|
2008
|
|
|
Tamalez, ez dugu horrelako azterketarik esku artean. Zarautzen 2006an nolako ohiturak
|
zeuden
jakinda hedabideak baliatzerakoan, uste dugu badugula esaterik Zarautzen Euskal Herriko toki gehienetan baino euskarazko eskaintza handiagoa izateak zerikusia duela %20 horrekin. Eta Zarautzen euskarazko tokiko hedabideek eskuratu duten audientziari zor zaiola, besteak beste, %20 hori nabarmen txikiagoa ez izatea.
|
|
|
" 18 artikulua. 1 Nafarroako administrazio publikoek, ebazpen arrazoituaren bidez, beren plantilla organikoetan adieraziko dute euskaraz jakitea zer lanpostu eskuratzeko izanen den nahitaezkoa, zereginen, Foru Dekretu honetako zehaztapenen eta eskariaren arabera; lanpostu horien zereginei
|
dagokien
jakite maila adierazi da.
|
|
2010
|
|
|
Hau da, hizkuntza aniztasunak testuinguru partikular bakoitzean onura besterik ez du ekarriko ez bada lerrokatzen aniztasuna bera eraginkortasun komunikatiboarekin, garaion lastertasun baldintzetan. Erronka honetarako, eta zerbaiten atarian
|
daudela
jakinez, dagoeneko zimenduak jartzen besterik ez dira hasi. irauli dute eta bermatzea lortu dute; motibazioa, langileen parte hartzea plan eta ekimen zehatzetan edo erabilera informalaren inguruko kezka, ekintzak eta ikuspegi estrategikoak uztartzeko egindako ahalegin desberdinak gogora ekar daitezke; espazio digitalean datozen hizkuntzaren aukera berriez jabetu dira; eta abar luze bat aipa genez...
|
|
|
Eta hau dena hizkuntzen ekologiaren ikuspegipean.Hau da, hizkuntza aniztasunak testuinguru partikular bakoitzean onura besterik ez du ekarriko ez bada lerrokatzen aniztasuna bera eraginkortasun komunikatiboarekin, garaion lastertasun baldintzetan. Erronka honetarako, eta zerbaiten atarian
|
daudela
jakinez, dagoeneko zimenduak jartzen besterik ez dira hasi.
|
|
|
nazioarterako hizkuntza politika globala zehaztea beharrezkoa da, eta ondoren egin den funtzio berrantolaketari eutsi, ingelesari funtzio guztiak eman gabe hizkuntza gutxituaren funtzio esklusiboak bermatzeko irizpide eta lehentasunak ezarriz. Hizkuntza gutxitua ikasteko eta erabiltzeko baliabide eraginkorrak bideratzea beharrezkoa da eleaniztasun giroan, hizkuntza askoren geroa hiztun komunitatearen jarrera edo borondatearen baitan
|
dagoela
jakinez. Beraz, corpusa lortu, erabilerarako espazio sozialak sortu eta hiztun komunitatearen partetik hizkuntzari eusteko eta enpresako jardunean funtzioak emateko aldeko jarrera babestea prestakuntza eraginkor batekin ezinbesteko gutxieneko osagaiak dira hizkuntzak biziberritzeko espazio produktibo globalean.
|
|
2011
|
|
|
Nik baietz: proba egin gabe ez
|
dagoela
jakiterik eta, beraz, niregatik behintzat aurrera egiteko, argitze saioari hizkuntza soziologiaren alorreko perspektibatik heltzen bazaio eta ildo horretan barrena egiten bada ibilia. esan eta egin: 2011ko otsailean, klusterraren Soziolinguistikazko IV. Jardunaldiaren altzoan, egin zen txosten honen (bere azalpen laburtu eta, amaierako atalari zegokionez, osagabearen) aurkezpena. hiru adituk, txostena aurrez eskuratu eta aztertu ondoan, beren iruzkin ohar kritikoak egitekoak zituzten, nire aurkezpenaren osagarri.
