|
2000
|
|
|
–Irina? –unetxo batez Txemari bururatu zitzaion txiste txar bat egitea, alegia titiak ukitu zizkionean taloa
|
egiteko
orea sentitu zuela esku artean, baina laster jakin zuen Europako ekialdeko neska hark ez zuela txistea ulertuko. Taloak zer diren jakingo balu sikiera..., baina txekiar hauek txistorra zer den ere ez dakite.
|
|
2004
|
|
|
Irinarekin, urarekin eta olioarekin
|
egindako
ore fina, haragiz, arrainez, itsaskiz edo frutaz betea.
|
|
2005
|
|
|
Besaurrea bihurritzen du, ariketak egingo balitu bezala. Beste batzuetan azalean atximurka hasten da, opiltxoak
|
egiteko
orearekin lanean.
|
|
2006
|
|
|
Ñokiak patatekin
|
egindako
orea dira. Hori da osagai nagusia, nahiz eta ricottarekin, gazta mota batekin edo semolarekin ere prestatzen diren.
|
|
|
Prozesu horren ondoren, orea sortzen da eta irin pixka batekin bustitako labe erretilu batean jartzen da. Aldez aurretik berotutako labearekin, labean
|
egin
orea gorritu arte.
|
|
2007
|
|
|
Surimia, irtenbide komertzial urrieneko edota kostu apaleneko arrain espezie ugari ugariekin
|
eginiko
ore bat da.
|
|
|
Era berean, kontuan hartu behar da ogi hori ez dela egokia glutenarekiko (zeliakia) intolerantzia dutenentzat, gari irinarekin egiten baita, ez eta karbohidrato eta gantzetan dieta kontrolatuak behar dituzten diabetea edo bestelako gaixotasunak dituztenentzat ere. Nola egin Hainbat formula daude horiek egiteko, baina, oro har, esan daiteke 10 kilo irin bakoitzeko 3 kilo piku lehor ere erabiltzen direla, eta nahasteari 2 kilo margarina, kilo bat azukre, ura, legamia, masa ama (irinarekin eta legamiarekin
|
egina
orea hartzitzeko) eta gatza gehitzen zaizkio. Lehenik eta behin, osagai guztiak oratu behar dira, pikuak izan ezik.
|
|
|
Sableux edo sable pasta Irina, gurina, glasé azukrea, arrautzak eta gatza. Prestakin batzuetarako ere erabiltzen den arren, gailetak edo te pastak
|
egiteko
orea da. Pasta azukredunaren oso antzekoa da, baina gantz materia gehiago duenez, prestakin hauskorragoak eta testura harroagoa lor daitezke.
|
|
|
Irudia: Ned Raggett Tomate saltsa batez ere tomateen mamiarekin
|
egindako
orea da (naturalak, latan zurituak edo birrinduak), eta gozatze osagai batzuk gehitzen zaizkio, batez ere tipula. Ohiko beste osagai batzuk hauek dira:
|
|
2008
|
|
|
Gero, oilolokea txita eta guzti agertzen zanean, gustura prestetan genduan artourunez
|
egindako
orea, txitei emoteko. Ogi txitxapurrak be gustuko zituen.
|
|
|
Azkenean, irina eta likorea gehitu eta dena nahasta tuko dugu. Era horretan
|
eginiko
oreak ez du izan behar oso likidoa, ezta oso lodia ere. Labean:
|
|
2009
|
|
|
Turroia
|
egiteko
ore berezi hori irregularra izaten da, koskorduna eta likatsua, eta osagaien kopuruak ongi zainduta soilik lortzen da halakoa izan dadin.
|
|
|
Barazkiak prestatzen ditugun bitartean, esne gaina, arrautza irabiatua, intxaur muskatua eta gatza nahastu. Barazkiak esne gain prestakinarekin nahastu eta labean
|
egindako
orearen gainera bota. Gainetik gazta birrindua botako dugu eta guztia laberatu egingo dugu, labearen azala 200 ºC tan gorritu arte.
|
|
|
Zefalopodoen garroak, guk ezagututa, zakarrontzira zihoazen garai batean. Gero, irin eta garagardoz
|
eginiko
ore batez igurtzi eta frijitzen hasi zirenean, hori hartzen zuten igande eguerdian dirudunek kafetegi moduko tabernetan.
|
|
2010
|
|
|
Nagusiki azukrez
|
egindako
orea izaten dute dute, lurrindua eta gehigarri ugariz koloreztatua.
