|
2000
|
|
|
Are gehiago: Eliot, Faulkner, Chamisso eta beste hainbaten barrena hitz egiten digu, idazten du, eta horrela, ispiluz ispilu, bere Ni propiala non
|
dagoen
jakin ez genezakeela uzten gaitu." (140 or.)
|
|
2001
|
|
|
M. Guelbenzu, L. Goytisolo,...) krisialdi poetiko berrian murgildu zuen literatura. Ordutik aurrera gailentzen joango den intrigaranzko itzulerak, esandako guztia esanda
|
dagoela
jakin arren, bergogoratu egin behar egin dela iragarriko digu. U. Eco ren adibide barregarria gogoratuz, posmodernitatea pertsona bati" maite zaitut" esan nahi diozunean" Corin Telladok esango lukeen moduan, maite zaitut" esan behar izatea da.
|
|
|
Lehenengoa, XIX. mendeko arte kritikari onena izan arren emakumeez ezer gutxi zekielako (ezkontza gauean emaztearen biloa ikusi zuenean hartu zuen ezustekoa liburu guztietan aipatzen da); bigarrena, playboy kontsumatua izateaz gain, artelana inoren gainetik jarri zuelako. Bere posesiorik preziatuena bailitzan, etxean, mundutik isolatua gorde zuen Rossettik Siddal, eta hilik jaio zitzaion lehenengo umearen ostean ere, bere amoranteekin jarraitu zuen emaztea etxean depresio bortitzak jota
|
zegoela
jakinda ere. Rossetti-ren arte sentsualak, emakumezkoaren gorespen mistiko eta masokista egiten du, Ama edo" femme fatale" gisara azaltzen den emakumezkoaren gorespena (ik.
|
|
|
Juan Martinek maite ditu euskal paisaiak, euskal lekuak, eta hauen kontenplazio edo oroimenarekin bakarrik sentitzen da salbu. Melankonia honen adibide literario deigarriena,, Eugeniarengandik ihesi doanean Retiroko parkean sumatzen duen babesean legoke (210), euskaldun askok bisitatzen zuten Alcalá hotela han
|
dagoela
jakiteak, edo Barojatarrak ere inguruan bizi zirela sentitzeak babestu egiten baitute aditu gastronomiko euskaldun hau.
|
|
2002
|
|
|
isildu (ik. Beckett) edo istorioak kontatzen ahalegindu, kontatuta
|
daudela
jakin arren, hau da, ezer berririk kontatuko ez dugulako ziurtasuna eduki arren.
|
|
|
Dirudienez, margolari prerrafaelitek modeloei eskatzen zieten itxura argal, zurbil eta heriotzezkoa lortzeko itzelezko baraualdiak egitera, gerruntzea estutzera edo ozpina edatera behartzen zituzten. Bere posesiorik preziatuena bailitzan, etxean, munduaz isolatua gorde zuen Rossettik Siddal, eta hilik jaio zitzaion lehenengo umearen ostean ere, bere amoranteekin jarraitu zuen emaztea etxean depresio bortitzak jota
|
zegoela
jakinda ere. Rossetti-ren arte sentsualak, emakumezkoaren gorespen mistiko eta masokista egiten du, Ama edo" femme fatale" gisara azaltzen den emakumezkoaren gorespena (ik.
|
|
|
Par. Eta zer
|
legoke
hekien artean berdintasuna baizik?
|
|
2003
|
|
|
Zailagoa izango zen holako asteburu egun eder baten aparkalekua aurkitzen. Hortaz, burua lar nekatu barik Portutxura gidatu zuen, zuzenean, eta kiroldegiaren ondoko zabalgune harritsuan utzi zuen, han, uda ez zen denboran, lekuren bat beti
|
zegoela
bazekien eta.
|
|
|
Agian ondo letorkioke hurrengo orduak Karmeleri lotuago igarotzea, beste kontuarekin berez berez ahazteko. Bai, lagunak ondoan behar zuen, eta berak ere bai hura; Karmelek haurdun ez
|
zegoela
jakin zuen artean egon ziren bezala, guztiz bat eginda. Isiltzea ez zen betiko izango, beraz ez zuen zertaz arduratu...
