|
2000
|
|
|
Jadanik ohitua
|
egon
behar nuen, baina aurreko bietan txundidurak baizik ez baninduen jo, oraingo aldian sentipen ernegagarri bat ernatu zen nire baitan, nire lagun ederra adarra jotzen ari ote zitzaidan. Aingeru aurpegi horretan ez zen, alabaina, trufa aierurik, sufrimendu neurtezin eta isilaren marka baizik.
|
|
2003
|
|
|
Lehentxuago, gerotxuago. Orduan
|
egon
behar nuen nik. Erlauntzaren ondoan.
|
|
|
Mugan dagoelako zeukan aduana. Iritsi eta segituan ostatuz
|
egon
behar nuen etxera joan nintzen, eta han jakinarazi zidaten beste maistra" guardia zibil batekin esposatue" zela. Horregatik egin nion uko, Mercedes, eskola gaineko etxebizitzan zurekin bizitzen jartzeko eskaintzari.
|
|
|
Neskatoak ikasmahaien gainean, martirizatuak. Nik ere han
|
egon
behar nuen, sartu egin behar nuen. Beldur eta zalantzazko une baten ondoren autodefentsazko sena nagusitzen zitzaidan, ordea:
|
|
2004
|
|
|
Orain behin betiko suntsituko ziren azken hilabeteetan torturatu ninduten mamuak. Bai, pozik
|
egon
behar nuen. Baina neure baitan hutsune izugarri bat besterik ez nuen aurkitu.
|
|
|
Irribarre malenkoniatsua egin nuen treneko bakardadean. Pozik
|
egon
behar nuen, banekien, baina Euskal Herritik ateratzeak pisua jartzen zidan bihotzean. Gaineratzen zitzaidan tristezia borrokatzeko, Poeren narrazioen liburua zabaldu nuen.
|
|
2006
|
|
|
Oso erabaki erraza, nola ez dut lehenago pentsatu okurritu zitzaidan. Zergatik
|
egon
behar nuen zure gosez nire buruko minentzako aspirinarik ere ez bazeneukan. Gorrotatu egingo zintudan.
|
|
|
Kamareroak noiz arreta egingo begira begira jarraitzen nuen. Bere jardunean kontzentratuta
|
egon
behar nuen, zure begietatik urrun. Warning entzuten nuen neure barruan, achtung.
|
|
2010
|
|
|
Izan ere, nik nuèn arazoa nik neuk konpondu behar nuen, kanpoko erremedioei itxaron gabe! Zergatik
|
egon
behar nuen, beraz, mirari handi baten zain, miraritxoa neure esku egon zitekeenean. Baina ea puntu hau azaltzen dizuedan behar bezala??.
|
|
|
Ohean etzanda geldi geldirik eman nituen hurrengo minutuak, neure egoerari nolabaiteko logika bilatu nahian. Lahoren
|
egon
behar nuen, New Asia hoteleko azken bost egunetako logela berean; edo hori sinetsi nahi nuen, behintzat, gela hura ez baitzen nirea. Eta ohea ere ez, ozta ozta sartzen baitzen nire gorputz handia koltxoi estuan.
|
|
|
Denboraren zentzua ere galduta izan nuen bizpahiru egun haietan, etxebizitza batetik bestera ninderabiltela. Pertsianak jaitsita
|
egon
behar nuen beti uzten ninduten tokian, ahalik eta hots gutxiena eginez badaezpada; denbora azkarrago iragan zedin lo egiten saiatzen nintzen, eguna ala gaua zen jakin gabe; ez nuen beti lortzen, baina erdi lo erdi itzarritako egoera nahasi batean eman nituen orduak, amets edo eldarnio ote ziren ez nekien irudiek erasotzen zidatela. Jaime ikusten nuen etengabe, telebistan erdizka sumatutako irudi hura, ohatila batean eta oinazezko aurpegiera zuela; auto baten maletategi barruan nindoala, Jaime imajinatzen nuen, bere bahitzaileek autoaren maletategian sartzera behartua, eta han barruan beldurrak dardarka, ni neu nindoan bezala, edo ez, askoz beldurtuago seguru asko, nik atxiloketaren ikara lausoa bainuen, eta hark berriz azio txar baten segurtasun beldurgarria, autoa gelditu eta maletategia irekitzen ziotenean; Jaime oinazetuaren eta tormentatuaren irudiekin batera haren beste hainbat ikuspen zetozkidan gogora:
|
|
|
–Zurekin
|
egon
behar nuen eta.
