|
2000
|
|
|
Gironako plaza hartan Cara al sol kantarazi ziguten, besoa altxatuta. Amona bat
|
zegoen
nire ondoan, emakume adintsu bat, besoa jasotzen ez zuena, eta gogoratzen dut nola jasoarazi zioten mehatxuka.
|
|
|
Osaba Juanito eta amonaren etxean jo nituen ateak. Ireki bezain bizkor esan zidaten han ez
|
zegoela
niretzako lekurik. Sanatoriotik jaitsi berria, ahul eta aterperik gabe, sendagilea lanik ez zitzaidala komeni esanez, haatik lehengo lantegira itzulirik... txarto!
|
|
|
|
daude
nire ezpainetako zimurrak.
|
|
|
– Hara, nik ez dakit zergatik
|
zauden
nirekin. Ez dakit zergatik ikusten eta entzuten zaitudan, ez dakit zergatik nire aurrean ez zaren espiritu hutsal bihurtzen.
|
|
|
Baina ezin nuen horrelakorik egin. Argi
|
zegoen
ni ez nengoela bilera hartara deitua. Ni ez nintzen fusilatua.
|
|
|
Zerua gero eta ilunagoa
|
zegoen
nik bide harritsuan gora egin ahala. Urduritu eta are beldurtu ere egiten ninduen Ernioko gailur gurutzeztatuan aurki nezakeenaz pentsatzeak.
|
|
|
– Joango al zarete zuek aurretik? –galdetu zigun– Litekeena duk hor behean guardia zibilak
|
egotea
nire zain.
|
|
|
" Hortaz, familia negozioa duzue?", esan zuen Xanek. " Berea du", esan zuen Elik;" normalean ahizpa egoten da; orain hura bajan dago eta, aldi bateko
|
nago
ni". " Banengoen ba", esan zuen Xanek," ez zela hauxe zure profesioa".
|
|
2001
|
|
|
Ikerketek gero frogatu zuten fusila eta dinamita puska busti haiek bigarren karlistadaren denborakoak baino ez zirela. Askatu zuten goizean, han
|
nengoen
ni, komisaldegiaren aitzineko ostatuan haren aiduru. Militante bilduen artera atera zenean, hitzik ez sorik ez zuen neureganako.
|
|
|
Gauaren beltzean inoren aztarnarik ez nuen sumatzen. Alta izaki misteriotsua ez
|
zegoen
nigandik hain urrun, hitz egin zuenean, argiki entzun nuelako:
|
|
|
Trumoia lehertu zen arratsalde partean, beroaren gorrotoz, eta niri lehenbiziko aldiz etorri zitzaidan odola. Bera bezain izitua
|
nengoen
ni. Ez bata ez bertzea ez ginen aste osoan etxetik atera.
|
|
|
Apunte guztietan dator! Dagoeneko garbi
|
zegoen
nik izan behar nuela Borges!
|
|
|
Bi metro baizik ez
|
zeuden
ni eta P.P. Carbayok eskuan zuen granada jaurtigailuaren artean. Nireak egin du, pentsatu nuen.
|
|
|
Hor
|
zegoen
nire gizona. Mozkorrak eragindako modorra ezabatu zitzaidan, eta begiratu nuen, baina segizioko dragoiek euren kaskoetatik eskegirik zeramatzaten luma sorta luzeek aurpegiak ikustea galarazi zidaten.
|
|
|
Eta ni neu, demokraziaz bestaldeko lehen ataria baizik ez naiz. Atari gehiago
|
dago
nire gainetik. Baina, imajina zenezakeen bezala, zuk ez dituzu goragoko atari horiek ikusiko.
|
|
|
Tira, heroi bat sortu ere egin diat. Agintariak zorretan
|
zeudek
nirekin inondik ere.
|
|
|
Eta nire buruari galdetu ere egin nion inon ba ote zen gu biok elkartzen gintuen loturarik. Galdera xelebrea, nonbait, zeruaren gozoa miazkatzear
|
zegoen
ni bezalako gizagaixo batentzat.
|
|
|
Ni ez nintzen hiltzailea!!! Agian garaiz
|
nengoen
nire errugabetasuna frogarazteko. Ni detektibea nintzen eta Jokin kasuan sartuta zegoen.