|
|
|
Haurrek, segur aski, gustura jango lituzkete shayt galleta batzuk, faraoien garaikoak; urez eta txufa irinez
|
egindako
orea izaten dute, datilak eta eztia, eta oliotan frijitzen dira.
|
|
|
Industrian, sesamo hazien ekoizpenaren zati handi bat propietate interesgarriak dituen olio bat lortzeko erabiltzen da, eta horrek hutsune bat merezi du sukaldean. Beste eratorri batzuk dira tahinia, haziak birrinduz
|
egindako
orea, eta gomasioa, haziak itsas gatzarekin nahastuta xehatzean lortzen dena. Tahinia krema, koipe eta azukreen ordezko egokia da, hala nola gurinak, margarinak eta kakaoaren deribatuak.
|
|
|
Sutzarren gainetik egiten dute jauzi, sinetsiz hartara osasun ona izango dutela, eta sua egiten dute fruta arbolen azpian, fruitua garaia baino lehen eror ez dadin. Imajinatzen dute errautsez
|
egindako
orea ilean igurtzita burua ez zaiela soilduko. Marokoko usadio horietan guzietan, ondorio onuragarria keari egozten omen diote erabat; ahalmen magikoa omen du, gizon, abere, fruta arbola eta uzta, denetarik zorigaitza urrunarazteko.
|
|
|
Gorrotoz, gupidaz, larderiaz, etsipenez, krudelkeriaz, doilorkeriaz, erdeinuz, miseriaz, edota harrokeriaz gainezka dauden kontakizunak. Guztiak gezur xehez
|
egindako
ore mikatz batean bilduak. Infernurik puntakoenak gustura baliatuko lukeen su geldoan frijituak.
|
|
2011
|
|
|
Artasikuagaz esnea hartzea be ohiko afaria izaten zan leku batzuetan. Artasikue, artourunaz
|
eginiko
oreari esaten jako.
|
|
|
Azpiran egiten ziran, lehenengo orea, eta gero taloak, edo bardin laban erreteko ogiaren masea be. Artourunaz eta ur epel gaziaz
|
eginiko
orea batu batu egiten zan, halako bola biribila bihurtu arte; zenbat talo egingo ziran, hainbesteko bolea. Ondoren taloa egiteko behar zan zatia hartzen zan eskuetan, ha be biribildu, talaparan ipini eta esku zabalduagaz leunkiro joten zan, harik eta zapal zapal eta lodieran mehe bihurtu eta taloaren itxura biribila emon arte.
|
|
2012
|
|
|
Habia basoan egin ezkero, kontuz ibili behar izaten zan, ze lukiak jaten ebazan txitxakumeak. Txitei jateko artourunagaz
|
eginiko
orea emoten jaken.
|
|
|
Jaki afrodisiakoetan osagai izan omen da hauts berdea; halaxe, dawamesk gantzetan (hashisharekin eta arbendol xehatuarekin
|
egindako
ore edo gurin antzekoa) edota ras al hanout espezie nahasi berezietan.
|
|
|
Ezkutuko azukrea. Askotariko elikagaiak, ketchup motako saltsak, pizzak edo enpanadak
|
egiteko
oreak eta kontserbak esaterako, azukreak dituzte osagaien zerrendan, zapore gozoa ematen ez badute ere.
|
|
|
Banaka sinesgarriak gerta daitezkeen arren, ez da erraza aipaturiko arrazoi guztiekin
|
egindako
orea irenstea. Baten batek jakingo du, beharbada, zerk bultzatu zuen benetan don Miguel egin zuena egitera.
|
|
|
Berehala desagertu zen Martin, kortako lanak egitera joan beharra zeukala-eta. Malenek ere, taloak
|
egiteko
orea prestatutakoan, alde egin zuen, eskuak uretan garbituta. Margaritak patatak eta baratxuriak zuritzea amaitu zuen eta zalantzan gelditu zen aurrera jarraitu ala ez; Malenek, harri gainera atera zituenak kontuan hartuta, argi zegoen patatak saltsa berdean prestatzeko asmoa zeukala.
|
|
|
Manbisen zalditeriako soldadu besterik ez zenean, Nestor Ayestaran papoan larriki zauriturik gertatu zen Tapasteko gudukan; inguruko mendietan ezkutaturik zegoen kanpaina ospitalera eramana, doktore Hernandezek hiru hilabetetan artatu behar izan zuen," Txinako sustrai" tik tiratu edabe batez eta" piñipiñi" azalaz
|
egin
oreaz.
