|
2004
|
|
|
ez dut kontatu ustez kontatu behar nuena, eta iritzi askok ez dute nireak ematen. Esaterako, ahala
|
eduki
eta Balantzategira itzuliko nintzatekeela idatzi nuen hasieran, eta aitorpen faltsuagorik ezin dut imajinatu. Balantzategira joan?
|
|
|
Hala dirudi, baina ez da. Ikusi duzu atarian zakurrik ez
|
daukatela
eta behiok ezer ez dugula egiten. Baina, horretaz gain, ohar zaitez, oilorik ez daukate, ardirik ez daukate, segan ez dakite... hori da handiena, ez Genoveva eta ez Bizkarrokerrek ez dakitela segan.
|
|
2010
|
|
|
Errebuelta itxietan oreka galtzeko arriskuan jartzen ziren denak, hainbestekoa zen abiadura. " Joan hadi polikiago, halako presarik ere ez
|
zeukaagu
eta", esan zuen bere aurrean eseritako falangistak autoaren astindu batek atearen aurka bidali zuen batean. Fokuen argi zuriek errepide ondoko basoa argitzen zuten.
|
|
|
Don Pedro egoera zail askotan suertatutakoa zen. Behin, Asturiaseko lagun batekin, abiatu Prince Rupertera elurpean eta izozturik hiltzeko zorian ibilia zen, eta ederki gogoratzen zuen zuritasunean etxola bat ikusi zuten une zoragarria eta barrura sartzean aurkitutako estufa, burdina gori gori
|
zeukana
eta une hartan hamaika gizonez inguratua zegoena; denak zigarro erretzen eta Biblia irakurtzen ari zitzaien gizon bizar zuri bati entzuten. Baina, 1936ko uztailaren 18 hartan, maisua bere bizikletan ezkutatu eta gero, ikara ezezagun batek hartu zuen, eta galduta sentitu zen.
|
|
|
" Juanek oparitu egin dit. Bera etortzen ez denetik ardura handia
|
daukadala
eta sari hori merezi omen dut."" Arrazoi du", esan nion.
|
|
|
Bulegora erretiratu naiz, rantxoko kontabilitatea gaurkotu beharra
|
neukalako
eta bakarrik egotearren. Ez dut ia lanik egin, eta Iruainen egoten nintzen garaietatik sentitu gabekoa sentitu dut:
|
|
|
Josebak erraztasuna zeukan lagunak egiteko. Papik zioen bezala, pena zen organizazioan halako harreman gaitasuneko pertsona bat
|
eduki
eta fronte diplomatikorik ez izatea.
|
|
|
" Zu aurrenekoa, Galarreta". Nik esan diot entzuteko mesedez, berak dio" hitz egin azkar, presa
|
daukagu
eta". Nik esan diot ez dudala ezertan parte hartu, eta aurrerantzean ere ez dudala hartuko, eta badudala fortuna koskor bat eta bere eskuetan jartzen dudala komeni denerako.
|
|
|
Baina erabat ezkutatua zirudien, ezin nuen aurkitu. Konturatu naiz azkenean Tosiro bezala
|
neukala
eta, esan ohi den bezala," memoria freskatu dut" berari buruz idatzitakoa irakurriz. Euskadi askatzearen aldeko mugimendua eta Tosiro, holaxe du izena atalak, eta Joseba, Agustin eta hirurok borroka klandestinoan genbiltzan garaiko gertaera bat azaltzen da bertan.
|
|
|
Ondo egongo ote da nire txikitxoa ala atzo baino okerrago? Terrazara irtenda nengoen telefonoz hitz egiteko eta logelara bueltatu nintzenean Irantzu lozorroan ikusi nuen, berehala sentituz alabaren ohe aldamenean egon beharra
|
neukala
eta momentu hartan niretzat munduan ez zela beste tokirik egoteko.
|
|
|
Itsaso, amama zain
|
daukagu
eta frituak prestatu ditu. Ezetz asmatu zer gehiagorik?
|
|
|
Gure aitak begiak itxita
|
zeuzkan
eta imajinatu nuen oihaneko lurrean etzanda, inurriak zebilzkiola gorputz osoan zehar.
|
|
|
Ama Erro ibarrekoa
|
dauka
eta aita Ierri ibarrekoa.
