|
2002
|
|
|
Ez, ez zegoen harro. Mirari bera ere, pentsatu zuen Julenek, Mirari ere ez
|
zegoen
askoz hobeto. Soziologia ikasi eta katalogo bidezko salmenta enpresa batean zebilen, zer egiten zuen oso ondo jakin gabe.
|
|
|
–Bai, graziosoa dun. Baina ez
|
zagon
asko kontatzeko –azaldu zion Arantxak– Atzo aipatu nizuena besterik ez: sartu omen zitunan, jarri omen zitunan txoko batean, eta, Alexek neska bat ekarri zuenean, besteek hanka egin omen zitenan, deabruak hartuta bezala.
|
|
|
Bizitzaz etsita
|
dagoen
askorentzat zakurra azken salbamen adarra izan liteke. Maiz gazte gaiztaginei zakurra ematea hezibide ona gertatu izan da.
|
|
2003
|
|
|
Orduan hasi ziren gurasoak alaba konbentzitzeko ahalegina egiten. Baina alabak ez zuen lana utzi nahi, lan handia
|
zegoelako
asko kobratzen zuelako. Esan nahi da alabak ez ziela kasurik egiten.
|
|
2004
|
|
|
Pentsamenduaren erakustaldietan harria jasotzen bezain zolia den Iñaki Perurenak zera dio: . Gaur euskararen kontra ez
|
dagoela
askok esaten du, baina ez al da kontra egotea alde ez egotea??. 608 Zer da, izan ere, gaur eta hemen, hizkuntzen eta hizkuntza herrien arteko harremanak eratuak dauden bezala eratuta egonda, euskararen alde egotea. Lurraldez, erabilera esparruz eta gizarte estatuz hondoa jota dagoen hiztun herri batean zer nolako engaiamendu neurria galdegiten dio euskal hiztunari?
|
|
|
Identitatearen grina bera ere barruti horretan bazkatzen den zerbait da, noski, dena esan behar baldin bada. Identitatearen kontzeptuak bizitza eratzeko sentiduen gaia ekartzen digu burura, bizi zentzuaren eraikuntza, eta ez
|
dago
asko pentsatu beharrik zentzuak ez direla eraikitzen norbera barrendurik daukan bizitza sozialaren barrutitik landa. Lander Etxebarriak ez dauka zalantza izpirik aitortu berri dugun horretan:
|
|
|
Gehixeago ikertzeko erregutu nien. Ez
|
zegoen
askoz gehiago. Azken urteetan zulo beltz handi bat zegoen.
|
|
2005
|
|
|
–Ba, ba, ba... Ezkontzea ez da lehen bezala, orain gauza horiek bukatu egiten dira eta seguru
|
nago
asko estimatzen zaituela. Horrelako emakume bat zenuke zuk:
|
|
|
–Futbol zelaiak
|
daudelako
asko Arbidasen –Mateok.
|
|
2008
|
|
|
Gurasook bilera dezente egin genituen zuzendariarekin. Asaldaturik
|
zeuden
asko, haurrak heriotza zer den jabetzeko haurregiak zirela eta; lastima zela hiltzea, baina haurrek ez zutela zertan horren parte izan. Haurrak eskolaz aldatzeko mehatxua ere egin zuten batzuek.
|
|
|
Jota aurkitu nituen denak, normala zen bezala. Squirea eserita zegoen, izara bezain zuri, zein arriskutara bultzatu gintuen pentsatzen, gizajoa!, eta aurreko gazteluko sei haietako bat ez
|
zegoen
askoz hobeto.
|
|
|
Gasolindegira joan gara badaezpada ere, Aaiunera heltzeko beste gasolio botatzera. Larregi ere ez, Saharan subentzionatuta
|
dagoenez
askoz merkeagoa da, baina ezin ibiliko gara dirham bat gora behera xuhur planean. Badaude bestela ere nahikoa zailtasun, basamortuan gasolio barik gelditzeko.
|
|
2009
|
|
|
Inpresioen zorabioa da: . Madrilen/ gauza asko ikusten ikasteko/ asko dago./ Madrilen/ asko
|
dago
asko ikasten/ asko ikusteko? (UBM, 15).
