|
2000
|
|
|
Erraiten zuen Zizeronek: Consuetudo quasi altera natura, eta hala da, zeren ohiturek eta azturek noiznahi den alda bailezakete gure izatasuna eta bigarren izatasun bat osa, lehenengoaren eta etorkikoaren estalgarri eta ahanzgarri... baina zer erranen dizut nik, baldin
|
egoera
berrirat ohitzeko denborarik ere izan ez banuen, zeren eta anaiaren nagusitasuna buru bihotzez onartzen hasia nintzen puntuan gibela egin behar izan bainuen, noiz eta anaiak muga hura eta marra hura iragan baitzuen. Eta hura izan zen, halatan, ene gibelatzearen hobenduna, ez ni, zeren, noiz eta bihurtzen baita nagusiaren nagusitasuna nagusikeria eta haren harrotasuna harrokeria, orduan akabatzen baitira menekoaren esker onak eta mirespenak, eta hala egin zuen okerrera berriro anaiarekin nuen erlazioneak, hura Villagrandeko dukearen palaziorat joaiten hasi zenean, Espainiako handikien moduak eta moldeak ikasterat.
|
|
|
Ahoz beheiti emateko eskatu zidan, eta haur bat bezain manukor izan nintzaion.
|
Egoera
berriak ez zuen eztitu, aitzitik baizik, galtzontziloen gaineko zalantza, baina nire erizaina atal horretako larruazalaren gainean haztaka hasi zenean, hatz zoli eta beratz horien ibileretan, ez bertze deusetan, kontzentratzera deliberatu nintzen. Alde zafratuan zanpatu zuenean, oihu egin nuen.
|
|
|
—Gainera, ez haiz etxean gelditzen ahal. Amak sekulako lana izanen dik asteburu honetan, entzun nahi dioten guztiei bere
|
egoera
berriaren berri ematen. Eta hik ez duk bi egunetan bakar bakarrik etxean egon nahiko, ama kanpoan, mihia bihurritu beharrean dabilen bitartean, ezta?
|
|
|
gaur hondartzara, bihar mendira eta etzi auskalo nora. Kontua da gure aisialdiaz Kristina arduratu izan zela beti, eta ez naiz
|
egoera
berrietara aise egokitzen. Bertze nora jo asmatzeko patxadarik ezin harturik, horra ni, berriz ere, ene gaztetako deserrira.
|
|
2001
|
|
|
Irratiz
|
egoeraren
berri eman eta anbulatoriora eramateko agindu digute. Arrillaga eta biok atzean joan gara berarekin.
|
|
2002
|
|
|
Karmeleri ere deitu nion, joan baino lehen,
|
egoeraren
berri emateko. Azkenean esan nion:
|
|
|
Karmele ahalegindu zen ama eta ahizpa hurbiltzen, baina edozer geratzen zen giro hartan artifizial, guztiak ere gidoi behartu baten esanetara baleude bezala. Alpujarretara itzuli aitzin, ordea, bere
|
egoeraren
berri eman nahi izan zion Sarak amari. Auskalo zergatik.
|
|
|
Dei larria. Andereñoak bazekien, noski, Leireren
|
egoeraren
berri, eta hark esan zidan:
|
|
2003
|
|
|
Mirenek ezin dio ezetzik esan, eta, telefonoa hartuta, Peliperen tabernara deitu du. Mirenek
|
egoeraren
berri eman dio Peliperi, eta honek baietz esan dio, beraientzat zabalik duela taberna, eta berehala emanen dizkiola otarrainxkak, dohainik gainera.
|
|
2004
|
|
|
–Eta zer esan, nik ez badakit ama, aita edo neba arrebarik dudanik? Gainera, ez dut nahi nire gurasoek nire
|
egoeraren
berri edukitzea.
|
|
|
–Lasaitu zaitez eta ez derrigortu zure burmuina. Hasiera baino ez da, eta trankil hartu duzu
|
egoera
berri hau, gauzak gogoratzeko eta bakoitza bere lekuan kokatzeko. Behintzat badakizu amona daukazuna, esan zidan txantxa antzean, baina gero seriotasunez jarraitu zuen?.
|
|
|
Espainolek berriz, esaten dute zorionez gaztelera oso osasuntsu dagoela, baina ez da Espainiako gaztelera, Ameriketako gaztelera da! Ea gu gai garen
|
egoera
berri horretan gure interesak defendatzeko. Niri ez dit etorkizunak beldurrik ematen?. 149 Itsuen herrian betokerra izaten omen da alkate.
|
|
|
Suedendarrak nagusi zeuden egon
|
egoera
berrian, baiña atzerritar erresuma batean aurrerakoan. Hori dala bide, jokabidea aldatu zuten; eta oso" kzar" zale bihurtu ziran.
|
|
|
Baina
|
egoera
berriari aurre egin behar nion eta, beste pisu batera bakarrik nindoala, neure bizitza berriari ekin nion. Mundu guztiari demostratu behar bainion, bai, zer nintzen eta nor nintzen.
|
|
|
Utzia nuen futbola, baina ez nintzen
|
egoera
berrira ohitzen, ez egokitzen.
|
|
|
Barre ederrak egin zizkidan Urruti gizagaixoak, hura kontatu nionean! Hark ere bai baitzekien nire
|
egoeraren
berri, maiz samar ikusten nuenez gero, baita berarekin bazkaltzen ere, aldian behin. Eta, nola konfiantza ematen baitzidan, guztia kontatzen nion.
