|
2022
|
|
|
Ontzi izenari, tuperrari, KADA atzizkia erantsita, tuperkada sortzen zaigu, edota bete atzetik ipiniz gero, tuper bete. Baina bai bata eta bestea, tuperkada zein tuper bete, tuper ontziak hartzen
|
duen
barrua jatekoz bete bete dagoela adierazteko dira. Platerkada edo plater bete diren antzera.
|
|
|
Baina badiogu: tuperkada bat jaten
|
dute
haurrek eskolan, zenbat jan duten esaten ari gara, ez zer jan duten. Hauxe esatea bezala:
|
|
|
Baina badiogu: tuperkada bat jaten dute haurrek eskolan, zenbat jan
|
duten
esaten ari gara, ez zer jan duten. Hauxe esatea bezala:
|
|
|
Baina badiogu: tuperkada bat jaten dute haurrek eskolan, zenbat jan duten esaten ari gara, ez zer jan
|
duten
. Hauxe esatea bezala:
|
|
|
Hauxe esatea bezala: botilakada edan
|
dute
, zein edateko zehaztu barik.
|
|
|
entsalada apur bat, urdaiazpikoa ogi bitartean, fruta... Jaten
|
dugun
edo jaten di tugun jeneroak tuper barruan badaramatzagu, tuperrekoa da jaten duguna. Hau da, tuper izenari KO atzizkiaz erantsita.
|
|
|
entsalada apur bat, urdaiazpikoa ogi bitartean, fruta... Jaten dugun edo jaten di tugun jeneroak tuper barruan badaramatzagu, tuperrekoa da jaten
|
duguna
. Hau da, tuper izenari KO atzizkiaz erantsita.
|
|
|
Nire proposamena, beraz, eskolara tuperkada janariaz doazen haurrek eguerdian tuperrekoa jango
|
dutela
esatea da, era sinple eta soilean.
|
|
|
Kantzelatu erdal maileguaren ordain gisa erabiltzeko. Zer iritzi
|
duzu
horretaz?
|
|
|
—Ohartu naiz hiztegietan ez dela ageri. Baina hiztegietan ez azaltzeak ez
|
du
esan nahi erabili ezin denik. Begira zenbat hitz (izen, aditz, adjektibo) sortu diren pandemiaren zurrunbiloan, Europako hainbat hizkuntzatan –nagusietan berariaz–, ziurrik hiztegietara iritsi ez direnak, baina hiztun, irakas le, kazetari edo oro har erabiltzaileen artean hizkuntza senak eraginda sor tu izan direnak.
|
|
|
Hizkuntza moderno guztietan biziro azkar doa hitz sorkuntza, eta bid e beretik aditz sorkuntza ere. Anekdota gisa aipatuko
|
dut
, aurtengo uda hasie ran multinazional bateko Madrilgo lagun bati deitu niola, alabak bertan praktikak egiteko modurik zegoenentz galdetzeko. Erantzuna, zail izango zela, jenderik gehientsuena" teletrabajando" zegoela eta.
|
|
|
Hizkuntza moderno guztietan biziro azkar doa hitz sorkuntza, eta bid e beretik aditz sorkuntza ere. Anekdota gisa aipatuko dut, aurtengo uda hasie ran multinazional bateko Madrilgo lagun bati deitu
|
niola
, alabak bertan praktikak egiteko modurik zegoenentz galdetzeko. Erantzuna, zail izango zela, jenderik gehientsuena" teletrabajando" zegoela eta.
|
|
|
Sarri entzun
|
dut
Gernikaldean dirutu aditza, ‘aberastu, diruak egin’ adieraz: Saldu daigun etxe hori eta dirutu, eta geu ondo bizi.
|
|
|
Ea ausardia apur batekin, ezin al da esan mezutu, adibidez? Normal esaten
|
dugu
: Goizean mezua bidali dizut.
