|
2000
|
|
|
Hor dago, era berean," Mezurik gabeko eriotza", William Faulknerren" The sound and the Fury" nobelaren oihartzunez beteriko aztikeria ipuin bat ere, Martintxo, atzeratua den haur hazi baten ikuspuntutik kontaturiko narrazio bat. Garbi
|
dago
egileak" libururako narrazio gaiz eta egituraz apropos desberdinak moldatu zituela." (Ifar aldeko orduak, 114 or.)
|
|
|
Narraziogintza honen bilakaeran, Aitzpea Azkorbebeitiaren iritziz, lehenengo narrazio liburutik bi berriago hauetara leku denboren koordenadei
|
dagokienez
egileak determinazio gehiagorantz eta errealitaterantz egin du: " Badirudi, beraz, orain arteko indeterminazio joera aldatu egin dela, lekutasunari dagokionez bederen.
|
|
|
Bere antzezlan irri eragingarri bateko pertsonaia baten hitzak gogorarazi niezazkiokeen Lauaxetari une hartan, maltzur eta bidegabeki –testuingurutik kanpo, modu teknikoan esateko–, eta galdetu ea zer neurritaraino
|
zegoen
egilea pertsonaia harekin ados: " Artatxori batek buru geiago dauko gonadun pilosopa batek baño." Eta, behin hari horretatik tiraka hasiz gero, ez zatekeen nekeza izango beste kontu batzuetara ere jotzea.
|
|
2001
|
|
|
Beraz, VanGoghen boten bidez, artelana eta Lurra bildu zituen filosofo alemanak, modu erromantikoan —batzuen ustez, modu nazionalsozialistan, nekazaritza ideologia eta lurabe rtzaletasun alemaniarra bateratuz— Geroago, 1984an, Postmodernism or the Cultural Logic of Late Capitalism saio famatuaargitaratu zuen Fredric Jameson ek. Izenburuan bertan argi
|
zegoen
egilearen asmoa: kultura eta ekonomia pareka tzea.
|
|
2002
|
|
|
Presentazio osoa atera zaio ondo, bisitariek txalo egin baitute amaieran. «Artisten artean gaizki ikusia
|
dago
egileak berak erakusketa gidatzea. Artelanek esplikaziorik ez dutela behar diote.
|
|
2003
|
|
|
Prokuradoreak erabaki zezakeen ordenantzetan ezarritako neurrien arabera egin behar zirela34 jalea kaxak, kontserbak eta beste; eta kalitatea ez bazuten betetzen
|
zeuden
egileek, kalitatea eusten zuen lantegi edo fabrika bat sorraraz zezakeen. Dena den, prokuradoreak kalitate inposatu horiek ez betetzeko lizentziak ere eman zitzakeen.
|
|
|
–Ez dira artxiboetan edo indusketetan zuzenean mamitutako testuak, baizik eta oinarrizko ikerketen azterketaren gainean eraikitakoak. Jakina, liburu hauek osatzen dituzten artikuluen artean
|
badaude
egileek eurek egindako ikerketa zuzenetik ateratako ondorioak, baina testuetan nagusi da sintesi bat lortzeko nahia: gaiak erabat agortzea dute helburu, gaiaren egungo egoera laburbiltzea; adibidez, zein da gaur eguneko hiri arkeologiaren egoera Euskal Herrian, edo Karlomagnoren garaiko gizartearen funtzionamenduaz irudi laburtu bat ematea, ahalik eta eguneratuena.
|
|
|
UEUk berak ere plazaratu zuen bere iritzia. UEUren idazkaritza taldearen aburuz, euskararen aldeko dinamikak sortutako premiak erantzuteko erakundea zen UZEI. Haren lanak, hiztegiak alegia, oso baliotsuak ziren, bai UEUn antolatzen ziren ikastaroetan eta mintegietan, bai eta edozein irakaskuntza zentrotan euskaraz lan egin nahi izanez gero ere; bestalde, egindakoaren behin behinekotasunaz jabetuta
|
zeuden
egileak, etengabe berritzen baitzituzten beraien proposamenak. Agiriaren bukaeran, hasitako lanean gogoz jarraitzeko eskatzen zion UEUk UZEIri12.
|
|
2004
|
|
|
Esan beharrik ez
|
dago
egileak euskarazko liburu hauetan darabilen hiz kuntz ereduak idatzizko zein ahozko euskal literaturaren tradizioarekiko al daketa errotikoa edo, agian hobeto, etena ekarri zuela. Aranari leporatu izan zaizkion hutsegite nabarmenen artean, hain zuzen, garbizalakeriarena izan da, hots, erdal jatorrizko hitzak onartzeari zion higuina.
