|
2000
|
|
|
Euskaraz Mintza" euskara komunikazio hizkuntza bezala garatzeko programa da. Bere helburu nagusia hizkuntza
|
egoera
normalizatu batean etxeko edota lagunarteko giroak umeei eskainiko lizkiokeen hizkuntza erregistro ez formalak, hurbilak ematea da, beraien arteko komunikazioa euskaraz ahalbidetzeko.
|
|
2001
|
|
|
Bai. Baina, demagun
|
egoera
normalizatu batean gaudela, herritar guztiak askatasunean, egin dadila galdera hau: independentzia nahi duzu bai edo ez?
|
|
2002
|
|
|
Baldintzak ematen direnean. Kontuan hartu behar dugu ez garela
|
egoera
normalizatu batean bizi. Ez gaude, alde batetik, zoritxarrez, biolentzia egoera batean bizi garelako, ezin dugu hori ahaztu.
|
|
|
Printzipioz ez dago gaizki unibertsitateak bere kalitate kontrolak ezartzea; hori ez legoke gaizki
|
egoera
normalizatu batean. Baina hala gertatzen ez denez, guztiz larria da, euskal irakasleei euskaraz aritzeko trabak jartzen baitzaizkie.
|
|
2003
|
|
|
• Nafarroako Unibertsitate Publikoak euskal lerroetatik heldu diren ikasleei euskarazko ikasketekin segitzen lagundu behar die. Nafarroako
|
egoera
normalizatu batean lurralde osoko unibertsitate publiko bakarrak, neurri batean bederen, elebiduna izan behar du.
|
|
2004
|
|
|
Ahalegindu gaitezen geure hizkuntzaren maila jasotzen, eta batek akatsik gabe darabilenean, ez dezagun esan “zein ondo egiten duen euskaraz”. Ez, ez du ondo egiten,
|
egoera
normalizatu batean biziko bagina guztiok egingo genukeen modura egiten du. Euskaraz ondo, Andoni Aizpuruk egiten du, esaterako.
|
|
2006
|
|
|
Agian euskaltzaleok aurkitu genuke bide bat hiztun horiek hizkuntz berreskurapen prozesuan eraginkorragoak izan daitezen.
|
Egoera
normalizatu batean banaketa honek hartuko lukeen itxura biztanleriaren adin banaketari dagokiona izango litzateke.
|
|
|
"
|
Egoera
normalizatu batean banaketa honek hartuko lukeen itxura biztanleriaren adin banaketari dagokiona izango litzateke"
|
|
|
|
Egoera
normalizatu batean ere, hau da, euskara bizitzako funtzio guztietan normaltasunez erabiliko litzatekeen egoera batean ere, apika korapilatsua gertatuko litzateke molde ezberdinen espazioa bilatzea eta oreka gordetzea. Bada, gure egoeran, erdarek euskara batuari eta euskalkiari espazioa kentzen dieten egoera honetan, espazioen banaketa eta moldeen arteko oreka are zailagoa da.
|
|
2008
|
|
|
Orokorrean aztertuta, ez hizkuntzaren prozesamenduarekin lotuta dauden aplikazioak bakarrik, euskarak orain informatikaren munduan duen egoera ere ez da guztiz txarra; badira hainbat aplikazio, baina honetan ere oraindik zeregin handia dago
|
egoera
normalizatu batera iristeko. Jotzen badugu berriro Euskararen Softwarearen Katalogora aplikazio motaren arabera honako zenbaki hauek aurkituko ditugu:
|
|
|
Irratia adibidetzat hartzen badugu, EAEko biztanleriaren %57, 7ak entzuten du irratia. EAEko biztanleria osoaren eta euskaldunen batez besteko ezaugarriak oso ezberdinak ez badira,
|
egoera
normalizatu batean euskaldunen artean euskal irratiak kontsumitzen dituztenen kopurua antzekoa izan litzateke, %57, 7 ingurukoa alegia, baina kopurua askoz txikiagoa da: euskaldunen artean kopurua %22, 1ekoa da.