|
|
|
Normal esaten dugu: Goizean mezua bidali
|
dizut
. Bi de beretik, ez al dugu ahalbiderik botatzeko:
|
|
|
Bi de beretik, ez al dugu ahalbiderik botatzeko: Goizean mezutu
|
zaitut
esaldia. Aditz hori ez dago finkatua, baina erabiliaren puruz horretara hel daiteke.
|
|
|
Bertan behera adberbio lokuzioa da, eta horretatik eratorria da bertanbeherako adnominala. Zeozer bertanbeherakoa ez dela diogunean, leku batzuetan adierazten
|
du
ez dela nolanahikoa, ez dela edozelakoa'. Baina beste leku batzuetan, ez dela bat batekoa, ez dela bat batean jazo edo etorri.
|
|
|
" Larra txarra da", dio herriesae ra batek. Eta beste batek," denborak erakutsiko
|
du
elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten dioten ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten duguna.
|
|
|
" Larra txarra da", dio herriesae ra batek. Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko
|
duela
, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten dioten ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten duguna.
|
|
|
" Larra txarra da", dio herriesae ra batek. Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten
|
dioten
ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten duguna.
|
|
|
Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten dioten ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta ibili dabilen ura da edaten
|
duguna
. Hizkuntza kontuan ere, beste hainbeste.
|
|
|
—Ingelesez eho den eta batez ere finkatu den giza titulua dugu" second gentle man" delakoa, emakumearen kasuan" second lady" delakoaren aurrez aurre. Ameriketako Estatu Batuek lehenbizikoz izango
|
dute
goren agintean figura hori," second gentleman" delakoa, Kamala Harris andere lehendakariordearen senarra, Meet Doug Emhoff jauna, aldi be rean lehenengo judua kargu goren horretan, AEBko lehendakari edo le hen dakariordeaz ezkonduriko gizasemea.
|
|
|
1) Gizonezkoarekin hasiko gara. Gizon hitza orokorregia eta xehea dugu, ingelesez" gentleman", aleman eta nederlanderaz" Herr" edo frantsesez" monsieur" izenek aditzera ematen
|
duten
goi estatusa zehatz markatzeko.
|
|
|
Berez, lege onean onartzen
|
du
euskarak zenbaki ordinalak izenaren ostean ipintzea ere. Batez ere izen bereziekin nagusitu da joera hori:
|
|
|
Bigarren ordena hori hobestera joko
|
bagenu
, jaun lehena eta jaun bigarrena fin katuko lirateke, sintaxi lege zuzenean. Eta sintaxi bakan horrek lagun dezake goi tituluaren beraren lilura ere hanpatzen.
|
|
|
2) Bide batez gehituko
|
nuke
, emazteedo andre lagun duenaren ize naren tzat, andere gordetzea ere txarto ez legokeela, edo lehenengo ordenaz: lehen anderea eta bigarren anderea; edo bigarren ordenaz:
|
|
|
andere lehena eta andere bigarrena. Jatorriz andre eta andere hitz bera diren arren, zenbait hizkeratan orain
|
dik
ere bien artean bereizkuntza semantikoa ere egin ohi da: andrea izen gen eriko modura, eta anderea, goi estatusaren jabe dena.
|
|
|
Frantsesez," vaccinologie", eta europar hizkuntza nagusi gehienetan osagai greko latindar biez osaturiko berau dugu: " vaccinus" latinekoa eta" logia, logos" greziera izenetik garatu den atze hitza, beste eratorkuntza askotan bezala, ezagutza eremuren baten zientzia edo jakintza adierazten
|
duena
.
|
|
|
Alemanak ere ezaguna du" Vakzin" izena, baina hizkuntzak bere bere dituen hitz erroetatik garatu
|
du
, euskararen antzean, bere izendapen propioa," Impfstoff", gaur nagusi dena: ‘barrura isurtzeko gaia’.
