|
2011
|
|
|
Gauza konplikatua dira biktimak; sufritu egin dutelako. Ahoa betetzen zaigu esaten dugunean alde guztietan
|
daudela
biktimak, eta hala da. Baina ez daukat lotsarik esateko nik biktima batzuekin bakarrik egin dudala negar.
|
|
2013
|
|
|
Lasterketa batzuk maila galtzen ari dira, beste batzuk desagertzen... Ez
|
dago
biktimarik gabeko iraultzarik, baina biktima asko izaten ari da oraingoan. 1 Formularen edo tenisaren antzeko egitura hartzen ari da egungo txirrindularitza.
|
|
2015
|
|
|
Nik negar egiten nuen gerrillaren biktima bati aditzean, eta hark neure kontakizunarekin egiten zuen. Heldutasun handiarekin jokatu genuen, eta gobernuari erakutsi ahal izan genion ez
|
dagoela
biktimen arteko kategoriarik; guztiok nahi dugula bakea.Biktimen arteko enpatia sentitu duzue, baina halakorik ez zaizue heldu erabakiak hartzen dituztenengandik.Uneren batean uste nuen biktimak elkartzea izango zela zailena, uler zezaten guztiok ditugula eskubide eta sufrimendu berdinak. Baina hori, egiatan, errazena izan zen!
|
|
|
Azaroan bilkura egingo du foru aldundiekin, bakea eta memoria politikak aztertzeko.Legea. Giza eskubideen urraketak jasan dituzten eta aitortu gabe
|
dauden
biktimen lege proposamena aurkeztuko du.Txostena. ETAk mehatxatutako pertsonengan eta Ertzaintzarengan indarkeriak duen eraginari buruzko lana aurkeztuko du.2016an garatzekoakDesarmatzea.
|
|
2017
|
|
|
Bi gazteek herenegun bertan ateratako gutunean dago giltzarria. Adierazi dute «beste kasu posible baten» berri izan dutela, eta horregatik erabaki dutela kaleratzea, «ezkutuan
|
dauden
biktima posibleak argitara atera daitezen». Bi gutunak batera hedatu zituzten:
|
|
|
Milaka biktima daude, alderdi guztietakoak, frankismoko krimenak sufritu dituztenak. Eta gobernu batek hala eginez gero, frogatuko luke benetan
|
dagoela
biktimen eta justizia egitearen alde. Izan ere, nabaritzen dugu aitortza asko egiten direla; hilaren 15ean, Markel Olano buru zela, Donostian sekulako aitortza egin zieten milaka biktima gipuzkoarri.
|
|
|
Haien joera gehiago gerturatzen da jazarlearen estilora. Oro har, bien ezaugarri komuna da giro desegoki batean hezitakoak direla.Zer alde
|
dago
biktima pasiboek eta agresiboek erasoaren unean duten erantzunean. Pasiboek ez dute erantzuten jazarpena gertatzean. Barruan gordetzen dute gertatutakoa, eta hori oso arriskutsua da, suizidio ideia gehien izaten dituztenak baitira.
|
|
2018
|
|
|
«Partekatu dezagun giza eskubideen urraketa bakoitza azalduko duen oinarrizko kontakizun bat. Ez errepikatzeko, memoria ariketak oinarritu behar du biktima guztiekiko errespetuan eta indarkeriari zilegitasunik ez ematean».Amaieran Baluarte plazan
|
dagoen
biktimen aldeko monumentu aurrean lore bana eskaini zuten ekitaldira bertaratutakoek.