|
|
|
110 kaleko geltokiko andenera heldu zenean Angie, berriz ere, kartela ikustatzera joan zen. . Segur deusenik ez dagoela, badakit Kellyk ez duela erantzun, lasai, ez izan artega, ez du axola ez, Angie, ez iezaiozu bueltarik eman, ez du axola, hura bukatu zen eta orain
|
zauden bezala
askoz hobeki zaude, amodio tentsiorik gabe, nahi duzunarekin ibiltzeko libre...?, bere burua konbentzitu nahi zuen kartelera bertaratzen zihoan neurrian. Begiak lurrerantz zituen apropos, aurre aurrera iristean orduantxe bakarrik goratzeko.
|
|
|
Logelan gaizki, baina gainerako geletan ez
|
zegoen
askoz hobeto. Etxeko bainugelek, adibidez, ez zuten kisketarik.
|
|
|
–Hasieran, Natividadekin etortzea pentsatu nuen, baina zure mezu desesperatua zegoen tartean, eta, azkenik, bakarrik etortzea erabaki nuen, Natividaden presentzia gure arteko solasaldiaren benazkotasunaren eragozgarri izan zitekeelakoan. Nik neuk ere bai baitut zuri zer erakutsi eta ez
|
bainago
askoz hobeto, jendeak bestela uste duen arren, nire kulpagatik, beharbada, que yo, a mal tiempo buena cara, ezagutzen nauzu, esan zion markesa andereak, mozorroak kenduz behingoz.
|
|
|
Urgull mendian izandako zuhaitz inaustea dela-eta, Motako gazteluko semaforoa eta portuko pilotuen etxea lotzen dituen telefono linea hondatu da, eta horrek urduritasuna eta ezinegona eragin dizkio itsas jendeari egun ekaiztsu hauetan, hainbat ontzi noiz iritsiko zain
|
baitaude
asko eta asko.
|
|
|
Edonola ere, garbi
|
dago
askoz ere luzeagoak direla gerraosteak gerrak berak baino, eta zenbait belaunaldi eta literatura franko behar dela mendekutik, gorrototik, paranoiatik eta oinazetik askatzen hasteko, bizkarra nahita edo nahi gabe okertu zigun arbasoaren astuna ondorengoei ez pasatzeko; ez nahita, baina, batez ere, ez nahi gabe.
|
|
|
–Hasieran, Natividadekin etortzea pentsatu nuen, baina zure mezu desesperatua zegoen tartean, eta, azkenik, bakarrik etortzea erabaki nuen, Natividaden presentzia gure arteko solasaldiaren benazkotasunaren eragozgarri izan zitekeelakoan. Nik neuk ere bai baitut zuri zer erakutsi eta ez
|
bainago
askoz hobeto, jendeak bestela uste duen arren... nire kulpagatik, beharbada, que yo, a mal tiempo buena cara, ezagutzen nauzu –esan zion markesa andereak, mozorroak kenduz behingoz.
|
|
|
Urgull mendian izandako zuhaitz inaustea dela-eta, Motako gazteluko semaforoa eta portuko pilotuen etxea lotzen dituen telefono linea hondatu da, eta horrek urduritasuna eta ezinegona eragin dizkio itsas jendeari egun ekaiztsu hauetan, hainbat ontzi noiz iritsiko zain
|
baitaude
asko eta asko.
|
|
2010
|
|
|
hiltegira gidatzen du, ordea, edo herria hiltzeko, Errusian bezala, edo herriarekin batera hila izateko, Alemanian bezala, Alemanian ere ezker muturrak eraman baitzuen 1919an herria hondamendira? nahiz eta orain ez
|
gauden
askoz hobeto, gizakion historia etengabe errepikatzen den zirkulu bat da, zirkunferentzia batek inguratua, non mutur bat eta bestea bat diren?, Hitler eta ideologia nazia gero eta boteretsuagoak ikusten baititut: gero eta arriskutsuagoak beraz, Mussolini eta bere faxistak baino areago, beharbada.
|
|
|
Mamiari
|
dagokionez
askoz ere aldaketa esanguratsuagoa proposatu zuten, ordea, laugarren puntuan, lurralde egiturari buruzkoan. Organo Instituzional Komunari buruzko atalean, organo horrek bi urteren buruan Hego Euskal Herrirako autonomia estatutua egin lukeela zioen Batasunak proposatutako testuak, eta estatutu berri hori bi esparru juridiko politikoetako herritarrek berretsi luketela.