|
|
|
Izan ere, nik nuèn arazoa nik neuk konpondu behar nuen, kanpoko erremedioei itxaron gabe! Zergatik
|
egon
behar nuen, beraz, mirari handi baten zain, miraritxoa neure esku egon zitekeenean. Baina ea puntu hau azaltzen dizuedan behar bezala... ’.
|
|
2012
|
|
|
–Seguru
|
egon
behar nuen. Hasieratik susmatu nuen hura Dasilvaren kontua zela.
|
|
|
Azkenean argitu zitzaidan egia. Esplorazioko lehen ahaleginetan, berrogeita hamabi urrats kontatu nituen erori nintzen unea arte; oihal pusketatik urrats batera edo bira
|
egon
behar nuen orduan; hortaz, ia osorik egina nuen presondegiaren itzulia. Gero lo geratu nintzen, eta esnatzean, lehen egindako bide beretik joan nintzen ostera ere; horregatik uste izan nuen itzulia benetan zena baino bi bider handiagoa zela.
|
|
|
Bitartean, eurite garaia iritsi zen, eta beste garaietan baino denbora luzeagoan
|
egon
beharra nuen etxean; horregatik gure txalupa berria ahal izan genuen leku seguruenean ezkutatu genuen, ibaian gora igo eta, esan dudan bezala, itsasontzitik etortzean alak lehorreratu nituen leku berean. Itsasgora zenean, itsasbazterreraino eraman genuen arrastaka, eta nire zerbitzari Ostirali itsasarte txiki bat palaz zularazi nion, txalupa han gorde ahal izateko adinakoa, eta hura ur gainean egoteko bezain sakona; gero itsasoak behera egin zuenean, ur hesi sendo bat egin genion urari, txalupa barrura sartzen ez uzteko.
|
|
|
Esan bezala, hilabeteak eman nituen neure iraganeko bizimodu zital eta zekenari buruz gogoeta ikaragarri horiek eginez; eta ingurura begiratzean, ikusten nuenean uhartera iritsiz gero hartu nituen dohain bereziak, eta Jainkoa zein neurritaraino izan zen bihotz onekoa nirekin, ez bakarrik nire gaiztakeria merezi baino neurri txikiagoan zigortu zuelako, baizik eta han
|
egoteko
behar nuena emateko orduan oso eskuzabala izan zelako; itxaropena sortu zitzaidan nire damua onartzeko eta Jainkoak niretzat oraindik bazuela errukirik uste izateko.
|
|
2013
|
|
|
Neuilly ko zubian
|
egon
behar nuen. Hala zekarren Margaritaren mezuak.
|
|
2014
|
|
|
Haien arteko harremanaz hitz egiten zuenean, oraina eta iragana nahasten zituen, eta ezin nuen igarri emaztea utzia zuen ala ez. Ez nekien, ezta ere, barre egin ala serio
|
egon
behar nuen, huskeria bat esan ala berak ere nekez zehazten zuen barne barneko tristezi jarioaren aurrean begiak irekita mantendu.
|
|
|
Bizirik ote zen gizon hura? Harekin
|
egon
beharra nuen, nola edo hala. Polizia etxera deitu nuen Osvaldoz galdezka.
|
|
2015
|
|
|
Amari abisua eman behar nion berehala, izebak arazoren bat zuela jakin zezan. Bestela, mutu
|
egon
behar nuen, urteekin apalik garaienean zokoratu nituen nire koloretako panpinak nola.
|
|
|
Arkaniara joan behar zuten, zertara eta dragoi bat akabatzera! Sumindurik
|
egon
behar nuen, baina, horren ordez, malko saminei eutsi behar izan nien.
|
|
|
Papertxo bat eman zidan: zer egunetan zer ordutan zer herritako zer lekutan
|
egon
behar nuen idatzita zetorren. Nire kotxean joan nintzen, aparkatu nuen leku egoki batean, eta zain gelditu nintzen, adierazitako lekuan, esandako ordua baino lehenago.
|
|
|
Hasperen egin nuen. Versailles aspaldi utzi nuen atzean, eta Saint Lamberteko bidegurutzera iristekotan
|
egon
behar nuen beraz, iluntasun itxi hartan bidez nahastu ez banintzen behintzat. Azeleragailua gogorrago zapaldu nuen eta burrundara ozen batez kexatu zen atzera ere nire motor zaharra.
|
|
|
Izerdia, lepoan eta besapeetan ugaltzen. Anjelmari kezkatuta bazegoen, nola
|
egon
behar nuen nik. Ostia puta.