|
|
|
Ikastarotxo bat hemen eta han egiten da baina, funtsean, irakasleek zer dagoen ez dakite. gainera, euskararen aldeko politikaren falta ere bada. hemen indarrean dagoen politika erdaren aldekoa da. eta orain heldu zaigu ingelesaren saltsa eta ikusiko duzue zer dibertigarria izango den. Adibidez, gogora dezagun British ingeles eredu goiztiarra promozionatzen dutenak, batez ere, pp galizian eta upN Nafarroan direla. datu horrek erakusten du zer nolako saltsatan sartzen ari garen. eta hemen eztabaida falta handia dago non
|
gauden
jakiteko. hala ere, hemen hizkuntza politika alorrean zerbait egin bada irakaskuntzan izan da. Baina irakaskuntza, Txepetxek ongi erakutsi zuen bezala, hiru ontzietatik bakarra da, erdikoa, ezagutza garatzen duena.
|
|
|
euskal komunitatea? ez
|
dago
jakiterik. eta, beraz, material ofizialak nolakoa izan behar duten ere ez dago jakiterik. hor dago arazoa baina ez da soziolinguistika mailakoa, maila goragokoa baizik, herri gisan non gauden ohartzeak badu honekin zerikusirik.
|
|
|
euskal komunitatea? ez dago jakiterik. eta, beraz, material ofizialak nolakoa izan behar duten ere ez
|
dago
jakiterik. hor dago arazoa baina ez da soziolinguistika mailakoa, maila goragokoa baizik, herri gisan non gauden ohartzeak badu honekin zerikusirik.
|
|
2013
|
|
|
ez dela hesi garbirik mota akademikoko eta aplikatuko lanen artean. Ez
|
dago
jakiterik horietako askoren azken asmoa eremu akademikora mugatzen ote den ala, giro horretan sortuak izan arren, beren azken jomuga dimentsio aplikatukoa ote den.
|
|
|
Sineskeria mugatzaileek konpromiso ezkutuak sortzen dituzte, eta horien bidez gure jokabidea eta errendimendua baldintzatu. Konpromiso horiek kontzientziaren azpian ezkutatzen dira; gu geu ez
|
gaude
jakinaren gainean, eta, beraz, ez dugu gure jokaera ulertzen.
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
dakitenen artean, %44ak euskal prentsa gutxi gora behera ulertzen du, %24ak pixka bat, %22ak ulertzen du, %8ak ez du ulertzen, eta azken %2ak ez daki ulertuko lukeen edo ez.
|
|
|
3.1.7 Batua euskara zuzena da zure ustez? (euskara batua
|
badagoela
dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
dakitenen artean, %54ak dio batua euskara zuzena dela, %31ak ez daki galdera honi erantzuten, eta %15ak dio ez dela beti zuzena.
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
dakitenen artean, %59ak ulertzen du.
|
|
|
3.1.10 Erabiltzen ote duzu euskara batua? (euskara batua
|
badagoela
dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Euskaldun zaharrei egin galderak bi taldetan banatu dira. Lehenik, euskara batua
|
dagoela
badakitenei eginak, eta beste alde batetik, euskara batua dagoela ez dakitenei eginak direnak.
|
|
|
2 taula. Euskara batua
|
dagoela
badakitenei egin galderak
|
|
|
3.1.4 Ba ote da batuaren beharrik euskaldunok elkar ulertzeko? (euskara batua
|
badagoela
dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
3.1.5 Ulertzen duzu euskara batua? (euskara batua
|
badagoela
dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
|
Euskara batua
|
badagoela
dakitenen artean, %59ak ulertzen du, %24ak gutxi gora behera, %10ak pixka bat, %5ak ez du ulertzen, eta azken %2ak ez daki ulertuko lukeen edo ez, ez duelako inoiz entzun.
|
|
|
3.1.6 Euskal telebista eta Berria egunkaria ulertzen dituzu? (euskara batua
|
badagoela
dakitenei zuzendutako galdera)
|
|
2014
|
|
|
Azpimarratzen duenez, egoerak okerrera ez du egin eta Atxutxiamaika saiatzen da, egitasmo eta ekintza ezberdinen bidez, bere helburu eta erronkak betetzen. Hobetzekorik
|
badagoela
badakien arren, hainbat gauza ondo egin direla ere aipatzen du. •
|
|
|
kode alternantzia. Lan honetan Gabiria bezalako arnasgune batean zer nolako kode alternantzia
|
dagoen
jakin nahi izan dugu, bi belaunaldi ezberdinetan bina talde grabatuaz; noiz, zertarako eta zergatik gertatzen da. Ohiturei buruzko lana zela esanda jarri ditugu hizketan 18 lagun, eta guk elkarrizketa bideratuaz, euskaraz, hizkuntza ohiturez, horien zergatiez eta beste makina bat kontuz aritu gara lau ordu pasatxoko jardunean.
