|
2000
|
|
|
Maparen balio estrategiko horretaz, aspaldian konturatu ziren bai Estatuak berak, bai estaturik gabeko herriak ere. Maparen balio erantsia aspaldian ikusi zuten bailurralde bat bere menpe
|
zeukan
botereak, bai botererik eduki ez arren bere eremupropioa eraiki gura zuten herriek ere. Eskoletan, estatu eskoletan zein estatubakoeskoletan, mapak leku apartekoa du.
|
|
2001
|
|
|
a) subiranotasuna aldarrikatzen duten taldeseparatistak; horrelako kasuetan, talde menperatzaileak deslegeztatu egitendu eskakizun hori; b) Ameriketako Estatu Batuetan lan diskriminazioa salatzen duten talde txiroak (beltzak, emakumeak, talde marginalak). Orokorrean, talde bakoitzak
|
daukan
boterearen arabera proposatzen ditu gatazkakonpontzeko estrategia ezberdinak, eta estrategia horiek zuzenbidea ulertzeko era ezberdinak adierazten dituzte: A) talde menperatzailea, batezere gehiengo taldea denean?, proporzionaltasunaren kriterioaz baliatzenda, B) talde menperatuak, berriz, gutxiengoa denean bereziki, berdintasunaren estrategia proposatzen du.
|
|
2002
|
|
|
Argi dagoenez, Euskal Herriak botere politikoa izan luke, konponbide egokia eta eraginkorra ezarri ahal izateko. Zoritxarrez, gaur egun EuskalHerriak ez
|
dauka
botere politiko hori. Baina euskal unibertsitarioek ezin duguonartu egoera zapaltzaile hori luzaroan; horregatik, orain bilatu behar ditugu konponbideak.
|
|
|
Frantziako kasuan, adibidez, fiskalitatearengarapenarekin eta behin betiko armadaren sorrerarekin, administrazioan lanpostueta kargu ugari sortu ziren, eta horiekin batera elizaren goi mailako karguakizendatzeko boterea eta beste zenbait abantaila ere. Erregearen boterearen pilaketahorren ondorioz, nobleziak ez
|
zeukan
botere nahikoa bere klientelak mantentzeko, eta arazo horri aurre egiteko irtenbide onena, erregearengandik gertu egotea zen, gortean, haren faboreak lortzeko. Ikuspegi horri jarraituz, boterearen aldeko borroken eta patronazgoaren banaketan bizi izan ziren borroken gunea ere izango zengortea.
|
|
|
erlazio feudala ere badela onartu da.Gehienetan, klientelismoari buruzko ikerketak eliteen historia eta egoera ikertuzjorratu dira. Horregatik, patronazgoaren bitartez, minoria bat (elitea azken finean) gizartearen zati handi baten gainean
|
zeukan
boterea mantentzen saiatzen zen.Horretarako, lehenago definitutako erlazioetan oinarritzen zen: patroiak babesaematen zuen, klienteak fideltasuna mantentzen zuen bitartean (Martinez Millan, 1993:
|
|
|
ikusita (2001). Gizabanako guztion oinarrizko eskubideak eta biziraupena jokoan dauden honetan, aniztasuna eta aldaketa ezaugarri nagusitzat edukirik,(, ez dute egitura estatalik bere probetxurako, eta aniztasun harrigarria dute beren baitan, ez
|
daukate
botere politikoa eskuratzeko estrategiarik, baizik eta gauzak aldatzeko proposamen gordinak eta legitimoak?), mugimendu eko bakezalearen lekukoa hartu ei duen gizarte sare berri honen indarra azpimarratuz, Barcena ren ustez badago argi izpi txiki bat. Eta aukera txiki hori gutxi izango ez balitz, ezin ahaztu aro modernoaren altxorra (gizarte bizitza bizitza kolektiboa bezala), munduaren bermea eta biziraupena gizakiaren erabakien eta aukeren esku egotea dela (edo behar luke!).
|
|
|
Botereak informazioaren munduan bere eskua sartzeko dauzkan ahalbideez berba egingo da hemen. Ahalbide ugari
|
dauzka
botereak besteen informazioa interbenitzeko eta berea sortzeko. Botereak, besteen komunikazioen zaintzaile izateaz gain, bere burua aurkeztu ohi du komunikatzaile gisa, beste guztien gainetik.
|
|
2003
|
|
|
Azkenik, hirugarren ikuspegian, eragileek aldaketa soziala produzitzeko
|
daukaten
boterearen azterketa dugu. Hau da, ondorio arruntak ez dituen agentzia, modunabarmenean eta enpirikoki behagarrian gizarte egituren arauak, baliabideak etaharremanak eragiten dituzten praxi sozialak.
|
|
2006
|
|
|
Horrela, Batzar Nagusietan, handik aurrera, hiribilduak haien kontura biltzen ziren eta, Lurralde Arrunta berera, eta soilik biei zegozkien kontuetan biltzen ziren elkarrekin. Ondorioz, biak parean izango ziren, leinuei indarra kenduz (Lurralde Arruntean
|
baitzeukaten
boterea bereziki), hiribilduetako biztanleei ordura arte zutena baino indar handiagoa emanez (beraiei ez ezik, erregearen boterea ere hazi zen, hiribilduak bere meneko izanik).
|
|
|
Erreformak ez zuen soilik esan nahi bizitzaren gainean Elizak
|
zeukan
boterea suntsituko zela; horrez gain, eta nagusiki, ondokoa esan nahi zuen: orduan aktuala zen botere forma haren ordez bestelako bat ezarriko zela.
|
|
2011
|
|
|
Skutnabb Kangasek aipatzen duen azken irizpidea, eta erabakigarriena bere ustez, botere politikoa da. Hiztunek
|
daukaten
botere politiko erlatiboa funtsezkoa da eurek egiten duten hizkuntza edo aldaera hori zer den erabakitzeko orduan. Argudio hau muturrera eramanda, hauxe baiezta liteke:
|
|
2012
|
|
|
Euskal apaiz ekintzailea, pentsalaripraktikoa. Elkartasunaren dinamikan, komunitate batek, sare logikan zein dinamikanjardunda
|
daukan
boterea, autonomia eta subiranotasun gaitasuna azpimarratzeadagokigu perspektiban. Komunitate bat bere lanaren eta hezkuntzaren jabe dela, sozialismo komunitarioa edo komunitate berri baten oinarriak jarri dira.
|