|
|
|
Duela hogeita hamar urte nire amarekin lanean aritu zen bulego berberean eta egun hirurogeita hamarretik gora dauzka, baina emakume guapa dago oraindik. Zahar etxetik dator; duela bost urte senarra bertan
|
dauka
eta egunero joaten zaio bisitan, nahiz gizonak ez duen inor ezagutzen, ezta emaztea ere.
|
|
|
Errepikapenak nahita egin ote zituen, duda mudan utzi ninduen Ugartek. Gure jerenteak euskaltzale fama handia
|
zeukan
eta ezagun zitzaion egun hartan ere. Koldoren eraldaketa, ordea, ez zen batere ulergarria, izan ere kooperatiban nekez aurki nezake euskararen aldeko militantziatik urrutiago zirudien adinkiderik.
|
|
|
Sabeletik gora gorputza lehorregi
|
neukan
eta bustiegi sabeletik behera.
|
|
|
Jenderik ia ez zegoenez apenas itxaron behar izan genuen esertzeko. Teleaulkiak bostendako tokia
|
zeukan
eta desenbragablea zen, norberari esertzea tokatzen zaionean ia guztiz gelditzen diren horietarikoa. Konturatu gabe nire burua ongi kokaturik ikusi nuen jesarleku zabal eta moderno batean.
|
|
|
Bidean ez zegoen elurrik, neguan ohikoena bada ere herrian bertan hastea. Zirku famatura ailegatzean itzela da ikuskizuna; erromatar anfiteatro erraldoi baten itxura
|
dauka
eta bisitariok eszenatokian sentitzen gara, gure gainean arrago inmensoa sortzen baitute haitzak, elurrak eta izotzak.
|
|
|
Isilean ari zen tortilla eta mostoa jan edaten. Amaren begirada
|
dauka
eta haren dotoreziarekin ixten du ahoa, tortillari haginkada eman ostean.
|
|
|
Ba txo, ondo dakizunez aurre-juzgu askoko herrian bizi gara. Ni neu PNVkotzat
|
naukate
eta horregatik eman zidaten liburutegiko lanpostua, ezta?
|
|
|
Alaba eskutik helduta
|
neukan
eta izterretara pega eginda, ala neu nintzen berarengana hurbiltzen zena. Itsaso koitadua!
|
|
|
Lagunei keinuka adierazi nien alabarengana joan behar nuela eta modu berean eman zidaten aldentzeko baimena. Urruntzen ari nintzen heinean iruditu zitzaidan gorputza transparentea
|
neukala
eta momentu hartan Itsaso eta biok plaza erdian egotea irrelebantea zela gure herriko edonorentzat.
|
|
|
Iruñean nago aspaldiko partez. Gurasoekin zorra
|
neukan
eta ondo etortzen ari zaigu.
|
|
|
Lelo egoki bila noa, agerraldi teatrala bien aurrean egiteko. Sekulako bixamona
|
daukat
eta ez zait ezer bururatzen.
|
|
|
Arazoa da saskitxo horrek funtsean gure sistema berbera erabiltzen duela, edo hobe esan guk berea. Bilbon bertan
|
daukazu
eta oso erraza zaizu konprobatzea. Edozein pertsona arruntak konproba dezake esaten ari naizena egia dela.
|
|
|
Loak hartuta zihoan neskatila eta ezinegonak hustuta neu, ez bainuen eserlekuan kabitzen. Mugitu beharra
|
neukan
eta patuari eskatu nion zerbait egin zezala nire alde.
|
|
|
Ensantxe mugatua
|
dauka
eta kale nagusiak estu daude diseinaturik, zer esanik ez duela hogei urte. Nork igarriko orduan— bere burua berrasmatzeko aukera oparitu behar ziotela indar ekonomikoek?
|
|
|
Lucca hirian sortu zen Nicolao Landuchio italiarrak Euskararen lehenengoetariko hiztegi bat prestatu zuen Araban 1562 urtean Dictionarium linguae cantabricae (Bocabularioa ezqueraz jaquiteco eta ezqueraz verba eguiteco). Hiztegiak 6.000 hitz inguru
|
dauzka
eta hiru berriemaile arabarren laguntza izan zuen osatzeko; adituen arabera, hitz urbano ugari dituenez, Gasteizen bildua izan daiteke.
|
|
|
Hupatzeko. Haiek dira ere, proportzioak proportzio, B ren klienta handienak, eta C sortu delarik saltzaileen jo muga, bai bezero eta bai militante gisa, praktika
|
daukate
eta. Frantses kulturan den profesional eta amateur en arteko ezberdintasun hori bereganatzeko lehenak, amateurra popularrari eta klase apalari asimilatuz.