|
|
|
Euskaraz txerto izena finkatu
|
genuen
XIX. mendearen azken aldian, Iparral dean, xertoa aldaerapean, bakuna izena euskal erroko batez izendatzeko. Gure Herrian aldizkariak zioen bezala:
|
|
|
" Sagarrondoai xerto ona eman
|
diogu
", jaso zuen Mariano Izetak Baztango hiz keratik. Eta Axularrek aspaldi beste hau utzi zigun idatzirik:
|
|
|
" Sagarrondoai xerto ona eman diogu", jaso
|
zuen
Mariano Izetak Baztango hiz keratik. Eta Axularrek aspaldi beste hau utzi zigun idatzirik:
|
|
|
" Sagarrondoai xerto ona eman diogu", jaso zuen Mariano Izetak Baztango hiz keratik. Eta Axularrek aspaldi beste hau utzi
|
zigun
idatzirik: " Bekhatu tik sortzen eta heldu diren xertoak, landareak, fruituak eta ondoreak baitira" (Gero).
|
|
|
Eta txertorik hartzen ez
|
duen
arbolei nola deritze. Txertakak esaten zaie.
|
|
|
COVID txertoa ipiniko ez dutenei ere hala deitu behar al zaie? Txertakak edo eztitzakak direla esango
|
dugu
...?
|
|
|
Izan ere, txerto izena bultzatu eta hobetsi
|
dugun
moduan eta bakuna baztertu, LOGIA hori ere ez da ezinbestekoa jakintza adar guztiei atxikitzeko. Jakintza ere finkatu daiteke, eta esan:
|
|
|
txerto jakintza, edo, nahi izanez gero, txerto zientzia. Egitura hori baliatuz bultzatu
|
zuten
aspaldi Joxe Migel Barandiaran bezalako antropologoek herri jakintza hitza ere, etnografia eta folklore bezalako izen jasoen euskal ordain gisa. Eta ildo horretatik garatu dira beste gehiago ere.
|
|
|
Amaren sabelean hazia gorputz egiten dela, kontzebitzen dela esateko ere erabili izan da gatzatu Iparraldeko tradizioan. Jesusen jaiotza aingeruak Mariari honela iragarri
|
zion
, biblia itzultzaile batzuen esanean: " Huna non zure sabelean gatzatuko den haur bat".
|
|
|
" Huna non zure sabelean gatzatuko den haur bat". Eta askoz oraintsuago, Koldo Mitxelenak ‘gorpuztu’ adiera horrekin, baina gorputz hitz markatuagoa erabili ordez, honela adierazi
|
zuen
: " Lurreko lohiez gatzatuak eta mamituak daude lu rreko gauzak oro".
|
|
|
Erronkari aldeko herri hizkera zaharra aspaldixko galdua da. Baina ibar horretako herri batean, Uztarrotzen, halaxe bildu
|
zuen
Azkuek: " Bigarren abentiara eltuz geroz elurra obroena gatzatan da".
|
|
|
Hitz zahar hori egoki biziberriturik ikusi
|
dut
, irakurri dudanean, elurra gatzatu delakoa.
|
|
|
Hitz zahar hori egoki biziberriturik ikusi dut, irakurri
|
dudanean
, elurra gatzatu delakoa.
|
|
|
Gabonza hargauean. Eta ziklo modura, jaiaren iraupen osoa batzen
|
dugunean
, pluralez: " Ga bonak etxerako eta kalerako", esaldi ezaguna dakar Labayru Hiztegiak.
|
|
|
Usadio zaharrean Urtezahar ere mugagabez erabiltzen zen, hurrengo eguna, Urteberri bezala. Errefrau batek gogorazten
|
digunez
: " Urteberri, Urtezahar, Martzelino gal tzazahar".
|
|
|
Jaiegun hauek, biok ere, tradizioz egun hitzaz lagundurik erabili izan
|
ditugu
gehiago: Urtezahar eguna, Urteberri eguna.
|
|
|
Amaitzeko hauxe esan dezadan. Urteberri egunaz hasiera ematen
|
dion
egun horrek ezarri dio lehenengo hil honi ere izena: urtarril izenaren azpian [urte+ berri+ hil] dugu.