|
|
|
Irakaslcak, editore batek edo aldizkariak, bakoitzak bere arauak ote dituen jakiteak garrantz.ihandia du. Ahalegindu informazio hori lortzen. bai irakaslearekin edo editorearekin, bai aldizkan guztietan
|
dagoen
Egileentzako arauak atalean begiratuta. III
|
|
2005
|
|
|
Testuartekotasuna da Sarrionandiaren ipuingintzaren zutabeetako bat. Honekin Sarrionandiak literatur tradizioa onartzen du, Pott Bandatik aldarrikatu zen bezala, eta bete betean XIX. mendean aldarrikatzen zen orijinaltasunari uko egin eta Borgesen postulatuetara hurbiltzen da, zeinak bere ustean liburu guztiak artean idatzita
|
egonda
egile batek haien gainean berridatzi baino ezin zuela egin esan baitzuen. Sarrionandiak testuartekotasunaren bidea aukeratzen mende honetako korronteekin bat egiten du.
|
|
2006
|
|
|
Denbora luzez, irudi klasiko horrek eragin handia izan zuen egungo historiografiarengan, orduko euskaldunak nolakoak ziren eta erromatar presentzia gure lurraldean aztertzerako orduan. Baina, gaur egun, nahiko argi
|
dago
egile klasikoek zabaldutako irudi hori okerra dela.
|
|
|
Horrenbestez, indibidualiza daitezkeen ekarpenen sortzaileak, publizitate sorkuntzaren barnean substantibitatea baitute (esaterako, marrazki bizidunetako pertsonaia jakin bat)? errespetatu egin behar dira, eta haiei
|
dagozkie
egile eskubideak. Hala ere, ustiapen eskubideak obra kontratuan ematen dira edo emantzat hartzen dira ekarpen originalaren egileak enpresa baten soldatapean lan egiten duenean, alderantzizko hitzarmenik ez badago, behintzat.
|
|
2007
|
|
|
Kudeaketa erakunde horietako zortzi ordezkariek, ordea, behatzaile gisa gonbidatuta, “porrot” eta “iseka” egin zioten bilerari, eta konpromisoa bete ez izana leporatu zioten Gobernuari. Erabiltzaileen gogobetetasuna Interneteko Erabiltzaileen Elkarteak (AUI) adierazi du pozik dagoela Industria Ministerioaren erabakiarekin eta harrituta
|
dagoela
egile eskubideen sozietateek topaketa utzi dutelako. Miguel Pérez Subías AUIko lehendakariak esan dio CONSUMER eroski ri ezinezkoa dela SGAE bezalako erakunde pribatu bati “interes ekonomikoak dituenari web bat ixteko ahalmena ematea”.
|
|
2008
|
|
|
Basakeria zaila da ulertzen eta normaltasunean jasaten. Txarrena da nahasmendu handia
|
dagoela
egileei eta errudunei dagokienez. Komunikabideak kriminalitateaz mintzo diren arren, zer nor dago hiltzaileen atzean?
|
|
|
Erantzun gisa, mezu elektroniko bat jaso zen, sinatu gabea, testu honekin: “BDHn erakutsitako dokumentuak ez
|
daude
egile eskubideen mende, eta, beraz, jabari publikokoak dira. Eskubide horiei lotutako zerbait jarriz gero, egilearen baimena da beti”.
|
|
|
Bidaiatzeko ideiak, eguneroko bizitza edo ekonomiari buruzko aholkuak, sexualitatearen inguruko tartea, natura ezagutzeko atala, zinema kritikak, biologiari buruzko tartea... Musikari dagokionez, disko aurrerapenak
|
daudenean
egileen beren ahotik aurkezpenak entzun dira. Talaiatik tartean horrelako atalak ugarituz eta zabalduz joango direla adierazi du Mujikak.
|
|
|
Bigarren liburuak, ez du adinik,, bildu ditudan elezaharrak edonoren gustukoak izan daitezke?, argitu du Ansok. Hala ere, istorio erakargarri asko inguru mingururik gabe azaldu direla kontuan izanda, batez ere gazteei gustatuko zaielakoan
|
dago
egilea. Liburuan, politikoki behintzat umeentzat egokiak ez diren gaiak badirela onartu du Ansok:
|
|
2009
|
|
|
Obra Gonbidatua Bilboko Arte Eder Museoaren programa originala da. Bere bitartez, publikoari beste museo edo bilduma batzuetako maila handiko obra eskura jarri nahi dizkio, museoaren bilduman
|
dauden
egileen ikuspegia aberasteko edo inoiz erakutsi gabeko egileen lanak erakusteko. Erakusketa monografikoen serie hau 2001ean hasi zen, eta, 2004tik gaur arte, Banco Santander Fundazioaren babesa dauka.