|
|
|
Behingoz, ongile papera trukatu eta, pentsatuko du De Foucauldek, bera da hartzaile. Oraingoan ez da daukana, dakiena eta ematen duena, baizik ez
|
daukana
eta, premia ikaragarrian, hartzen duena. Ematea errazagoa da, agian; hartzeak zorra ezartzen dizu.
|
|
2011
|
|
|
erdi lo bezala dago xutik delarik, jana labur du, bidean ez du laguner jarraitzeko kemenik. Burua apal
|
dauka
eta ardurenik alde baten gainerat; alhagian hartzen du ausiki bat edo bertze, eta badarabil luzaz ahoan, han duela ahantzia balu bezala.
|
|
|
Don Emilioren etxea, haren ospea zela-eta, ziur miatuko zuten. ETAko ekintzaileek pistola bana
|
zeukaten
eta batek leherkari gerriko bat ere bai. Don Emiliori eman zion, esanez gauzak asko okertuko zirela berarentzat, hura aldean aurkitzen bazioten.
|
|
|
Elkarrizketa franko izan genuen biok eta nolabait ere haren informatzaile bihurtu nintzen (Don Emilioren ikuspegi eta historiak berarekin partekatuz, esate baterako). Oriolen gonbidapenari erantzun beharra
|
neukan
eta, hala, artikulu bat elkarlanean idaztea proposatu nion Miltoni, gero nik Biltzarrean irakurtzeko. Ados agertu zen eta" Basque Nationalism" izenburua eman genion.
|
|
|
Arrapaladan, irrintziaren oihartzuna eta aztalen hotsa entzun litezke, noiz eta non zauden ahaztu eta bere lekuan jarriz gero. Oreka egokian, burua tente, hiru oin airean
|
dauzka
eta besteak, hegaldian harrapatu duen enara ari da lurraren kontra zanpatzen. Izen horrekin ezagutzen dute Txinan:
|
|
|
Aurreneko edizioak gaztelaniaz egindakoak, behintzatKarl Yung psikiatra suitzar ospetsuaren hitzaurre interesgarria dakar osagarri. Obra honek, bere ustez, bertako nortasunaren gordailu, jakitera ematen du txinatarren pentsamoldea nolako ezaugarriak
|
dauzkan
eta, lehenik eta behin, sinkronizitatea aipatzen da, hau da, gauzak aldi berean gertatzeari ematen zaion esanahi berezia.
|
|
|
bata eder, bestea itsusi. Itsusia estimu handian
|
zeukaten
eta ederra gutxian. Yang maisuak zergatiaz egin zuen galde.
|
|
|
" Laurogeita hamahiru urte
|
dauzkat
eta azken laurogeian niregan izan dudan fedeak gero eta galdera gehiago egiten ditu."
|
|
|
Ez zioat inongo kalterik egin nahi. Neronek harrapatuko nikek, baina heldu den hilabetean oposaketak
|
bazauzkaat
eta
|
|
|
Nik 22 bat urte
|
neuzkan
eta Julio Llamazaresen Lluvia amarilla besapeko mehakan neraman. Soziologia ikasketak bukatzeko edo bukatuak.
|
|
|
Neska zerbitzaria ikusteko grina
|
daukat
eta goiz samar itzuli naiz ostatura. Orreagan aparkaturik zegoen auto baten atzeko kristalean norbaitek idatzi du hautsean:
|
|
|
Eta otutzen zait kantuok rockari buruz esaten ari naizen hondo sonoroa eta kronika gisa balio dezaketela. Ez al dago hor aspaldian alde batera utzitako mundu eta jarrera batzuen arbuioa, eta
|
eduki
eta forma berri batzuen hautu eta adiera gardena? " Eta esango dizut/ argi batek zulatu du gaualdia:
|
|
|
Gutako bakoitzak familia frantses bat
|
dauka
eta bere etxean emango ditu egun hauek. Helburua da ondo pasatzea familia frantses horrekin eta frantses hizkuntza ondo menperatzea... hain zaila izanda ere!
|
|
|
—Utzi, utzi niri —esan digu segituan—, nik zuek baino indar gehiago
|
daukat
eta! Neuk egingo dut!
|
|
|
Tonon horrek gure etxetik gertu dauka bere baserria, kilometro erdira edo, errepidetik aurrera joanda. Bertan animalia ugari
|
dauzka
eta, horien artean, behiak. Behi horiek ematen duten esnetik hartzen dugu guk gosarirako.