|
|
2005
|
|
|
Netscape abiarazi... Honek agian nire
|
egoeraren
berri emango die medikuei, agian ebakuntzaren ondorio da urduritasun hau. www...
|
|
|
Baina pixkanaka neure
|
egoera
berriaz jabetuz joan nintzen.
|
|
2006
|
|
|
Aztoratuta zegoen gizona, leihoaren ondoan jarrita, eta ez zen handik mugituko arratsalde osoan. Irratia piztu genuen,
|
egoeraren
berri jakiteko, eta hondamendia zenbatekoa zen ohartuz joan ginen horrela. Halako batean argia ere joan zen.
|
|
|
Asteroko kafe eta garagardo haren faltan, gutxitxo zen alde bakarreko gutuna, eta komunikazioa areagotu nahi zenuen. Eskutitz haietako batean zenioen ea baimenik ematen nizun telefonoz deitzeko; lehendik ere bazenuen nire sakelakoaren zenbakia, ikasle fitxan bertan ipinia nuen, baina inoiz ez deitzeko bezainbateko zentzua eta delikadezia izan zenituen;
|
egoera
berrian, baina, premia sentitzen zenuen, eta nik kontrakorik adierazi ezean deitu egingo omen zenuen, halako egunetan halako ordutan. Abantaila handia, betiere, deia noiz izango zen jakitea:
|
|
|
Gilen Garrüzetik lekutu zenetik jostalagunik gabe ibilia nintzen. Orain, hamaika neska mutiko inguruan izanik, pagotxa izan zitekeen
|
egoera
berria. Banuen, azkenik, norekin josta.
|
|
2007
|
|
|
Dena ez da onerako izan, jakina. Alderdi txarrak ere baditu oraingo
|
egoera
berri honek. Okerrena Iker eta nire artekoa berehala amaitu zela.
|
|
2008
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde, etxeko bakoitza ahal zuen bezala, mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia?
|
egoera
berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek jakinaren gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa: –Hemendik aurrera, maizago joan dut Andaluziara eta bolada luzeagoak egin, ene alaba bihotzekoak, negozioak direla-eta.
|
|
|
Horregatik, azken urteotan ez bezala, aurten ez gara udan iparraldera joango, barkatuko ahal didazue?!?, eta erantzun zioten alabek erantzun beharrekoa: . Ados, aita, baina gure urtebetetze egunean gurekin izango zaitugu, ezta??; bilatu zuen bakoitzak
|
egoera
berriak eragindako gabeziei aurre egiteko modua, amak batez ere, zeinari Ama Birjinari betidanik izan ziòn debozioa itxuragabeki areagotu baitzitzaion, senarraren desleialtasunak bihotzean utzi ziòn hutsunea betetzeko saioan; hots, familiaren egituraren barruan funtsezko zerbait apurtu bazen ere, villalbatarrek, kanpotik begira zituztèn begi zelatarien erasoei eutsiz, begi bakoitza buiraka bat...
|
|
|
Reginari idazten zizkiòn gutunetan, Ernestinak bere
|
egoeraren
berri ematen zion:
|
|
|
Nik ez diet pentsaeraz edo burubide politikoz aldatzea aurpegiratzen. Denok egokitu behar izan dugu
|
egoera
berrietara, baina damurik agertu gabe, defendatu genuen kausa ukatu gabe. Hutsa sekulakoak egin izan balituzte.
|
|
|
Reginari idazten zizkiòn gutunetan, Ernestinak bere
|
egoeraren
berri ematen zion:
|
|
|
Konformatu zen Natividad aitaren erantzunarekin, agidanez; moldatu zen, bestalde, etxeko bakoitza ahal zuen bezala –mututasuna mozorrotzat hartuz, alegia–
|
egoera
berrira, senar emazteak eta alabak elkarrekin finkatuz joan zirèn arauak aintzakotzat harturik, haiek jakinaren gainean eta hauek auskalo, bi alabek susmoren baten mende egon behar baitzuten, Natividad egon zen bezala; esan zien aitak esan beharrekoa: " Hemendik aurrera, maizago joan dut Andaluziara eta bolada luzeagoak egin, ene alaba bihotzekoak, negozioak direla-eta.
|
|
|
Horregatik, azken urteotan ez bezala, aurten ez gara udan iparraldera joango, barkatuko ahal didazue...!", eta erantzun zioten alabek erantzun beharrekoa: " Ados, aita, baina gure urtebetetze egunean gurekin izango zaitugu, ezta?"; bilatu zuen bakoitzak
|
egoera
berriak eragindako gabeziei aurre egiteko modua, amak batez ere, zeinari Ama Birjinari betidanik izan ziòn debozioa itxuragabeki areagotu baitzitzaion, senarraren desleialtasunak bihotzean utzi ziòn hutsunea betetzeko saioan; hots, familiaren egituraren barruan funtsezko zerbait apurtu bazen ere, villalbatarrek, kanpotik begira zituztèn begi zelatarien erasoei eutsiz –begi bakoitza buirak...
|
|
2009
|
|
|
Asteburua heldu zen eta arratsaldean bertan azaldu nion Paulari neure
|
egoera
berria: langilea nintzen berriro.
|
|
|
Ondo. Baina badaude,
|
egoera
berri honi dagokionez, gustatzen ez zaizkidan gauzak.