|
|
|
Hori bai, oso azkar aldatzen dira, eta, beraz, ez dago garbi belaunaldi batetik bestera informazio genetikoa transmititzeko gai izango liratekeen. Edozein modutara, oiloaren eta arrautzaren paradoxa argitzeko bidean lan interesgarria egin dutelakoan
|
daude
egileak.
|
|
|
Izan ere, Europar Batasuneko exekutiboak uste du lizentzia bakarra “ezinbesteko” ekimena dela kontsumitzaileei on line abestietarako sarbidea bermatzeko, edozein herrialdetan daudela ere. Sareko musika banatzaile gehienek kokatuta dauden herrialdeko erabiltzaileei egiten dizkiete salmentak, estatu kideetan indarrean
|
dauden
egile eskubideak babesteko sistemen konplexutasunagatik. Egoera hori aldatzen hasi da, izan ere, “on line musikaren banaketaren arloko aktore garrantzitsuenetariko batzuek argi eta garbi adierazi dute prest daudela egungo ereduak aldatzeko, Interneteko musika Europa mailan komertzializatu ahal izateko”, azaldu zuen Jonathan Todd Lehiaren bozeramaileak.
|
|
|
Almodovarren unibertsoa sakona da, kamerari buelta eman eta zuzendariari begira jartzeko adinakoa. Film berriaren istorioaren abiapuntua ezagutzea besterik ez
|
dago
egileak bere zilborrari begira filmatu duela jakiteko: Lena materialistak (Penelope Cruz) harreman interesatua abiatu du Ernesto aberatsarekin (Jose Luis Gomez).
|
|
|
Halarik ere, David Golderen irakurle antisemitek bihurtu zuten hura susmopeko, eta naziek proiektatu zuten antisemitismoa Lion Feuchtwanger en Süss juduan. Hain jabetuta
|
dago
egilea horretaz, non eleberri hau idatzi zuen garaian zalantzatan baitzegoen lan" ikaragarri probokatzaile" hari ekin ala ez, hasieran Le Juif izenburua jarri nahi zionari, hain zuzen. Azkenean, amore eman zuen, ulertuko ez zuten beldur:
|
|
2010
|
|
|
Guardia Zibilaren perituek dei horietako ahotsa ETAren Elurra taldearen ustezko kideen ahotsekin alderatu zuten. Ikerketaren emaitzak dio %98ko probalitatea
|
dagoela
egilea Igor Portu izan zela baieztatzeko.
|
|
2011
|
|
|
Kultura Ministerioari ere eskatu zizkion kontuak Victor Domingo Espainiako Internet Erabiltzaileen Elkarteko zuzendariak, adibidez. «Ministerioari
|
dagokio
egile eskubideen gestioaz arduratzen diren erakundeen fiskalizazioa zaintzea. Eta SGAEren kontuak ez dira ez argiak, ezta gardenak ere».
|
|
|
Gizon honen kasuak nik 15 edo 18 bat urterekin bizitzari buruz nuen ikuspegia nahiko ondo islatzen zuela iruditu zitzaidan, eta gizon honen halako parodia moduko bat egiten dut. Moranek emakumeak erraz konkistatzen zituen bezala, nire protagonistak ez du ganorazko ezer egiten».Bigarren imitazioa Fedor Dostoievskiren bizitzaren pasarte «oso polit batean» oinarrituta dago, baina liburuko lau imitazioen artean «traketsena» delakoan
|
dago
egilea. «Azkenaldi honetan literatura solemne edo handiustekoaren kontra nabil, baina zati hau justu bekatu horretan erortzen dela iruditzen zait».
|
|
|
«literatura eta egileentzat txarra izango da» eta horrelakoak entzun ahal izan dira. Kasu honetan, Susak egin duena, nire ustez, kulturaren benetako zentzua aplikatu eta hori babesteko prest
|
dauden
egileekin ekimen ausart bat aurrera eramatea besterik ez da izan.Literaturaz ari garela, hori ere eraldaketa etengabean dago aro digital honetan. Horren adierazgarri beti eraldaketan dagoen kultura eta literatura digitalari buruzko Imanol Epelderen http://wikia.eliteraturaz.com ekimena.
|
|
|
Ez
|
zegoen
egile eskubiderik. Oratio publicata libera est, argitaratutakoa guztiona dela, alegia.