|
|
|
Gero, faxistek irabazi zutenean, handik Siziliara alde egin genuen elkarrekin, eta herri galdu batean bizi izan ginen urte batzuetan. Baina artean odola sutan
|
geneukan
eta, 43an, Hitlerrek Italia inbaditu zuenean, Erromara etorri ginen biok eta erresistentzian hartu genuen parte. Garai horietan, ekintza batean mazzarello deitzen genuen esku bonba alemaniar baten eztandaren ondorioz begi bat galdu zuen Bobbyk eta, horrexegatik, ordudanik partxe bat darama eskuineko begian. edo ezkerrekoan zen?
|
|
|
Tira, onartu zuen Lolok astiro, horrela izanda. leku egokiagorik ezin zenuten aurkitu, hori bai. Beheko partean soto handi bat
|
daukat
eta, beraz, han antola dezakegu operazio zentroa. Primeran!, poztu zen Marco, ba bihar berean hasiko gara egokitze lanekin, a!, eta bide batez esanda, ez duzu hor nonbait izanen Che Guevararen Guerrillen gerra?
|
|
|
Palermon jaiotako txinatarra. Siziliako txinatar jatetxerik hoberena zuela entzuna
|
zeukaten
eta horregatik kontratatu zuten.
|
|
|
Orain Brunellora eramanen zaituztet, esan zuen ilehoriak irribarretsu. Brunello k klub dotore baten itxura
|
zeukan
eta, bertan, Anitaren ile horia, hormen kolore beltzari esker, gehiago nabarmentzen zen. Zer nahi duzue?, galdetu zien Malisak.
|
|
|
Zerk kezkatzen zaitu hainbeste?, jakin nahi izan zuen Norak. Hemengo egoerak., hasi zen Bruce, ez dakit, Nora, burua nahiko nahasita
|
daukat
eta filma ongi egin nahi dut, baita bukatu ere. Apustu garrantzitsua izan da niretzat film hau eta ez nuke nahi gaizki ateratzea. bestela, bihotza hankaz gora daukat eta, gainera, zuk ere kezkatzen nauzu.
|
|
|
Hemengo egoerak., hasi zen Bruce, ez dakit, Nora, burua nahiko nahasita daukat eta filma ongi egin nahi dut, baita bukatu ere. Apustu garrantzitsua izan da niretzat film hau eta ez nuke nahi gaizki ateratzea. bestela, bihotza hankaz gora
|
daukat
eta, gainera, zuk ere kezkatzen nauzu. Nik?, esan zion neskak, nitaz badakizu ez duzula arduratu behar, lasaitu, Bruce, gauzak ongi aterako dira eta.
|
|
|
Ez dakit, Bruce, erantzun zion Changek, ni ere kezkatuta nago horrekin. Bihar filmaketaren azken eguna
|
daukagu
eta ezin dugu gehiago atzeratu. Ez ditut lortu Koliseoan filmatzeko baimenak.
|
|
|
Norak arretaz begiratzen zuen dena. Janariak izugarri itxura ona
|
zeukan
eta bere begien aurrean mota guztietako platerek desfilatzen zuten. Plazara ematen zuen leiho txiki baten alboko mahaia zen beraiena.
|
|
|
—Puntarelle hauek jan ditugula hotz geratu baino lehen, oso itxura ona
|
daukate
eta.
|
|
|
Eta non gaude orain? Partisanoen talde ugarik armak gordeta
|
dauzkate
eta, jadanik, gure buruzagiekin ez dira batere fidatzen, uste baitute bide politikoa agortuta dagoela. Beraz, azken gertaerek eragin duten beldurrari mesfidantza hau gehitu behar zaio.
|
|
|
Egile ezezagun baten fartsa horrek asmo hezitzailea
|
zeukan
eta, espero denez, eleaniztasuna bekatarien ahotan jartzen du. Bekatarien beste aldean alegoriako pertsonaia zintzoak daude eta elebakarrak dira eta, izaera horren bidez, egiaren desbiderapenak erakusten dituzte.
|
|
2012
|
|
|
Berandu barik, kontsumoko gizartearen eskutik, fikzioa populazio masetan hedatu zen, beste kontsumo produktu bat izango balitz bezala. Bide hartatik, Ni abstraktua gero eta hutsago izate aldera,
|
eduki
eta esentzia, gatza eta gantza galduz joan da, azkenik, irrikaedo desio multzo zehaztugabe batekin identifikatu da: ez du determinaziorik, desio libreena ez bada, baina horregatik ere, desio horiek dituela erakutsi behar du behin eta berriro.