|
|
|
Lehen karta hartan?. Lagun maitea? idatzi zuen, idazpuru gisa?, Adak bere
|
egoeraren
berri ematen zion: bere kezkak?, askotan Ana Kareninarekin oroitu eta berarekin guztiz errukitzen naiz, haren baitan neure burua ere ikusten dudalako, beharbada, nola edo hala, maila batean bai behintzat, ni nekez bereiziko bainintzateke inoiz maite dezakedan maiteagandik, are gutxiago neure burua hil??, bere desioak?, imajinatzen dut zu eta ni mahai batean, orain arte egin izan dugun bezala, baina inoren mehatxurik eta inoren begirada maltzurrik jasan gabe, liburu hau edo hura irakurtzen dugulako edo zigarreta bat erretzen ari garelako aitzakian:
|
|
|
Eta senarrari besotik heldu, gelatik irten, eta halaxe heldu ziren Rakelen gelara, non zabalik aurkitu baitzuten atea, Rakel nagusien zain balego bezala, Nazariok eta Reginak haren arreta pizteko moduko ezer egin ez bazuten ere, ez soinurik atera. Reginak arrastaka zeramatzàn txapinen soinu isila izan ezik? ez bidean hitz egin; alabaina, etxekoandreak neskameari eguerdian bere agindu zorrotzak eman zizkionetik, zain zezala haurra bertatik bertara eta ez ziezaiola inori barrura sartzen utzi, Nazariori eta Ernestinari izan ezik?, erne zegoen Rakel, ateari eta inguruko hotsei adi, nornahi hurbil baitzekiokeen edonoiz, nagusien seme alabetako bat, esate baterako, eta orduan zer?;
|
egoera
berriak, gainera, erneago egotera bultzatzen zuen neskamea, halako moldez, non haren sentiberatasunak are sentiberago behar baitzuen, eta haren zentzumenak zentzumenago, entzumena entzumenago ere bai, gela hartan itxia zegoena, itxia zegoelako, hain zuzen?
|
|
|
bazuen, bai, lastozko panpina bat. Domingo?, zeinari bere arrazoiaren eta bere desesperazioaren makiladak astintzen baitzizkion, gupidagabeki astindu ere? horregatik jaurti baitzion Damasok Domingori amorruzko eta mespretxu osozko begirada hura, noiz eta amak jakinarazi baitzien Gabinoren
|
egoeraren
berri: –Gabino gaixo dago, eta Gabinori lagundu behar diogu, etxeko guztiak bat eginik?, gaitzaren eragilea eta egoeraren errudun bakarra Domingo bera balitz bezala:
|
|
|
Urrunago, hagitzez ere urrunago, erortzeko puntuan zeuden sail bateko soldaduak, desesperatuki ari zirenak, noiz eta buruzagiak erabaki baitzuen ezen komandanteari jakinarazi behar ziola
|
egoeraren
berri, indarberritzekoak eskatuz, bide batez. Baina eskaria iristaraztea oso zaila zen, komandantearengandik bereizten zuèn lur eremua metraila euri etengabe batek erraztatzen eta ureztatzen baitzuen.
|
|
|
atzetik; sei gizon haien artean, Nazario eta Teofilo Mariaz gain, bazegoen beste arrain neurri dexenteko bat. EAJren inguruko enpresaria?; beste hirurak, baina, arrain txikitxoak ziren, ez goi burgesiakoak, alegia?, eta haietako bi errepublikano moderatuak, gainera: ...ez zela arrantzarik egokiena, komunistek zituztèn harremanen ikuspuntutik begiratuta, Frente Popularrean sartuta baitzeuden eta horrek behartzen baitzituen errepublikanoekin eta nazionalistekin maila bateko zein besteko harremanak eta konpromisoak edukitzera; kontua, baina, zera zen, militarrak Afrikan jaiki zirenetik, halako desorientazio eta halako noragabetasun bat nagusitu zela han eta hemen
|
egoera
berri bezain larriaren aurrean, ezusteko ez hain ezustekoak, giroan usaintzen baitzen zerbait (ezin zehaztuzko zerbait, halere) gertatzera zihoala, eraginda; eta kontua zen kontrolgunearen buru zenak, estalinista erretxinak?, egoeraz baliatuta edo, bere eskuduntzen muga gainditu zuela.
|
|
|
ama izebei ezer gertatzen bazaie, zer!, eta Adari eta Bibiri ezer gertatzen bazaie, zer!, zer, zer eta zer?!, hargatik guztiagatik egin zuen Domingok, beharbada, bere dei hura ordu pare bat lehenago, uztailaren 18ko bazkalondoan, beraz? Regina enera, hiriko hotel bateko harreralekutik deitu ere, harreragilea debozionisten ikastetxean ezagutu zuèn mutil bat zen, bera baino urtebete gazteagoa, batxilerra hasi eta bigarren ikasturtean utzi zuena?, etxekoen
|
egoeraren
berri jakiteko; bestaldean Maria Bibiana lasai bat atera zitzaion, guztia ongi zegoela esan ziona: aita eta Teofilo Maria ohi bezala joan zirela lanera, alegia, eta gauerako espero zituztela; biharamunean ere, uztailaren 19an, igandea?
|
|
|
Henrikeren laguntzan Senaren ertzean agertu zitzaizkigunetarik zen Lavardingo markesa. Hartaraino, astez aste eman zion Miossensi, gutun bidez, Henrikeren
|
egoeraren
berri. Ongitzea erabatekoa izan zenean, Agrippa Parisera bidali zuten, gure ihesa antolatu beharrez.
|
|
|
Marxen kategoriek
|
egoera
berri hauek argitzen lagun diezagukete. Ugazaba kapitalista langilearen lanari dagokion plusbalioa bereganatuz dirua pilatzen eta desberdintasun ekonomikoa areagotzen doan bezala, lehen mundukook hirugarren munduko amen maitasun plusbalioa geureganatuz, heziketari eta garapen psikologikoari loturiko aldeak sakontzen ditugu.