|
|
2012
|
|
|
Horrenbestez, indibidualiza daitezkeen ekarpenen sortzaileak, publizitate sorkuntzaren barnean substantibitatea baitute (esaterako, marrazki bizidunetako pertsonaia jakin bat)? errespetatu egin behar dira, eta haiei
|
dagozkie
egile eskubideak. Hala ere, ustiapen eskubideak obra kontratuan ematen dira edo emantzat hartzen dira ekarpen originalaren egileak enpresa baten soldatapean lan egiten duenean, alderantzizko hitzarmenik ez badago, behintzat.
|
|
|
Hau, 1997 urteko margolana da, karratua (80 X 80 cm) eta mihise gaineko olio pinturaz egina dago, bilduma partikular batean dago egun. Baina aipatu beharra
|
dago
egileak Bilboren inguruko beste hamar koadro ere pintatu zituela, Jardines de Albiatik hasita, Retrato de la familia de Miren Aurtenetxe y Carlos Perezera. Elementu pertsonalak margotuz, interes autobiografikoa duten koadroak lantzen dituela esan daiteke.
|
|
|
Epai judizial berri batek kanon digitalaren aplikazioa ukatzen du, eta Gobernuak kendu eta haren ordez zergadun guztiek ordainduko duten karga bat jarriko du. Epaile batek Bartzelonako informatika denda bat salbuetsi du kanonari
|
dagozkion
Egile eta Editoreen Elkarte Nagusiari (SGAE) 18.000 euro baino gehiago ordaintzeaz, kudeaketa sozietateak jabetza intelektualak babestutako produktuen kopiak zergapetzen dituen tasa hori “bereizi gabe eta arrazoirik gabe aplikatu” duela uste baitu. Akats horren arrazoia enpresa informatikoa da, bere defentsaren oinarria baitzen SGAEk ezin zuela frogatu saldutako euskarri edo materialak CDak, grabagailuak, DVDak eta mp3 aren erreproduzitzaileak lan babestuak kopiatzeko erabiliko zirenik.
|
|
2013
|
|
|
–Bere 1986ko Antología de la narrativa vasca ren hitzaurrean dioena guztiz da azpimarratzekoa, nobela biribil eta xarmangarri gisara definitu ondoren, euskal ahots femenino lortuentzat jotzen baitu. Lasagabasterrentzat, ahotsaren indarra ez
|
dagokio
egilea emakumezkoa izateari, narratzaile trebeziari baizik? (Olaziregi, 1999:
|
|
|
Onaindiaren antologian egile bakoitzeko zenbat testu hautu zituen ikusita, erraz esan daiteke zein kanon poetiko eraiki zuen irizpide kuantitatiboari erreparatuz. Kasurik nabarmenena hamabi testu baino gehiagorekin errepresentatuta
|
dauden
egileak dira: Jean Baptiste Elizanburu (23), Grazian Adema. Zaldubi?
|
|
|
Iradokizuna ardatz izanik, azken irakurketa ikuslearen esku uzten du. Hala, ikusleari berari
|
dagokio
egile donostiarraren film irekiak ixtea. Amaierak biribiltzea.
|
|
|
erreforma berria Jabetza Intelektualaren Legea Jabetza Intelektualaren Batzordeko «Bigarren Atala» delakoari isunak gehitzen dizkie arau hausleei, eta botere handiagoak ematen dizkio, autorearen eskubideak errespetatzen ez dituzten Interneteko edukiak kentzeko eta arau hausteak egiteko ardura baitu. hau Zigor Kodearen erreformarako lege proiektua. Esteka orrien kontra Zigor Kodearen aldaketa, jabetza intelektualari dagokionez, aldatu 270, 271 eta 276 artikuluak besteak beste, Rojadirecta.com, Seriesyonkis eta antzeko esteka orriak zigortzeko; hau da, hirugarren batzuen plataformetan
|
dauden
egile eskubideek babestutako lanen lotura bilduma indizeak. Zigor Kodearen erreforma berriarekin, loturen orrien administratzaileak gehienez ere lau urteko kartzela zigorra jaso dezakete. Orain arte, gehienetan, epaileek nabarmendu egin zituzten orrialde horien aurkako jarduketak, lotura ez da komunikazio publikoko ekintza bat eta, beraz, ez dira betetzen delitutzat hartzeko bi baldintzak:
|
|
|
Ez duzu saltzen, ez
|
dago
egile eskubiderik.
|
|
2014
|
|
|
P600 efektua atzeman zuten ikertutako pertsonetan, baina N400 efekturik ez; alegia, nolabaiteko akatsen bat izan arren, ulertzeko modukoak dira. Hortxe
|
dago
egilearen maisutasuna; garunean eragiteko gaitasunean. Izan ere, ikusi dute era horretako perpausekin osoagoa dela garunaren funtzionamendua, arretatsuagoa.