|
|
|
Amaitzeko hauxe esan dezadan. Urteberri egunaz hasiera ematen dion egun horrek ezarri
|
dio
lehenengo hil honi ere izena: urtarril izenaren azpian [urte+ berri+ hil] dugu.
|
|
|
Eta berdin gertatu da urtats izenaz ere. Haren gainean eraiki izan
|
du
ekialdeko euskarak urtatsil izena, urtearen lehen hilabete honentzat: [urte+ hats+ hil].
|
|
|
—Estatu Batuetako gizartearen dibertsitatea aipatu
|
zuten
lehengo batean lagun batzuek. Gizartea anitza dela esan ohi da askotan, hau da, gizartearen aniztasunaz hitz egin dezakegu.
|
|
|
Gizartea anitza dela esan ohi da askotan, hau da, gizartearen aniztasunaz hitz egin dezakegu. Baina guztiok dakigu anitz hitzak asko adierazten
|
duela
oro har. Nola eman kontzeptu horiek euskaraz?
|
|
|
" Oi en tzule maitea,/ otoi barkamendu,/ ez badut bozkarioz/ kantaldi hau on du! / Jostetako gogoa/
|
dautate
kendu,/ aunitz maite duenak/ aunitz so fritzen du".
|
|
|
Gizarte bat* anitza dela esatea, dibertsitate handikoa dela esateko, ez du gure tradizioak, ez zaharrak ez modernoagoak, bermatzen. Oro har, onartzen
|
duen
mugatzaile nagusia pluralekoa da, anitzak: anitzak direla; hainbat, hainbeste direla hau edo hori egiten dutenak adierazteko.
|
|
|
Oro har, onartzen duen mugatzaile nagusia pluralekoa da, anitzak: anitzak direla; hainbat, hainbeste direla hau edo hori egiten
|
dutenak
adierazteko. Esango bagenu bezala, askoak.
|
|
|
anitzak direla; hainbat, hainbeste direla hau edo hori egiten dutenak adierazteko. Esango
|
bagenu
bezala, askoak. Bigarren mailako erabilerak ditugu mugatzailedun hauek, baina biak zenbateko neurriaren, eta ez dibertsitatearen adierazle.
|
|
|
Anitza, mugatzaile sigularraz ageri den gehienetan, izen edo adjektibo bihurtu
|
dugulako
da, askoa edo ugaria esatea bezala. Dotrina klasiko batetik hautaturiko esaldiaz argiturik:
|
|
|
‘Dibertsoa’ eta ‘dibertsitatea’ zehaztasunez euskal ordainez emateko beste hitz hoberik finkatu ezak eraman
|
ditu
gaur egungo idazle eta erabiltzaileak anitza eta aniztasuna bultzatzera.
|
|
|
Zein bide hautatu? Batetik, AEBko gizartea, edo Ameriketan bizi den jen dea, populua, dibertsitate handikoa dela esateari ez
|
diogu
beldurrik izan beFaktoriako geziak [2021 urteko testu bilduma] 124 har, batez ere izen abstraktu bezala erabiltzeko. Nahi eta nahi ez, geuregandu beharreko mailegutzat jotzen dut.
|
|
|
Batetik, AEBko gizartea, edo Ameriketan bizi den jen dea, populua, dibertsitate handikoa dela esateari ez diogu beldurrik izan beFaktoriako geziak [2021 urteko testu bilduma] 124 har, batez ere izen abstraktu bezala erabiltzeko. Nahi eta nahi ez, geuregandu beharreko mailegutzat jotzen
|
dut
.
|
|
|
Dibertsoa erabil daiteke dudarik gabe, baina hor aukera gehiago ditugu. Egokiena edo, eta errazen antzekoa jotzen
|
dudana
askotariko da. AEBko gizartea askotarikoa dela, askotariko jendea bizi dela han, batez ere bertako hiri nagusietan.