|
|
|
Lehen karta hartan –" Lagun maitea" idatzi zuen, idazpuru gisa–, Adak bere
|
egoeraren
berri ematen zion: bere kezkak –" askotan Ana Kareninarekin oroitu eta berarekin guztiz errukitzen naiz, haren baitan neure burua ere ikusten dudalako, beharbada, nola edo hala, maila batean bai behintzat, ni nekez bereiziko bainintzateke inoiz maite dezakedan maiteagandik, are gutxiago neure burua hil" –, bere desioak –" imajinatzen dut zu eta ni mahai batean, orain arte egin izan dugun bezala, baina inoren mehatxurik eta inoren begirada maltzurrik jasan gabe, liburu hau edo hura irakurtzen dugulako edo zigarreta bat erretzen ari garelako aitzakian:
|
|
|
aurpegian segundo bakar bat ere iraun ez ziòn keinu bat izan zen –muzin keinu bat–, baina ezin nabarmenagoa bere laburrean, kideak ahoskatutako esaldi hura bere barruko kezkaren adierazpide ezin zuzenagoa balitz bezala: ...ie, zer!, zer, zer eta zer...!, hargatik guztiagatik egin zuen Domingok, beharbada, bere dei hura ordu pare bat lehenago –uztailaren 18ko bazkalondoan, beraz– Regina enera, hiriko hotel bateko harreralekutik deitu ere –harreragilea debozionisten ikastetxean ezagutu zuèn mutil bat zen, bera baino urtebete gazteagoa, batxilerra hasi eta bigarren ikasturtean utzi zuena–, etxekoen
|
egoeraren
berri jakiteko; bestaldean Maria Bibiana lasai bat atera zitzaion, guztia ongi zegoela esan ziona: aita eta Teofilo Maria ohi bezala joan zirela lanera, alegia, eta gauerako espero zituztela; biharamunean ere –uztailaren 19an, igandea– deitu zuen, bazkalondoan orduan ere, goiz mugitu baten ondotik; izan ere, lehenengo anabasaren ondotik, langileak eta errepublikanoen aldeko taldeak antolatzen hasi ziren, guztiek ulertu balute bezala ezen, zenbat eta bateratuago, orduan eta hobeto joango zitzaiela; helburu batzuk bazeuden, gainera, bakarrean laburbil zitezkeenak:
|
|
|
Handik ordubete pasatxora, zuzendaritzatik beste agindu batzuk jaso zituztelako edo, komunistek kontrolgunea kendu, taketak eta langa kamioi batean kargatu, gauez atxilotutakoak –sei gizon guztira– kamioiaren kutxara igoarazi, eta hiriko komunisten egoitzarantz abiatu ziren, kamioia aurretik eta automobil errekisatuak –hiru– atzetik; sei gizon haien artean, Nazario eta Teofilo Mariaz gain, bazegoen beste arrain neurri dexenteko bat –EAJren inguruko enpresaria–; beste hirurak, baina, arrain txikitxoak ziren –ez goi burgesiakoak, alegia–, eta haietako bi errepublikano moderatuak, gainera: ...ez zela arrantzarik egokiena, komunistek zituztèn harremanen ikuspuntutik begiratuta, Frente Popularrean sartuta baitzeuden eta horrek behartzen baitzituen errepublikanoekin eta nazionalistekin maila bateko zein besteko harremanak eta konpromisoak edukitzera; kontua, baina, zera zen, militarrak Afrikan jaiki zirenetik, halako desorientazio eta halako noragabetasun bat nagusitu zela han eta hemen
|
egoera
berri bezain larriaren aurrean, ezusteko ez hain ezustekoak –giroan usaintzen baitzen zerbait (ezin zehaztuzko zerbait, halere) gertatzera zihoala– eraginda; eta kontua zen kontrolgunearen buru zenak –estalinista erretxinak–, egoeraz baliatuta edo, bere eskuduntzen muga gainditu zuela. Ez zen harritzekoa:
|
|
|
noren aurka egingo zuen, bada, oihu, errudunik ezean?; eta, halere, bazuen barrua non hustu: bazuen, bai, lastozko panpina bat –Domingo–, zeinari bere arrazoiaren eta bere desesperazioaren makiladak astintzen baitzizkion, gupidagabeki astindu ere... horregatik jaurti baitzion Damasok Domingori amorruzko eta mespretxu osozko begirada hura, noiz eta amak jakinarazi baitzien Gabinoren
|
egoeraren
berri: " Gabino gaixo dago, eta Gabinori lagundu behar diogu, etxeko guztiak bat eginik", gaitzaren eragilea eta egoeraren errudun bakarra Domingo bera balitz bezala:
|
|
|
Urrunago, hagitzez ere urrunago, erortzeko puntuan zeuden sail bateko soldaduak, desesperatuki ari zirenak, noiz eta buruzagiak erabaki baitzuen ezen komandanteari jakinarazi behar ziola
|
egoeraren
berri, indarberritzekoak eskatuz, bide batez. Baina eskaria iristaraztea oso zaila zen, komandantearengandik bereizten zuèn lur eremua metraila euri etengabe batek erraztatzen eta ureztatzen baitzuen.
