|
2008
|
|
|
«Ahalegin handia egiten ari gara. Larunbatean aldaketak egiteko aukera gutxi izan genuen, eta egoerak ez du hobera egin; ikusteko
|
dago
egoera horrek zer nolako eragina izanen duen».
|
|
2009
|
|
|
Ez dakit hainbesterako den, ez nuke hori pentsatu nahi. Baina, tira, agian apur bat
|
bageunden
egoera horretan. Azken urteetan harpidetzak eta salmentak ez ziren igotzen.
|
|
|
Batasuna Hegoaldeko lau lurraldetan legez kanpo egotea eta Iparraldeko hirutan legezko izatea ez da gauza berria. Auzitegi Gorenak alderdia legez kanpo utzi zuenetik
|
dago
egoera hori.
|
|
|
Urteko lehen sei hilabeteak kontuan hartuta, 13.802 pertsona geratu dira erregulazioan. Hala, dagoeneko 2008 osoan baino gehiago
|
daude
egoera horretan. Izan ere, UGTk emandako datuen arabera, joan den urtean 8.625 langilerentzat aurkeztu ziren dosierrak.
|
|
|
Baina kalean aritzen diren pertsonak, Buztintxurin bezala, nik uste dut jarduten direla premiagatik, bizirik irauteagatik eta beste aterabiderik ez dutelako ikusten une horretan; ez gutiziagatik. Argi
|
dago
egoera hori ez dela atsegina, ez eta desiragarria ere; jende askorentzat, halaber, izan liteke iraingarria eta laidogarria, baina inola ere ez dut uste jarduera horren erantzulerik handienak prostitutak direnik.
|
|
2011
|
|
|
Ondarea balio segurua da. Premiazko egoera batetan, merkatuak erabakiko du zenbat balio duen ondareak, baina ez
|
gaude
egoera horretan. Taxoaren birkalifikatu lur sailek 15 milioi euro balio zutela erabaki zuten adituek bere garaian; une honetan argi dago ez dutela 15 milioi euro balio, baina saltzen ez duzun bitartean ondareak hor jarraituko du.
|
|
|
Zer ez dute egingo poliziak haietako bat tiroz hiltzen badu. Harold McMillan kontserbadorearen agintaldian lehenik, eta Harold Wilson laboristaren garaietan gero, Afrika, Asia eta Karibetik joandakoen ondorengoek baztertuta ikusten dute euren burua Ingalaterran. 60ko eta 70eko urteetan desberdintasunak zeuden, baina aldi berean estatuaren babes sozial handia
|
zegoen
egoera hori samurtzeko, Thatcher heldu arte. Ez zen Ludwig Erhardek Alemanian garatutako merkatu ekonomia soziala, baina funtzionatu egiten zuen.
|
|
2012
|
|
|
Dena den, mendekotasuna aitortuta daukaten Hego Euskal Herriko 62.450 pertsonetatik askok ez dute inolako zerbitzu edo laguntzarik jasotzen. 10.498 pertsona
|
daude
egoera horretan. Mendekotasun Legearen babespean daudenen %16, 8, Imserso Edadetuen eta Gizarte Zerbitzuen Espainiako Institutuko datuen arabera?. Arazoak arazo, Hego Euskal Herrian Mendekotasun Legearen garapena ona da, adituen arabera.
|
|
|
ETAren desarmea eta desegitea izango da amaiera hori, Urkulluren hitzetan. ETAk eragindako mina aitortu duela ere esan du, eta EAJ prest
|
dagoela
egoera hori «errazteko». «Erabateko parte hartze politikoa» ere beharrezko izango dela ohartarazi du.