|
|
|
Baina" diverso" adjektiboaren kualitatea adierazteko perifrasietara ere jo dai teke, eta guztiz gomendarriak dira erabiltzeko. Hala, askotariko adno mi nalaren sinonimo hurbilak diren bi hitzeko lokuzioak aipatuko
|
ditut
. Hurbile na, eta sarri darabilguna:
|
|
|
Era guztietako jendea bizi dela Ameriketan. Bigarren hau aurre koa baino markatuagoa da berez, baina dibertsitatearen orokortasuna eta neutro izaera hobeto islatzen
|
ditu
beharbada, era askotakoa dela esanda baino. Era askotako jendea dagoela munduan esaten denean, den denak ez direla onak ere azpitik adierazi ohi da.
|
|
|
Dibertsitate izen abstraktura itzulita, sinonimo gisa askotarikotasun eratorria bultzatzea ez
|
dit
buruak agintzen. Baina badira balio beretsua duten sino nimoak, oso osoan ez arren, hurbilekoak direnak.
|
|
|
—Gaztelaniaz" vial" deitzen
|
diote
txertoaren sei dosiak biltzen dituen potetxoari. Eta euskaraz?
|
|
|
—Gaztelaniaz" vial" deitzen diote txertoaren sei dosiak biltzen
|
dituen
potetxoari. Eta euskaraz?
|
|
|
Txertoa gordetzen
|
duten
poto txikiok beirazkoak ohi dira (gaur egun po lipropileno deritzan materia berriagoaz ordezkatu badira ere). Eta poto txikinok beira edo kristalezko materiakoak izatetik dator, Ipar Europako hiz kuntza batzuk beiraren izenaz baliatzea," glass" edo" flasche" erroen arabera:
|
|
|
Euskaraz ere bi bide
|
ditugu
aukeran. Bata, mailegu hitza onartzea:
|
|
|
Baina zergatik bidea ireki ez, euskal hiztegian tradizioan sustraituago dagoen hitz bati? Ontzia entzun
|
dut
hainbat aldiz, eta zilegi da. Agian oroko rregia dela; horixe du izen horrek muga.
|
|
|
—Bost dosi zirenak sei bihurtzeak ez
|
du
erremedio gabe esan nahi seigarrentxo hori hondarra edo kondarra denik.
|
|
|
Bada euskaraz atzizki bat, KIN delakoa, sobera gelditzen den horri euskaraz sarri gehitzen
|
dioguna
. Hizkera desberdinetako hitz batzuk go go ratuko di tu gu:
|
|
|
Baina KIN atzizkia erabiltzeak ez
|
du
ezinbestean esan nahi, izen eratorriari ‘sobra edo sobera, alferrik, ezertarako ez den’ adiera eman behar zaionik. Zeren pen tsa lezake, bestela, txertoa hartzera doanak, aurreko beste bostei isuri zaie na baino eskasagoa edo ezdeusagoa dela berari emango dioten azken hon dar hori.
|
|
|
Baina KIN atzizkia erabiltzeak ez du ezinbestean esan nahi, izen eratorriari ‘sobra edo sobera, alferrik, ezertarako ez den’ adiera eman behar zaionik. Zeren pen tsa lezake, bestela, txertoa hartzera doanak, aurreko beste bostei isuri zaie na baino eskasagoa edo ezdeusagoa dela berari emango
|
dioten
azken hon dar hori.
|
|
|
Egunak epelago, eta egunsentiak inoiz baino ederrago. Hala ikusten
|
ditugu
sare sozialetan eskegitzen dituzten argazki ugarietan. Egunsentia esateko era bat baino gehiago izango da, ezta?
|
|
|
Egunak epelago, eta egunsentiak inoiz baino ederrago. Hala ikusten ditugu sare sozialetan eskegitzen
|
dituzten
argazki ugarietan. Egunsentia esateko era bat baino gehiago izango da, ezta?
|
|
|
—Eguna argitzen hasten denean, argia urratzen
|
duenean
–arturratzean–, egunsentia dela esan, entzun eta irakurri ohi dugu gehienbat. Baina izen desberdinak egotzi izan zaizkio egunsentiari han hor hemen, beste hizkuntzetan ere gertatzen den antzera.