|
|
|
...n ezik– ez bidean hitz egin; alabaina, etxekoandreak neskameari eguerdian bere agindu zorrotzak eman zizkionetik –zain zezala haurra bertatik bertara eta ez ziezaiola inori barrura sartzen utzi, Nazariori eta Ernestinari izan ezik–, erne zegoen Rakel, ateari eta inguruko hotsei adi, nornahi hurbil baitzekiokeen edonoiz, nagusien seme alabetako bat, esate baterako, eta orduan zer...;
|
egoera
berriak, gainera, erneago egotera bultzatzen zuen neskamea, halako moldez, non haren sentiberatasunak are sentiberago behar baitzuen, eta haren zentzumenak zentzumenago... entzumena entzumenago ere bai, gela hartan itxia zegoena –itxia zegoelako, hain zuzen– gelaz kanpoko espaziora begira bizi baitzen, mundu itoak mundu zabala amets; horregatik aditu zituen Rakelek, ausaz –soinuak ...
|
|
2010
|
|
|
Hori, baina, azkenean izan zen, eta ni hasieran nengoen, Domingok eragindako
|
egoera
berriari nola aurre egin ez nekiela, Domingo bezain ausart jokatu behar nuela nekien arren; Helenari karta bat idatziko nion, adibidez: Bécquerren poema bat, alegia, baina ez edozein poema, ausardiaren esanetara nengoen, eta ausardia mezu zuzen bezain eraginkor baten alde agertzen zitzaidan?, baizik eta muxuaren desioa piztu zidana eta akatsik gabekotzat jotzen nuena, bere laburrean:
|
|
|
Ez natzaizu esaten ari, Gabino, sei urterekin neure
|
egoeraren
berri banekienik, ezta neure barne borroken indarren eta parametro objektiboen nondik norakoen kontzientzia nuenik ere, nola, bada, neure baitatik ateratzeko gai ere ez banintzen, lezio hura berandu gabe ikasiko nuen arren, debozionisten ikastetxean bekatuen aitortza egiteko arimaren eta kontzientziaren gorabeherak aztertzen hasi ginenean, astean behin gutxienez!?, baina ez dut dudarik neure bait... nola ukatu, bada, neure baitan zetzala bizi sena, nola ukatu neure beldurra, eta nola ukatu beldurraren eta bizi senaren arteko lotura!
|
|
|
ez baitzen aurpegi bera jada, ene beste begirada hartan aurpegiaren zatiek hartu baitzuten indarra, xehetasunak muinari nagusitu balitzaizkio bezala: ...tezkeenak; haren ezpain hezeak, masusta gorrien margoa zutenak, bai, baina masusta beltzen zapore eztia zutenak, ausaz; haren hortzak, marfilezko dorreak miniaturan, Bibliako kanturik ederrenaren berrargitalpenean?; badakit, bai, irudi haiek guztiak nekez etor zekizkidakeela burura txistua jotzen nuen bitartean, baina nizuke, aldi berean, une hartan sentitu nuena beste era batean adierazi, Damaso,
|
egoera
berri hartan gorputza bainuen planeta, eta arima satelite, mundua, ene mundua, bat batean irauli balitz bezala; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu nuen neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik?
|
|
|
Iritsi nintzenean, ur gainean zegoen Heinrich, ahuspez, Berg aldamenean zuela, orain anaiaren arropari heltzen ziola, hura lehorrera eraman nahian, eta orain intzirika.
|
Egoeraren
berri jakin orduko, ni neu sartu nintzen uretara, baina berandu zen jadanik. Aitak jakin zuenean, errudun usteak eragindako tristuraren eta amorruaren arteko sentimendu batek hartu zuen, zeinak soldadu automata haustera eta erretzera eraman baitzuen.
|
|
|
Helenarekin hautsita gero, ordea, egoera zeharo aldatu zitzaidan? ...erantzun batzuk, haize zurrunbilo bat nuen odolean, odolari berari lotutako kontzepturik sakratuenak (familia eta etxea) itzulipurdikatzeko gogoa eta irrika pizten zizkidana?, zuk bakarrik eman zeniezazkidakeenak, ausaz; pentsatu eta egin; hala, egun batean zuregana hurbildu, pasarte hau zure idazkian kontatu ez izanak benetan harritu nau, kontatzekoa baita, zinez?!?, eta honela esan nizun, neure
|
egoeraren
berri eman ondoren, bizitzak zentzurik ba ote zuen ez ote zuen: –Jainkoa hain ona bada, zergatik kendu zidan biriketako bat??; zorrotz begiratu zenidan, erantzuna neurtzen ariko bazina bezala; gero, halaxe mintzatu zintzaizkidan, irri maltzur bat ezpainetan:
|
|
|
Espainia eta Frantziako agintariei,
|
egoera
berriari erantzun positiboa emateko eta jokabide errepresiboak alboratzeko deia luzatzen diegu.
|
|
|
Espainia eta Frantziako agintariei
|
egoera
berri honi erantzun positiboa emateko deia egiten diegu, prozesu demokratikoari oztoporik eta mugarik ez jartzeko, jokabide ukatzaile eta errepresiboak alboratuz eta gatazkari negoziazioaren bidetik konponbidea emateko jarrera erakutsiz.
|
|
|
Beno, ama ongi samar, orain ikusten dut. Ez dakidana, gerora nola moldatuko den
|
egoera
berrira. Ez zaio erraza izango etxera itzultzea eta hori guztia.
|
|
|
Elenak begiak beteta zituen. Alabari begira gelditu zen, neskatilak bere
|
egoeraren
berri jaso zuela egiaztatu arte. Gero, komunean giltzapetu zen eta Luiak bakarrik igartzeko moduan egin zuen negar, intziri apalak ateraz, zintz trumoitsuak eginez, iturria behin eta berriro itxiz eta zabalduz.