|
|
|
Gorputza zailduz gogoa ere kontrolpean errazago izaten delakoan, giltzapeko ohitura bat berreskuratu du egun horietan, kirola gogor egitekoa; denbora ere errazago betetzen du hartara, eta sasoi onean egoten lagunduko diola pentsatzen du, itzalpeko aldian galdutako kiloak berriz ez hartzen. Ziegan egon zen bitartean flexioak egiten zituen batez ere, gehiago ezin zuen arte, eta pisuak altxatu ere bai, ostatukide batek utzitako pesekin; orain, etxean, flexioak egin ditzake, noski, pisuak altxatu ere bai, pesen ordez edozer erabiliz, baina aire librean ibiltzeko gogoa piztu zaio, korrika egitekoa, espetxean izerditan
|
zegoenean
askotan pentsatzen baitzuen zenbat gustatuko zitzaion etxe inguruko mendi bideetan lasterka aritzea; orain aukera edukita ezin utziko du alde batera, eta praka motxak jantzita hor dabil saltaka, antxintxika, arineketan... Garai batean korrikalariei burlaz begiratu ohi ziela oroitzen du:
|
|
|
–Seguru
|
nago
askoz pertsona normalagoak direla.
|
|
|
Aita ez zegoen etxean. Fabrikan omen zegoen, orduak sartzen, gure herrian langabezian ez
|
zeuden
askok egiten zuten moduan, etxera diru pixar bat eramateko, edo etxean ahalik eta gutxien agertzeko. Berdintsu zion.
|
|
|
‘Horretarako daude abangoardiak, herriaren aurretik joateko eta herria gidatzeko! ’ Baina hara zer gertatu den Errusian Stalinekin, lehengoan kontatu nizun eta datuak guztiz fidagarriak dira, ezkerreko jendeak sinetsi nahi ez badu ere... milaka eta milaka baitira, antza, Stalinek hildakoak, eta milioika izango dira hemendik gutxira, ikusiko duzu, Trotski baztertu ondoren beste batzuk ere baztertu baititu... eta Alemanian ere halatsu gertatuko zen espartakistak garaile izan balira, nik hala uste —mintzatuko natzaizu horretaz gero—, horixe gertatzen baita iraultza iraultzailearen Ideia —maiuskulaz! — bihurtzen denean —errealitatearen izenean, iraultzaileek Platon hil eta ehorzten dute, baina Platon beti pizten da nonbaitetik, bakterio infekzioso bat balitz bezala, guztia kutsatzen duena, baita iraultza bera ere—, behin Ideala finkatuta —Ideal gehienak dira ametsaren baitako—, Idealak guztia merezi baitu, baita etsai politikoa hankapean hartzea eta hura akabatzea ere. Abangoardiak herria gidatzen du, jakina... hiltegira gidatzen du, ordea, edo herria hiltzeko, Errusian bezala, edo herriarekin batera hila izateko, Alemanian bezala, Alemanian ere ezker muturrak eraman baitzuen 1919an herria hondamendira... nahiz eta orain ez
|
gauden
askoz hobeto —gizakion historia etengabe errepikatzen den zirkulu bat da, zirkunferentzia batek inguratua, non mutur bat eta bestea bat diren—, Hitler eta ideologia nazia gero eta boteretsuagoak ikusten baititut: gero eta arriskutsuagoak beraz, Mussolini eta bere faxistak baino areago, beharbada.
|
|
2011
|
|
|
Ohi ez bezala, gaur ez daukat irakurtzeko asmorik, eta bagoiko eguneroko bizilagunak ikuskatzeari ekin diot. Oraindik ez
|
gaude
asko trenean. Hurrengo geltokian beteko da bagoia, eta aurpegi ezagun asko mantenduko badira ere, egunerokoa difuminatu egingo da, gandutu, ezagutza gozoa hoztasun arrotz bilakatuz.
|
|
2012
|
|
|
Formikazko idaztegi laukizuzena, koadro inpresionistak leihorik gabeko hormetan, eta idaztegiaren aurrean norbaitek ilaran jarrita bost aulki xume. Ez
|
zegoen
askoz gehiagorako tokirik.
|
|
|
Baina lotua
|
dago
asko pentsatzea jakinduriarekin. Asko pentsatzen du= asko daki.
|
|
|
eguerdiko zerbezak eta bazkarian edandako ardoak sagailoa sortu dute haren sabelean. Ez
|
dago
asko edatera ohituta. Kafetera sutan jarri eta armairu batetik whiski botila atera du Margak.
