxeren Larunbatak edo Oroituz aipatuko dizkit, baina, kasualitatea ala ez, nobela hauen arrakasta ipuin bildumena baino dezente txikiagoa izan da, oraingoz behintzat); ipuina âaurriritziak direla medio, ziurrenikâ maila garaiagoko literaturarako babeslekutzat jo izan da beti (ikus, adibide gisa, zazpigarren atalean aipatzen diren E. Ayala Dip en hitz esanguratsuak), eta, beraz, ez dirudi best sellererako norako zuzenena denik, teorian behintzat.
|
2003
|
|
Larramendik ere gogotik jo zuen bere Corografian auzi gehiegiek dakarten kalteen kontra. Gipuzkoan Korrejidore bat
|
egotearen aurka
zegoen, hain zuzen, horrek auzitan sartzeko grina pizten zuela erakutsi baitzuen esperientziak: " y los mà ¡ s de ellos [los pleitos] ridÃculos, insustanciales y de mala fe; y esto trae mucha miseria y ruina a los pueblos, y rencores y discordias casi inextinguibles en las familias" (1882: 114).
|
|
Gauza bera gertatzen da gaizkindua
|
egoteari
dagokionez, hau da, gorputzean deabrua sartuta edukitzeari dagokionez. Eskritura Santuetan nahiz santuen bizitzetan sarri agertzen dira halako kasuak eta, hain zuzen ere, Elizak eskumena ematen die beren ministroei konjuruen bitartez garbi ditzaten gaizkindu horiek.
|
|
Bere buruaz sinesten duen herria sortu behar du Euskal Herriak, euskaldunak. Ez da inorena mesprezatzea, norberarena ere
|
egon
badagoela ikustea eta erakustea baino. Sortzea ez da nahikoa, eta gure herriak sortzen du; erlatiboki, asko sortu ere.
|
|
Ze itsutasun eroan murgildu izan garen gu geu ere, esan izan dugunean ezen komunikazio esparru euskalduna eraiki beharra dagoela.
|
Egon
badago, ez dago zertan asmatu behar; hobetu behar da, sinergiak kudeatu behar dira, helburuak argitu, argitalpenak edertu eta marduldu, sustengu taldeak berpiztu, amateurrismoa eta profesionalismoa uztartu; baina esparrua hor dago. Sarea falta da; esparrua hortxe dago.
|
|
Doan zabaldutako argitalpen horien arteko kudeaketa administratiboaren baitan, langileek eurek hartzen dute eurengan gastuaren partida handi bat euren lana hala moduz kobraturik. Amateurismoa ikusiko du norbaitek hor, eta badago, eta agian hala behar du izan, edo ez; baina, amateur horiekin batera, esparru txikiko argitalpen horietan,
|
egon
badaude komunikazio zientziak unibertsitatean ikasitakoak. Erdi musu truk, esango du baten batek, ohi denez horrek duen garrantzia leundu nahian.
|
|
erdaldunak oztopo existentziala jartzen digu (ezin dugu euskaraz baliatu bere aurrean eta geure existentzia linguistikoa ukatzen dugu); euskaldun pasiboak entzuteko moduan dauzka belarriak, euskaraz erantzungo ez duen arren egiten uzten digu; kasu horretan, ukapena praxiari dagokio eta ez existentziari. Gure artean, euskaldunak nahiz erdaldunak daude; den denak ez garenez euskaldun erdaldunak talde bi
|
badaude
egon, eta taldeek beren buruaren hautematean eta auto erakundetzean aurrera egiten duten heinean, komunitate desberdinak sor  tzen dira, sortu dira dagoeneko nik uste. Hemen eta gaur, komunitate linguistiko bien arteko balizko batasuna ez da laztu guk nahi izan ez dugulako, euskaldunok nahi izan ez dugulako.
|
|
" Euskal Unibertsitatea sortzeko baldintzak
|
egon
badaudela eta77", bide praktikoak urratu beharrean gaude. " Ez da zaila agerian uztea indarrean dagoen egitura juridiko politikoak Euskal Unibertsitatea sortzea eragozten duela.