|
|
|
|
Egoera
berriak baretu egin zituen pixkatxo bat Sara eta bion arteko harreman zailak. Haurgintza neketsu eta mingarriaren ondorengo egunak etenaldi antzeko bat izan ziren gure azken hilabeteetako tentsio giroan.
|
|
|
Bien bitartean, sukaldera iritsi eta mahaiaren jiran eseri dira, hitzik egin gabe, Julen aurretik eta emakumea atzetik, errutinazko keinuak errepikatzen ariko balira bezala, nahiz bientzat ere
|
egoera
berri eta deserosoa izan. Aurrez aurre eserita, mahaia erdian dutela, ahorik zabaldu gabe jarraitzen du emakumeak, lepoaren eta begien mugimenduetan nabari zaion arren urduritasuna, zerbait esan nahi eta esan ezina.
|
|
|
Aitak ere garaitsu hartan hartu zuen erretiroa, eta enpresa osoaren ardura etorri zitzaidan ia bat batean bizkar gainera; administrazio nahiz finantza arloetan eroso moldatzetik osotasunezko perspektiba bat izatera alde handia dago, eta
|
egoera
berriak halako ezinegon bat sortu zidan; uko egin behar ote nion ardura hari. Aitaren aurrean huts egite triste bat izango zen hori, eta emakume naizen aldetik porrot baten aitorpena, inola ere onartzeko prest ez nengoena.
|
|
|
Helenaren aurpegia ere —irudi idealizatu bat, abstrakzio bat ia, osotasun baten barruan atzematen nuena— ez baitzen aurpegi bera jada, ene beste begirada hartan aurpegiaren zatiek hartu baitzuten indarra, xehetasunak muinari nagusitu balitzaizkio bezala: ...zkeenak; haren ezpain hezeak, masusta gorrien margoa zutenak, bai, baina masusta beltzen zapore eztia zutenak, ausaz; haren hortzak, marfilezko dorreak miniaturan, Bibliako kanturik ederrenaren berrargitalpenean...; badakit, bai, irudi haiek guztiak nekez etor zekizkidakeela burura txistua jotzen nuen bitartean, baina nizuke, aldi berean, une hartan sentitu nuena beste era batean adierazi, Damaso,
|
egoera
berri hartan gorputza bainuen planeta, eta arima satelite, mundua —ene mundua— bat batean irauli balitz bezala; tentsio hartan, behin baino gehiagotan nabaritu nuen neure burua porrotaren ertzean, txistuari eutsi ezinik... nota batean edo bestean huts ere egin nuen, egia esan, nahiz eta tentsioak berak lagundu zidan azkenean hil edo biziko une haietan biziaren alde egitera eta eutsi beh... fruitu ezezaguna niretzat inondik ere, arrotza... nahiz eta fruitu arrotzak nire haragikoa eta nire lurretakoa ere behar zuen maila batean:
|
|
|
Hori, baina, azkenean izan zen, eta ni hasieran nengoen, Domingok eragindako
|
egoera
berriari nola aurre egin ez nekiela, Domingo bezain ausart jokatu behar nuela nekien arren; Helenari karta bat idatziko nion, adibidez: Bécquerren poema bat, alegia, baina ez edozein poema —ausardiaren esanetara nengoen, eta ausardia mezu zuzen bezain eraginkor baten alde agertzen zitzaidan—, baizik eta muxuaren desioa piztu zidana eta akatsik gabekotzat jotzen nuena, bere laburrean:
|
|
|
Iritsi nintzenean, ur gainean zegoen Heinrich, ahuspez, Berg aldamenean zuela, orain anaiaren arropari heltzen ziola, hura lehorrera eraman nahian, eta orain intzirika.
|
Egoeraren
berri jakin orduko, ni neu sartu nintzen uretara, baina berandu zen jadanik. Aitak jakin zuenean, errudun usteak eragindako tristuraren eta amorruaren arteko sentimendu batek hartu zuen, zeinak soldadu automata haustera eta erretzera eraman baitzuen.
|
|
|
Ez natzaizu esaten ari, Gabino, sei urterekin neure
|
egoeraren
berri banekienik, ezta neure barne borroken indarren eta parametro objektiboen nondik norakoen kontzientzia nuenik ere —nola, bada, neure baitatik ateratzeko gai ere ez banintzen, lezio hura berandu gabe ikasiko nuen arren, debozionisten ikastetxean bekatuen aitortza egiteko arimaren eta kontzientziaren gorabeherak aztertzen hasi ginenean, astean behin gutxienez! —, baina ez dut dudarik... nola ukatu, bada, neure baitan zetzala bizi sena, nola ukatu neure beldurra, eta nola ukatu beldurraren eta bizi senaren arteko lotura!
|
|
|
...haize zurrunbilo bat nuen odolean, odolari berari lotutako kontzepturik sakratuenak (familia eta etxea) itzulipurdikatzeko gogoa eta irrika pizten zizkidana—, zuk bakarrik eman zeniezazkidakeenak, ausaz; pentsatu eta egin; hala, egun batean zuregana hurbildu —pasarte hau zure idazkian kontatu ez izanak benetan harritu nau, kontatzekoa baita, zinez...! —, eta honela esan nizun, neure
|
egoeraren
berri eman ondoren, bizitzak zentzurik ba ote zuen ez ote zuen: " Jainkoa hain ona bada, zergatik kendu zidan biriketako bat?"; zorrotz begiratu zenidan, erantzuna neurtzen ariko bazina bezala; gero, halaxe mintzatu zintzaizkidan, irri maltzur bat ezpainetan:
|
|
2011
|
|
|
–Poema bat irakurriko dizut, Irene. Oso egokia iruditzen zait zure
|
egoera
berri honetarako. Benetako artzainandrea ematen duzu, esan zion Margaritak liburua zabalduz.