|
|
2019
|
|
|
Berresten du terrorismoaren amaiera euskal gizartearentzat 2011n iritsi zela».Idoia Mendia PSE EEko idazkari nagusia«Nire pentsamendua justiziaren zain urteak daramatzaten biktimen senideekin dago. Zorionak Guardia Zibilari eta Frantziako segurtasun indarrei».Amaya Fernandez EAEko PPko idazkari nagusia«Elkarrizketan
|
dauden
biktimak dira bakearen eraikitzaileak. Gizarteak beharrezkoa du aukera dutenek egiaren ezagutza, justizia eta erreparazioa ahalbidetzea».Lander Martinez Elkarrekin Podemoseko eleduna«Josu Urrutikoetxea berehala aske uztea galdegin nahi dugu, zapaltzen gaituzten Frantziako eta Espainiako estatuei Euskal Herriko militante politikoak zigortzeko inolako zilegitasunik ez baitiegu onartzen».AEM«Premiazkoa da martxan jartzea Espainiako eta Frantziako gobernuak, EAE, Nafarroa eta Iparraldeko gobernuak eta gizarte eragileak bilduko dituen alde anitzeko prozesua, Euskal Herriak pairatu duen gatazka luzeak utzitako arazo teknikoak konpontzeko».Eusko Alkartasuna«Zorionak Guardia Zibilari, berriro erakutsi baitu ETAren aurkako borrokaren burua izan dela».Covite«Herri honek irtenbideak behar ditu, ez zigorra, kartzela, mina eta sufrimendua areagotzen dituzten bide agortuak».LAB«Atxiloketa espainiar mendeku estrategiaren kapitulu berriak idaztera dator».Ernai«Euskal Herriko bakegilea den Josu Urrutikoetxeari nire sustengua ematen diot».Jean Guy Talamoni Korsikako Asanbleako presidentea
|
|
2020
|
|
|
Edukiz hustutakoa. Agrabio larri bat
|
dago
biktimen artean. Espainiako Estatutik ez ikusia izatea mingarria da, eta iruditzen zait Jaurlaritzak ere ez duela behar bezala kudeatu.
|
|
|
Balentria hori, tortura, egin duten poliziak zure ardurapekoak izango da gaurtik aurrera, eta zure ardura ere bada, kasu askotan bide judizialak agortuta egon arren, barne ikerketa independentea martxan jartzea hamarkadetan geratutakoa argitzeko. Ez zaizkizu faltako lekukotasuna emateko prest
|
dauden
biktimak.
|
|
2021
|
|
|
«Justizia formala desastre hutsa da salaketa jartzen den momentutik epai bat dagoen momenturaino, eta epai horren exekuzioan: prozedura mingarriak eta luzeak dira denentzat, ez
|
daude
biktimari bideratuak, biktimaren eskubideak ez dira bermatzen...». Adibide bat eman zuen horren erakusgarri, abokatu lanetan duela guti egokitu zaiona:
|
|
|
Patxi Lopez buru zuen Eusko Jaurlaritzak hartu zuen erabakia; data hori aukeratu zuten argudiatuta euskal gatazkari lotutako indarkeriaren biktimarik egon ez den eguna dela. Hala ere, ez da inoiz erabateko kontsentsurik
|
egon
biktima guztiak oroitzeko, ezta aurten ere: PP+ C' s eta Vox ez ziren egon antolatutako ekitaldietan.
|
|
|
«Proiektu politiko bat indarrez inposatu nahi izan zutenen bidegabekeria sakona salatu nahi dut, baita antzeko bat desagerrarazteko estatu arrazoietan ezkutatu zirenena ere. Gure oroimenean
|
dago
biktima horietako bakoitza, salbuespenik gabe». Izen batzuk aipatu ditu:
|
|
|
«Biktimei barkamena eskatzea haien totema bilakatu da, baina zer gertatzen da? Delitu batzuetan ez
|
dagoela
biktimarik! Azkenean, epaileak onartu du biktimarik ez dagoenean ez dagoela barkamena eskatzerik, baina bost edo sei hilabete behar izan ditugu!».
|
|
2022
|
|
|
Urteko asmoen berri emateko eman du prentsaurrekoa Foro Sozialak, eta, jakinarazi duenez, «biktima guztiak» izanen ditu lehentasun aurten. Orain arte foroak nabarmendu izan dituen hiru «korapilo» nagusien artean
|
dago
biktimena, Altzelaik gogoratu duenez, eta, foroak uste du, presoen eta memoria kritiko inklusiboaren arloetan bezala, «urrats erabakigarriak» emanen direla datozen hilabeteotan biktimenean ere. Hernanek oroitu duenez, iaz presoen ongietorrien gaia «behin betiko ixteko beharrezko baldintzak» sortu zituzten:
|
|
|
Espainiako Gobernuak, ordea, ezetsi egin du halakorik egiteko asmoa duenik. Zehazki, Barne Ministerioaren menpe
|
dagoen
biktimen sostengurako zuzendaritzak mezu elektronikoak idatzi dizkie biktimen elkarte eta fundazioei asteon, azaltzeko aldatuko duena bertze gauza bat izanen dela: «Ez da dago inolako ekimenik Europako Batasuneko beste estatu batzuetan ezarritako zigor epaien ondorio juridikoei dagokien araudia aldatzeko».
|
|
|
Eusko Legebiltzarrean, 2016an, onartu zen uztailaren 28ko 12/ 2016 Legea; aldiko Poliziaren gehiegikerien legea bezala ezagutzen dena, ahaztuta eta baztertuta izan diren biktimei zuzendua. Oraindik ere, erakundeak zorretan
|
daude
biktima horiekin.