|
|
|
Euskal Herria nazio
|
egoera
normalizatu batean balego nola jokatuko lukete hemengo talde eta klase sozialek. José María Sánchez Carrión Txepetxek behiala honako ideia jakingarri hau plazaratu zigun gai horri buruz:
|
|
2010
|
|
|
Eta ikastolak, oro har, eta salbuespenak salbuespen, pribatutzat hartuak izan baldin badira, denok ongi aski ezagutzen ditugun zirkunstantzia politikoengatik izan da?. Horregatik, dokumentu hartan argi aldarrikatzen zen, ikastolak, Euskal Eskola Publikoaren ezaugarriak jasotzen dituztenez gero,
|
egoera
normalizatu batean aintzat hartuak izan behar dutela eta dagokien tratamendu juridikoa eta ekonomikoa eman behar zaiela?.
|
|
|
Lehen aipatu den bezala hirugarren adineko pertsona gehienak
|
egoera
normalizatu batetik datoz. Horri gehitzen badiogu familia bat eratu zuten garaian etxebizitzaren egoera ez zela gaur egungoa, gehienek etxebizitza jabetzan dutela ohartzen gara.
|
|
2011
|
|
|
Herriko gazte askok ez dugu
|
egoera
normalizatu batean bozkatzeko aukerarik izan. Salbuespen egoeraren belaunaldia gara.
|
|
2012
|
|
|
lehenbailehen preso eta iheslarien egoerari irtenbidea ematea dugu helburu, eta Euskal Herriko preso eta iheslari guztiak etxeratzea", diote. Eta gaineratu dute: " Euskal Herriaren
|
egoera
normalizatu baten bidean Amnistia da gure iparra, eta preso eta iheslariak etxeratzea da gure eginkizuna. Ideia honekin bat egiten dugun guztion bilgunea da Preso eta iheslarien Oñatiko Herri Mugimendua.
|
|
2013
|
|
|
Azken 30 urteetan Euskal Autonomi Erkidegoan (EAE), euskarari buruzko hizkuntza politika aktiboaren ondorioz, euskararen gainbeherako prozesuari itzulia eman zaio, gutxienez, hiztun kopuruari eta euskararen erabilera esparruen zabaltzeari dagokionean. Hala ere, euskara oso urrun dago
|
egoera
normalizatu batetik, eta oraindik ahula da oso, maila askotan. Esate baterako, populazioaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten EAEn, eta %32 elebidun pasiboak dira, hau da, euskara ulertzen duten arren, ez dute hitz egiteko gaitasunik (Eusko Jaurlaritza 2012).
|
|
|
Bere hitzen arabera, arteko zentsura frankistak atzerrian edo atzeratuta atera behar izan duen poesia berreskuratu du bere antologian, aldizkari suntsituetatik eta bazterrekoetatik batera bilduz. Giroak hoberantz egin du Jon Kortazar eta Iñaki Aldekoaren hitzaurreek adierazten dutenez, euskal poesia modernoaren bilakaeraren urratsak deskribatu gura zituzten biek eta
|
egoera
normalizatu batean, euskal literaturaren modernotasun homologagarriaren lekukotza eskaini nahi izan zuten.
|
|
2015
|
|
|
Gainerako hizkuntza adierazleak (jokaerari eta atxikimenduari lotutakoak) jaitsi egiten dira. Hala ere, garbi gelditzen da eskolak berez ez duela behar adinako indarrik hizkuntza adierazleak
|
egoera
normalizatu batera eramateko. Adierazle horiek bai, ordea, nabarmen hurbiltzen dira egoera normalizatura ereduaren atzean ama euskalduna dagoenean.
|
|
|
Azkenik, 1970eko uztaileko batzarrean, L. Villasantek, abertzale gisa identifikatzen ez zen «neokatoliko» gazteagoak, ordeztu egin zuen zuzendaritzan39 Arantzazuko Santutegian bizi zenez, erasoetatik urrunago zegoen, eta 1968ko abenduan euskara batuaren eta K. Mitxelenaren aginpidearen aldera agertua zen frantziskotarren hilabetekarian (Villasante, 1968).
|
Egoera
normalizatu batean katedradun jeltzaleari zegokiokeen buruzagitza, baina Eliza Katolikoak berme izaten jarraitzen zuen, kanpora nahiz barnera begira. 1970eko hautagaiak ikustea besterik ez dago.
