|
2000
|
|
|
Hiru aldi horietan ahalik eta garrantzi gutxiena eman nahi izan diot gertaera horri: Ralphekin gogoratzea ondo dago, eta noizean behin telefonoz berba
|
egitea
ere bai, baina Ralphen irudia Jabirengan ikustea lartxo da. Gogoratzeak ez du izan behar minezko ekintza bat, baizik eta zerbait atsegina.
|
|
|
Jaun André: mundutik ibilia naiz eta ongi bai ongi dakit zein diren, kontu horretaz denaz bezainbatean, jendearen azturak eta ohiturak, zeren behin baino gehiagotan egokitu izan baitzait hango eta hemengo hirietan ibiltzea eta jendea karriketan ikustea, pixa egiten etxeko pareten kontra, edo kaka
|
egiten
ere bai karrika bazterren batean, tokian tokiko usantzen arabera. Eta gure etxean ere ohiturak ez ziren hain diferentak, zeren eta oraindik ere oroit baitezaket aitona Nikolasen iduria, tximiniako zuloaren gainean bere premiazko egitekoak egiten.
|
|
2001
|
|
|
Pathamdarrek Ibrahimen kontra zuzen zuzen hilketa antolatu zuten eta saioa
|
egin
ere bai. Porrot egin zuten, ordea.
|
|
2002
|
|
|
Nik baserrietan 35 urtean ikusi dudanez, garraztuta bizi diren zakurrak behin eta berriz ahalegintzen dira jendeari erasotzen. Eta ahalegindu ez ezik, hozka
|
egin
ere bai.
|
|
2004
|
|
|
Iparraldeko Karelia’n (Kuolajärvi, Uhtua, Salmi, eta abar), Suomi’tik ekialdera beraz, 300.000 suomitar bizi ziran 1932 arte. Tartu’ko Bakean (1920 ean), URSS’ek barruti hortan autodeterminazioaren eskubidea obratzea agindu zuen; eta
|
egin
ere bai. Repola’ko eta Polajärvi’ko herriek ezik (Suomi’ra bilduak segidan), Kareliarrek URSS’en gelditzea erabaki bide zuten.
|
|
2005
|
|
|
Sentimendu nagusi haren ondotik, ordea, arnasa hartzen zuela ohartu zen, baina ez zekien nola; ikusi ere egiten zuen, baina beste begi batzuk ziren haiek, barru aldera jiraturik balitu bezala; entzun ere egiten zuen, eta hitz
|
egin
ere bai, baina ez zekien nola.
|
|
2006
|
|
|
kausaren zoritxarrerako eta nire zorionerako, zipaioek ez zidaten jipoirik ez tratu txarrik eman. Estu hartu bai, galderak etengabe
|
egin
ere bai, baina hortik aurrerakorik ez, jainkoari eta giza eskubideei eskerrak.
|
|
2008
|
|
|
Atzetik jarraitzen nintzaion, bere ibileraren oreka ezinezkoa miretsiz eta emakume guztiak horrela mugituko balira mundua zenbatenaz ederragoa izango ote zen pentsatuz. Bera ohartarazteko, hala ere, aurrea hartu, parean planto egin eta neure burua lotsarazteko moduan agurtu behar izaten nuen, agerian eta imintzioak
|
eginez
ere bai batzuetan. Orduan irribarreak argitzen zion aurpegia eta lepora jauzi bat eginez besarkatzen ninduen.
|
|
2009
|
|
|
Aldizkari anitzetan idazten zuen. Hitzaldi ugari
|
egin
ere bai. Haren bizitzan, ordea, kezkaren faltarik ez.
|
|
|
Txekhov, Saroyan, Ibsen eta George Kaufmanen lanak antolatzen zituen. Izen handia
|
egin
ere bai eta diru pila irabazi.
|
|
|
Ia gehienetan izaten zuten aroztegiko atea zabalik, han barruan egiten zen egur hautsarekin ez itotzeko, ziurrenik. Aldatsa igo bitartean hitz egiten genuen, Carmenek neuk baino gehiago beti, arnasestuka, baina jaisten hasi eta berehala isildu egiten ginen, ilea orrazten genuen atzamarrekin eta eztulen bat
|
egin
ere bai, urduri. Aroztegiaren aurretik igarotzean eskuinera begiratzen genuen, lotsati, han barruan Zabala anaiak ikusi arte, Isidro eta Santi, aitarekin batera lanean.