|
|
|
Asko, ordea, etxetik irten ezinik daude. Save The Children Gobernuz Kanpoko Erakundeak ohartarazi du «milaka» familia
|
daudela
egoera horretan: argindar etenaldi luzeak izaten dituzte, eta batzuetan ez dute edateko eta jateko nahikorik.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, 50.200 etxetan inork ez du lanik. Aurreko hiruhilekoarekin alderatuta, 9.600 familia gutxiago
|
daude
egoera horretan. Bestaldean daude etxeen erdia baino gehiago:
|
|
2016
|
|
|
Baina hori baino esanguratsuagoa da sexuen arteko arrakala zabaltzen ari dela: lana egin nahi duten 108.050 emakumek ez dute beharrik, eta 91.601 gizon
|
daude
egoera horretan. Kontuan hartuta gizonezko gehiago daudela lan merkatuan, langabezia tasak ere bereizten ari dira:
|
|
|
Urtero 750 milioi eurotik gorako fakturazioa duten konpainiak daude behartuta, Europako Batasunekoak edo kanpokoak diren axola gabe.2 Zenbat dira? EBren arabera, 6.000 enpresa inguru
|
daude
egoera horretan, eta nazioarteko korporazio handiek dituzten diru sarreren %90 ordezkatzen dute.3 Zer egin dute publiko. Urtero zazpi datu zehatz jakinarazi dituzte:
|
|
2017
|
|
|
Lan bat egitera epe jakin baterako nagusiak beste herrialde batera bidaltzen dituen langileak dira lekualdatuak.Zenbat daude? 2015ean, 2,05 milioi langile
|
zeuden
egoera horretan Europako Batasunean. Enplegu osoaren %1 baino gutxiago dira, baina horien kopurua %41 igo zen 2010etik 2015era.Non egiten dute lan?
|
|
2018
|
|
|
Horregatik, jendea Irungo aldean geratzen da egun batzuetan blokeaturik, jarraitzeko aukera topatu arte. Baina, berriz ere, zenbakien dantza nahaspilatsuaren atzean ezkutatzen dena da, asko jota mugalde honetan 70 lagun inguru
|
daudela
egoera horretan, eta pertsona horiek modu duin eta integralean artatzea ez dela arazoa, baliabideak badaudelako. Borondate politikoa da behar dena.
|
|
2019
|
|
|
beste hainbat aldagai ere aztertu ditu Adecco Groupek, eta, langabeziari begira, datu bat nabarmendu du Arabari, Bizkaiari eta Gipuzkoari dagokienez: lanik gabe daudenen artean %40, 6 bi urte baino gehiago
|
daude
egoera horretan. Europako Batasuneko batezbestekoa %26, 4koa da, eta Espainiako erkidegoen artean ere apenas dagoen lurralderik hori baino datu okerragoarekin.Bestalde, txostenak berretsi du lan istripuak goraka doazela, lehendik ere jakina zenez.
|
|
|
–Zer gertatuko da hori hala izango balitz? Ez dakigu, sekula ez garelako
|
egon
egoera horretan?, azaldu zuen Stockholmeko Ingurumen Institutuko ordezkariak. Ceetus ekonomialariak onartu zuen trantsizio energetikoaren lehen izpi bat ikusten hasi dela, baina oraindik oso eskasa dela.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, jarrera erreaktibo hutsari eusteak, giro politikoa bero mantendu arren, ez du eraldaketa askorik sortzen. Ez dirudi ere erregimenaren aldeko Estatuko botereak (Europatik jipoi bat edo beste jaso arren) deseroso
|
daudenik
egoera horretan. Hori dela eta, ezinbestekoa dirudi eraiki nahi den etorkizuneko proiektu politikoaren inguruko eztabaidaren kontrola berreskuratzea:
|
|
|
Gastuak ez dira jaitsi, alokairuak eta soldatak ordaindu behar ditudalako, baina ez dut diru sarrerarik». Merkataritza ganberak galdekatutako Europako enpresen %30
|
daude
egoera horretan.
|
|
|
Positiboen beheranzko joera jarraitua eta iraunkorra izan behar du, bi astekoa, gutxienez. Oraindik ez
|
gaude
egoera horretan.
|
|
|
Oso bestelakoa litzateke egoera uholde, lurrikara eta bestelako ezbehar larriren bat gertatu balitzaigu, eta jazotakoari aurre egiteko nahiko tresna, ibilgailu berezi, landa ospitale... eduki ez bagenu. Baina ez
|
gaude
egoera horretan.