|
|
2015
|
|
|
2002 urtean izan zen, eta agentziekiko bitartekaritza lanak egitea eta egileek eskubideak bete daitezen presio egitea zen elkartearen asmoa.Gogoeta ez dute soilik musikariek bultzatu, halere. «Konbentzituta
|
nago
egile eskubideen eta jabego intelektualaren irakurketa berri bat egin beharra dagoela». Mapa berrien alde mintzo da Mikel Elortza Susa argitaletxeko kidea ere.
|
|
|
Hainbat hizkuntzatarako bertsioak daude eskuraedota garatze lanetan, hala nola, nederlanderako, frantseserako, gaztelaniarako,... Euskararen bertsioaere garatze bidean dago (Perez de Vmaspre eta Oronoz, 2014) eta berrikusi gabeko 68.495 terminorekinlanerako bertsio bat eskuragarri
|
dago
egileei eskatuta.
|
|
|
Horren arrazoia, bere eta beste egile batzuen (R. Shaw, James Joyce, David Mamet…) 30 antzezlan baino gehiago zuzendu dituen eta zinerako hainbat gidoiren atzean
|
dagoen
egilearen literatur lan handia da –29 antzezlan, 22 gidoi, poemak eta saiakerak– Zinerako egin dituen gidoien artean J. Loseyren El Sirviente eta El Mensajero, Elia Kazanen El ultimo magnate eta Karel Reiszen La mujer del teniente frances daude.
|
|
|
krokodiloak, lehoiak, olagarroak, gazteluak, baleak, dortokak. Harro
|
daude
egile guztiak, nekez baina Lorea Gernika dagoen beste. Hark egindako irudia zabarra da enparadukoen aldean, arrunta formaz eta eskasa fantasiaz.
|
|
|
Lurrikaren indarrak pultsioaren alabak aita hiltzaileak, parrizida galantak dibinoki errutsuak etxe tinkorik gabekoak. Zain ez
|
dauden
egileak dira benetako jainkoak, sortu zutena abandonatu dutelako eta goiaitatzen zaiena bukagabea dago, ez baitute inoiz bukatuko.
|
|
2016
|
|
|
Dokumentu bi igorri behar dira mezuaren barruan: batean, itzulpena bera aurkeztuko da, ezizen batekin; bestean, ezizen horren ostean
|
dagoen
egilea nor den azalduko da, harremanetan jartzeko moduarekin batera. Lanak aurkezteko epea 2017ko urtarrilaren 9an amaituko da.3 Itzuli beharreko testuak antolatzaileek jarriko dituzte parte hartzaileen esku.
|
|
|
Hortaz Parisko liburutegi nazionalean gorderik darraien Tableau des moeurs des basques izenburupeko Zesarren eskuizkribua ekarri behar dugu hona. Frantsesezkoaren ondotik euskarazko olerki eta kanta bilduma
|
zegokion
egile izenarekin batera gaineratu zuen, eta denen artean Zesarrek berak izkiriaturikorik bada, Txomin Peillenek 1982.eko Fontes Linguae Vasconum aldizkarian poema filosofikotzat jo zuen ber. XIX. mendeko ideia erromantikoak arras egoki islatzen ditu, hala nola tristuratik ihes eta histasunari gibelondo egin beharra, edota bakea, plazera eta naturarekiko atxikimendu goxoa:
|
|
|
Le mecanisme de la contruction du verbe basque en dialectes du Labourd et depays limitrophespresente en tableaux. Liburuan erabilgarritasunari aiduru
|
legoke
egilea, eta jaso zituenak kalean edozein unetan adi zitezkeen horietakoak genituzke ezbairik gabe:
|
|
|
Bonaparteren kolaboratzaile sutsua zen Bruno Etxenike urdazubiarrak Elizondoko bere etxetik paper mordoa helarazi zion printzeari 1856.eko irailaren 9an, Euskal Herrira eginiko bidaztietako batean Urruñan jaso zituenak; Etxenikek bilduriko materialen artean, Elizondoko erretorea izaniko Martin Goienetxeren hiru sermoi gutxienez badaude, 1845.ean predikaturiko Sorkunde garbiaren egunerako sermoia, 1847.eko urtarrilaren 17an predikaturiko San Antonioren sermoia, eta 1847.eko abuztuaren 15ean predikaturiko Ama Birjinaren jasokundearen egunerako sermoia. Hiru sermoi horiek, Baztango eta Otsagiko euskaran eginak
|
dauden
egile ezagunik gabeko beste hainbat predikurekin batera Nafarroako Artxibategian dautza; alabaina irakurri ahal izateko ez da hara joan beharrik honezkero argitaraturik baitaude, Rosa Miren Pagola filologoak zuzenduriko taldeak Bonaparteren Ondareko Eskuizkribuak izenburuko bildumak Iparraldeko Goi Nafarrerari eskaini lehendabiziko liburukian hain zuzen ere. Hiru prediku horiekin batera, gainera, Goienetxek Alonso Rodriguez XVI. mendeko josulagunak idatzi liburutik eginiko itzulpen labur bat badugu, Leccion sacada de Rodriguez con algunas pequeñas variaciones y varias omisiones de retazos enteros, 1782.ean Ibarrako Lopez apezak Amikuzeko euskarara egin zuen antzera.
