|
2012
|
|
|
Euskal Herri osoan euskararen
|
egoera
soziolinguistikoaren berri ematen diguten bi iturri nagusi ditugu: EHKN eta ISL.
|
|
|
Trantsizio hizkerak aztertzea interesgarria da hizkuntza aldakortasuna ikertzeko. Gainera, gure kasuan, azken hamarkadetan euskara batua hedatzeak
|
egoera
soziolinguistiko berriak sortu ditu eta Euskal Herrian arlo hori gutxi landu da. Euskara batuaren gizarteratze prozesua ezagutu duten bi belaunaldiren hizkuntza hautuak aztertu dugu:
|
|
2016
|
|
|
Esan bezala, trebetasunak dira eta curriculum formala da tresna eta azken finean konpromisoa; baina, hizkuntza joko berezia sortzeko alboko curriculuma eta, oro har, unibertsitateko bizitza kontuan hartu behar ditu. Hartan,
|
egoera
soziolinguistiko berriak definitu behar ditu: formalak (irakaskuntzari lotuak, zerbitzu formalak barne) eta informalak (unibertsitate bizitzari zein harreman ez formalei lotuak).
|
|
2018
|
|
|
Euskararekin izan zuen harremanari dagokionez, Larreak eta Diez de Ultzurrunek erakusten duten bezala, Luis Luziano Bonaparte Printzearen mapa egin zen garaian (1863) euskaldunak egon baziren Carmen, Nabarreria eta San Domingo karriketako dendarien artean, nahiz eta mapan hiriburua zuriz agertzen den; euskara galdu duen lekua bezala, alegia. Euskaldunak bazirela erakusteko, Angel Garcia Sanz Marcoteguik Periko de Alejandriaren iruzkinak aipatzen ditu, seguru aski hori kontzienteki bilatu gabe, Arrotxapeko Urretxindorrak orduko Iruñearen
|
egoera
soziolinguistikoaren berri eman baitzuen (El Pamplones, Guia de la ciudady manual de curiosidades, Iruñea, Sixto Diaz de Espadaren irarkola, 1863):
|
|
2019
|
|
|
Eta Euskal Telebistaz ari naizenez, esango dut, nire ustez, EiTBk pauso bat aurrera eman eta
|
egoera
soziolinguistiko berrira egokitu lukeela. EiTBk, euskarazko saioak eskaintzeaz gain, ardura berezia du euskararen normalizazioan eta euskarak eta gure hizkuntza komunitateak dituzten beharrak asetzen.
|
|
|
Fase aldaketa honetan, gainera, badira euskalgintza zuzenean ukitzen duten beste gertaera batzuk: belaunaldi aldaketa eta euskalgintzako eragileak eta erakundeak
|
egoera
soziolinguistiko berrira egokitu beharra. Euskalgintzako erakunde gehienak 70eko hamarkadan sortu ziren eta euskararen esparruko erakunde publikoak 80koan.
|
|
|
Esan genezake erakunde horiek guztiak beren lehen bizi ziklo luzea osatzen ari direla. Horregatik, inertziak astintzeko, egiturak birpentsatzeko eta behar diren egokitzapenak egiteko unea da,
|
egoera
soziolinguistiko berriak eskatzen dituen erronkei modu egokiagoan erantzuteko eta jauzi kuantitatiboak eta kualitatiboak emateko. Besteak beste, horretarako beharra eta aukera dugulako.
|
|
2021
|
|
|
Ondoren, hizkuntza aniztasunaren eta hizkuntza gutxituen biziberritzearen esparruan abian dauden hainbat esperientzia ekarriko dira. Hirugarrenik, Europako herrialde edo eskualde batzuen
|
egoera
soziolinguistikoaren berri emango da. Bukatzeko, aldizkari honetan ohikoak diren" Gurean" eta" Munduko Soziolinguistikaren Leihoa" atalekin itxiko dugu zenbakia.
|
|
2022
|
|
|
Egun osoa elkarrekin iragan dute, lehenik eskualde bakoitzak bere
|
egoera
soziolinguistikoaren berri eman duela. Denetan egoera kezkagarria da, ez da dudarik.
|
|
|
Aurrez aipatu bezala, aritzeko hariak behar ditugu eta entzuteko belarriak. Kike Amonarrizek Euskararen bidegurutzetik liburuan aipatu bezala, inertziak astintzeko, egiturak bir pentsatzeko eta behar diren egokitzapenak egiteko unea da,
|
egoera
soziolinguistiko berriak eskatzen dituen erronkei modu egokiagoan erantzuteko eta jauzi kuantitatiboak eta kualitatiboak emateko unea (Amonarriz K., 2019). Ea ba osasun arreta ere euskaratik eta euskaraz egin dezakegun.
|