|
|
|
Egunsenti hitza, ‘eguna sentitzetik’ jalgiriko izen elkartua dugu. Bitxia da Mogel idazleak, senti hitza ez ezik, usain izena ere uztarri lagun hartzen
|
duela
, eta behin gutxienez egun usaina darabil bere elkarrizketa jardunetan: " –Nos jagi zinian bada zeu?", galdegin dio barberuak Peru nekazariari, eta honek erantzun:
|
|
|
Bitxia da Mogel idazleak, senti hitza ez ezik, usain izena ere uztarri lagun hartzen duela, eta behin gutxienez egun usaina darabil bere elkarrizketa jardunetan: " –Nos jagi zinian bada zeu?", galdegin
|
dio
barberuak Peru nekazariari, eta honek erantzun: " –Goizabar edo egun usainagaz batera".
|
|
|
Egun hasteari doazkion izenetan, izan ere, emankorra dugu kolore adjektibo hori. Nabar bigarren osagaitzat hartuta, eta argi, goiz edo egun izenak, edota ilun au rretik direla, uztartu
|
ditugu
izen mordotxoa. Horrexetatik sortuak dira arginabarra, egunabarra eta goiznabarra egunaren hasiera adierazteko, eta ilunabarra alegunaren beheititzeari buruz.
|
|
|
Argi hitzaren inguruan garatu direnen artean, ezagunenetarikoa argi haste Iparraldeko izena
|
dugu
, gutariko askok, hitzez entzunda baino kantu bidez
|
|
|
Faktoriako geziak [2021 urteko testu bilduma] 128 errazago ikasi
|
genuena
, harako xiberutar tradizio kantu zoragarriari esker: " Goizian argi hastian/ ene leiho hegian/ xori bat pausatzen da eta/ goratik hasten kantan".
|
|
|
Eta arginahia ere esan izan zaio hizkera batzuetan. Karmelo Etxegarai azpeitiarrak esaldi borobil
|
hau
idazi zuen XX. mende hasieran: " Egunsentia dato rrenean lehenbiziko azaltzen dan arginahi, iluntasunak urratzen oraindik ez dakion haren antzekoa" (sarrera, Domingo Agirreren Auñemendiko Lorea).
|
|
|
Antz izena bigarren osagaitzat duten eguraldi fenomenoak ere ezagunak dira. Euriantza dagoela esan ohi den antzera garatuak dira ostantza eta eguantza ere, ostiaren | ortziaren eta ‘egun argiaren antza’ hartzen joatearen pertzepzio bisuala adierazten
|
dutenak
.
|
|
|
Eta alba mailegu izena ere geuretua dugunez, goiz alba hitz elkartu geminatua garatu
|
dugu
, indar eta esangura berria erantsirik; horrela gardenago bihurtzen dugula. Eta horrelaxe garatu dugu albakoa eratorria ere.
|
|
|
Eta alba mailegu izena ere geuretua dugunez, goiz alba hitz elkartu geminatua garatu dugu, indar eta esangura berria erantsirik; horrela gardenago bihurtzen
|
dugula
. Eta horrelaxe garatu dugu albakoa eratorria ere.
|
|
|
Eta alba mailegu izena ere geuretua dugunez, goiz alba hitz elkartu geminatua garatu dugu, indar eta esangura berria erantsirik; horrela gardenago bihurtzen dugula. Eta horrelaxe garatu
|
dugu
albakoa eratorria ere. Lehenago goizetiko orduetan jotzen ziren kanpai hotsei izena emateko baliatu dugun izena:
|
|
|
Eta horrelaxe garatu dugu albakoa eratorria ere. Lehenago goizetiko orduetan jotzen ziren kanpai hotsei izena emateko baliatu
|
dugun
izena: albakoa jotzen zen.
|
|
|
Auzo edo herriko emakume edo gizonen batek izan ohi zuen bere gain albakoa jotzea. Oilarraren kukurrukua aski ez bazen jendea iratzarteko, formalitate handiagoko hotsak ziren albakoarenak, lehenagoko nekazari gizartean bizimoduari egunean egunean eustea markatzen
|
zuena
. Albako kanpai jotze horri goiz ezkila, argi ezkila edo argi kanpaia ere bazeritzan beste leku batzuetan.