|
2005
|
|
–Badakit gauza batzuek itxaron egin behar dutela, edo
|
dauden
daudenean utzi behar direla. Ez naiz hain tuntuna, dena kanpora daitekeela pentsatzeko; beti geratzen da zerbait ilunpean, eta ez da ona hortik ateratzea, une egokia iritsi arte behintzat.
|
|
|
zegoen
zegoenean,
|
2006
|
|
Zerbitzua amaitu nuenean, baimena hartuta, andrearen bila hasi ninduan. Berton
|
dagoelakoan
nago. Alabaina, oraindik ez diat aurkitu, eta kezkatzen hasia nauk.
|
|
Azkenik, irakurketa eta idazketa eskolarena.
|
Egon
bazagon herrian halako bat, arrakasta erlatiboz funtzionatzen duena duela bospasei urtetik hona; udaletxeak finantzatzen din. Garai honetan itxita zagon, eta Ana delako irakasle hori ez dun inondik ageri; antza ez din sekula taldearen ardura eduki, ez behintzat hire herrian.
|
|
Modu ezohiko horretan izan genuen amonaren asmoen berri, eta
|
dagokionari
dagokiona: amona Erikarengatik izan ez balitz, ezin dut imajinatu zein bide hartuko zuen nire bizitzak.
|
|
Eta,
|
dagokigunari
dagokionez,
|
|
Baina jakina da gure harreman linguistiko guztiak arau edo konbentzio sozial batzuen testuinguruan eta baldintzapean gauzatzen ditugula: arau horiek zintzo betetzen ditugu, edo oharkabean nahiz propio hautsi; baina arauak
|
egon
badaude.
|
|
Baina, beste aldera, euskalki eta hizkera horienganako bestelako sentimenduak ere
|
egon
egon dira, eta egon badaude. Euskalkien eta hizkera bizi horien xarma, bizitasuna eta kolorea askoren gustukoa izan da eta da, eta errespetatzeko, estimatzeko eta goraipatzeko jarreretatik hasita, loriatzeko, adoratzeko eta are mitifikatzeko jarreretaraino ere iritsi gara.
|
|
Baina, beste aldera, euskalki eta hizkera horienganako bestelako sentimenduak ere egon egon dira, eta
|
egon
badaude. Euskalkien eta hizkera bizi horien xarma, bizitasuna eta kolorea askoren gustukoa izan da eta da, eta errespetatzeko, estimatzeko eta goraipatzeko jarreretatik hasita, loriatzeko, adoratzeko eta are mitifikatzeko jarreretaraino ere iritsi gara.
|
|
Eta orain ez gara lanbidearen inolako berririk ez duten horiez ari. Sarritan, euskara teknikaria
|
egon
badagoela badakitenek ere, zehatz mehatz zer egiten duen ez dute jakiten. Hori ere ez da euskara teknikariaren ezaugarri esklusiboa, noski, izaera" soziala" duten hainbat lanposturi gertatzen zaien gauza berbera baita:
|
|
lehen ere esan dugu euskara teknikariaren eginkizunak askotarikoak direla. Diharduen udalean, enpresan, edo erakundean hizkuntzaren normalizazioaren ikusmoldea zenbat eta zentzuzkoagoa eta orekatuagoa izan, orduan eta zentzuzkoagoak izanen dira teknikariari ezartzen zaizkion eginkizunak ere; baina hizkuntza normalizazioaren ikusmolde folkloriko eta pobre antzekoak ere
|
egon
badaude, hainbat administrazio arduradunen artean adibidez, eta horrelakoetan teknikarien eginkizunen eta eginbeharren zerrenda aise luzatzen eta zabaltzen da. Todoterreno bihurtzen da tek  nikaria, eta, azkenean, batzuetan ez daki oso ongi zer den:
|
|
Biltzarreko aktaren pasarte hauetan, jakina, Biltzarrean aztertutako eta landutako gaietako batzuk jasotzen dira, eta ez guzti guztiak. Balio lezake, ordea, euskal gramatikaren inguruko eztabaida ugariak eta mamitsuak neurri batean islatzeko, eta eztabaida horietan jarrera zeharo ezberdinak eta proposamen ausartak
|
egon
badaudela erakusteko.