|
|
2013
|
|
|
Jarri koipea masaren erdian, eta tolestu hegalak erdirantz (puntek margarinaren ertzetan gelditu dute, oso ondo doituta). Garrantzitsua da, tolesdurak
|
egiteko
orea zapaltzen hasi aurretik, koipea eta orea bat izatea. Koipea estaltzeko lehen tolesdura hau egindakoan, hiru geruza izango ditugu:
|
|
|
Nahasi osagai guztiak, hostoretarako gurina izan ezik, eta
|
egin
ore bat. Pausatzen utzi.
|
|
|
Barazkiak prestatzen ditugun bitartean, esne gainarekin, arrautza irabiatuarekin, intxaur muskatuarekin eta gatzarekin nahastu. Txanpinoi salteatua esne gainarekin nahastu, eta labean
|
egindako
orearen gainera bota. Gainetik gazta birrindua botako dugu eta 200 ºC tan erreko dugu 10 minutuz, gainazala gorritu arte.
|
|
2014
|
|
|
Barazkiak prestatzen ditugun bitartean, esne gainarekin, arrautza irabiatuarekin, intxaur muskatuarekin eta gatzarekin nahastu. Txanpinoi salteatua esne gainarekin nahastu, eta labean
|
egindako
orearen gainera bota. Gainetik gazta birrindua botako dugu eta guztia laberatuko dugu azala gorritu arte, 200 ºC tan 10 bat minutuz.
|
|
2015
|
|
|
Kaxoi moduko bat zan, egurrezkoa, eskinak artez barik pitin bat oker zituana, tapaduna, eta behean gauzak (orioa eta) gordeteko armairua eukana. Bertan amasetan zan ogia edo taloa
|
egiteko
orea.
|
|
|
Ogia, irina, gatza, legamia eta ura nahastuz
|
egindako
orea egosten da, proportzio egokietan, behar bezala orlehortuta eta hartzituta. Hartziduran, aromak sortzen dira, eta horri esker, ogiaren bolumena handitu egiten da, bai eta ogiaren beste osagai bereizgarri batzuk ere.
|
|
2016
|
|
|
Pixka bat gehiago zehazte aldera, pizzak
|
egiteko
oreen salmenta 3,9 milioikoa izatetik 3,2 milioikoa izatera pasatu zen(%), eta hostoreen zifrak ere apaldu egin ziren, bai salmentena eta bai irabaziena ere.
|
|
|
Gida honetan ageri diren ore gehienek badute legamia, adibidez pizzak
|
egiteko
oreek.
|
|
|
Pizza
|
egiteko
orea, hostorea, brisa orea, enpanada eta ore hautsia hartu ditugu kontuan, eta 65 gramoan jarri dugu kontsumo errazioa.
|
|
|
Pizza
|
egiteko
orearen edo hostorearen errazio bat 60 gramo artekoa da, nahiz eta markaren batek 42 gramoan jartzen duen.
|
|
|
Hostorea da etxean
|
egiteko
orerik zailenetakoa.
|
|
|
Eta hautatzen hasita, osoko irinarekin
|
egindako
oreak hauta balitezke eta kalitatezko gantzak dituztenak, hainbat hobeto.
|
|
|
Batez ere, pizzak
|
egiteko
oreak saltzen dituzte zeliakoentzat.
|
|
|
Gari irinez
|
egindako
oreak baino bakanago erabiltzekoak dira.
|
|
|
Osagaien artean, azukrea erantsiak ager daitezke, kalitate apaleko gantzak eta gari irinarekin
|
egindako
oreetan baino askoz ere gehigarri gehiago.
|
|
|
Enpanadak
|
egiteko
orea.
|
|
|
Halaxe egin behar da hauts eginda edo deshidratatuta datozen produktuetan ere (zopak adibidez), pastelak edo ogiak
|
egiteko
oreetan, eta te eta infusioetan.
|
|
|
|
Egin
orea.
|
|
2017
|
|
|
Teilak eta zigarroak
|
egiteko
ore bera erabiliko dugu. Lehenik eta behin, jarri gurin pomada eta azukrea, eta nahastu; ondoren, gehitu irina almendra xehatuarekin batera, eta ondo nahastu.
|
|
2018
|
|
|
Ramon de Cangas, Espainiako Dietistiken Elkarte Ofizialen Kontseilu Nagusia Zenbait trikimailu erakutsiko dizkigu: 1 Bilatu irin integralarekin
|
egindako
orea Irin mota horrek zuntz eta bitamina asko ditu, eta horrek eragin positiboa du odoleko azukrean eta hestearen mugimendu erregularrenean. LDL kolesterola (txarra) xurgatzea saihesten laguntzen du, besteak beste.