|
|
2015
|
|
|
" ezin da berez, automatikoki edo inertziaz espero oraingo gazteek, guraso bihurtzerakoan, euskara hizkuntza nagusitzat hartuko dutela seme alabekin hitz egiteko". Jauregiren ustez, ezin da ziurtatu euskaldunen dentsitatea handituta, euskara erabiltzeko joera proportzio berean igoko denik, alde batetik, euskaraz oso ongi egiten ez dutenek (galdetegian" nahiko ongi" erantzuten dutenek) hizkuntza portaera euskararen aldetik ez dutelako hain aktiboa, eta, beraz, ez
|
dagoelako
jakiterik zer egingo duten guraso izango direnean. Eta bestetik, Jauregik aipatzen du gaur egun eskola garaitik guraso izatera arteko denbora tarte handia dagoenez, tarte horretan hizkuntza ohiturak gaztelaniarako joeran sendotu daitezkeela, eta, ondorioz, hizkuntza gaitasuna higatuarekin hel daitezkeela guraso izateko garaira; horrek erraztu dezake, jakina, seme alabak izaterakoan gaztelaniaren aldera jokatzera.
|
|
|
Bilbora joan nintzen batean, kasu, aparkatu eta Txurdinaga Institutua non
|
zegoen
jakin nahian, parean tokatu zitzaidan tabernara joan nintzen. Sartu nintzen, bada, tabernara eta hala esan nion tabernariari:
|
|
2016
|
|
|
Dimentsio bien arteko lotura harremanak ezin ukatuzkoak dira, eta hoberik ezean hortik abiatzea arrazoizkoa da. Hala ere, lekuan lekuko hizkuntza plangintzaren lehentasunak gaitasun datuetan oinarritzea ez da beti egokia, benetako aldeak erabileraren planoan
|
daudela
dakigunean. Are diskutigarriago da definizio operatiboan" ia euskaldun" en kategoria sartzea.
|
|
|
Zailtasunak zailtasun, posible da kasu batean zein bestean objektibazio saiorik egitea. Horrela, zentsu emaitzetan edo bestelako inkesta lanetan, datu aitortuen (ez enpirikoki konprobatuen) argitan, leku eta une jakinean zenbat erabiltzaile (zenbat hiztun)
|
dauden
jakin liteke batetik, eta erabiltzaile horiek (beren esanean) zer maiztasunez euskaraz diharduten finkatu liteke bestetik. Eragozpen muga handiekin bada ere posible da, hortaz, leku eta une horretan zenbateko euskal jarduna dagoen zehazteko datu egituratua (bosna edo hamarna urtero eguneratua) eskuratzea.
|
|
2018
|
|
|
Datu hauen aurrean bi gogoeta otu zaizkigu. Batetik, jasotako alde hauek kontuan hartzekoak direla iruditzen zaigu, konpetentzia erabilerarekin lotura zuzena
|
dagoela
dakigulako jada (Soziolinguistika Klusterra, Topagunea eta Urtxintxa 2011). Bestetik, orain arte datu hauen gainean gogoeta falta nabarmendu nahiko genuke, neskek beste materia batzuen inguruan azaltzen dituzten ahuleziak (matematikaren inguruan esate baterako), sarritan hizpide badira ere, mutilek hizkuntza konpetentzietan agertutako maila ez dirudi bereziki kezka gai denik.
|
|
|
Ezarpenerako abiarazi diren neurriak lege mailakoak izan daitezke, hau da, estandarren inguruko profesionalen prestakuntza eta kontzientziazioa bultzatzen duten araudiak, edo estatuek finantzaturiko CLAS estandarrak sustatzeko jarduerak. Hala eta guztiz ere, ez
|
dago
jakiterik zenbateraino betetzen diren estandarrak, eta ingeles gaitasun mugatuta duten paziente guztiei hizkuntza zerbitzuak eskaintzen zaizkien edo ez.
|
|
|
Alde batetik, erakundearen parte diren langileek aitortutako datuak jasotzen dira, hain justu, euren jardun profesionalari buruzko informazioa. Eta bestetik, erakunde batek esan dezake euskaraz jaso dituen eskaera guztiei euskaraz erantzun diela, baina erakundeak euskarazko oso eskaera gutxi jasotzen badu, normaIzaskun Kuartango Atxa – Bezero Misteriotsuaren Teknika herri administrazioetako zerbitzu hizkuntzaren ebaluazioan lean egiten dituen izapideei soilik erreparatuta ez
|
dago
jakiterik erakundea benetan gai ote den edozein eskaerari euskaraz erantzuteko.