|
|
Baita etxe barruan ibiltzeko ere, egia aitortzera.
|
Gauden bezala
egonda, beraz, ez dago itzulpenaren garrantzia eta are beharra ere ukatzerik. Itzulpena behar dugu, eta itzultzaileak behar ditugu.
|
|
Kontuak kontu, eta nolabaiteko utzikeria
|
egon
badagoela onartu arren, iruditzen zait kalitate eskasia dela-eta ez dugula gupidarik gabe inor gurutzean iltzatzen hasi behar, eta are gutxiago euskararekin ia ezinean ari diren hiztun berriekin tematu behar. Bai baitirudi, batzuen jardunean eta kalitate eskasa kritikatzeko eran, hiztun eskasak betiko infernura zigortu nahi dituztela, eskasiaren ardura haien utzikeria eta axolagabekeria hutsa balitz bezala.
|
2007
|
|
Barruko ilunak atera zuen giza itzal hura argira, eta, tente tente urrats batzuk eginda, jendearen aurrean gelditu zen. Haren begiratu geldoa eskuin ezker pasatu zuen, aurpegitik aurpegira, bertan espero zituen guztiak
|
egon
bazeudela egiaztatu nahian bezala. Jesusek ezin izan zion gorrotozko begiratu hari heldu gainean egokitu zitzaionean, eta, beste askok bezala, lurrera eraman zituen begiak.
|
2008
|
|
Niretzako libre dagoen ganbarako gelan sartzen naizenean, triste sentitzen naiz. Deserriko hiri honetan gustura
|
egoteagatik
nago triste, hemen egotea faltan sentitu dudalako. Pentsamendu horrek zerbait apurtzen dit barruan, eta, gauetan gelara sartzen naizenerako, neka neka eginda egoten saiatzen naiz.
|
|
Afari egunetik ez nuen berriro ikusi eta, hasieran garrantzi handia eman ez banion ere, bestelako kontuak nituen buruan bidaia prestatzeko unean?, hemen nagoenetik behin eta berriro joan zait burua harengana. Umeak izan bagenitu, gaztigatzen diot neure buruari, ez ginateke
|
gauden bezala
egongo. McKinley mendiaren argazkiari begira nagoela, bi ume kozkor irudikatu ditut, Arantzak planteatu zidan lehenengo momentuan ekin izan bagenio errealitate liratekeenak.
|
|
hitzarmena beteta
|
dagoelakoan
bazaude
|
|
jakitea, jakitearen parte bat bederen? ondo
|
dago
dagoen lekuan; hots: norberaren baitako zoko batean usteltzen eta desegiten.
|
|
eta berria denei batera emateko aukera izango genuen. Alabaina,
|
egon
bazegoen bestelako arrazoi bat berria Gabonak iritsi arte gordetzeko. Halako batean berria emateko era original eta polit bat bururatu zitzaigun, Gabonetako opariekin zerikusia zuena.
|
2009
|
|
Luzaroan egon nintzen erromararen kanpoko aldean eserita Pilarren katu beltza altzoan neukala. Denbora hartan guztian behin baino gehiagotan sumatu nuen Pilar guri begira etxeko leihoren batetik edo
|
zegoela
zegoen lekutik. Nik ez nuen egundo ikusi bera, baina berak ni behin baino gehiagotan ikusi ninduela iruditzen zait.
|
|
Lanean ari ginen lekuan sartzen edo guregana hurbiltzen zinenerako, zeuregana zuzentzen zen gure guztion arreta; berezkoa zenuen,
|
zeundenekin
zeundela, saltsa guztietako gunea izateko ahalmena. Lanean abroziduta geundenetan eta, abesteko eskatzen zizun gutariko nonork, eta modan zeuden kantuak abesten eta dantzatzen zenizkigun zuk, bata bestearen atzetik, ordu betean edo luzaroagoan, guztiok ondo ikusteko lekua aukeratu eta gero.