|
|
|
Ilea motzarazi zidaten. Orthezeko burgesek eta Akademiako irakasleek bezala, etxe hartako gizaseme guztiek motx eramaten zuten ilea; bizarra egin
|
egina
ere bai, helduenek. Nabarrenkoxen, ministroek behartzen gintuzten.
|
|
2010
|
|
|
hau horrela bukatzen da, epe honetan eta abar. Gu prest egongo ginateke epeei buruz eta abarrei buruz hitz egiteko, alternatibei buruz hitz
|
egiteko
ere bai. Horri buelta asko eman dizkiot.
|
|
|
Djemaa el Fna plazan kobra xaxatzen ari da mutil gazte bat, bere lagun nagusiagoek turutak jotzen dituzten bitartean. Ikusle ugarien begiradapean, buztanetik tira egin dio, eskuz jotzeko keinua egin dio, haginka
|
egitekoa
ere bai, alde batera egin du salto, beste aldera... eta jarrera tentea daukan narrasti beltzak gero eta aztoratuago egiten ditu bere burua defendatzeko mugimenduak. Musika ozenduz doa, erritmoa bizkortuz, halako zoramen giroa sortu arte.
|
|
|
Abenturak ez zuen asko iraun, egia esanda, bi egun eta gau bat ozta ozta, goiz batez abiatu baziren biharamun iluntzean etxean baitziren atzera. Ez dakit mahatsa edo frutaren bat biltzera joan behar ote zuten, halako zurrumurruak ibili ziren auzoan, han irabazitako diruarekin kostako herriren batera joateko asmotan omen ziren gero, hondartzan turistei edariak salduz edo hamakak zabalduz bizimodua ateratzeko, eta neskatan
|
egiteko
ere bai, nola ez.
|
|
2011
|
|
|
Eta erraten zuen, halaber, maiz entzun izan ziola amari ur suge handiak zirela ibaiak, benetako sugeak bezain biziak, eta, hauek bezalaxe, ez zutela deus egiten bakean utziz gero, bai ordea haiek samurtu edo haserrearaziz gero, eta horregatik izaten zirela tarteka uholdeak, edo bekatu ugari
|
egiteagatik
ere bai, eta horregatik bidali zuela Jainkoak uholde izugarri hura mundura, zeinetik Noe eta bereak soilik salbatu baitziren.
|
|
|
Bere kopa altxatzen eta jaisten ikusten nuen, eta barre
|
egiten
ere bai tarteka. Nik batzuetan baietz eta besteetan ezetz erantzuten nion, probabilitate legeari behin eta berriz men eginez.
|
|
|
Alto eman zioten poliziek (geldi hor! agindu zitzaion, euskarazko barne araudiak esaten duen bezala), eta tiro egingo ziotela mehatxu
|
egin
ere bai, baina subjektuak eroturik zirudien, edota droga psikotropiko gogorren baten eraginpean, ez baitzen aditzeko eta arrazoitzeko gai. Ezuste batean, irrist egin eta patruila autoaren paratxokea jo zuen buruarekin.
|
|
|
Urteak dira karrera amaierako proiektua lantzera Kaliforniara joan zela, bere herrikide asko bezala; baina, han laketu, asko ikasi eta urte batzuetan pozik bizi arren, ibilaldi luze baten etapa bat besterik ez zen bihurtu egonaldi hura. Munduan barrena eman ditu azken urteak, bere kamera besotik zintzilik, non edo han saltzen dituen argazkiak eginez, edo tokian tokiko komunikabideetan freelancer gisa lan
|
eginez
ere bai, hala nola hemen, abizenaren arabera bere arbasoena omen den lurralde honetan, non bere izenak halako irribarreak pizten dituen.
|
|
|
–
|
Egitea
ere bai, zuk nahi izanez gero.
|
|
2015
|
|
|
esango balu bezala. Jarrera horrek haserretu egin ninduen orduan, baina geroztik oso ongi ulertzera iritsi naiz, ia ia neure
|
egitera
ere bai tarteka. –Ia ia?
|
|
|
Ezin esan nezake pena izugarria dudanik, zegoen tokian utzita baino probetxu eta etekin hobea atera baitiot nik liburuari. Nire aurretik, izan ere, aitak irakurri zuen, eta barre galantak
|
egin
ere bai, hango pasadizoen kontura. Orain, berriz, gustura itzuliko nioke liburua bere jabeari, nola egin baneki.