|
|
|
Proiektu honek ez luke ekarriko gastu handirik herriarentzat eta, nire uste apalean, senatuak botere legegilearen parte diren herri haietan oso onuragarria izango litzateke gaiak izapidetzeko, iritzi batasuna ekarri eta eztabaidak laburtuko bailituzke, orain itxita dauden aho bakar batzuk ireki eta zabalik
|
dauden
askoz gehiago itxiko, gaztearen harropuzkeriari eutsi eta zaharraren dogmakeria zuzenduko luke, buruz motza dena ernarazi eta lotsagabea baretuko.
|
|
2013
|
|
|
Hiriburuan, Petrogradon bertan, gauzak ez
|
zeuden
askoz hobeto. Protestak egunetik egunera ugaritzen ari ziren, eta kalean jendeak garbi ikusten zuen zeintzuk ziren errudunak:
|
|
|
–Ez
|
dago
askorik kontatzeko, Amaia. Aitona Juanito basozaina zen.
|
|
|
Frantziak ez zuen estradiziorik onartzen, eta Ipar Euskal Herriari ETAren babeslekua deitzen zitzaion. Babesgune horretan ekitea eta Frantziaren jarrera aldaketa sustatzea nahi zuten, eta aurreko gobernuak erabilitako bideak balio zezakeelakoan
|
zeuden
asko.
|
|
|
Onuratsua izango zaiola uste badu, solaskide ona izan daiteke. Bere mailakoekin egotetik hain aise bizi ez direnekin
|
egotera
asko aldatzen da. Harrotasunak ez du inoiz abandonatzen; baina aberatsekin gizon zabal, justu, zintzo, arrazoitsu, ohoretsu eta agian atsegina izaten da... fortuna eta itxura bat edukiz gero, noski.
|
|
2014
|
|
|
Baina, hala ere, ez zaio gaizki iruditzen: ziur
|
dago
askoren iritzia dela espresatu berri duena, eta zilegi baino zilegiago dela, guretzat, hori.
|
|
|
Aska ezazu behingoz. Garagardoa bukatu zaigu eta, zin egiten dizut, ez
|
nago
askotarako.
|
|
|
Arretaz irakurrita, ordea, kontrastea kasik lotsarazgarria da; Renanek asko baiesten du norbanakoa, norbanakoak berak zer baietsi, ez
|
dago
askorik: –si quelqu, un en cette affaire a droit d? être consulté, c, est l, habitant? 1672,, ont bien le droit d, avoir un avis dans la question??
|
|
|
bezala dira: batetik senarra, baroi prusiar estua, pritzipioen eta ohorearen fanatiko aspergarria, bestetik Von Crampas maior xarmagarria, Armada prusiarreko ofiziala, gaiztoa ez, baina txolin samarra, bizigozazalea(, erdi poloniarra da, harengan ez
|
dago
asko fidatzerik, ezertan ez, eta emakume kontuetan gutxien gutxiena?, 18 Kap.). Golchowski poloniarra (jaun prestua itxuraz, baina lukur nazkagarria), Kessin gertakarien eszenategiaren aldirietako biztanleria kaxubiarra, Macpherson eskoziarra, etab., denak euren ezaugarri nazional topikoekin. Nobelan gizarte alemanaren, arraza?
|
|
2015
|
|
|
Furgoneta edo karabana haietako baten barruan egongo ziren, noski. Ez
|
zeuden
asko, dozena erdi bat baino ez, baina Tio Merorena haietako zein ote zen jakiteko modurik ez zuen ordea, ate joka hasi gabe. Eta orduan, seguruena, ijitoen algarak iskanbila bihurtzeko aukera guztiak zituen.
|
|
|
Ederki hitz egin duzu, Kornelius. Han
|
geundenetako
askori gustatu zaigu entzundakoa. Zoritxarrez, dena aldez aurretik erabakita zegoen.
|
|
|
–First of all, let me say how happy I am to be here today?. Hamar urtez() Nazio Batuen Erakundeko idazkari nagusia izan zena ari zitzaien Aieteko Bakearen Etxean bildu zirenei hizketan, han
|
egoteak
asko pozten zuela esaten.
|
|
|
Nork daki, nahiz une intimo bat izan, Hau da jakintza? Ez al dira gauzak hondatzen, galde zezakeen Ramsay andreak, haren ondoan eserita isilik
|
egotea
askotan gertatutako gauza ematen zuen?, hitzez aipatzen baditugu. Ez al gara adierazkorragoak honela?
|
|
|
Rosek iseka egiten zion; Pruek iseka egiten zion; Andrewk, Jasperrek, Rogerrek iseka egiten zioten; batere hortzik ez zeukan Badger zaharrak ere ausiki egin zion, hura zelako. Nancyk zioen eran? Hebridetaraino segika etorri zitzaien ehun eta hamargarren gizona, bakarrik
|
egotea
askoz atseginagoa izan arren.