|
|
2019
|
|
|
Hori bai, aipatutako arriskuak saihesteko, legeriak gehienezko muga batzuk ezartzen ditu, eta muga horiek, Europan, 20 mg zianuro daude hazi kilo bakoitzeko (gogora dezagun batez besteko kontzentrazioa 3.800 mg/ kg dela). Hau da, bakarrik onartzen da zianuro kontzentrazio txikiko haziak saltzea; izan ere, tradizionalki, pertsianaren antzeko produktuak egiteko erabili izan dira, azukrearekin eta abrikota haziaren irinarekin
|
egindako
orea, eta batzuetan mazapanen ordezko gisa erabiltzen da, merkeagoa delako. Nolanahi ere, hazi horiek ia ez dira erabiltzen sukaldean, eta, beraz, nabarmentzekoa da azken urteetan nabarmen hazi dela.
|
|
|
Egosita bigunagoa eta digeritzeko errazagoa da, eta hainbat prestaketa onartzen ditu (bakarrik, zopan, entsaladan, igurzteko patea bezala…). Erremolatxa zuku tanta gutxi batzuk erabiltzen ditu saltsak (maionesa, adibidez) tindatzeko, edo orea, ogia edo pizza
|
egiteko
oreak. Irudia:
|
|
2021
|
|
|
Amets arraroek urratu zidaten burumuina, izutzeraino: hiltzear nengoen, baina ez nintzen hain gaizki sentitzen, zer nintzen biktima ala borreroa, horixe zen ene galdera hutsala, handik gutxira ogiaren
|
egiteko
orea nahasten ari nintzen, plazera nabarituz, eta Sigmunden aurpegia zehaztu nuen, ene gainean arrano beltz, zerasadala “zuk nahiago duzu bidea zure kaxara itxuratu eta egin, ezta? ”.
|
|
2022
|
|
|
Pastaren lehen aztarnak duela 4.000 urte Txinan finkatuak ditu Historiak: artatxikiz eta urez
|
eginiko
orezko ziriola luzeak. Mesopotamia, Egipto, Grezia eta Erroman ere preziatua zen.
|
|
|
Kalitateaz, adituen iritziz: " Egiazko ogi onak zuri krema koloreko mamia du; kolore horrek, nahasketa
|
egitean
orearen oxidazioa gehiegizkoa izan ez dela adierazten baitu. Horrek, ogiak bere bereak dituen aroma eta zaporeak iradokitzen ditu, gari irinaren aromen elkarketaren ondorioz:
|
|
2023
|
|
|
Ezaugarriak. Arto tortillek ez dute glutenik, gari irinez
|
egindako
oreei propietate biskoelastikoak ematen dizkien konposatua baita. Artozkoak ez dira hain elastikoak, lehorragoak eta hauskorragoak.
|
|
|
Halaber, errezeta gozoetarako ere erabil daitezke: Japonian, adibidez, azuki izeneko indaba gorri batekin
|
egindako
oreaz betetzen dituzte mochiak, arroz likatsuarekin ondutako pasteltxoak, baita doraiakiak ere —Doraemonek jaten zituen opil ospetsuak— Orobat, tokiko barietateak ere erabil daitezke postreetarako, Fernandez de Retanaren hitzetan. «Andoni Adurizek Tolosako [Gipuzkoa] babarrunekin krema bat egiten zuen Mugaritzen.
|
|
|
Tira, egin dezagun diozun hori, hitz egin Johnekin, esaten zion hunkituta, ukituz baina aldi berean aldenduz, ez baitzuen ume gehiago izan nahi, ekintza hartatik ez baitzetorren ume negarti mordo bat baizik. Gizonak dena zekien suari buruz, egurrari buruz, galdara nola bete, nola apaldu sua, kapitela eta beltxarga lepoa ukitu hutsarekin bazekien zenbateraino jaitsi sua, galdararen eta kapitelaren arteko gunea irinez eta zahiz
|
eginiko
ore batez biltzen zuen; lana amaitu bitartean, zapi busti batez hezetzen zuen sarri, orea bigundu eta lurruna ateratzen utz ez zezan nahastura irakinarekin batera. Rozinak Brinovc ek adierazitako modura egiten zuen orea, izan ere irina soilik oretuz gero lehortu eta pitzatu egingo baitzen oinarri beroan jarritakoan; beraz, zahia nahasten zion irinari; oretzen zuen irin gehiena galdarak estaltzeko izaten zen, eta sua piztean tenperatura gehiegi igoz gero Brinovc ek ontzikada ur botatzen zion suari.
|