|
|
Geldi
|
egonean
dauden gizakiak al dira zuhaitzak
|
|
Baina hizkuntzaren bat edo hiztun elkarteren batentzat baldin bada halako politika beste ezein hizkuntza edo hiztun elkarterentzat baino beharrezkoago, euskara eta euskal hiztunentzako da beharrekoa. Gauzak
|
daudenean
egonda, aldaketa larregirik gauzatu ezean, lasai egon baitaitezke bai gaztelania baita gaztelaniaren hegemonian patxada hartzen dutenak ere!
|
|
Aldaketak are beharrezkoago gertatzen dira egoera soziolinguistikoaren bilakaeraren argitan, eta, eleaniztasuna areagotzeko helbururantz joateko ere, egokitzapenak behar dira nahitaez. Hortaz, kontua ez da, inola ere," hizkuntza ereduen sistemak porrot egin duela", baizik eta ibilbide arrakastatsu bat egin duen sistema gaur egungo gizartearen gogo eta beharrizanetara egokitu behar dela, egokitze hori egiteko premia ez ezik aukera berriak eta ahalbideak ere
|
egon
badaudelako.
|
|
Hori da joera; oso modu naturalean egin den bidea izan da gurasoek B eta ereduen alde urratu dutena. Aparteko tentsio, istilu eta gatazkarik gabe egindako bidea izan da, adostasun zabala tarteko, askatasunean egina izan delako, nahiz eta esparru politikoan
|
egon
badauden" askatasunik gabe eta mehatxupean" egindako bidea izan dela salatzen dutenak. Inork uste al du, zinez, gizarte demokratiko batean, milaka eta milaka gurasok hogeita bost urtean euren gogoaren eta erabakiaren kontra aukeratuko zutela euren seme alabentzako irakaskuntza hizkuntza?
|
|
Aldez aurretik finkaturiko etorkizunik ez dago, egiten denaren eta egiten ez denaren araberakoa izango da hizkuntza dibertsitatearen etorkizuna, eta, ezbairik gabe, etorkizun hori oparoa izan dadin lan egiteko bitartekoak eta aukerak
|
egon
badaude. Horrexegatik deritzet onuragarri jarrera positiboei; eta guztiz kaltegarri, aldiz, nagusiki etsipena eta larrimina plazaratzen dituzten mezu apokaliptikoei.
|
|
Bestalde, beren burua ez abertzaletzat edo konstituzionalistatzat jotzen dutenen hizkuntza jokabideari buruz ari garela, jakina den arren, esan egin behar da hizkuntza jarreretan diferentzia pisudunak
|
egon
badaudela askotarikoa den esparru hori osatzen dutenen artean. Halaber, jakina da jarduera politiko instituzionalean, adibidez hainbat udal administraziotan, euskararen erabilera sustatzearen aldeko politika aktiboak garatzen ari direla urteotan esparru politiko horretako hainbat ordezkariren gidaritzapean.
|
|
Euskal gizartea gero eta elebidunagoa da, eta, ororen gainetik, gizartearen zerbitzura
|
egotea
dagokion administrazioak lehena izan behar du hizkuntza errealitate horretara egokitzen. Administrazioaren bezero ez ezik jabe ere badira herritarrak.
|
|
XXI. mende hasierako krisi ekonomiko globalak oraindik gehiago bete omen ditu psikologoen bulegoak, izan ere, ziurgabetasuna eta buru osasuna ez dira ezkongarriak. Lanik ez dagoenean ez dagoelako, eta
|
dagoenean
dagoelako: gaurko lan erregimenek presioz eta arduraz zamatzen dute norbanakoa.