|
|
|
Bere argitasun horrek ez zuen gorde hala ere geure gezietatik, ez zuen salbatu bere galbidetik. Haren egoeran
|
dauden
askoren akatsa izaten da ikasleei erabateko konfiantza eskaintzea, lagun gisa hartzea, hierarkien formalismoak gainditu nahi izatea; gero etortzen da damua, korromioa, borondate oneko ezkertiar ustekoen barruko diktadorearen piztuera. Perikoren kasua ez zen halakoa izan:
|
|
|
Atzera begiratuta ere, bada haiengandik zer ikasi, ordea. Zine japoniar klasikoaren eredua hartzen badugu (Yazujiro Ozuren kasuan tatami baten gainean eseritako pertsona baten ikuspegia hartzen du kameraren begiak), ohartzen gara kamera geldirik
|
dagoela
askotan plano guztian zehar, pertsonaiak mugitzen direla eta ez kamera, planoa ongi hautatuz gero, zoomaren eta lore jokoen beharrik ez dagoela47 Eredu, geldo, horrek baditu gaur egun ere jarraitzaileak:
|
|
|
Horrek esan nahi zuen erbesteratuek zutela askatasunez itzuli aberrira. Lehendik erbestean zeudenek atzerrian jarraitu zuten, eta Iparraldean
|
zeuden
askok ere Atlantikoa gurutzatuko zuten. Horietako bat izan zen Zuriñeren aitona.
|
|
|
–Umorerik ez, arrenkura baizik?. Eta egia da bertan attachatuta zetozen poemak, liburu honetan
|
dauden
asko, goibelagoak iruditu zaizkidala, ironia puntua dutenak falta ez badira ere.
|
|
|
Ni han
|
nago
askoz ere lehenagotik.
|
|
|
Uste izatekoa denez, gauzak guztiz atera ziren bere onetik eztabaida giroan: euskara batuaren aurka
|
zeuden
askok euskalkien alde egin zuten bizi eta bero eta, aldi berean, euskara batuaren alde zeuden asko euskalkien aurka jarri ziren, eta bizi eta bero jardun zuten horiek ere.
|
|
|
Uste izatekoa denez, gauzak guztiz atera ziren bere onetik eztabaida giroan: euskara batuaren aurka zeuden askok euskalkien alde egin zuten bizi eta bero eta, aldi berean, euskara batuaren alde
|
zeuden
asko euskalkien aurka jarri ziren, eta bizi eta bero jardun zuten horiek ere.
|
|
|
esanahiarekin erabili zuen: christiñau fiel gustia dago asco obligaduric euten devocinoea, kristau zintzo guztia
|
dago
asko obligaturik edukitzen debozioa?.
|
|
|
Betolatzak hauxe idatzi zuen: christiñau fiel gustia dago asco obligaduric euten devocinoea, kristau zintzo guztia
|
dago
asko obligaturik edukitzen debozioa?.
|
|
|
Aranbururen arabera (1977), berbarako, orduko Hego Euskal Herriko egunkarietan ez zegoen euskaraz zekien zuzendari bakar bat ere. Kazetarien artean kontua ez
|
zegoen
askoz hobeto: egile honen ustez, Hegoaldeko eguneroko kazetetan beharrean ziharduten 178 kazetarietatik zazpi baino ez ziren euskaraz zekitenak (hots, %3, 9).
|
|
2016
|
|
|
Eta etxetik urrun hogeita hamar urte baino gehiago daramaten askok ere ez. Edo espetxean
|
dagoen
askok...
|
|
|
Kontatu diot halaber Liburu saltzaileen Elkartearen gomendioz nola hasi nintzen apaletan biografiak pilatzen, era guztietako biografiak, espezializatzera jo behar nuela esan baitzidaten, eta neu beti generoaren zalea izan naizelako ere bai, dena esan behar bada, eta erantsi diot nola garai horretan hasi nintzen irakurtzen nuen biografia bakoitzeko irudi bat edo beste biltzen, konbentzituta
|
bainengoen
askotan gertakari, eszena edo pasadizo labur batek bil zezakeela bizitza osoa, pasarte batek eleberri bat labur dezakeen bezalaxe. Dendako bulego estuan sartuta (zerraldo baten tamaina zuela aipatu diot, gauzak ilun jartzen hasita), orduak ematen nituela kontatu diot irakasleari, irakurtzen nituen biografien eta eleberrien pasarte distiratsuen bila, eta orri batera pasatzen nituela neure modura, hitzez hitz errepikatu beharrik gabe.