|
|
|
Neu ere ilaran jarri nintzen. Ehun kilotik gorako atsoa
|
zegoen
nire aurrean, poltsa ñimiño bat irmo zapaltzen zuen bere bular itzeletan, nitaz errezelo txarra hartuta ziur aski. Treneko atea bertatik bertara ikusi eta pittin bat lasaitu nintzen.
|
|
|
Julia ataripe luze zabalean
|
zegoen
nire zain inguratu nintzenerako. Eskuan edalontzia zuen eta irribarretsu zegoen.
|
|
|
Jokin, beti bezain neurriz, zutik
|
zegoen
niri begira; sumindura menderatzeko ahaleginak egiten zituen, burua alde batetik bestera jiratzen zuen bitartean. Maniki bizidun baten traza hartu nion osoro.
|
|
|
Txunditurik tentuz inguratu nintzen, bi besoak luzatuta. Bai, norbait
|
zegoen
nire aurrean. Bihotza taupadaka nuen lehertu beharrean, korrika hasi nintzen aurreraka.
|
|
2002
|
|
|
ez
|
zaudela
nire alboan, han baizik,
|
|
2003
|
|
|
Denborak argituko zuen hori ere. Artean, Elena ez
|
zegoen
niretzako.
|
|
|
Adi, bai, hantxe
|
baitzegoen
nire misioaren parte bat ezkutaturik. Faxistek harrapatu izan banindute eskerrak eman behar nizkiokeen Mallonari.
|
|
|
Eta bakoitzak bere zatia hartzen du. Horretan arrantzaleekin
|
nago
ni; zenbat arrain harrapatu duten, diruak zatika egiten dituzte, eta bakoitzaren zatiari partila esaten diote. Bakoitzak bere partila poltsikora eta denak bakoitza bere etxera.
|
|
|
" Alarmaren bat", pentsatu nuen, alarmarik noiz ez zen
|
egoten
nire artean esanez.
|
|
|
Zerbait bizirik
|
dago
nire barnean.
|
|
2004
|
|
|
Adatsik ez
|
dago
nire masailean,
|
|
2005
|
|
|
Basoan barrena bakarrik nabilenean, lantzean behin asaldatzen nau bizirik
|
dagoen
nire beso galdua haizeak astintzen duen urki batean, gorengo arrama batean, orein adar bost hatzetan bifurkatuaren puntan ote dagoen sentipenak.
|
|
|
Richarden botei begira
|
nengoen
ni. Distira egiten zuten, baina ez bere begiek adina.
|
|
|
Egiten zituen keinuen arabera, zinema mutuaz, ziur aski. Baina gortuta
|
nengoen
ni zinema mutuari buruzkoak entzuteko. Egia ote zen Lydie siestan zela?
|
|
|
Baina nik gustuko nuen Lydieren lana. Minduta
|
zegoen
nire egoa. Beraien argitaletxean liburua ateratzeko maila ematen nuen beraz, baina ez Vidal andereñoa ezagutzeko maila, akaso?
|
|
|
Goiko pisuan, gero eta pauso gehiago entzuten ziren. Zakurraren pausoez gain, Lydierenak ere izan behar ditek horiek,
|
nengoen
nire artean. Baina zoriaren patrika zikoitzak ez zuen niretzat bigarren txanponik gordetzen.
|
|
|
Aforismoen maisu zenak bere azken orrialdean zer idatzi ote zuen jakin nahi dut. Cioranen bila nabilela, ordea, Cesar Vallejoren hilobia topatu dut lehenbizi ustekabean(" Hainbeste elur
|
dago
nire baitan, zu lo zaudelako"). Elurra beti, Vallejorenean.
|
|
|
Ezetz esan didate, nahiago dutela euren etxeko neurria Zorionakoa baino. Zahartuegiak
|
daudela
nirea bezalako etxetzarrean bizitzeko. Biak bakarrik, gainera.
|
|
|
Izutu egiten nau aita hitzak. Halakorik ez
|
zegoen
nire usteen artean. Haurra, ordea, etorri egingo da eta erabaki dut zer den niretzat errazagoa eta hobea, hura ikusi gabe, izango ez balitz bezala jokatzea, edo hartaz arduratuta bizitzea.