|
|
" oparotasun proiekturik gabea" baino askoz mingarriagoa dela" gose proiekturik gabea"; sufrimenduaren eta desesperazioaren artean badagoela aldea. Mundua
|
dagoenetan
egonda, errepikatzea" daukaguna da eduki daitekeen sistemarik onena" babokeria galanta da, enpatia gutxikoa, minusbaliatu politikoaren errezoa, edo norbere baitan bilduta bizi den ergel moralaren oihua.
|
|
Literaturak gutxi hitz egin du zientziari buruz, bere bizitza zientziari eskaini dion heroi gutxi dago literaturaren orrietan.
|
Egon
badaude, baina konta ahalak. Bi adibide eder dauzkagu hurbil asko:
|
|
Pintore dohaintsu batek, egiten duena egiten duela, beti obratuko du ongi, beti jarriko baitu, berak hala nahita edo nahi gabe ere, dohain kontrolaezin hori, axola duen dohain bakarra. Ikasitako dohainek(
|
egon
badaude) artegintza diskretu, ondo egin, leun batera eraman dezakete artista; erdipurdikoak, ordea, ez du artea egiteko balio, maisu handiek bakarrik balio dute. Halatan, artista handi bat berak nahi duena izan liteke:
|
|
Batzuetan liburuak irensten ditugu, bestetzuetan liburuek irensten gaituzte. Zaila da bi esperientzion arteko muga markatzea, baina
|
egon
badago. Gure irakurtzeko moduak, gure egoera fisikoak eta gure trenpu psikologikoak, gure prestakuntza literarioak markatzen dute, batez ere, bi irakurketon arteko marra.
|
|
Besterik diosku, ordea, historiak:
|
badaude
egon krimen perfektu askoak. Horren lekuko da Gerra Zibileko biktimen gainean Espainiak oraindik ere zabaltzen duen isiltasunezko izara tzarra.
|
|
Bada, erregimenaren tesien besotik helduta zihoan errezetategi morala bihurtu zen, ez gehiago ez gutxiago. Garai hartako beste faxismo batzuek bezala, frankismoak garbi ikusi zuen erabat desegin beharra
|
zegoela
zegoena, eta berritik eraiki gero, bere parametro ideologikoetan oinarri hartuta, eta hala egin zuen.
|
2010
|
|
Ez nuen Arantxarengandik horrelakorik espero. Egia zen Raimundok fama hori zuela, horrelakoa inondik ere ez bazen ere, baina arreba horrelako azalkerien gainetik
|
zegoelakoan
nengoen.
|
|
Hori frogatu nahi izan dizut elkarrekin gaudenetik, Anizeto. Lastima nire gurasoak hemen egon ez izana momentu honetaz gozatzeko; ziur
|
nago
dauden lekuan, hala ere, badela gaur festa eta poza.
|
|
Arazoa, politikoki eta demokratikoki dugun arazoa, Euskal Herria, nortasun propioa duen subjektu politiko gisa ez onartzean datza; Konstituzioaren aurrekoak diren eskubide historikoak dituela ez onartzean, eta, azken batean, etorkizuna askatasunean eta demokratikoki erabakitzeko ahalmena duen herria dela ez onartzean. Horixe da normalizazio politikoari
|
dagokionez
dagoen arazoa.
|
|
[18] Honela itzuli zuen Pedro Berrondok pasarte hori,
|
dagoen
dagoenean ematen duguna: " Eta zure semeak gazte olerkia gutxiesten dualako ortaz, ez dela ongi ari esango nuke; arrazoi onengatik, ara:
|
|
Baina nire iritzi hutsean, jatorrizko doinua segur aski beherago azalduko dudan laugarren multzokoa izango zen; hala, Mikel Laboaren bultzadaren ondorioz doinu hori galdu eta ahaide hurbila den honek ordezkatuko zuen. Adibidez, Laxaroren kasuan, argi ikus genezake interferentzia
|
egon
zegoela, baina ez jatorrizko doinua deusezterainokoa.
|
|
Politeismoan, esaterako, ezaugarri desberdinak dituzten horrelako ahalmen ikusezin asko eta asko onar daitezke. Ikuspegi politeistan elkarrengandik desberdinak diren jainkoak
|
egon
badaude. Monoteismoan (edo monoteismo gehienetan) Jainkoa bakarra bada ere, bestelako arima ikusezinak egon badaude.