|
|
|
politika desagertu zen.
|
Egoera
berria definitzeko eufemismo bat erabili zen: Globalizazioa.
|
|
|
Nahiz eta nazionalitate arazoak erabat kontuan hartuko diren ordena berri horretatik urrun gauden oraindik, dagoeneko arazo hauek moldatzen ari dira gaurko egoeran, aipatu ditugun estatu gabeko nazio hauen azken mugimenduek garbi adierazen duten bezala. Berriro esateko, ez gara ari esaten estatuak desagertu egingo direla edo nazionalitateen arazoa konpondurik dagoela, baina bai
|
egoera
berri baten aurrean gaudela, non arazo nazional hauentzat oportunitate berriak irekitzen ari zaizkigun. Euskal Herria izan daiteke forma politiko berri hauen aitzindari bat.
|
|
|
Muga guztiak hautsiko ditu
|
egoera
berriak. Ez diote utziko egun txintari ezta zozoak epeltzen ere.
|
|
|
Senarraren gauza guztiak ezabatu behar zituen bizitza berri baten irudiarekin ohitzeko,, ez pentsa, bizitzan zehar askotan egin behar den ariketa da berez,
|
egoera
berri batean zaudela eta zure bizitza bezperakotik ezberdina izango dela onartzea; batzuetan nahikoa dira ordu pare bat eta altzariak lekuz aldatzea; beste batzuetan, aldiz, desterru bat, egun asko, pelikula gehiago eta ikuspuntua egokitzeko bloody maryzko meditazio saio intentsiboak behar izaten dira?.
|
|
|
Zertan ote datza gutxieneko humusa ordezkapenaren ordezkapena bideragarri egiteko? Alegia, ordezkapenak sortu duen
|
egoera
berria irauli eta atzera ere jatorrizko hizkuntza berreskuratzeko?
|
|
|
Bost minutu geroago sukaldeko mahaiaren inguruan ari ziren hirurak
|
egoera
berriaren alde praktikoak aztertzen. Martinek ardo zuri kopa bat zuen aurrean, kafea Tomasek eta ezer ere ez Anek.
|
|
2012
|
|
|
Gertatutakoa ona zela esaten zion Pablok bere buruari, mutilari aukerak urritu eta bide okerrak hartzea zaildu egingo ziolako. Semea azkarra zen, hori bazekien, eta
|
egoera
berria ulertuko zuen, seguru zegoen horretaz, edo seguru egon nahi zuen behintzat.
|
|
|
Ondo begiratuta bai, polita nengoen argazkietan, nire
|
egoera
berriak edertzen bide ninduen: lana, maitasuna, terapia?; dena alde nuen.
|
|
|
Konpondu ez diren egoerak itoaldi bilakatzen dira oroimenean errepikatzen diren aldiro. Ez da
|
egoera
berria ikaratzen zaituena, baizik eta zure oroimenean kukuturik geratu ziren estualdi zahar eta alferrikakoak.
|
|
|
Villak eskerrak eman zizkion norbaiti?. Ederki, hementxe dugu Moure horren
|
egoeraren
berri.
|
|
|
Horretan ez nuen gehiegi erreparatu. Beti pentsatu izan nuen Gloriak eta Naroak askoz errazago zutela
|
egoera
berria guk baino. Beraiek izan ziren nire aitak familia osatzeko aukeratutako kideak.
|
|
|
Geldi geldi jarraitu nuen, arrazoitzeko ahaleginetan. Inkisizioaren epaiketa ekarri nuen gogora, eta hartatik abiatuta nire benetako
|
egoeraren
berri izaten saiatu nintzen. Iragana zen epaiaren unea; eta iruditzen zitzaidan denbora luzea joana zela ordudanik.
|
|
|
Horregatik erabaki nuen haien aurrean neure burua azaltzea,
|
egoeraren
berri emateko. Berehala abiatu nintzen, lehen esandako itxura nuela, nire zerbitzari Ostiral atzerago zetorrela, ni bezain bikain armatua, nirea bezain mamu itxura deigarria ez izan arren.
|
|
|
bere benetako
|
egoeraren
berri ematera
|
|
|
Ugazabak eskaturik, Ingalaterrako
|
egoeraren
berri ematen dio autoreak. Gerraren zergatiak Europako printzeen artean.
|
|
|
Ingalaterrako
|
egoeraren
berri ematen jarraitzen du. Lehen Ministro baten izaera.
|
|
|
Ugazabak eskaturik, Ingalaterrako
|
egoeraren
berri ematen dio autoreak. Gerraren zergatiak Europako printzeen artean.
|
|
|
Ingalaterrako
|
egoeraren
berri ematen jarraitzen du. Lehen Mi nistro baten izaera.
|
|
|
Baina
|
egoera
berri baten herstura, edo agian gizon honen presentziak eragindako sumindura, aski izan zen hari sinetsarazteko ezen, ordura arte zeru poetikoetako distiran kulunka zebilen txori handi luma arrosaduntzat emandako irrits hura, azkenik ere berea zuela; eta berak orain ezin pentsa zezakeen, bera bizi zen baretasun hura zatekeenik amestutako zoriona.