|
|
|
" Zerbait gertatu zaio Chrysostomeri. Arazoren bat
|
dauka
eta kezkatuta dago", esan zion anaia bizkorrak buru barrutik, eta bera konforme etorri zen.
|
|
|
Azalpen haiek zer pentsa ematen zioten Tximu Mozkorrari. Eskuak, bai altxatuta
|
edukitakoa
eta bai bestea, buruan zeuzkan orain. Kontzentratu nahian ari zen.
|
|
|
Momo piszinara erori da bakar bakarrik zegoenean, erori, jaunak! Aukera guztiak
|
zeuzkan
eta piszinara erori da Momo, baina Momo, nola egin duzu hori, nola galdu duzu aukera hori, eta zer talde da hau, jaunak, jaun andreak, eta hola ezin da, jarrera honekin ezin da! Eta hau beru, jaun andreak, igande arratsalde honetan, hau beru!
|
|
|
1938an Ernest Vincent Wright musiko kaliforniarrak" Gadsby" deituriko nobela publikatu zuen. Liburu horrek 50.000 hitz
|
dauzka
eta bitxia da oso behin ere" e" letra ez baita azaltzen bertan (ariketa honen zailtasunaz jabetzeko gogoratu behar ingeleraz artikuluak" e" letra daukala," the"). Georges Perec idazle handiak 1969an idatzi zuen La disparition nobela poliziakoa, eta bere 300 orrietan ez da behin ere" e" letra azaltzen (liburu honen gaztelerazko itzulpenak" a" letra desagerrarazten zuen, meritu izugarria femenino guztiek" a" hori behar baitute gazteleraz).
|
|
|
Apika horregatik bere izena ez da gehiago famatu, nahiz eta hango idazle ospetsu gehienek behin eta berriz aipatzen zuten bere lana, hala nola, Borgesek, Sabatok, Cortazarrek. Julio Cortazarrek maisutzat
|
zeukan
eta bereziki miresten zuen lunfardoa erabiltzeko erakutsi zuen trebezia aparta. Idazle hau Buenos Airesen jaio zen 1900 urtean eta Robert Arlt zuen izena.
|
|
|
Eta ez da oraingoa. Badira hogei urte etxean
|
daukadala
eta ez da titulatzen" Da Vinci kodea", Elenigma sagrado baizik (duela hogei urte ezagun batek oparitu zidan nire urtebetetzerako. Ezagun hori, esan beharrik ez, oso urruti mantentzen da literaturaren mundutik).
|
|
|
Pieza nahikoa txikiak ziren ia denak, multipleak deiturikoak, jatorrizko bat hartuz seriean kopiatuz bat baino gehiago egiten direnak. Nire lagunak bat aukeratu zuen erosteko," Gizon eroria" deiturikoa, pieza benetan bikaina non gizonezko bat lurrean etzanda ikus daitekeen oinak gorantz
|
dauzkalarik
eta besoak ere zerurantz altxatuz ezin duelarik etsi aurkako jarrera ezeroso horrekin. Nire lagunaren lagunak aukeratua zuen ordurako beste eskultura bat, San Kristobal eder bat eta hirurek aurrera jo zuten pieza gehiago aztertzen.
|
|
|
Erakusketak helburu didaktikoa
|
dauka
eta herriz herri joateko asmoa du, horixe esan dute behintzat antolatzaileek. Homosexualak historian zehar, horixe da erakusketa interesgarri honen izenburua eta Gehitu elkarteak Euskal Herriko gay, lesbiana, transexual eta bisexualak biltzen ditu.
|
|
|
Gauzak ordea erabat aldatuko ziren hamar bat urte geroago. Orain Bigarren Mundu Gerra hasia zegoen, bortizki hasia ere, naziek Frantzia erdia hartuta
|
zeukaten
eta Hendaiaraino iritsiak ziren (Europa osoa gerran zegoen eta Espainia, teorian behintzat, neutral omen zen. Halaz ere, ofizial eta soldadu alemanak Donostiaraino inguratzen ziren egunero, lasai asko, harro eta inolako lotsarik gabe, atseden hartzera borrokatzera itzuli baino lehen.