|
|
|
Sestao ez eze, Catania guztiak ere behar nituen. Zegoeneko Garazi ez
|
zegoen
nire kaletegian. Andrazko siziliar ederrak soilik ikusten nituen kale meharretan; saltzaile berriketariak ezpata arrainei arrenka aritzen zitzaizkien merkatuetan; zilarra ostu gura zidaten asmo gazietan; ikaratzen ninduten gaueko ibilera susmagarrietan.
|
|
2006
|
|
|
zergatik
|
zaude
nigandik hain gertu?
|
|
|
zergatik
|
zaude
nigandik hain urrun?
|
|
|
non
|
nago
ni benetan?
|
|
|
Baina argi samar zegoen ez nuela ezer egin beharrik ere. Argi
|
zegoen
nire gorputza, bere kasa beti, nire borondatearen beharrik gabe baina nire borondatearekin guztiz bat eginda kasu hartan, Ainhoarengana gerturatzeko bidea egiten ari zela, poliki poliki, guztiz arrotz eta ezezagun zitzaidan trebetasunez. Ez nekien non ikasia zen neskei gortea egiteko antzean erakusten ari nintzen tenplea eta eskarmentua, baina pozgarria zitzaidan.
|
|
|
Kapital hori hazten ahalegintzen jarraitu beharra dago, egunen batean dena erro errotik konpondu ahal izango delako itxaropena gidari hartuta. Egia esan, etsia
|
nago
nik ezin izango dudala, tamalez, ezta ehun urte bizi izanda ere, kapital hori behartsuen artean banatzea zentzuzko eta zilegi izango den eguna ikusiko. Horregatik, enpresen kudeaketa nire oinordekoen eskuetan uzteko asmoa dut, haiek ere, nik bezala, munduko txirotasunaren aurka egin dezaketen guztia egin dezaten.
|
|
|
Ikuste hutsetik sentitzen ditut arrotz, horretan gogotik saiatuagatik ere inoiz gertuko ezin bihurtuko nituzkeenak. Iruditzen zait inor ez
|
dagoela
ni nagoen tokian, inork ez diola munduari nireen antzeko begiez begiratzen. Iruditzen zait ezinezkoa zaidala zinezko haurridetasun berririk sentitzea.
|
|
|
Hahor nire baldea, haratago raketa, esku batean bustitzekoa, bestean balleta, kanillara noala bere gamuza xukatzeko eskatu dit Neilak, ura zikintzen hasi da orain, non
|
dago
nire labanatxoa?... Gauzek ihes egiten didate, badoazkit erremedio gabe, batere ez galtzea munduan den gauzarik zailenetarik zait.
|
|
|
Non
|
dagoen
nik erakutsiko dizut, Nili: ezagutzen zuela berak ederki Martu, eta oraindik hobeto ezagutu behar zuela.
|
|
|
Oso harritu da, zera erantzun dit: ondo iruditzen zaiola lankideak defenditzea, guztiarekin gogorarazi behar didala zein kondiziotan
|
nagoen
ni programa honetan, ez nagoelako Espainian naturalizatuta –programa hau bertako herritarrentzako dela.
|
|
2007
|
|
|
Zer nuen nik orduan esperantza? Treneko txartelak zulatzen segitu non eroria aurkitu artean, besterik ez
|
zegoen
niretzat. Horrelako zerbait baino ez.
|
|
|
Eta gero esan du, bera prest
|
dagoela
nire kutxan sartu eta hiru zatitan egin dezadan. Gustura egingo lukeela lan hori, eta jendeari ere grazia handia egingo diola, Parroko Jaunaren zangoak, gerria eta buru enborrak kutxa banatan ikustea oholtza gainean zatiturik.
|
|
|
Edota kalean pausoa noraezean galduta, begiak zakarrontzietako altxor ezinezkoaren bila jarrita. Nora joan behar dut nik inor ez
|
badago
nire esperoan. Zure Olympus txikiak itzuli dit bizitza.
|
|
|
– Horixe ez, Orson –erantzuten nion nik–, gauza asko dakit egiten, baina sukaldea ez
|
dago
nire jakintzen artean.