|
|
2017
|
|
|
Bestela ere, egilearen heriotz barthesiarrak ere nahikoa argudioa eskaintzen zigun hala ez egiteko, egun argi baitaukagu egileak ezin duela testutik erna litezkeen esanahi posible oro kontrolpean izan. Obabakoak ek sor ditzakeen irakurketa posibleen artean bada aipaturiko kaltegarri hori, baina irakurlearen igurikimen horizonteari
|
dagokio
egilearen mundu ikuskerari bainoago. Horrezaz gain, Obabakoak bada irakurketa onuragarriak ere sortzeko gai, alegia, euskal kulturari munduko beste kulturen artean berdintasuneko tokia aitortzen diotenak.
|
|
|
Debekuak, beraz, ezin zion eragin. Arazoa izan zen segituan beste egunkariek ere gauza berbera egin zutela, hain zuzen ere, benetako gertaerak baldin baziren, ez
|
zegoelako
egile eskubideak errespetatu beharrik. New Yorker Daily Newsek auzitara eraman zituen, fiskala sartu zen tartean, eta ika mika hartan aritu ziren, harik eta Kristopher Pointek denen arreta erakarri zuen arte.
|
|
|
(5) en inguruko euskara aldaerekin ohitua
|
dagoen
egilearentzat, (5) ekoa nekez har daiteke irakurketa zehaztugabekotzat. (6) ko euskararen aldaera ondo ezagutzen duen egilearentzat, (6) koan berdin berdin har daiteke irakurketa zehaztua zein zehaztugabea.
|
|
2018
|
|
|
DFW Thomas Pynchon eta Don DeLilloren ondorengo zuzena izendatu zuen kritikak, beraz, ez
|
dago
egilearen bigarren mailako lana (eta, dirudienez, horixe da argitaratu gabe geratzen den bakarra) publiko egitearen alde.
|
|
|
Beste askok, ordea, proiektu kolektiboetan parte hartu dute. Horien artean daude, esaterako, Lanku argitaletxeak atera dituen bi produktuetan
|
dauden
egileetako batzuk: Ainhoa Agirreazaldegik, esaterako, Bertsolaritzaren bilakaera genero ikuspegitik liburuan hartu du parte eta Manex Agirrek eta Ruper Ordorikak, Buruz buru produktuan.
|
|
|
Beste izen batekin Mexikon eman zituen bere bizitzako azken berrogei urteak, nekaezin jardun zuen musikagile, pianista, musika irakasle, abesbatza zuzendari eta ekimen sustatzaile gisa, eta hiri hartzaileko biztanleen maitasuna bereganatu zuen. Han dago, nork eskatu zain, artean argitara gabe
|
dagoen
egile horren musika (42 obra pianorako, 7 ganbera musikarako, 14 sinfonia, 32 piano eta ahotserako, 19 abesbatzarako, etab.). Honako hauek izan ziren Emilianaren azken hitzetako batzuk: " giza arima osoa, baita barru barruan ezkutatzen dena ere, salatzen eta agerian uzten duen artea da musika".
|
|
2019
|
|
|
Arizkunen, Xabier Santxotenaren museoan
|
daude
egile horren eskulturak eta Teresa Lafraguaren margoak; Sasternea etxean, berriz, Xabier Soubeletenak ikus daitezke. Erratzun, Apezetxearen erakusketarekin batera, Roque Lasaren lanak ikusgai daude Zubieta etxean.
|
|
|
–Urtarrilean bideoak aurkeztu ondoren polemika sortu zen, eta, geroztik, 32 ekarpen desberdin jaso ditugu. Denetatik
|
dago
egileen artean: biktimen elkarteak, biktimak era pertsonalean, hiru unibertsitateak, Argituz elkartea, talde parlamentario batzuk...