|
|
|
Beharbada esaldi hori aurkezpen luze baten buruan esanda sinesgarriagoa zatekeen, baina, esan duen moduan, lekuz kanpo geratu zaio. Fundazioaren egiteko nagusietako bat hogeita bost urte barru Euskal Herriarentzat Literatura Nobel Saria irabaztea dela adierazi du jarraian, eta marmarioak entzun dira berriro, aretoan
|
zeuden
askorentzat gauza horiek politika fikzioa zirelako. Helburu hori lortu ahal izateko Hego Koreako gobernuarekin elkar-lanean ari direla erantsi du eta bi erakundeen arteko hitzarmenari esker Kirmen Uribek herrialde hartan duen itzala aipatu du azkenik.
|
|
|
Giovanni Giolitti bizitza politikotik erretiratu zen, Piamonteko bere lurretan babestuz; Benedetto Croce bere bihotzeko filosofia eta literatur ikerlanetara itzuli zen. Baina
|
bazegoen
askoz ordain gogorragoa hartu zuenik, berez hain errudun izan ez arren, edo, hobeto esanda, guztiz errugabe izanik. Amendola eta Gobetti makilka hil zituzten; Filippo Turati atzerrian hil zen, urte gutxi lehenago bere emazte Anna gaixoa lurperatuta utzi zuen Milan hartatik urrun; Antonio Gramscik aberriko kartzeletarako bidea hartu behar izan zuen (aurreko urtean hil zen, kartzelan:
|
|
|
–Nik hamabiren berri daukat, poliziak eta kazetariek argitara ateratakoak azken urteotan. Baina seguru
|
nago
askoz gehiago egon zirela.
|
|
|
–Bai, erantzuten dio tipoak, Joanes han
|
egoteak
asko molestatzen duela erakutsiz?. Zer nahi duzu?
|
|
|
Euskal Herrian, hori bai, ipuin liburu gehiago argitaratzen da, ehunekotan, inguruko literaturetan baino, edo, beste era batean esanda, hemengo argitaletxeek arazo gutxiago dituzte ipuin liburuak kaleratzeko, itxura denez, Madril, Bartzelona edo Parisekoek baino, edo Londres edo New Yorkekoek baino: topiko bat da esatea ipuingintzak onespen handiagoa daukala herrialde, baina liburu edizioaren arloari dagokionean ez
|
dago
askoz itxurosoago gure kultur inguruan baino, nahiz eta prestigio aldetik agian hobeto dabiltzan han, eta, inportanteagoa dena, ipuinentzako badagoen merkatu bat, aldizkari literarioena, Estatu Batuetan inportantea izaten jarraitzen duena, nahiz eta ez garai batean bezainbat?. Eta ipuin liburu batek, edonola ere, prestigio gehiago dauka hemen beste literatura batzuetan, gehienetan?
|
|
2017
|
|
|
Beltzaren aurkako konbatean parte hartuko zuela erabaki zuen eta gogor entrenatu behar zuen maila emateko. Ring baten gainean
|
egotea
askoz osasuntsuagoa zen taberna zuloko lau hormen artean baino. Aitari zor zizkion biak:
|
|
|
Haien matxinadaren garrantzia, dena den, borroka modu berri bat hastean datza, jauretxearen mugetatik harago hedatu baitzen hasieratik eta aldaketa erabatekoa lortzeak bultzatzen baitzuen mugimendu hori. Ez da harritzekoa milenarismoaren sorrerarekin batera munduaren bukaera eta Azken Epaiketa berehalakoa iragartzen zuten profezia eta ikuspen apokaliptikoak zabaltzea,, eta iragarpen horiek ez ziren itxoin beharreko etorkizun gutxi asko urrun baten ikuspenak, berehala etor zitezkeen gertakariak baizik, eta orduan bizirik
|
zeuden
asko gertakari horietan partaide aktibo izan zitezkeen? (Hilton 1973:
|
|
|
Bestalde, esklaboen lanaren bidez ekoitzitako salgaiak merkaturatzeko bide bihurtu zen metropolietako soldata, eta haren bidez hartzen zuten balioa gatibu lanarekin egindako produktuek. Horren harira eta emakumeen etxeko lanarekin gertatu bezala, esklabo lana metropolietako lan indarraren produkzioan eta erreprodukzioan txertatu zen, gero eta indar handiagoz, eta metaketarako baliabide gisa definitu zen soldata, haren bidez ordaindutako langileen lana nahiz haren ezkutuan
|
zeuden
askorena mobilizatzeko, soldata gabeko lan baldintzetan baitzeuden asko.