|
|
|
Koadernoan eginda zeuden buruketei begira zegoen. Benetan ezohikoa zen klasera etxeko lanak prestatuta ekartzea, eta gainera ondo
|
zeudela
jakinda, baina Ainhizek ez zekien pozik egon behar zuenentz. Alde batetik, positiboa eskuratu berri zuen, baina bestetik, buruketa haiek Unaxekin momentuz hori baino ez zuela egiten adierazten zioten.
|
|
|
Pasatu jatan burutik nire alabeagaz interesatuta egongo ez ete zinan, eta orain hau ikusita, bildur hori gitxienez kendu deustazu. Eta eskerrak emon neure lekuan
|
egoten
dakidanetarikoa nazana.
|
|
2005
|
|
|
Oroimenean, hondo hondoan ez bada be, zer edo zer gordeta
|
dagoana
dakienak eta gordeta dagoan hori ezin gogoraturik dabilenak sentitzen dituan harridura eta tristura batera jatorkoz Sarari, bere ahulezia astunduz. Barriro etxuten da, albuma sabel gainean zabalik eta.
|
|
|
Segurutik iruzkin horrek beste ipuingintza mota bati zegokion, baina aski esanguratsu suertatzen da ipuinen argitalpenen egoera zertan
|
zegoen
jakiteko.
|
|
2008
|
|
|
1 Irakasleek produkzio ezagutzea eta informazio gero eta zabalagoa eskaintzea (izen ezagunen azpian oso gauza duinak idazten dituzten idazle ezezagunak
|
daudela
jakin dezaten); literaturarekiko grina piztea; idazle berriekin esperimentatzea; literatura modernoan arreta jartzea; obrari erreparatzea eta ez hainbeste idazleari; irakurgaietan birziklatzea, horretarako inertzia hautsiz.
|
|
|
• Ikasleei informazio zabala eman, izen ezagunen azpian oso gauza duinak idazten dituzten autore ezezagunak ere
|
badaudela
jakin dezaten.
|
|
2009
|
|
|
Bi urte geroago berak egin zuen edizio faksimil bat, eta ondoren beste edizio asko izan ditu, bai aldizkarietan bai azterketa sakonagoekin. Ez
|
dago
jakiterik bilduma nork egina den, baina euskara eredua hegoaldeko bizkaiera da.
|
|
|
Objektua ostentzen zuen olgetariak topatzen laguntzen zien garaitikoei. Hotz edo bero esanda bilatzaileari argibideak ematen zizkion, bilatu beharrekotik paraje edo asago
|
zegoen
jakin zezan.
|
|
|
Behin Jatabe Ergoien eta Erbera alderdietan banaturik
|
dagoela
jakinda, goazen Erbera bera zehero aztertzen, biotarik alderdirik bereziena da eta.
|
|
|
Pernila edo urdaiazpikoa gatzun askatik ateratzen zutenean uretan sartzen zuten. Jateko eran noiz
|
zegoen
jakiteko arrautza bat botatzen zuten uretara. Arrautza gora irteten zenean, pernila uretatik ateratzen zuten.
|
|
2011
|
|
|
Dirudienez, ez da Busturian egon dan, edo dagoan, taiu horretako mairu harri bakarra. Barri emon deuskue, non
|
dagoan
jakiterik izan ez dogun Sorginlandan badala era horretako beste harri itzel bat. San Bartolomen be hatariko harri handi handi bat ba ei egoan lehenago.
|
|
2015
|
|
|
Gero tripak bete, puntak amarrau, txortak batu mihimenagaz eta gardostu egiten ziran. Eginda
|
egozan
jakiteko, burukorratzagaz pintxetan ziran. Buzkantzak egitea behar handia zan, baina hesteak garbitzea zan gogorragoa, ze errekan garbitzen ziran uragaz eta binagreagaz neguaren bihotzean.
|
|
2017
|
|
|
Are garrantzitsuago, horrek esan nahi du kutsadura hori onartzetik abiatu dugula edozein maitasun edo konpromiso, horixe baitugu aukera bakarra ezein bermerik ez bada ere maitasuneta konpromiso maila altuagoak erdietsi ahal izateko. Izan ere, desamodioa, abandonua eta ezaxola erabat garaitzerik ez
|
dagoela
jakin arren, garaitze hori ezin utzizko helburutzat jotzen jarraitu behar dugu. Alternatibak ez dira oso tentagarriak:
|
|
|
" Ondo
|
dago
jakitea" pentsau neban neure artean. Telefonoz deitu eustan beste egun baten, epelak entzun behar izan ebazan:
|
|
2018
|
|
|
Edariak odolak biziturik, une batetik bestera gogoa aldatuz, klubean itxaroten nor
|
zegokion
jakitea bere bizitza justifikatzen zion motiboa bihurtu zitzaion. Klubera bisitak zerbait eraldatuko ziolako itxaropenak, esperantzatxo bat izateak, bultzatzen zuen agindu zioten tokira joatera.