|
|
Ikuspegi politeistan elkarrengandik desberdinak diren jainkoak egon badaude. Monoteismoan (edo monoteismo gehienetan) Jainkoa bakarra bada ere, bestelako arima ikusezinak
|
egon
badaude. Aldaerak aldaera, azken buruan, badaude ez fisikoak diren, eta eskuarki hilezkorrak diren entitate batzuk.
|
|
" Gizaki batek zenbaitetan bere buruaz beste egin dezake, hain zuzen ere, herriarengatik edo adiskideengatik egiten badu, baita gaitz sendaezina edo oinaze jasanezina duenean ere". Ildo beretik, bai Platonek bai Aristotelesek uste dute suizidioa orokorrean ez dela onargarria (ematen dituzten arrazoiak gizarteari lotzen zaizkio), baina, halere,
|
egon
badaude zirkunstantziak zeinetan zentzuzko, ulergarri eta zuzena izan daitekeen. Jakina, eztabaida da zeintzuk diren zirkunstantzia horiek.
|
|
Bat batean ordenagailua itzali egin da, eta musika eten. Sukaldera joan da Kepa, eta bertan argia
|
egon
badagoela ikusi du. Hortaz, uste bat eskuratu du:
|
|
Hau da, errealitateak ez zuen bat egiten teoriarekin. Desadostasun hori gainditu edo desegin nahian, ordura arte ikusi gabeko beste planeta bat
|
egon
bazegoela pentsatzera iritsi zen Le Verrier. Planeta hori existituko balitz, orduan pieza guztiek bat egingo zuketela kalkulatu zuen Le Verrierrek.
|
|
Itxaropena murritza dela ere esan diote. Dena den, itxaropena
|
egon
badago. Baina Joakinek uste osoa du magnetismo tratamenduaren bitartez sendatuko dela, ebakuntzarik egin gabe.
|
|
Hortaz, aldaketak
|
egon
badaudela ezin da ukatu. Nola interpretatu gertakari hori?
|
|
Horietako batzuk zientzia gogorretatik datozkigu, hau da, Fisikatik, Astronomiatik, Kimikatik, Biologiatik, Biokimikatik, Biologia Molekularretik, Anatomiatik, Geologiatik, Paleontologiatik, Neurologiatik,... Lurra Eguzkiaren inguruan biraka dabil, Lurra ikaragarri zaharra da (lau mila milioi urte, gutxi gorabehera), planeten ibilbidea erregularra da, unibertsoa ez da Eguzki sisteman amaitzen, materia partikulaz osatuta dago, animaliak zelulaz osatuta daude, elektroiak
|
egon
badaude, eta geneak,... Uste horietako askok eta askok eztabaida gutxi onartzen dute egun, gertakari ukaezinak dirudite, sendoak dirudite.
|
2011
|
|
Txarrera
|
nagoenean
nago neure onean.
|
|
Ez zuen ematen. Haien hitzetatik ondoriozta zitekeena zen ikuskari moduko hartan edo amets hartan (ez dakit nola deitu niokeen) ez zutela inoiz ikusten pertsona heldurik; euren arteko, umeen arteko jolas bat izaten zen, baina pertsona helduak ere
|
egon
bazeuden, horretan ez zeukaten zalantzarik, ikusezin baina babesle, eta hitz egiten ez bazieten ere halako alaitasun nare bat, halako onginahi bat isurtzen zieten, eta sentsazio hori, ez dakit nola, neuri kutsatzen zidaten haurrek. Naturaz gaindiko itxaropen batek pozten zidan bihotza.
|
|
umetatik hasi eta harik eta zahartu eta ezindu bitarteko guztia. Asti gutxi
|
zegoen
egonean egoteko eta jolaserako: auzolanak amaitzen zirenean, feria egun batzuetan eta herriko jaiegunetan ozta ozta.