|
|
|
Bestalde, greziar gobernua hasi omen da zenbait irla saltzen edo alokatzen egoera ekonomikoa nolabait arintzearren. Greziak 6.000 irla
|
dauzka
eta horietatik soilik 270etan bizi da jendea. " Bazeukaten aurrena gurea dena itzultzea" dio ene koinatuak suminduta.
|
|
|
Bristolera joan nintzen oso hiri mugitua eta interesgarria delako. Portu handia
|
dauka
eta unibertsitate bikaina. Kultur ekintza asko, maila handikoak, ospatzen dira eta bereziki artea mugitzen dute izugarri bertako agintariek.
|
|
|
Neure buruari galdetzen diot konturatu ote zareten kateak
|
dauzkagula
eta kate horiek ikusezinak bihurtzen ditugula, baina hor segitzen dute, nik ikusten eta sentitzen baititut.
|
|
2013
|
|
|
Andreak eskertu egin zuen bisita, eta, ez baitzekien espainolez, semeak itzuli zituen haren hitzak. Poza
|
zeukala
eta aldi berean pena. Poza, bere semeagatik; pena, bere senar zenak ez zuelako jakiterik izan Europako indar handiena, ez bakarrik probintziakoa, beren etxe hartan zegoela.
|
|
|
Baina guk txoriekin izandako esperientzia ez zen ona. Burua arintzen ari zitzaiola ohartu eta handik gutxira, kanario bat erosi genion amari sukaldean
|
eduki
eta, batez ere, haren ardura har zezan. Uste genuen hobeto eutsiko ziela bere funtzio intelektualei eginkizun bat izanez gero.
|
|
|
—Zaudete isilik, gazte zikinak, zuek denok baino sasoi hobea
|
zeukaat
eta! —erantzun zien basomutilak.
|
|
|
Haien gorputza 20 metrotik gorakoa zen, eta oso hortz zorrotzak zituzten azal irristakorreko biktimei eusteko. Nahiz eta brankiarik ez
|
eduki
eta ur gainera igo behar arnasa hartzeko, itsasoan jaio, bizi eta hiltzen ziren, ez baitzeukaten lur azalean defendatzeko modurik".
|
|
|
" Lehen momentuan, hipnotizatzaileak ez zuen ezer esan, eta balkoira atera zen. Pentsatu nuen txantxa gehiago entzuteko gogorik ez
|
zeukala
eta taldetik apartatzea erabaki zuela. Baina ez zen hori bere asmoa.
|
|
|
Ni, berriz, bai, asko gogoratzen nintzen. Ezin nituen burutik kendu, hantxe
|
neuzkan
eta, eserita nengoen sofaren azpian. Gainera, bakarrik nengoen, Agustina beste jokalari batengana joan zelako.
|
|
|
Bere gutunak laburragoak egin ziren; kostatu egiten zitzaion bai berak idaztea, bai besteri diktatzea. Bere zereginak betetzea ezinezkoa zitzaiola ikusita, 1799ko apirilaren 1ean erregeordeari idatzi zion esanez, hogeita hamabost urteko zerbitzu aktiboaren ondoren, eta epe horretan hamar mila legoatik gora egin ondoren zaldiz, gorputza erabat jota
|
zeukala
eta Mexikora itzuli nahi zuela, ea hango medikuek laguntzen zioten.
|
|
|
Arreta handiz entzun zuten, gogoko zutela adieraziz. Kristalezko ale batzuk eman nizkien gero, badaezpada hartu nituenak, eta belarrietan nik neuk jarriko al nizkien eskatu zidaten, gehienek zuloa eginda
|
zeukaten
eta. Gisa hartan, oso arratsalde atsegina pasatu nuen, harik eta, iluntzen ari zuela eta, kapitainak cayucoa bidali zidan arte ontzira erretiratzeko.
|
|
|
Martin de Verastegui alfereza denen artean gailentzen zen. " Gorri biziko estandarte bat zekarren eskuan(" de carmescolorado"), alde batean Nuestra Señora de los Remediosen irudia margoturik eta brodaturik
|
zeukana
eta bestean Bere Maiestatearen armak grabaturik eta brodaturik". Denak prest ikusita, almiranteak seinalea eman eta eztanda egin zuten arkabuzek, eta Verasteguik hiru aldiz eragin zion estandarteari, oihuka zioela:
|
|
|
San Ignacio, gune nagusia; San Francisco de Borja; San Joaqum; San Sabas; San Atanasio; Santa Monica; Santa Marta; Santa Ninfa; Santa Luda. Natiboak ez dira denbora guztian herri horietan bizi, nahitaez janari bila joan beharra
|
daukate
eta. Baina, Jaungoikoari eskerrak, ezer ez da falta benetako herriak izateko, beren pelegrinazio eta joan etorrietan ere herri bizimoduari dagozkion guztiak betetzen dituzte eta".