|
|
|
Bestalde, esklaboen lanaren bidez ekoitzitako salgaiak merkaturatzeko bide bihurtu zen metropolietako soldata, eta haren bidez hartzen zuten balioa gatibu lanarekin egindako produktuek. Horren harira eta emakumeen etxeko lanarekin gertatu bezala, esklabo lana metropolietako lan indarraren produkzioan eta erreprodukzioan txertatu zen, gero eta indar handiagoz, eta metaketarako baliabide gisa definitu zen soldata, haren bidez ordaindutako langileen lana nahiz haren ezkutuan zeuden askorena mobilizatzeko, soldata gabeko lan baldintzetan
|
baitzeuden
asko.
|
|
|
–Orain arte gure herriaren eskaera nagusia hizkuntz eskubide eta aitorpenarena izan da, baina politikaz ere hitz egin behar delakoan
|
gaude
asko?, azaldu zuen amazigak, dokumentua eskuan zuela. Buzakharrek Aljeriako Kabiliako mugimendu autonomista izan zuen erreferente 2006an; 2014koan, ekialdetik etorritako ideiek aberastu zuten Nafusa eskualde autonomorako egitasmoa deiturikoa.
|
|
|
2012ko hauteskunde prozesuetan, islamistak nagusitu ziren Tunisian eta Egipton, baina ez Libian. NTCk sortu berriko parlamentuari boterea igorri zionean, herrialdea bakerantz eta egonkortasunerantz joko zuelakoan
|
zeuden
asko. Zalantzarik gabe, 2012 izan zen urterik onena libiarrentzat gerra piztu zenetik, baina gutxiengo sufiaren kontrako lehendabiziko erasoak eta Bengaziko AEBetako kontsularen hilketak espejismoa hautsi zuten.
|
|
|
Bazegoen proposamen bat Balentin Zubiaurreren eta Kaperotxipiren margolanetan agertzen diren baserri zuri idilikoen eta garai horretako benetako baserrien irudi ez hain idilikoen artean konparaketa bat egiten zuena. Katalogoan ikus dezakedanez, Bizkaian 1920an 15.000 baserri ziren eta Gipuzkoan 12.000 Horietatik erdiak baino gehiago maizterrak ziren eta urik, komunik eta argindarrik gabe
|
zeuden
asko. Baziren tximiniarik gabeko beheko sua zutenak ere.
|
|
|
Han, zer jango ote dugu, nola egingo ote dugu lo, gureipurdi biluziak nola estaliko ote ditugu hotsak. Batek buruan besterik ez duenean, hilda
|
egotea
askoz hobe dela uste izateko moduko pentsamenduak. Hutsak eragindako pentsakizunak bait dira, bat dagoeneko hilda dago huts horren barruan eta egingo duen gauza bakarra kiratsa eta ikara barreatzea izango da; negarra eta marrua, oinazea, gosea eta lotsa zabaltzea.
|
|
|
Oraingoz neskarik ez zegoen, leihoa eta gortinak itxita, eta anaia dutxan sartu bezain laster han eseri nintzen irakurketan aurrera egiteko: Susana ez
|
zegoenean
asko irakurtzen bainuen, aldiz, bera aurrean egonda kontenplazioan ematen bainuen denbora. Anaia dutxatik irten eta tea prestatzen hasi zen, leihoan mugimendua sumatu nuen:
|
|
2018
|
|
|
Jonen hitzek agerian uzten dute erdian
|
daudenetako
askok oso barneratuta dauzkatela alarde parekideen inguruan zabaldutako mitoak: emakume haiek ez zituztela gustuko alardeak, festa hondatzeko ezker abertzaleak diseinatutako estrategia baten parte izan zirela, haiek eragin zutela egun herrian dagoen bizikidetza arazoa?
|
|
|
–Batzordean
|
zeundenean
askoz ere hobeto entzuten zen, esan gabe doa.
|
|
|
Berehala damutu da halakorik pentsatu izanaz, Senpereko etxean Begorekin eta Mattinekin izandako eztabaidez oroituta.