|
|
|
Hain aspertua zegoen Yonvillez eta yonvilletarrez non zenbait jende, zenbait etxe ikusteak nardatu adina sumintzen baitzuen; eta botikaria, hain on puska izanik ere, zeharo gogaikarri bilakatzen zitzaion. Halere,
|
egoera
berri baten ikusmirak erakartzen zuen adina beldurtzen zuen.
|
|
2013
|
|
|
esaten zidan askotan, pragmatismo sotilez. Aitzitik, niri min gehiago egin zidan
|
egoera
berriak.
|
|
|
Baietz esan ostean, Martinek
|
egoera
berria azaldu zion. Barneyk, elkarrekin pare bat kopa hartzen zituzten bakoitzean oroitzen zion bezala, edozer gauza egingo luke lagunagatik.
|
|
|
–Erakundeak ez ziok ezer egingo, hori bazekiagu, baina erakunde barruan bazeudek
|
egoera
berriarekin konforme ez daudenak, dena azkarregi egiten ari direla uste eta dena hain merke saldu nahi ez dutenak; eta horiei gainera ez zaizkiek satorrak gustatzen.
|
|
|
Zer egin zezakeen
|
egoera
berria ezagutzeko. Ezer ez egitea erabaki zuen.
|
|
|
Felix Yusupoff printzea Irina Alexandrovna printzesa emaztearekin batera, Moikako palazioan zegoen artean, handik nola ihes egin prestatzen. Berak ematen zuen hiriko
|
egoeraren
berri, eta zerbitzariek, tartean Jeanne, entzun egiten zuten: soldadu eta marinel erotu haiek etxeak hustu eta lapurtzera sartzen ziren eta biztanleak asasinatzen zituzten.
|
|
|
Handik aurrera, gertaera hark bere
|
egoeraren
berri zehatza eman balio bezala, Josefina, aitak bere mugak ezarri baitzizkion, are sentiberago sentitzen hasi zen, baita inguratuago eta gutxietsiago ere, Pedro eta Paularen arteko auzietan muturra sartzeko beldurrez.
|
|
|
–erantzun zion aititak, hitzetik hortzera?. Egoerari aurre egiteko,
|
egoeraren
berri jakin behar da, lehenik eta behin. Eta gure egoera halakoxea da:
|
|
|
Une hartan, halaber, Liborio jangelako barratik etorri? eta, zelan Albertinak Dionixio zain baitzuen, senarrari bere
|
egoeraren
berri eman eta bezeroarekin laga zuen.
|
|
|
Segundo batzuk lehenago egoera bere mende zuen Dionixiok, baina,
|
egoera
berriaren mende, aurrez aurre zeudèn bi pertsonaren artean ezinezkoa zen hirugarren bat hartzea, ihesbide gisa?, berbarik barik geratu zen.
|
|
|
Soriatik etxera itzuli eta, handik gutxira, beharrean hasi zen Pedro, lantegian lehendabizi, hiru hilabetez?, zuzendaritza batzordeko kideen babesean, hiru kidez osatua zegoen batzorde hura: aita bera, enpresaburu; ingeniari bat, ekoizpen buru, eta enpresan urte luzeetako esperientzia zuèn kontulari nagusia, salmenta arduradun ere bazena?, zeinek enpresaren
|
egoeraren
berri jakinarazi baitzioten, zehaztasun osoz.
|
|
|
Bi gizonezko utziko zituen abailduta ordu eta erdian. Entrenatzailea ni bezala irudikatu dut, boxeolari nokeatua bezala, ohean ziplo eroria, pozik, begi bat zabaldu eta arerioak alde egin duela ikusi duelako, gizonezkook horretan koldar hutsak baikara, gatazkaren buruan ez dugu nahi gure
|
egoeraren
berri jakingo duen inor, gutxiago suharki besarka gaitzakeenen bat ondoan, eta inolaz ere ez belarrira, hats beroarekin batean, maitasun hitzak jaulkiko dizkigun norbait. Whiski hondarrean behatzak busti eta zupatu ditut:
|
|
|
Elizgizonak dudarik ez du:
|
egoera
berriarekin ez da beren eta gisakoen premia apalduko, ez koroaren ez gainerakoen begitan. Kontrara, susmatzen du lana, egiazko lana, hasteko dagoela.
|
|
|
Aurreko hilabeteak latzak izan ziren. Ezin nintzen egokitu
|
egoera
berrira, eta Maddi ere niregandik urruntzen hasia zen. Beno, hasia edo, erabat urrundua, agian.
|
|
|
–Nik uste izutu ere egin zela ni horrela ikusita, eta ez zela
|
egoera
berrira egokitu. Ez zuela kolpea barneratu.
|
|
|
–Inozokeriarik ez, mesedez, Klotilde! –erantzun zion aititak, hitzetik hortzera– Egoerari aurre egiteko,
|
egoeraren
berri jakin behar da, lehenik eta behin. Eta gure egoera halakoxea da:
|
|
|
Soriatik etxera itzuli eta, handik gutxira, beharrean hasi zen Pedro, lantegian lehendabizi –hiru hilabetez–, zuzendaritza batzordeko kideen babesean –hiru kidez osatua zegoen batzorde hura: aita bera, enpresaburu; ingeniari bat, ekoizpen buru, eta enpresan urte luzeetako esperientzia zuèn kontulari nagusia, salmenta arduradun ere bazena–, zeinek enpresaren
|
egoeraren
berri jakinarazi baitzioten, zehaztasun osoz.
|
|
|
Une hartan, halaber, Liborio jangelako barratik etorri... eta, zelan Albertinak Dionixio zain baitzuen, senarrari bere
|
egoeraren
berri eman eta bezeroarekin laga zuen.
|