|
|
2019
|
|
|
Jarduera osoaren ardatz nagusia zein den seguru ez jakite hori ez da batere gauza atsegina: prêt à porter soluziorik ez
|
dagoela
jakiteak atsekabea sortzen du. gauzak zirt edo zart (ahal bada" behin eta betiko") konpondu nahi dituen ekinzale ausartarentzat, bereziki, oztopo latza da ibili beharra. Baina hori da egoera:
|
|
|
aurrerapen handiak egin dira zenbait alorretan, euskararen egoera soziolinguistikoari dagokionez18 arnasguneak eta behe mailako eremu soziofuntzionalak (L mailakoak) ditugu, gaur egun, erronka nagusi19 aurretik esandakoak laburbilduz, esan dezagun oso argia dela mikel zalbideren artikulu hau: bai arnasguneen garrantziaz jabetzeko da argigarri, bai ingurumen hauek zer nolako egoeran
|
dauden
jakiteko eta bai, azkenik, bide egokienari eusteko zer egin zehazteko. arnasguneak ez dira ghetto batzuk bihurtu behar; ez da kanpotik erabaki behar bertako biztanleek zer egin behar duten eta zer ez. asmoa arnasguneetatik bertatik etorri behar da eta instituzioek eta kanpoko eragileek lagundu behar diote bertako biztanleriari bere helburuak lortzen. horretarako gune horietako biztanleak beren iz... haiek osatzen dute arnasgunea, euskararen birika. aldi berean hori ez da izan behar zama bat haientzat, lasai bizi behar dira, erantzukizun guztia ez da haiena. arnasguneen kopurua hain mugatua izanik, horrezaz gainera, politika eta jabetze lan hori gehiago zabaldu behar dela iruditzen zait eta gune euskaldunen arteko loturak eta harremanak bultzatu egin behar direla. testuinguru soziokultural, sozioekonomiko eta tekniko berri honetan iraunkorrak izango diren arnasguneen egitura berria sortzeko ahalegina egin litzateke, beti ere bertoko biztanleria errespetatuz eta berak hala nahi baldin badu. ez badu nahi zergatik ez duen nahi aztertu da:
|
|
|
euskal komunitateko hiztunak traumatizatzen dituen fenomenoari izena jartzea: kolonialismoa. eritasun bat
|
dagoela
jakin badakigularik baina ezin izendatua delarik, zailtasunak biderkatu egiten dira, psikologikoki ezin izendatua baita eta, ondorioz, izatea bera ere dudan ezartzen baitu. gainera, eritasun bat izendatzeak bere izana eta bera ukaitearen onarpena ekartzen ditu, sendabidearen lehen urratsa ekarriz. haatik, hiztun eriari ez diogu behin betiko berehalako sendabiderik eskaintzen ahal, demagun hizkunt...
|
|
|
— Fitxategian ez
|
dago
jakiterik ezer kode alternantziari buruz, baina aurreko puntuari jarraituz, izan daiteke uste dutena baino ingeles gehiago erabiltzea: hitz solteak, esapideak...
|
|
|
Alegia, del Amoren arabera, hizkuntza minorizatuta
|
dagoela
jakin arren, kontzientzia hori gabe egiten dute musikari batzuek euskararen aldeko hautu hori. Ordura arte, ordea, euskaraz kantatu izan denean aldagai hori presente egon da behin eta berriro. horregatik, musikarien artean diskurtso berri bat agertzen hasi dela dio ikerlariak, eta 1990eko hamarkadako militantzia eta hautu politikoa atzean geratu da kasu batzuetan. dena dela, milurteko berriarekin batera euskaraz kantatzen jarraitu da, baina aukeLander Muñagorri Garmendia – Zergatik kantatu euskaraz?