|
|
|
Bizkarra eman digu eta bere mahaian esertzera joan da. Nire iritziari zer garrantzi eman dioten ikusita, kontua ez
|
dagokidala
niri iruditu zait. Deiak egiten jarraitu dut, inguruan sortzen ari den zurrumurruarekiko entzungor.
|
|
|
– Behin baino gehiagotan entzun diat horixe bera, eta begira, orain hemen
|
hago
nirekin aldamio honetatik igotzear.
|
|
|
Betazalak apaldu nituen, besondoa zimikatu nuen, baina agerrindeak berean zirauen eta Ifernuaren sakonetik erauziriko errealitatea baino ez zela onartzekoa nuen: non
|
zegoen
nire Tiresias maitea. Bizien eta hilen batasuna ospatzeko tenorea zen Kafe Antzokiko taula gainean.
|
|
|
–
|
Banengoen
ni azkenean animatuko zinela!
|
|
|
– Pozik
|
nago
nirekin amodioa egiteko gogoa duzulako.
|
|
|
Senarraren gamelu ibilerak eta ipurmasail poliedrikoak, jakaren tolestura irekiak bizkarraldean. Non
|
nengoen
ni hori gertatu zenean, zein unetan zartatu zen jaka, noiz jaio zitzaizkion ertz horiek guztiak. Autora igo denean, leihoa bajatu eta eskuaz agur egin dit.
|
|
|
– Bai, nazkatuta
|
zagok
nitaz.
|
|
|
hor
|
dago
nire indarra
|
|
2009
|
|
|
Laineza harturik
|
nengoen
ni ere. Horretarako behar ninduten ni.
|
|
|
Banekien goiz mugitzen zela, baina goizago
|
nengoen
ni bere etxeko atarian, eskailerapean kakoturik.
|
|
|
– Hara, hor
|
zagok
nire zeruaren fabrika! –esan nion, kontua aldatzearren.
|
|
|
Bakoitzak bazuen beretzako postua, ostegun goizean, Barojatarren moldiztegian. Barrandatzea
|
zegokidan
niri, elbarriari.
|
|
|
– Zer uste duk, astoaren pausajeari begira egoteko
|
nagoela
ni?
|
|
|
" Hik piztuko huen sua", esan ez zidak ba? Estudiantinarekin atera ez nintzelako haserre
|
zagok
nirekin. Edo nire bertsoak entzun dituelako, egiazkoak, ez Xeferi diktatzen dizkiodanak.
|
|
|
Letra hanpatua du Estudianteak. Hantxe
|
dago
nire izena," Sotero Múgica". Eta jarraian," Maingu mandoa".
|
|
2010
|
|
|
Sail bakoitzaren barnean ere norberaren eritasunaren larritasunak agintzen zuen egokitzen zitzaion kokalekua. Esan beharrik ez
|
dago
ni nintzela hierarkia hartako azken putza; ez bakarrik iritsi berria izateagatik, antzinatasunak ere nolabaiteko gradua ematen baitzuen. Nire garuna zer moduz zebilen ikertu bitartean bederen, ni nintzen denetan osasuntsuen ageri zena.
|
|
|
OLT batek hartu zuen Dimitriren aulki gurpildunaren kargu eta etxartetik atera zuen. Alde egiterakoan begiratu zidan moduagatik argi
|
zegoen
ni hartzen ninduela gertatu zenaren erantzuletzat. Beste bata zuridunak azaldu zigun, operazioa ondo atera bazen ere, Dimitrik burua nahastua zuela ketaminaren ondorioz eta ez zituela gauzak ondo gogoratzen; hobe zela bakarrik eta lasai uztea gizona.
|
|
|
– Mikel, kontuz ibil hadi, istripu bati anitz darraizkio-eta –esaten zidan erdi txantxetan, konponbidean
|
zegoen
nire eskuin eskuko erdiko hatza sudurraren puntarekin seinalatuz.
|
|
|
Erantzuna aldatzea lortu ez zutenez, eta beste datuei
|
zegokienez
nire buruak txukun xamar erantzuten zuenez, gauzak bere horretan uztea erabaki zuten medikuek, nire nortasunari buruzko galdera gehiago egin gabe eta jaiotza bikoitzaren kontua nire xelebrekeriaren bat izango zelakoan etsi zuten.