|
Bego
asko haserretzen zen Mattinek prostituten zerbitzuen erabilera defendatzen zuenean. Berak, gehienetan, Begoren alde egiten zuen, apal, baina gustura joango zen Mattinekin Baionara egiten zituen eskapadetan.
|
|
2019
|
|
|
2012a izango zen Iratxe Retolazaren deia jaso nuenean. Ordurako martxan
|
zegoen
askok ilusioz bizi genuen Edo! argitaletxea10 Deia, zer eta, garaian (eta egun ere) agerikoa zen hutsune bat betetzeko asmoa zuen liburu baten harira:
|
|
|
Prostituta asko homosexualak baitira. Ikusia dugu nola amodio kontu homosexualen bat
|
zegoen
askoren ibilbidearen hasieran, eta askok neska lagun batekin bizitzen segitzen zuten. Anna Ruelingen arabera, Alemaniako prostituten% 20 inguru homosexualak dira.
|
|
|
–Ez
|
zegok
askoz gehiago esan beharrik, amaitu zuen kontakizuna?, ez behintzat garrantzizko ezer: Collalto konde gaztea ez ei zuan inoiz gehiago dantzatu, eta Juranic baroiak armada kitatu omen zian.
|
|
|
Txaloka eta elkar besarkatzen. Negarrez
|
zeuden
asko eta asko. Emakume txiki eta lodi bat bere onetik irtenda belaunikatu eta gelako sabaian zegoen norbaiti oihuka ari zitzaion, esku ahurrak erakusten zizkion bitartean.
|
|
2020
|
|
|
–zuzendu zion besteak. Argi
|
zegoen
askok ez zekitela Bakartiaren emazteak grazia zein zuen.
|
|
2022
|
|
|
Bitxiki, gainera, oinaze adierazpen sakonenak erabateko ezezagunenganako hil beilatan ikusiak zituen, non, sinesgaitza bazen ere, zenduarekin erlazio pertsonalik inoiz eduki gabeko pertsonak heriori kontu eske hasten zitzaien erresuminka. Hiriko Alkate jauna lurperatu zuten egunean Jon Andoniri iruditu zitzaion han
|
zeuden
askok eta askok gustura ordezkatuko luketela buruzagia hilkutxan, horrenbesteraino baitzeuden herritarrak behea jota. Gogoan iltzatuta gelditu zitzaion uneko airearen geldoa, ahaltsuak agurtzeko erabiltzen den solemnitate dotoreak are astunagoa bilakatua, eta, batez ere, agintaria ehortzi zutenean, herritarrei gailendu zitzaien umezurtz sentsazioa.
|
|
|
–Nik dakidanez, Iruñean ez
|
dago
askorik, are gutxiago loreak hazteko. Erran bezala, egun jakiak dira lehentasuna.
|
|
|
Ez
|
zeuden
asko, ezta gutxiegi ere. Han zen nire neska, haren ahizpa, morroi gazteetariko bik neska lagunak zituzten, eta hori zen dena.
|
|
|
Betiere gaiarekin inori alamena ematen ez diodan bitartean, noski. " Inori", zer esanik ez, bera, bere senar Paulo eta nire iloba Jontxu dira, nahiz eta arrebari esan niokeen Jontxu benetan dagoela interesatuta gaian eta elkarrekin
|
gaudenean
askotan galdetzen didala Ebroko batailari edo Aragoiko kolektibitateei buruz. Anarkista baino gehiago Ikasle Abertzaleak en inguruan dabilela esango nukeen arren, bere ama asaldatuko lukeen zerbait, bide batez esanda.
|
|
|
Bizitzak askoz sinpleagoa zirudien; markatutako bideari jarraitu eta kito. Ez
|
zegoen
askoz ere aukera gehiago. Edo agian bazegoen baina ez ziguten erakusten.
|
|
2023
|
|
|
Ez
|
zegoen
askoz gehiago esateko. Edozein modutan, komunikazioa eten aurretik, Azurmendik tonua pixka bat gozatzea erabaki zuen:
|
|
|
Antton Elissalde negar zotinka hasi zen. Ez
|
zegoen
askoz gehiago esateko.
|
|
|
Oso. Ez
|
zagon
askorik oihanean horrek adina oinaze pasatakorik. Halako batean topatu zinan zoriontasuna eta bakea, Marik bera zegoen putzu ilun eta sakon hartatik atera zuenean –hasperen egin zuen, gehiago kontatu gabe– Beno, utz ditzagun aspaldiko kontu hauek eta abia gaitezen herrira.
|