|
|
|
" kolore gorri eta zuri bizi bizikoak, pabiloi formakoak, beren botoi eta atetilekin, Italian bezain ondo eginak eta hain handiak ezen haietako edozeinetan aise sartu ahal izango ziren lau ohe eta lau koltxoi bata bestearen aldamenean, eta hain ongi landuak ezen euria gogotik eginagatik ez baitzen urik sartzen ez eta larrua gogortzen; alderantziz, lehortzean lehen bezain leun eta malgu geratzen zen. Hori hain harrigarria irudituta, [Zaldrvarrek] proba bat egin nahi izan zuen, eta denda bati larru puska bat ebakita uretan beratzen
|
eduki
eta eguzkitan jarri zuen gero, eta batere busti ez balute bezain malgu geratu zen. Sarjentu nagusiak denda haietako bat bereganatu, opari truke, eta kanpamentura eraman zuen; eta esan den bezain handia bazen ere, pisuan ez zen bi arrobatik** gora". 78
|
|
|
Baina bidez okertu, eta hamabost egunez nora ezean ibili zen taldea, harik eta halako batean hondar mendi handi batzuetaraino ailegatu, eta zaldi akituek handik jarraitzeari uko egin zioten arte. Santa Olayarantz jo zuten atzera, baina hori ere ez zen erraza suertatu, hondar haizeak bide guztiak ezkutatuta
|
zeuzkan
eta. Noizbait heldu ziren lakura, eta hamabost egunez atseden hartzen geratu ziren, gizonek eta animaliek indarrak berreskuratzeko.
|
|
|
Zain
|
naukazu
eta zain zauzkat?
|
|
|
Euskal sorkuntzaren
|
edukiak
eta jardunbideak Internet sarean eta teknologia berrietan txertatu eta garatu behar dira.
|
|
|
Geroztik bertsolaritzaz bi galdera horiek egin izan ditut tarteka. Ea ze
|
eduki
eta zentzu duen. Eta ea ze abiaduratan zirkulatu nahi duen.
|
|
|
Kontuetan, alde batetik, literaturako ipuinak daude eta bestetik, berriz, txantxak edo txisteak; biak ala biak kontuak dira, kontu kontari ari dena ipuinak ala txisteak esaten ari litekeelako. Baina ipuinei literatura maila eta izaera aitortzen zaien bitartean, txantxak edo txisteak soilik kontakizun xehe eta xume bezala hartu ohi dira; gehienetan, ahozko erabilera baizik ez
|
daukatenak
eta infra literatura gisakoak balira bezala jotzen direnak.
|
|
|
Halere, beste kezka larri bat da gaurkoan Kokoherri osoa arras aztoratuta
|
daukana
eta kokoherritarrak beren onetik atera dituena; zera, Urrumiako nagusi zaharrak etxetik kanpora botako omen dituztela, etxegabetuta, egunsentian.
|
|
|
—Aski da, aski da! Utz itzazue behingoan bakean joaten, nahiko lana
|
badaukate
eta.
|
|
|
—Otsokume ttipia ez zen intzirika isiltzen. Begiratu eta uki uki eginez ohartu nintzen gerriak hautsita
|
zeuzkala
eta atzeko bi hankak arrastaka zerabiltzala. Bere intziri mehe haiek hotzikara eragiten zuten deiadarrak ziren; ziur asko sorospen deiak otso hizkuntzan.
|
|
|
Aurtengo auzolaneko gertakariak iazkoaren jarraipena gertatu dira hein handi batean. laz, Txurdanetik, etxean gizonik ez izaki eta, alarguna etorri zen auzolanera, Xalene. Lardunbaitatik, berriz, anai nagusia ordezkatzera Tzurdio etorri zen arrats beranduan; anaia zaharrak ardiak jeztera joan beharra
|
zeukala
eta hamahirugarren urtera doan mutiko gorria besterik ez bazen ere oraindik, ilunabarreko eta gau leheneko lan arinxeagoa egin zuelakoan bidali zuten; esku bat lanegun erdian botatzeko edo, alegia. Baina Tzurdio, egiazki, auzolanera etortzeko irrikatzen zebilen aspaldiskoan.