|
|
|
Bertsolaritzan emakumeak ez egotearen arrazoiak ematen saiatzen dira. Aurrebertsolaritzan izandako emakumezkoen figurak jasotzen dituzte, egun emakume bertsolariak agertzen ari dira aipatzen dute, edo etorkizunean egongo direlakoan
|
daude
egileak. Hori kontuan hartuta, esan daiteke teoria horietan emakume bertsolariak (euren) huts etik, hutsegitetik edo ez egitetik egon direla presente.
|
|
|
Leidengo sail honetan salbuespen nabariena Beekesek idatzitako grezieraren hiztegi etimologikoa da (Beekes 2009). Garbi
|
dago
egileak azken hamarkadetan Greziako substratuzko hizkuntzari buruz egindako hainbat ikerketa hiztegian sartu nahi izan duela, bere ustez Friskeren hiztegiak alor honetan zituen akatsak eta hutsuneak zuzendu eta bete nahian.
|
|
|
Hala, Derksenek balto eslavieraren azentuaren bilakaerari ematen dio garrantzia, zenbateraino izan zitekeen bilakaera hori amankomuneko ezaugarri bat eta hortik nola joan zen aldatuz adar bakoitzean geroago. Ikusten denez, zuhaitz filogenetikoaren ikuspegi batean balto eslavierak izan zezakeen izaeraren eta existentziaren beraren auzia
|
dago
egilearen burutapenen azpian. De Vaan (2008), latinaren eta italikoaren hiztegia moldatzerakoan, italikoa nola uler daitekeen azaltzeaz gain, hizkuntzaren periodizazioaz arduratzen da, kontu honi orrialde batzuk eskainiz.
|
|
2020
|
|
|
Hendayais tabernako gertakariak argitzeko estatuko botere politikoak eta judizial ez zuen ahaleginik ez egin; kontrara, estali egin zuten. Horrenbestez, gaur da eguna, berrogei urteren buruan, Hendayais tabernako bi hilketen egileak eta horien atzean
|
zeuden
egile intelektualak nortzuk diren ofizialki jakin gabe jarraitzen dute familiarrek eta euskal gizarteak.
|
|
2021
|
|
|
Horrek berezi bilakatu du gure lehiaketa. Gogoan dut Koldo Izagirrek lan kritiko bat idatzi zuela literatura lehiaketen inguruan, eta gurea zen ontzat jotzen zuen bakarrenetakoa; hain zuzen, ongi zehaztua
|
zegoelako
egile berriendako zela.
|
|
|
Eskertzeko aurrerapausoa da informazio gabeziaren behe lainoak estaltzen duen gai zail honetan. Sinetsita
|
nago
egileak ikerketarako duen sen eta adorearekin luze gabe sakontzen eta aberasten jarraituko duela Antzinaroko jakintza eremuan. Horren esperoan gelditzen gara irrikaz.
|
|
|
Gaur egungo euskaran ahalerazko adizki sintetikoak izugarri urriak dira; izan ere, paradigma sintetikoei tinkoen eutsi dieten hizkerek ere ahaleran adizki analitikoak hobesten dituzte. Hortaz, gizaldi honetan, ahalera sintetikoa antzinako usadioei begira
|
dauden
egileen idazlanetan baizik ez da agertzen. Aldi oraineko adizkiek orainaldiko eta geroaldiko ahalerazko adizkiak osatzen dituzte (orain noake, bihar dakarke), aldi iraganekoek iraganaldikoak (nindoakeen, zekarkeen) eta alegiazko aldikoek hipotetikozkoak (nindoake, lekarke).
|
|
|
Zer helbururekin irakasten dugu literatura? Ez al dira literaturaren parte ere momentuan bolo bolo
|
dauden
egileak eta haien lanak?".
|
|
|
«Saidek estilo heldua eta berantiarra bereizi zituen. Estilo heldua koherentzian
|
dago
egilearen gainontzeko faseekin eta da, nahi baldin bada, haren ekarpen gorena; ordea, estilo berantiarrak gehiago dauka intrantsigentziatik, zailtasunetik eta kontraesanetik. Liburu honetan Federici berantiar bat dago, eta horrek esan nahi du ausartu dela orain arte ausartu ez den gaiak jorratzen».
|
|
|
Halaber, duela gutxi arte haren argazkiak ezagutzen ziren arren, ez
|
zegoen
egilearen informaziorik. Inork ez zekien nor zen Antzola idatzita sinatzen zuen egilea.