|
|
2016
|
|
|
Liburu denda izan nuen lekuari deitzen dio nire lokala. Lagun arteko festaren bat egiteko erabili izan dute inoiz, eta musika talde batean ibili zenean entseguak
|
egiteko
ere bai, niri baimenik eskatu gabe, auzokoak kexatzen hasi ziren arte.
|
|
|
Ordura arte ere pentsatu izan zuen bai edo ez noiz edo noiz. Eta bai erabakitzekotan, nola
|
egin
ere bai.
|
|
|
Bekatu mota asko dago, eta bekatufobikoak, berak ez dakien arren, hoben egiten du bekatuari dion izuarekin. Pentsatzez edo hitzez gehienetan, baina egitez eta ez
|
egitez
ere bai, tarteka. Tentaldian erortzeko beldurrez bizi da, eta edozer gauza iruditzen zaio tentaldi.
|
|
|
Horren ondoren, edozer gauza kontsumitu baino lehen aldez aurretik diru kutxan ordaintzeko eta tiketa eskuratzeko italiarrek zuten funtzionamenduaren zergatia hasi zitzaion azaltzen Iratiri, hain azkar galdu zuen eztabaidaren gaia lehenbailehen ahazteko agian. Behin italiar batek kontatu zionez, ez zuten hori egiten jendeak ordaindu gabe alde egiteko arriskua saihesteko soilik, bidezko prezioak ziurtatzeko eta merkatariek zerga ordainketetan iruzurrik ez
|
egiteko
ere bai. Eta isuna jartzen zuten, gainera, bezeroei kontu tiketa eman ezean.
|
|
|
«Arantzazuko gau isiletan eskandalu handiak sortu nituen zure liburu hori irakurri ahala. Lo ordutan irri ta barre izaten nuela gelan eta fraide on batek behin baino gehiagotan egin zidan akar eta nagusiengana salatuko ninduela zemaia
|
egin
ere bai, baita gelara etorri eta gela guztia miatu ere inoiz, ea han nortzu ote ginen ikusteko. Nik han nuen liburua, baina fraideak ez zuen ikusi».
|
|
2017
|
|
|
Hori izan da joera elizan, eta erakunde publikoek ere gehienetan ez dute horri aurka egiteko egitasmorik hasi. Informazio faltagatik maiz, baina elizaren botereari aurka ez
|
egiteko
ere bai inoiz.
|
|
|
Halaxe egingo nuela esan nion eta
|
egin
ere bai.
|
|
|
Mortero eta obusgiñen be bai, Gólfoko gerra sasoien, mortero eta obusak
|
egiten
ere bai [aritu ziren halako lantegitan], Golkoko gerra sasoian?
|
|
2018
|
|
|
Zinez eta minez diotsut: tentuz aztertu dut auzia, eta gogoeta sakona
|
egin
ere bai. Gure hobe beharrez izango da.
|
|
2019
|
|
|
Eta zer diren topikoak, akorduan dut ausarta iruditu zitzaidala, munduko ausartena. Egin zuena egiteagatik, baina egin zuena egin bezala
|
egiteagatik
ere bai. Dena lotuta utzi.
|
|
2020
|
|
|
Etxeko jaietan, gonbidatuen bazkarietan, aitak jarri nahi izaten zuen kantari, eta Xabierrek bazkari erdian ihes egin behar izaten zuen eta bere burua ezkutatu. Etxera bueltatzen zenean, ordea, gozoki batzuk jaten uzten zioten, anis tragoxka bat
|
egiten
ere bai, baina kantatzetik ez zen libratzen. Aitaren jaiotetxera joaten zirenean, Autzaganeko tabernara agertzen zirenean, bertso zaharrak kantatzen jartzen zuten, eta ikasitakoak bukatzen zitzaizkionean berriak asmatu behar izaten zituen.
|
|
|
Hitz egiten utzi genion, negar
|
egiten
ere bai tarteka, bere umeak Joxe Mariren arreba batekin baitzeuden, eta baretzen hasi zenean esan genion gauzak ez zirela horrela edo ez zirela behintzat erabat horrela, istripuan mendiko auto urdin bat inplikatuta zegoela zirudielako, auto hori Joxe Marirena ez bada ere. Orduan aldatu zitzaion aurpegia, piztu zitzaion argi bat begietan eta utzi zion negar zotinak eta hasperenak egiteari, eta kontatu genion Abendañoko kamerek erakusten dutena.