|
|
|
–Umezaro eta gaztaro osoa erne bizi izanaren oroitzapena daukat; amarekin azokara joatean alertan
|
egon
behar nuen, askotan gelditu izan baikinen soldaduen eta gerrillarien arteko tiro gurutzatuen erdian; eskolara bidean ere neure eta ondoko guztien urratsak zaintzen nituen, zer gerta ere; soldaduek bahitu zintzaketen kontrol ilegal horietako batean, eta pentsa dezakezu zer egingo zioketen neska gazte bati.
|
|
2016
|
|
|
Zain
|
egon
behar nuen. Deiaren zain.
|
|
|
Berehala ulertu nuen zertaz ari zen. Biharamunean, larunbatean, arratsaldeko bostetan etxean
|
egon
behar nuen. Plana zehaztuko zigun; alde egitera zihoanean,, eta ekar ezazu zure laguntxo barregarri hori ere, zelatari jarriko dugu?
|
|
2017
|
|
|
Erlojuari disimulurik gabe begiratu nion. 13:20 Hourquette an
|
egon
behar nuen ordu eta hamar minuturen buruan.
|
|
|
Elkarri besarkatuta eman genuen tarte bat. Oso etsita
|
egon
behar nuen nik, oso desesperatuta, une horretan harreman laukoitz hori posible izan zitekeela pentsatzera iristeko. –Herena bakarrik izango zara nirea?, atera zitzaidan.
|
|
|
Poxpoloa piztu, ordua begiratu eta azkarrago ibiltzen hasi nintzen. Ruby Clark izeneko baporea laster heltzekoa zen eta han
|
egon
behar nuen hura bihurgunetik pasatzean.
|
|
|
Ziur nengoen, ziur
|
egon
behar nuen, nik neskarekin irudikatutako guztia atseginagoa izan zitzaidala, anaiak berarekin bizi izandakoa baino.
|
|
2018
|
|
|
–Hango andreek atera egin nahi zuten, eta nik oso argi nuen emakumeek kalera atera behar zutela. Gai hura kalean zegoen jokoan, eta nik haiekin
|
egon
behar nuen. Eta esan nuen joango nintzela?.
|
|
|
Eta gero pentsatu nuen mezu labur horretan
|
zegoela
behar nuen informazio guzti guztia. Historia merke samar eros daitekeela, batetik, nabarmen.
|
|
2020
|
|
|
Irudipena dut gaur ez dugula triorik egiteko abagunerik izango?, esan zuen eta irribarre egin zidan eta irribarre horrek eskua belaunean jarri zidaneko onura bertsua eragin zidan, edo izan zitekeen Affligem tragoen ondorioa izatea ere, baina adorea berreskuratzen ari nintzen. Gerta zedila gertatu beharrekoa, baina behingoz neure patuaren jabe sentitzen nintzen, behingoz
|
egon
behar nuen lekuan nengoen, behingoz nire lankideek zuten esan besteren bizitzetatik elikatzen edo auzokoen larreetan bazkatzen nintzenik, ez nuela alegia neure bizitza propiorik. Burua goititu eta arnasa sakon hartu nuen.
|
|
|
Oheratu aurretik, ordenagailua piztu eta Pantera Beltzak zer ote ziren begiratu nuen. Ia gauerdia zen eta aireportuan
|
egon
behar nuen handik hiru ordura. Pantera Beltzak Amerikako Estatu Batuetako erakunde zela jakin nuen.
|
|
2022
|
|
|
horrek ematen dit minik handiena. Neuk
|
egon
behar nuen zerraldo horretan.
|
|
|
" Honek ez du funtzionatzen, baina zein da formula?". Agian momentu hartan jende gehiagorekin
|
egoteko
beharra nuen, emakume gehiagorekin, ama gehiagorekin, edo ama ez ziren baina ni zaintzeko gai ziren pertsonekin.
|
|
|
Nire etxetik bi ordura zegoen erakunde batean ari nintzen lanean, joan etorrian nire amak umeak zaintzen zituen bitartean. Batzuetan hiru egunez
|
egon
behar nuen etxetik kanpo. Bikote harremana deskalabru bat zen.
|
|
|
Gizarte honek hartua duen norabidea ez zait gustatzen, eta horien aurrean jarrera bat eraikitzen lagundu zidan, eskubideak aldarrikatzen, langileonak, emakumeonak... Ez naiz deusetaz damutzen;
|
egon
behar nuen tokian egon naiz, eta borrokatu behar nuenean borrokatu naiz". Hala ere, ez du etsipen puntu bat ezkutatzen.
|
|
2023
|
|
|
Nik sua
|
egotea
behar nuen, bisita honen albo kalteak besterik ez nituen buruan. Leirek amore eman eta, auzokideekin batera, harmailatik begiratu zuen.
|