|
|
|
– Galdera zaila da. Arrazoi bakarra entzun nahiko zenuke, Cassius Clayren ukabilaren indarrekoa, baina erantzuna ez
|
dago
nire baitan. Arrazoiak ugariak dira, egunero aldatzen dira.
|
|
|
Bat bateko heriotza. Fabrikara joanda
|
nengoen
ni. Beste semea ohartu zen, zazpi urtekoa, esnatu ezin izan zuenean eskolara joateko.
|
|
|
Ez ditut aurkitzen. Ez
|
dago
nire liburuen arrastorik. Aldiz, emaztearen eleberriaren euskarazko bertsioa han dago, Gizon maitemindua.
|
|
|
Ordenagailuan nire izena tekleatu eta susmoa bete da. Apenas
|
dagoen
nire izenari asoziaturiko estekarik. Wikipediakoa klikatu dut.
|
|
|
Penguin Books argitaletxearen webgunera noa. Ez
|
dago
nire obren aipamenik. Ez naiz existitzen.
|
|
|
Gurago nuke hala izan dadin. Eta horretan
|
nengoen
ni orain dela bost minutu arte... harik eta Victor Hugoren aipamena egin duen arte.
|
|
|
Ezin zaio askoz gehiago eskatu. Kerman ere etorri zait zoriontzera, baina ez dut uste entusiasmaturik
|
dagoenik
nire ipuinarekin. Nire ipuina ez bide da konpatiblea bere olerkari sentiberatasunarekin.
|
|
|
Nire hitzen zain dagoela iruditzen zait. Denak
|
daudela
nire hitzen zain. Beharbada ez da hala.
|
|
|
–
|
Bego
nire lagunik onena zen, lagundu egin behar nion.
|
|
|
– Begori lagundu egin nion, baina ni Lorea naiz eta luzaroan bizitzeko itxaropena daukat. Makina bat kazetari
|
dago
nire aurretik boteredunen jomugan. Urteetako lanaren oihartzunak egiten du bat ezagun, ez erreportajetxo batek.
|
|
|
Zuek besoetan halako indarra nuen mihian. Sasoi batean oso harro
|
nengoen
nire mitinekiko erakusten zenuten begirune zein arretagatik. Zuen aldean jakintsu, aditu eta intelektualtzat nuen neure burua.
|
|
|
Zu mundura ekartzea ez
|
zegoen
nire etorkizunerako asmoen artean. Ez dut inoiz etorkizunik planifikatu, eta bat batekotasun konstante horren emaitza izan zinen zu, gorrotoak lagun dakarren mendekuaren ondorioa.
|
|
|
Bere ondoan
|
dago
nire lekua.
|
|
2011
|
|
|
– Zorretan
|
hago
nirekin –gogorarazi nion.
|
|
|
Ez zen halakorik.
|
Zegoeneko
nire kabutan ari nintzen. Madarikatu egin nuen Emiliano:
|
|
|
Inor legitimaturik baldin
|
bazegoen
ni tirokatzeko, huraxe.
|
|
|
hor
|
daude
nire zimurrak, nire betzuloak, zain ubelak,
|
|
|
Aukeratxoa ematen zidala ere adieraz zezaketen bigarren esaldi hark eta doinu aldaketak. Galdera erantzutea ere eragozten zuenez, ez zitzaiola axola deliberatu nuen, niri jakinarazten zidala ez zitzaiola axola ni nola nengoen, ezta ere bera zelan
|
zegoen
niri kontatzea. Galdera ergela zela jakinarazi nahi zidan.
|
|
|
Aldarte onean nintzen. Aspaldiko partez ez nuen neure burua iheslaritzat, mundua ez
|
zegoen
nire zelatan, ez zidaten bazter guztietatik begiratzen, konfiantzaz begiratu nuen inguruan eta konfiantza itzuli zidan inguruak, hango joan etorriak ez baitzeukan zer ikusirik nirekin, hau da, ni une hartan han ez banengo gauzek bere horretan jarraituko zuten. Munduarekin adiskidetzen hasia nintzen, eta sentimendu hau areagotu egin zitzaidan geltoki aurreko plazara iritsi nintzenean.
|
|
|
Sofan jesarrita
|
nengoen
ni eta bera oraindik zutik, jesarri baino lehen egitekoren bat balu bezala.