|
|
|
—Egunsentia eta goiz jaikitzea ez dira bat, Faktoriako irratilariok goiz jaikitzera behartuak bazaudete ere... Larramendi idazleak edertotxo gogorarazi
|
zigun
aspaldi: " Goiz jaikia ezta egunsentia".
|
|
|
—Kataluniako azken asteotako gertakariek hitz bat ekarri
|
digute
behin eta berriz mihinera: " antidisturbios" delako polizia atal berezia.
|
|
|
—Gaztelaniaz" cuerpo" eta" unidad" hitzak erabili ohi dira, euskaraz atal, unitate edo antzekoz izendatuko
|
genituzkeen
polizia sail horientzat. Batasun hitza ere, berez egokia izan arren, gaur egun urrun dago ‘giza sail, talde’ esanahia hartzetik.
|
|
|
Baina istiluak izan, istiluak sortu edo istiluak erne direla esan edo idazteak gardenagoa dirudi hedabideetan. Eta gaur egungo entzuleentzat ere, horrelako gertakariak ulerrarazteko hitzik aiutuentzat istilu izena jotzen
|
dugu
.
|
|
|
Zeren ingelesez" riot police"," riot gear"," riot squads"," riot control units" ereduak ditugu. Alemanez, aldiz, bada izen bat," Bereitschatpolizei" delakoa, behar den horretarako ‘gertu eta prest dagoen polizia’ gogorarazten
|
diguna
, eta beste bat, altxatzen edo matxinatzen direnei ‘borroka egiten dieten unitateak’ seinalatzen dituena: " Aufstandsbekämpfungeinheiten".
|
|
|
Zeren ingelesez" riot police"," riot gear"," riot squads"," riot control units" ereduak ditugu. Alemanez, aldiz, bada izen bat," Bereitschatpolizei" delakoa, behar den horretarako ‘gertu eta prest dagoen polizia’ gogorarazten diguna, eta beste bat, altxatzen edo matxinatzen direnei ‘borroka egiten dieten unitateak’ seinalatzen
|
dituena
: " Aufstandsbekämpfungeinheiten".
|
|
|
Gure hiztegietan, ANTIdelakoarentzat kontra eta aurka hitzak ikusi
|
ditut
. " Istiluen kontrako polizia"," Istiluen aurkako polizia" eta era horretakoak.
|
|
|
Nik beste bide bati heldu nahiago nuke. Suhiltzaileak akordatu zaizkit, nola suak hiltzen, itzaltzen edo iraungitzen jarduten
|
duten
; eta halaxe, istiluak, nahasmenduak edo matrakak ere, sua bezala, diren lekuan direla, hil edo iraungi daitezkeela bururatu zait. Eta hari horri tira eginez proposamen bikoitza egitera ausartzen naiz:
|
|
|
—Bost aukera erabili
|
ditut
esku artean.
|
|
|
" Soilik BAI da baietz". Ez
|
diot
adierazgarritasun garbirik ikusten soilik adberbio horrekin, eta gutxiago mezu nagusiaren aurretik dela. Hau bazter utzita, besteei helduko diet.
|
|
|
Goiko lau horietatik bi hobetsiko
|
nituzke
, galbahetik iragazi ondoren:
|
|
|
Aukeran ematen
|
ditut
, erostunik balego...
|
|
|
Besterik lokailua erabilita, adibidez. Baina besterik horrek ezeztapena eskatzen
|
du
, eta ezezkako egiturarik ez nuke erabiliko kasu horretan, adierazi nahi den mezuaren giltza bai edo baietza izanda.
|
|
|
Besterik lokailua erabilita, adibidez. Baina besterik horrek ezeztapena eskatzen du, eta ezezkako egiturarik ez
|
nuke
erabiliko kasu horretan, adierazi nahi den mezuaren giltza bai edo baietza izanda.
|