|
|
umetatik hasi eta harik eta zahartu eta ezindu bitarteko guztia. Asti gutxi zegoen
|
egonean
egoteko eta jolaserako: auzolanak amaitzen zirenean, feria egun batzuetan eta herriko jaiegunetan ozta ozta.
|
|
Domeka zen andrazkoen atseden egun bakarra: meza ostean tartetxo bat, eta bazkalostean, sueteko garbitasunak egin eta gero, beste bat, horixe zen
|
egonean
egoteko zeukaten asti guztia. Baina, hori bai:
|
|
Galderak, behin edo behin, balio du gazteek garuna zuku dezaten. Baita ingurutik ziztu bizian alde egin dezaten ere, galderari txaplata hutsa iritzita(
|
egon
badago lagunak egiteko bide zuzenagorik). Balio du, zenbaitetan, errealitatearen konplexutasunaz ohartzeko, halako haize postmoderno bati leihoak irekiz bezala:
|
|
Gizakion norabide hondagarria seinalatzen duen gaurko pentsamendu kritikoan ere, agerian utzi nahi da salbazio plana
|
egon
badagoela. Utzi behar litzateke:
|
|
Jenderik gabeko lurrak eta lurrik gabeko jendea, horixe munduaren estanpa. Guztiei jaten emateko beste
|
badago
egon, ez gaude arazo tekniko baten aurrean beraz, arazoa funtsean politikoa da, distributiboa alegia. Elikagaien prezioak gora egingo du etorkizunean ere, besteak beste nekazal industriak menpekotasun handia duelako petrolioarekiko.
|
2012
|
|
Tabernaren bat
|
badago
zauden tokian, sartu, eta har ezazu gin tonic bat geure omenez; ziur nago Mari Terek emango dizula baimenik gaurkoan, baita atzamarra miazkatzeko ere edalontzikoa eragin ostean.
|
|
Jakindakoak jakin, aitonarenganako begirunea zeharo itzali ez zaiolako? Ala hamasei, hamazazpi... urterekin estolderietako ur zikina edonoren burutik behera botatzeko grina lehorra zeukan gazte hark une bakoitzean
|
egotea
dagokion tokian egoten ikasi duelako?
|
|
Ikasleek ikasketak burutu bezain laster esaten zioten agur; eta irakasleek, era bertsuan, lortu nahi zutena lortuta, komeni zitzaienean. " Gustura
|
nago
nagoen lekuan", erantzun zion Inasek Mari Tereren koinatuari bazkalondo osoan ez zuela bakean utziko antzemanda (nahi dena egotz dakieke unibertsitateko kide eta ingurukoei, saiatuak ez direla izan ezik). Bizitza zertarako nahaspilatu, pentsatu zuen orduan Inasek; ez zuen hainbesteko alderik ikusten unibertsitateko irakasleek eta institutuko katedratikoek zeuzkaten bizimoduen artean.
|
|
Azkar amaitzen zitzaien lortzerik izaten zuten tabako urria presoei. Ekonomatoan
|
egon
bazegoen; baina, jakina, ordaindu egin behar izaten zen, eta presoek (batik bat brigadetakoek) ez zuten dirurik izaten, sobera ez behintzat. Txakur aldra bati okela zati bat botatzea bezalakoa izan zen egin zuen hura zaindariarentzat.
|
|
Niretzat... hainbeste heriotza ikusi ditut... Mutil gizajo bat zen, lotsati eta jeloskorra, eta askoz hobeto
|
dago
dagoen lekuan. Zeure buruari egozten diozu haren heriotzaren errua?
|
|
Badago hirugarren aukera bat(
|
egon
badaude gehiago ere) dramatikotasun handikoa:
|
|
Guardia zibilek Hego Euskal Herrian izan dituzten kuartelen zerrendari erreparatu dio ertzain beteranoak. Neurri batetik gorako herri guztietan egon direla (eta gehienetan,
|
egon
daudela), jaio zenetik daki, baina kaleen izenen zerrendak zergatik piztu dion jakin mina, ez du horren arrastorik. Kuartelez kuartel ibili da, bada, arrosario bat errezatzen ariko balitz bezala:
|
|
Koadroa zurekin eraman aurretik, lagunei erakutsi nahi nieke. Eta bizpahiru kritikariri,
|
egon
dauden onenei.