|
|
|
Saio hori “estatu autokolpetzat” jo zuten, “oinarrizko eta funtsezko askatasun guztiak bortxatzea eta salbuespen hutsean oinarritzen dena”. Estatuak ez duela
|
egoera
normalizatu bat nahi azpimarratu zen manifestazio akaberan: " eztabaida politiko demokratikoan ez daude eroso, ez baitute ezer Euskal Herriari eskaintzeko”.Baldak espetxetik bidalitako gutuna ere irakurri zuten eta presoak ezker abertzalea aurrera eramaten ari den ildoa eta estrategia indartu beharra dagoela adierazi zuen, “beste inork ez baitu alternatibarik eskaintzen, ez gatazkaren ondorioak konpontzeko, ez gatazka bera eragin duena, erabakitzeko eskubidea eta herri honen aitortza lortzeko”.
|
|
2016
|
|
|
Ez gaude horretan. Hori oso polita litzateke
|
egoera
normalizatu batean. Orduan bai, Patxi Zabaletaren estiloko jendea, oso jende ona da dudarik gabe, orduan posible izango litzateke.
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, adibidez, hiztun kopurua handitzen eta erabileraesparrua zabaltzen ari bada ere, euskara oso urrun dago
|
egoera
normalizatu batetik, maila askotan ahula baita oso. Esaterako, EAEko biztanleriaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten (Eusko Jaurlaritza, 2012 apud Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Baina oraindik urrun gaude benetako berdintasunetik eta iruditzen zait kosta egiten zaigula aulki ezberdinetan (publikoetan, batez ere) eroso sentitzea. Bide onetik goaz, bai, baina oraindik asko dago egiteko
|
egoera
normalizatu batera iritsi ahal izateko.Baina euskal literaturan aspalditik dagoen joera begi bistakoa da...Euskal literaturan azken urteetan eman diren ahots propio eta bereziak emakumezkoak direla esango nuke eta, dudarik gabe, testuinguruaren araberakoa ere bada sorkuntza. Esan nahi dut ez dela gauza bera emakumezko edo gizonezko jaiotzea, XX. mendean edo XXI. aren atarian, Euskal Herrian edo Afrikan...
|
|
2018
|
|
|
|
Egoera
normalizatu batean dagoen hizkuntzak hiztunengan eragindako behar hori berezkoa du, naturala. Hizkuntzaren berezko hiztunentzat, batik bat elebidundu gabe daudenentzat, hizkuntzaren beharra ikusezina da:
|
|
2019
|
|
|
parte direla ulertzen dutelako edota beldur direlako ez zaiela garrantzirik edo larritasunik aitortuko?. Behategiak egindako galdeketa batean, emakume gazteen erdiek baino gehiagok adierazi zuten noizbait indarkeriazko
|
egoera
normalizaturen bat sufritu izan dutela jai giroan: iruzkin desegokiak edota ezezkoa eman osteko insistentzia astunak, esaterako.
|
|
2020
|
|
|
Izan ere, ez zegoen baliabiderik, eta ez zen segurtasuna sentitzen haiek edukitzeko, salaketa horiek jartzeko eta egoera horretatik ihes egiteko. Orain,
|
egoera
normalizatuago batean, litekeena da ondorio horiek ikusten hastea. Eta, ezbairik gabe, beldurgarria izan behar du, eta ondorioak izango ditu umearengan, maila fisikoan, sexualean, emozionalean… tratu toxikoa eragin dion pertsona batekin edo batzuekin itxita egon ondoren, tratu hori ez da behar bezala erabili.
|
|
|
“Gainerako hedabideen antzera gertatu zaigu: sekula baino ahalegin handiagoa egin dugu salbuespenezko egoerari erantzuteko batetik, baina bestetik,
|
egoera
normalizatu batean nahiko finkoak ziren diru sarrerarik gabe geratu gara. Hori argi geratu da publizitatean, izugarri jaitsi baita.
|
|
|
Baina, hala ere, ez da galdu euskararekiko konpromisoa. [...] Erantzukizuna ez dakit, baina ez dago euskal idazlerik pentsatzen duenik euskara
|
egoera
normalizatu batean dagoela eta idazten duena modu naturalean. Jarrera aktibo bat dago euskararen alde.
|