|
|
|
Sistema judiziala prest
|
dago
biktimaren prozesurako?
|
|
|
Ukraina iparraldean beste sei leherketa egon direla jakinarazi dute Vyshgorod eremuko agintariek. Adierazi dute oraingoz ez
|
dagoela
biktimarik.
|
|
|
Biktimen garantia eta eskubideen gainean, (32.art)« (sexu indarkerien biktima izan diren emakumeek eta haurrek) laguntza integral espezializatu eta irisgarria jasotzeko eskubidea dute, sexu indarkerien ondorio fisikoak, psikologikoak, sozialak edo bestelakoak gainditzen laguntzeko». Bestalde, administrazio egoera irregularrean
|
dauden
biktimei dagokienean (35.art)«[...] gainerako biktimei aitortutako eskubideak izango dituzte[...]. Era berean, bizilekurako eta lanerako eskubidea izango dute, 4/ 2000 Lege Organikoan (Atzerritartasunari buruzkoa) salbuespenezko zirkunstantziengatik baimenetarako aurreikusitako baldintzetan».
|
|
|
Berdintasuna, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailaren barruan jasota
|
daude
biktima eta giza eskubideekin zerikusia duten politikak ere, eta datorren urteko aurrekontuetan 7,55 milioi euro gorde dituzte haientzat, azken urteetan jasotakoaren parekoa gutxi gorabehera. Gogora Memoria, Bizikidetza eta Giza Eskubideen Institutuak 5,2 milioi euroko aurrekontua izango du, %6, 6 gehiago.
|
|
|
Afrikar idazleek beren lanetan erabiltzen dituzten hizkuntzen gaiari heldu zion bertan autoreak. Itzultzailearen hitzetan, Gurnahk testuaren hasieran aitortzen du Europako hizkuntzak afrikarren eskura
|
egotea
biktimenganako «harrokeriaz eta mespretxuz» hasi eta mantendutako proiektu inperialista baten ondorio dela, baina hizkuntza horiek baliatzeko aukeraren alde azaltzen da gero. «Gurnahk irmo adierazten du ingelesez idazteak berak, berez, desafio egiten diola narratiba inperialistari; azpikoz gora jartzen duela eta aurre egiten diola Europaren diskurtso desitxuratuari».
|
|
2023
|
|
|
Erkorekak jakinarazi duenez, atzorako senideekin geratua
|
zegoen
biktima, baina, ikusita ez zela agertzen, apartamentu hotelera bildu ziren. Senideek aurkitu zuten hilotz Maialen Mazon, 32 urteko andrazkoa, hiru urteko alaba alboan zuela; hura onik zegoen.
|
|
|
4 Kalte ordainak.
|
Dagokienean
biktimei kalte ordain ekonomikoak emateko aukera ere zabaldu du legeak.
|
|
|
Hirugarren printzipio bati buruz ere aritu da Melgosa, eta berriro ere eserlekuetan
|
zeuden
biktimei hitz egin die: «Egia jakin dadila, justizia egin dadila, zigorgabetasunari amaiera eman dakiola, jasan zenituzten eskubideen urraketa ofizialki eta sozialki onar dadila, zuen zauriak orbaintzen joan daitezen eta berriro gerta ez dadin».
|
|
|
Askok irentsi zuten amua. Marcok zioen Bigarren Mundu Gerran Frantzian erbesteratuta egon zela, eta Flossenburgeko kontzentrazio eremura deportatu zutela, nazien kontra borrokatu zelako, Frantziako erresistentziakoekin. Flossenburgeko eta Mauthausengo kontzentrazio eremuetako bizipenak xehetasunez eta minez kontatu, eta haietan
|
egondako
biktimen eledun eta ordezkari bihurtu zen.
|
|
|
Benito Bermejo historialariak deskubritu zuen Marcoren ziria. Nazien kontzentrazio esparruetan
|
egondako
biktimen istorioak ikertzen espezialista da Bermejo, eta haren hitzaldi horietako batean ezagutu zuen Marco. Hasieratik hartu ei zion susmo txarra, ikertzen hasi eta ohartu baitzen hitzaldi bakoitzean aldatzen zuela kontzentrazio eremuei buruzko bere diskurtsoa.
|
|
|
Adingabeak, gazteak, helduak, zaharrak: denetarik
|
dago
biktimen artean. Baina emakume gehiago hil dituzte adin talde batzuetan:
|