|
|
Nortasun politikoa eta izaera juridikoa aldatuz bilakatu zen. Baina filosofia politikoaren aldetik aldakortasun eta mugikortasun likidoa bezain aldaerrazaren baitan,
|
badago
egon helburu iraunkorrik ere: Batzar Nagusien erabakia, borondate politiko zehatz baten adierazpena zenez gero, premiazkoa zen Foru sisteman aldaketak legeztatzeko.
|
|
Bigarren Gerra Karlista, beraz, katolikotasun politiko integristak eragindako gerra izan zen. Garai berean
|
bazeuden
egon katoliko liberalak, aita santuaren doktrina politikoarekin bat ez zetozenak. Baina hala ere, gerra amaieran, iritzi publikoan eta prentsan, foruen defentsa eta altxamendu karlistaren jatorria berbera zela esanez mezuak zabaldu zirenean foruen suntsiketarako giroa piztu zen.
|
|
Los fueros de las Provincias Vascongadas arrancan de su primitiva independencia y no son concesiones de nadie. Beraz, berezko agintea sortzeko eta indartzeko
|
bazegoen
egon zuzenbidean eta iraganean oinarri sendorik finkatuta. Euskal lurraldeak parte bien onespenez bihurtu zen Gaztelaren zati.
|
|
Europako politikan eta nazioarteko politikan aditua zen eta bere diskurtsoan saiatu zen erakusten Euskal Aldundien eraketa berezia Europako Estatuetan ez zela bakarra. Europako estatu gehienetan
|
bazegoen
egon antzeko egoerarik, bereziki, inperio austrohungariarrean. Beraz, euskal autogobernuaren eskubideaz, nazioarteko kasuak aztertuz, bereziki Europako erresumetakoak, hauxe da erakutsi nahi zuena:
|
|
Herri kultura eta goi mailako klaseen kultura jantzia eta landua, bereizten hasten zen nabarmenki. Euskal Herriaz, Humboldtek euskal zibilizazioa hil zorian zegoela uste zuen, hau da, zibilizazio modernoaren zurrunbiloan, 7 bere" nazionalitatea eta hizkuntza" desagertzear
|
zeudelakoan
zegoen. Delako nazio ilustratua, Euskal Herriko parte batean baino ez zen ageri nation Biscayenne.
|
2018
|
|
Tiraderaz tiradera, armairuz armairu, txokoz txoko, hasi da dena behatzen, pistaren baten bila. Behar duen denbora hartuz egiten ari da miaketa, aurkitzen duen guztia aztertu eta berriz ere dena
|
zegoen
zegoenean utziz. Ohearen ondoko mahaitxoaren gainean esku-orri bat dago.
|
2019
|
|
–Bai, bai, hori da. Aurretik
|
egonda
zaude?
|
|
Urtebeteren ondoren moduak egin nituen etxetik lan egin ahal izateko nahi nuen guztietan. Gauzak
|
dauden bezala
egonik, txollo bat. Amabirjina agertu zitzaidan.
|
|
Tarteka, sosak ateratzeko, legez kanpo lanean, gustuko ikasketak egin ezinik, pisu txiki batean alokairuan, kemena galdurik, errutina arrunt batean bizi zen.
|
Egonean
egonez.
|
|
soil batekin eten zuen gogoeta. Burua pentsamenduz hustu, eta beste minutu batzuk eman zituen goxo,
|
egonean
egonez. Halako batean, aferari buelta gehiago eman gabe altxatu zen.
|
|
Adin zailean zaude, eta edade horretan errebeldian beste ezertan ez da pentsatzen. Utzi gauzak
|
dauden
daudenean, neskatxa. Zuk egia ezagutzen duzu munduaren ordenaren gainean eta hori izugarrizko zortea da.
|