|
|
|
Ikerketaren arabera, zerbitzuen murrizketek beste sei hilabete irauten badute, errenta ertaineko eta txikiko herrialdeetan 47 milioi emakumek ez dute antisorgailuak eskuratzerik izango, eta horrek nahi gabeko zazpi milioi haurdunaldi izatea eragingo du; 114 estatu
|
daude
egoera hori sufritzeko arriskuan.
|
|
2021
|
|
|
Ondorioz, gaurtik aurrera, eta asteartera arte gutxienez —astelehenean berrituko dute berriz zerrenda—, itxita egongo dira ostalaritza eta apustu etxeak, eta eskola kirola ere bertan behera utziko dute. Bilbo urtarrilaren 22tik
|
dago
egoera horretan; Gasteiz, berriz, 26tik.
|
|
|
adinekoak, osasun mentaleko arazoak dituztenak eta baztertuta bizi direnak. «250.000 herritar inguru»
|
daude
egoera horretan hiru probintzietan, Urkulluk zehaztu zuenez. Errealitate hori aintzat hartuta, «ahulenei ahalik eta bizimodu autonomoena eta integratuena eskaintzea» ezarri dute lehentasunen artean.
|
|
|
Igoera horrek eten egin du aurreko hilabeteetako joera bat. Aldi baterako enplegu erregulazio espedienteek goia jo zutenean, 230.000 langile
|
zeuden
egoera horretan Hego Euskal Herri osoan; apirilean izan zen hori, konfinamenduaren asterik gogorrenetan. Ondoren, hilabetez hilabete kopurua apalduz joan zen, jarduera ekonomikoa leheneratu ahala.
|
|
|
Araban, hiriburua ez ezik, Eltziego, Iruña Oka, Bastida eta Legutio ere itxiko dituzte. Bizkaian, Berriatua, Berriz, Ermua, Ondarroa eta Zaldibar
|
daude
egoera horretan. Gipuzkoan, berriz, Arrasate, Beasain, Idiazabal, Lazkao, Legazpi, Lezo, Oiartzun, Ordizia, Ormaiztegi, Oñati, Segura, Tolosa, Urretxu, Zaldibia, Zegama eta Zumarraga.
|
|
|
100.000 biztanleko intzidentzia tasa metatua 150 kasutik gora duten herrietan, udal agintariek bertan behera utzi edo aldi baterako atzeratu dituzte prebentzio neurriak betetzea bermatu ezin duten jarduera guztiak. 119 herri
|
daude
egoera horretan: Araban daude hamabi, 41 Bizkaian eta 66 Gipuzkoan.
|
|
|
«Larrialdi egoeran gaude. Uste dugu lotuta
|
dagoela
egoera hori euskararen kale erabilerarekin. Euskararen erabilera kalean puntu bat baino gehiago jaitsi da.
|
|
|
Azken bi talde horiei kalte baino mesede egingo lieke kotizazio epea luzatzeak, betiere urterik kaskarrenak kentzeko aukera badute. Escrivaren kalkuluek diote langileen %30
|
leudekeela
egoera horretan. Horregatik, hau esan zuen atzo:
|
|
|
Egoera oso konplikatua da. EPPK-ko kideen erdiak
|
daude
egoera horretan. Gaurko datuen arabera, legedi hori aplikatuta, azken presoa 2056an aterako litzateke.
|
|
2022
|
|
|
Lan ituna eduki arren haren indarraldia luzatua dutenen multzoa, berriz, zertxobait apaldu da urteko lehen bi hilabeteetan: 5.530 gutxiago dira, baina behargin gehienak
|
daude
egoera horretan, 402.227, hau da, %64, 4.