|
|
|
Haurdun
|
zegoela
jakin zuen lehen egunetik zeukan erabakia hartua, umeak, behar zen moduan hazteko leku hoberik ez zuelako izango, senarraren gotorlekura eramango zuela. Eta gizonak, ganoraz hazteko haurra, bata besteari lagunduz, elkar hartu behar zutela erran zion.
|
|
|
Hirigunera heldu eta muturrez aurre topatu genuen pub irlandar batera sartzera gindoazela, kotxe volvo elegante bat ikusi genuen katedralaren ondoan utzirik. Handik inguruetatik aparkatzea nola debekaturik
|
zegoen
jakinik, gelditu ginelarik pixka bat harriturik. Oinezkoek eta zalgurdiek lehentasuna zuten lekuan, auto handitzarra gertatzeaz mira eginik, begira begira geundela geure artean berbaz, porche bat ailegatu zen eta beste autoaren parez pare gelditu zen.
|
|
|
Goiz osoan ezer jan gabe zegoela ohartu zen, eta" Kontu egizu! esan zion bere buruari, inor ez dela nire aurrera azaldu ere egin horregatik, behintzat bizirik
|
nagoen
jakiteko". Bere ondoko biak; bai Augusto eta bai Marikruz zerbitzaria, enpagugarriak zirela erabaki zuen.
|
|
2019
|
|
|
Beraz, hitz egin eta maitatua sentitzeko beharragatik egon da Adolforekin, bere Senarrak ez baitu bera kontuan hartzen. Hori dela eta, Senarrak bere emaztea beste norbaitekin
|
dagoela
jakiten duenean eta alde egingo duela adierazten duenean," ez nazazu abandonatu" (10,12) errepikatzen dio. Nahiz eta, Bioletari esaten dion bezala, Flora jada ez duen maite, eta horrek bizitza gaiztotu egiten diola badakien (77), protagonistak badaki haren kontrola galtzeak kalte egingo diola, eta bakarrik geratzeko beldurra ere badu; hortaz, emaztea erretenitzen ahaleginduko da.
|
|
2021
|
|
|
Edizioan eta liburugintzan nerabezarora iristen ari direnentzat eskaintza erakargarria osatzea zailago egiten zaiela aitortzen du: " Esango nuke adin horietan literatura ez dutela gogoko orokorrean, salbuespenak egon
|
badaudela
jakinda, noski". Zentzu horretan, beste adibide bat ematen du EIAE1 ek nerabeen literaturzaletasuna irudikatu nahian:
|
|
|
Irakurleak saretzeak eta antolatzeak literatura kontsumituko duten horien arteko komunikazioa eta ezagutza, esperientzia edota iritzien transmisioa errazten du, eta irakurlea ahalduntzeko eta ikusgarritasuna emateko parada zabaltzen du, bai norbanakoari dagokionez, bai kolektibo gisa. Hartara, euskal irakurleen kolektibo sendo bat
|
dagoela
jakitea, antolatuta edo gabe, zutabe garrantzitsu bihur daiteke literaturaren babeserako, Latinoamerikan booktuberren fenomenoa izan daitekeen legez, esate baterako.
|
|
|
Testuinguru horretan, literaturan edukietara mugatzen den hezkuntzan sinesten badugu, gaztelaniaren kasuan funtziona lezakeela argudiatzen du LIR1 ek, baina euskararen kasuan" katastrofikoa" izan daitekeela uste du, askotan ikasleek euskararekin harremanetan eskolan soilik
|
daudela
jakinda: " Eta gu hor, gure gramatiketan eta gure literaturaren irakaskuntza gramatikalean gaudela esango nuke, eta horretara mugatzen bagara, gaizki goaz".
|
|
2023
|
|
|
Liburu honetan, azkeneko urtean kaleratutako idatzi guztien artean egindako hautaketa sartu dugu, hamabi idazlan guztira, gurean zer berri
|
dagoen
jakin nahi duenarentzat ahogozagarritzat. Helbide honetan daude denak:
|