|
|
|
Zaila da langa orokor bat ezartzea hizkuntza gutxituen egoerak hain ezberdinak izanda. ...ntza gutxituen Ikt garapena bermatzeko, baina ezin da esan X baliabide dituen edozein hizkuntza gutxituk Ikten onurak jasoko dituela. taulak hizkuntza gutxituen garapenean eragina duten Ikt baliabideak nolakoak diren aztertzeko balio du, eta, beraz, langa ezartzea hizkuntza bakoitza aztertzen duenari dagokio; nik neuk aztertuko dut euskararen Ikt egoera taulari jarraiki hizkuntza langaren gainetik
|
dagoen
jakiteko. etor gaitezen laneko adibide nagusira: Iktek euskararen suspertzearen alde egin al dute?
|
|
2021
|
|
|
oro har elebakarrak dira gaztelaniaz, ikerketa honetan parte hartu dutenak, Boliviako lekukoa izan ezik; kitxua hiztuna eta aimarako hitz batzuk ezagutzen duen lekukoa baita. Gehienek euren jatorrizko herrialdeetan beste hizkuntza batzuk
|
badaudela
badakite, baina eurengandik oso urrun hautematen dituzte, hizkuntza horiek hitz egiten dituzten talde indigenak bezala.
|
|
|
(4) Nik uste dut igual niri behin edo bitan gertatu zitzaidan, azkenean, ikerketa batean
|
zaudela
jakitea, da pixka bat, zuretzako motibagarria da, baina era berean, pixka bat beldurra ematen du, ezta. Azkenean ikerketa handia da eta pentsatzen duzu:
|
|
|
Munduko hizkuntza gehienak oso egoera zaurgarrian
|
daudela
jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker. aukerak eta erronkak izango dira garapen iraunkorra eta hizkuntza ondarea bermatzeko aurreikusten diren aukerarik eraginkorrenetakoak; hurrengo puntua, eta Europako hizkuntza gutxituen eremuan kokatuta, Gales, Eskozia eta Irlandako ekimenei Euskal Herrikoak loturik, bideratu edo abian ditugun egitasmoen berri emango ...
|
|
|
Gogoratu behar dugu munduan gehien hitz egiten diren hizkuntzekin batera (txinera, gaztelania, ingelesa, hindia, arabiera eta portugesa), badirela beste asko hiztun gutxi dituztenak. Munduko hizkuntza gehienak oso egoera zaurgarrian
|
daudela
jakin dugu, bereziki 2000 urtearen inguruan argitaratu diren hainbat lani esker. Alor honetan, Katedraren aurrekariak izan ziren UNESCO Etxearen aterkipean egindako hainbat lan aipatu daitezke, besteak beste, Europako (Barreña et al., 2005) eta Amerikako (Uranga et al., 2007) hizkuntzei buruzkoak; horretaz gain, Euskal Herrian immigrazioari esker gertatu den eta etenik gabe aberasten ari den hizkuntza aniztasuna ere aztergai izan du Katedrak (Uranga et al., 2008).
|
|
2022
|
|
|
Hori kontuan harturik eta Amonarrizen (2019) ikerketan ikusi moduan materiala oso sakabanatua dela aintzat hartuz, uste dugu gure lanak ekarpen bat egin diezaiokeela euskal hezkuntza sistemari. Identifikatutako hutsunerik nabarmenena materialean baino, irakasleen formakuntzan
|
dagoela
jakin arren, horrelako bilketek irakasleen lana erraztu dezaketela uste dugu. Gainera, bildu garen pertsona eta erakunde guztiengandik zorion mezuak jaso ditugu, eta denek azpimarratu dute horrelako lanen garrantzia.
|
|
|
dentifikatutako hutsunerik nabarmenena materialean baino, irakasleen formakuntzan
|
dagoela
jakin arren, horrelako bilketek irakasleen lana erraztu dezaketela uste dugu.
|
|
2023
|
|
|
Altzan ikastola bat sortu zen eta etxez etxe ibili ginen galdetzen ea interesatzen zitzaien ikastola bat sortzea. Horretarako, parrokietara jo genuen zein ume euskaldun
|
zeuden
jakiteko eta pixka bat zundatu genuen, eta horrela ireki zen Los Boscosen lehenengo ikastola.
|
|
|
Alfabetatze multimodala sustatzeko euskal kulturaren potentziala ikusteko adibide ona izan liteke jarraian deskribatuko dugun 10 ECTSko modulua. Hala, alfabetatze multimodalaz dihardugunean, ikasleek testuinguru digital eta global anitzkoiaren kontzientzia hartzea eta komunikatzeko hainbat modu
|
daudela
jakinik, gaitasun komunikatiboaren garapena dugu jomuga.
|