|
|
|
Emakume bakoitza zaku pare bat ogirekin etortzen zen hasieran, baina gero guardia zibilek atxilotu, fitxatu eta ogia kentzen zietela-eta, Añorga Txikin jaitsi eta burdinbidean segitzen zuten oinez. Eta, behar izanez gero, lasterrean ihes
|
egin
ere bai. Baziren etxeordeetako belar metetan ezkutuan zirkinik ere egin gabe egondako emakumeak, guardia zibilek belarra baionetaz zulatzen zuten bitartean.
|
|
2021
|
|
|
Era guztietako aitortza, aholku eskaera eta mendeku planen gertuko lekuko izan zen. Eta belarriak dena entzuten zuela zirudien, eta, hitz
|
egin
ere bai. Egileak esandakoa ez zen, hortaz, artista txoropito baten ohiko ahoberokeria.
|
|
|
– Kritika negatiboekin bizitzen ikasi egin behar da. Barre
|
egiten
ere bai. Bestela, idazten jarraitzea gauza zaila bilakatzen da.
|
|
|
Oker ez banago, emakumeak izan gara horretan aitzindariak. 2015eko Durangoko azokan hainbat emakume bildu ginen, bazkaltzeko, elkar ezagutzeko, elkarrekin egoteko eta, bide batez, denon argazki bat
|
egiteko
ere bai. Hain daukagunez historia txikia, egiten dugun guztiari eman ahal zaio balio historikoren bat, baina argazki horrek benetan merezi duela uste dut.
|
|
|
Bat batekotasuna bai, ziurtasuna ere bai, atzera ez
|
egitea
ere bai... baina lotsa uste dut oso presente dugula plazatik kanpo," nik zer daukat esateko" pentsatzea.
|
|
|
Horregatik, baina baita ere gero eta gehiago sinesten duelako bizitza ospatzeko dela. Negar
|
egiteko
ere bai. Eta, hain zuzen ere horregatik, bizitza (beharbada, batez ere) negar egiteko delako, gero eta konbentzituago dago eskertzeko zoriontzeko gozatzeko momentu oro bizi behar dela, laino arteko izpi bakoitza, lorpen handi zein txiki bakoitza, poz gailur zein olatu hartze guztiak bizi.
|
|
|
Etxean erratza pasatzen ari nintzenean jartzen nuen batzuetan diskoa, edota leihoak garbitzean. Maitasuna
|
egitean
ere bai, batzuetan. Edo Ana joan ondoren, ohean bakarrik geratzean, zigarroak erretzen.
|
|
2023
|
|
|
Nahi adina jan eta edan zuten, kontu kontari ziharduten bitartean. Andereak arreta osoz entzuten zien eta, tarteka galderaren bat
|
egin
ere bai, baina berehala zen hitz egindakoaz hausnartzen.
|
|
|
Hala, Puelmapuko machi guztiak sistematikoki akabatzea erabaki zuten. Eta
|
egin
ere bai. Harrezkero, Puelmapun ez da machirik egon eta, komunitateek haien jakituria behar dutenean, Ngulumapukoei laguntza eskatu beste erremediorik ez dute.
|
|
|
zailtzea, alegia. Halatan, etxera atseden hartua heldu nintzen, seguruenik neure baitako arrotzarekin buruz buru hitz
|
eginik
ere bai, baina baita sosegatu ezinik ere, aditza erredundantea zaidan arren. Aste osoa igaro nuen gorputzaldi eskas horrekin, Casablanca sindromearekin, beheraka zihoan ilargiaren antzera.
|
|
|
izen hori dauka kristauen ustetan Jesus josi zuten gurutzea egur horrekin egina zelako. Usain eskaxa du, baina azalak balio du sukarrari aurre egiteko (eta kolore gorria duenez, tinduak
|
egiteko
ere bai).
|
|
|
" Esklabo ala libre, barra barra hil genituen amerindiarrak. Eta naziek baino esperimentu kriminalagoak
|
egin
ere bai. Zer da, ba, laborategiko gure momia hegodun gaixoa?".
|
|
|
–Belarrek mesede egiteko ahalmena dute, baina kalte
|
egitekoa
ere bai. Horixe da gure lorra.
|
|
|
Anberestik Barranquillara zeharkatu zuten Atlantikoa. Itsas bidaia hartako printzak kontatu dizkit, eta Barranquillatik Bogotarakoak, Magdalena ibaian
|
egindakoak
ere bai: " Astebete gurpildun lurrunontzi batean, ibaiertzeko kaimanei begira, bero lamadatan.
|