|
|
|
Ez zen ohartu han nintzela, ez zuen behintzat halakorik adierazi, bere jardunean jarraitu baitzuen. Eta hantxe
|
nengoen
ni, besoak jausi antzean, ardo botila ezkerreko eskuan, erdi makurtuta espatula nola zerabilen beha. Leuntasun handiz pasatzen zuen lanabesa porlanaren gainean, ertzak zimurrik gabe utzi arte.
|
|
|
– Lanean hasi aitzin, biok berdintasun egoeran egon genuke, ados
|
zaude
nirekin?
|
|
|
– A, ez? Delako lege baten ondorioz atxilotu nindutelakoan
|
nengoen
ni. Hala kontatu zidaten behintzat.
|
|
|
Norbait maitatzea harengandik egin ditugun norabidearen jirak eta bizi koordenaden aldaketak sekula ez hari leporatzea da, zenbat aldiz zapuzten ditu harremanak erreprotxe festa horrek: " Zugatik ez balitz, niri berdin zait, baina zu, ez al zara konturatzen zu ez
|
bazeunde
nik, zugatik esan nion ezetz, zugatik ez naiz joan, zugatik eta umeengatik uko egin diot, ez al zara jabetzen?";" Norbait maitatzea, Javier", pentsatzen du Patriciak askotan," da ez aitortzea sekula lehen hain gustuko zenuen lan osteko solasari uko egin diozula, kolegekin txutxu mutxu klinikoen errepasoa egiteari uko egin diozula da maitasuna, Poliklinikako neurologoekin eta k... Eta federik izan gabe otoitz egitea ere bada maitasuna, patrikako telefonoari orakuluari bezala begiratzen diozun bitartean, albisteetan ez dezaten zeure senarraren izenik esan".
|
|
|
Zu ez zaitu honek zipriztintzen. Ez
|
zeunden
nirekin garai hartan. Ezin duzu jakin zer infernu zen hura, Belen.
|
|
|
Jarrai dezala aurrera epaiketak eta bedi Jainkoak nahi duena... Nekatuta
|
nago
ni ere beti gauzak ezkutatzeaz. Maskarak eranztea zer den jakin nahi dut, azpian maskara gehiago besterik ez ditugula jakin arren.
|
|
|
" Egunero ikasten duk zerbait, Fede, baina borondate handiagoko norbait hintzelakoan
|
nengoan
ni", aurpegiratu dio bere buruari, eta" aparrarena izan duk errua", pentsatu du gero, bere buruko errotatibak letra molde handietan egunkari titular erraldoia irudikatzen duela: Garbitzaile ekuatortarrari esker suizidiotik salbatua.
|
|
|
Ez soilik zen elkarbizitza luzearen apurketaz eta haustura sentimentalaz haraindiko arazo gehiago ez sortzeko borondatea, baizik eta baita Diego Lazkanorekiko entrega erabatekoa ere, pentsatu nahi zuen azken honek, bien artekoa gaizki ateraz gero ezer gabe geratuko baitzen Idoia, eta Diegoren bizitza materiala ere konpartitu nahi izatea, haren sukaldeko gailuak eta izarak, haren sofarako mantak eta terrazako aulkiak, haren azazkalak mozteko guraizeak eta haren ile lehorgailua –hau bai, zerbait definitiboa zen–, zion maitasun baldintzagabearen seinaletzat jotzen zuen: esan nahi balu bezala," sinesten diat harreman honetan, itsu itsuan sinetsi ere, hi haiz nire bizitzako apustua, ez
|
zagok
nire buruan gure artekoak huts egin eta pitzatzeko aukera mendreenarentzat lekurik, ez zagok B planik".
|
|
2012
|
|
|
Musu bat. Ez
|
egon
nire zain.
|
|
|
Harrezkero, zalantzan nengoen igeri egiteak on edo kalte egiten ote zidan, ez ote neukan pentsatzeko denbora gehiegitxo igeri egiten nuen bitartean... Nirekin
|
dagoenean
ni maite banau, ni laztantzen banau, ni goxatzen banau, nirekin dagoenean nirekin egon nahi badu eta nirekin badago, zer gehiago eska nezake. Zer axola dio nirekin ez dagoenean egiten duenak?
|