|
|
|
Zin degizuet, zin degizuet, zin degizuet errepikatu du Don Jakuek. Badakit arras zaila behar duela zuentzat orain dela hogei urte baino gehiagoko gaiztakeria barkatzea, baina hildakoaren eskaria bete beharra
|
daukat
eta barkazioa eskatzen dizuet.
|
|
|
Jakitun dago bizitzako une garrantzitsu eskas horietakoa bizitzen ari dela. Guzti guztiak begira
|
dauzka
eta bere beharretan dira dramaz beteriko kinka larri honetan.
|
|
|
Hazten eta hazten jarraitu zuen eta udaberrian dagoeneko suge beltz handi eta lodia bilakatua zen, baina, halere, hazten eta hazten jarraitzen zuen. Hormako igitaira narrastuz bere gisa igotzen ikasia
|
zeukan
eta hantxe egoten zen kiribilduta denbora guztian izaki bakarra balira bezala; geldi geldirik, adi adi eta orori begira begira, bi puntako miztoa noizbehinka haizea usnatzeko atera eta sartu zuelarik imintzio bakar bakarra.
|
|
|
Gainera, askok eta askok hagitz suminduta eta aldi berean arras ikaratuta dirudite, orain inork gogoratu nahi ez duen Gilen Paris delakoaren istorioarekin. Orain ez du inork Gilen Paris delakoa aipatzen, baina denek gogoan
|
daukate
eta denak oroitzen dira oso ongi berarekiko zerikusia daukaten gertakizunez.
|
|
|
Elizako jantziak dakartza ezkerreko besoan tolesturik: estola, alba, erroketea, manipulua eta zingulua; eskumuturretik zintzilik, berriz, ur bedeinkatuaen pitxerra isipua barruan
|
daukalarik
eta eskuan boneta. Eskuina, berriz, guztiz libre:
|
|
|
—Ardirik ere ezin diagu jetzi; eta hori ez duk hobea erantzun du Urbiko alaba zaharrenak, Xurdinek. Errapeak akainez, mandeuliz eta ezparaz josi josiak
|
zeuzkatek
eta. Hau miseria!
|
|
|
Bi agureek noiznahi zahatotik hurrupa egin eta aldiro gateei eskainiz ongi baino hobeki irabazirik
|
daukazue
eta, esanez, nekatu samarrak baina pozez enpo ziruditen. Gazte taldeko zortzi neska mutilak, bitartean, gero eta zaratatsuago eta bihurriago zebiltzan, elkarrekin txantxaka, barrezka eta zirrika.
|
|
|
Bai, utz ezazue mutikoa bakean, ume gorri luzanga besterik ez duk oraindik eta. Hala, har ezazue hurrupa bana zahatotik, ongi irabazita
|
daukazue
eta Baina arretaz neskak, ttuttua zurrupatu gabe, e! egin zuten beraiek bezain txantxa zaharra, egoera lasaitu nahirik.
|
|
|
Baina besteek, zeinek alde banatatik heltzen zion, lepotik, besotik, bizkarretik, sorbaldatik; zeinek zangoetatik edo gerritik, auskalo. Harrapatuta
|
zeukaten
eta burua urperatu egiten zioten behin eta berriro, noizbehinka arnas hartzeko ateratzen uzten bazioten ere. Zortziak gainean zituen mutikoak, zein bere ferekarekin, losintxarekin, laztanarekin, zein bere kilika edo zirriarekin.
|
|
|
Arranoak hegal bat zazparraren adarrean trabatuta
|
dauka
eta aske duen beste hegal luzearekin hegalkada indartsuak jotzen ditu lurraren aurka. Zeharka edo erdi hankaz goraka jarri da gizakien hurbiltzeaz ohartuta bere burua babesteko tankeran.
|
|
|
Ahuxo, geldi geldirik dago lurrean jarrita. Begiak ireki irekiak
|
dauzka
eta, beraz, bizirik dagoela ez dago dudarik, baina ez da mugitzen. Pertsonetara ohitutakoa izaki noski, eta agian horregatik edo, ez dirudi izutua dagoenik.
|
|
|
Nork uka lezake bere begiekin ikusten ari dena? eta Eruzne zentzuzko andretzat
|
daukate
eta eduki izan dute beti Kokoherrin; izen handia du. Hara, hara.
|