|
|
|
Adibidez, espetxeetako tokian tokiko tratamendu batzordeek 34 presori dagozkien 71 irteera baimen onartu dituzte, gero Espainiako Auzitegi Nazionalaren Espetxe Zaintzako epaileak eta 1 sekzioak ukatu dituztenak. Etxerat ek azaldu duenez, 168 presok kalera ateratzeko baimena izan lukete lege arrunta aplikatuz gero, baina horietatik 22 baino ez
|
daude
egoera horretan.
|
|
|
«Uneoro zaude zalantzan, zeure umorearen, gogoaren eta militantismoaren arabera, aurrean daukazun pertsonari, dendari, funtzionario edo dena delakoari, zer hizkuntzatan hitz egin behar diozun, adibidez». Eta, hain zuzen ere, euskararen normaltasun eza
|
dago
egoera horren muinean, Saizarbitoriaren hitzetan. Baina nekea eragiten du militantziak, idazleak dioenez.
|
|
|
Hezkuntza Sailak ikusi du zergatik izendatzen dituzten zuzendaritza taldeak behatzez, ez borondatez. Institutu asko
|
daude
egoera horretan. Aitortu behar dut ez dudala beste herrialdeen errealitatea ezagutzen, baina Araban, gutxienez, proiekturik gabeko hainbat zentro daude, eta Sailaren jokaldiaren berri duten klaustroen eta familien kezka garrantzitsua da.
|
|
|
Bigarren kategorian ere, emakumeek abortatzeko eskubidea dute soilik haien bizia arriskuan dagoenean. 360 milioi andre
|
daude
egoera horretan; hamarretik bi, hain zuzen ere.
|
|
|
Egungo elementuak eta izaera kontuan harturik, kontserbadoreak ez dira erabat eroso
|
egongo
egoera horretan, eta 2016ko erreferendumetik hona behin eta berriz egin dutena egin dute: beren burua eraldatu.
|
|
|
Etxerat ek azaldu duenez, baldintzapean aske ziren bi preso behin betiko aske geratu dira egunotan. Idoia Martinez arrigorriagarra iaztik
|
zegoen
egoera horretan. 24 urte eman ditu espetxean, eta uztailaren 7an lortu zuen behin betiko askatasuna.
|
|
|
24 urte eman ditu espetxean, eta uztailaren 7an lortu zuen behin betiko askatasuna. Xabier Agirre ere iaztik
|
zegoen
egoera horretan; sei urte eman ditu espetxean, eta uztailaren 15ean geratu zen libre behin betiko.
|
|
|
alegia, mutil faltagatik, neskak hasi dira ordura arte gizonek egiten zituzten dantzak dantzatzen, eta ez alderantziz. Aspalditik egokituta
|
daude
egoera horretara.
|
|
|
larrialdietan, %30eko gainkargarekin, eta suspertzean, behar diren baino erizain gutxiago daudelako. «Ezkutuko pribatizazioa»
|
dago
egoera horren atzean, Basurtuko mediku buruek idatzita utzi dutenez.
|
|
|
«Grebak gertatzen dira elkarrizketak gotortu egiten direnean. Baina, egun, ez
|
gaude
egoera horretan. Zuzendaritza eta NewsGuild sindikatua proposamenak trukatzen ari gara, akordioaren bidean».
|
|
2023
|
|
|
2021eko abendura atzera eginez gero, inkestak dio urte osoan 2.500 lanpostu galdu direla, eta 3.000 pertsona gehiago daudela lanik gabe. Guztira, 122.900 pertsona
|
daude
egoera horretan, inkestaren arabera, eta langabezia tasa %9koa da.
|
|
|
Gaian adituek ere adingabeen zaurgarritasuna mugatzeko zailtasunak dituztenez, zaila da jakitea Bizkaian zenbat haur
|
dauden
egoera horretan. Erakunde eta elkarte bakoitzak bere datuak ditu.
|
|
|
Jendearen bazterketa indizeari erreparatuz gero, 2021ean populazioaren %6, 1ek pairatzen zuen «bazterketa larria». 2018an, 28.000 pertsona
|
zeuden
egoera horretan; gaur egun, berriz, 128.000 dira.
|