|
|
|
Lanak lan, orain arteko emaitzarekin gustura
|
daude
egileak. Eta badirudi irakurle ikusleak ere gero eta gehiago erakartzen eta asetzen dituela Sorapediak.Izan ere, urtetik urtera gora doa herriko entziklopedia digitalak duen erabiltzaile kopurua:
|
|
|
Haren obren artean badugu bat euskaraz, Miren Arratibel Garmendiak bikain euskaratua (Gizon ikusezina, Ibaizabal 1997), zeinaren hitzaurre labur bezain argiari ez neukakeen, ondo bidez, ezer askorik eransteko. Bertan aipatuta
|
daude
egilearen lan nagusiak, horietako batzuk arrakasta itzela izan zutenak filmen eta irrati serialen iturri modura. Ez ditut hemen berriz aipatuko, erraza baitago egun jakin min hori asetzea, edonorentzat.
|
|
|
Autore ezagunak dira, gutxi asko, gehienak, baina ariketa estilistikoki polita da antzematea Oskarrek zer nola lotu dituen artistak eta argazkiak. Kandinskiren koloretasuna errebelatzen da harlauzetan barreiatutako konfetietan; Marcel Duchamp da, nola ez, pareta batean norbaitek abandonatutako txirrikaren atzean
|
dagoen
egilea; Jorge Oteiza sujeritzen digute Iruñeko Parte Zaharreko karrika ezagunean utzitako kartoizko kutxa horiek; Esther Ferrerren ikonoklasia irudikatzen du errepideari begira geratu den aulki hondorik gabeak. Ezagunak dira egileetako asko, bai, baina argazkiekiko lotura ez da beti ebidentea.
|
|
2022
|
|
|
Irakurleen begiradari buruz ere mintzatu dira hiru idazleak Laban, eta garbi erran dute egileak ez duela zertan sartu irakurleak egiten dituen interpretazioetan, behin poema idatzita ez
|
dagokiola
egileari irakurketa zuzentzea, alegia. Irakurle hori buruan dute, halere, idazteko prozesuan, neurri batean.
|
|
|
Konturatzen zara telebistan ikusleek erantzun egiten dutela, batez ere kate horren maila handia bada eta eduki interesgarriak eskaintzen baditu». TV3eko estreinaldiarekin «oso pozik»
|
daude
egileak: «Ikusten dugu gure helburuak betetzen ari direla.
|
|
|
«Garai batean erabat sinetsita
|
nengoen
egile baten ausardia neurtzeko ezinbestekoa zela bere lanen formei erreparatzea. Baina urteak joan ahala konturatu nintzen idazle ausartak, batez ere, bere inguruan eta bere baitan begiratu eta gero, handik jasotakoak zorrotz ematen ikasi dutenak direla».
|
|
|
Eman dioten zigorrarengatik oso haserre
|
dago
egilea, aitortuz, hurrengo eleberrian," nazana nazanez, promes egiten dot lan barriaren orrialdeetan ez sotanarik, ez habiturik, ez beaten mantilarik eta ezta latinazo txikerrenik ere, sartuko ez dodala". 4
|
|
2023
|
|
|
Azaldu zuten bozeto bat bera ere ez
|
dagoela
egilea nor den zehazteko moduan sinatuta, baina, egindako azterketen arabera, Balentziagak berak eskuz egindako oharrak eta marrazkiak ageri direla horietako batzuetan. Gainerakoak, ordea, oraindik identifikatu gabe dauden kolaboratzaile batzuek eginak dira.
|
|
|
Hala azaldu du Hedoi Etxarte editoreak: «Gure borondatean
|
dago
egile batek interesa sortzen badu bere obra bat baino gehiago ekartzea».
|
|
|
Lehendik ere
|
badago
egilearen lanik euskaratuta. 1999an, Xabier Mendiguren Bereziartuk Xake nobela itzuli zuen.
|
|
|
Inaxiok begirune handiz laztandu du liburua eta harritu egin da: ez
|
dago
egileari buruzko inolako informaziorik, ez argazkirik, ez daturik. Are gehiago, ez dirudi argitaletxe batek argitaratu duenik eta argitalpen urtea ere ez du aurkitzen.
|
|
|
Eta kazetari kronika bat, zehatzago, gertaera baten edo batzuen lekuko zuzena izan den egileak gertatu den horren berri emateko borondatez idazten –eta normalean hedabide batean argitaratzen– duen kontakizun pertsonala. " Pertsonala" diogu, kazetari generoak aztertu dituzten teorialari guztiek bezala, uste baitugu kazetari kronikaren ezaugarri nagusien artean
|
dagoela
egilearen ukitu subjektibo agerikoa, interpretazio edo iritzi erakoa, baina beti ere helburu informatzailearen menpekoa (besteak beste: Bernal Rodríguez 1997; Gomis 2008).
|