|
2000
|
|
|
Hala ere, etsaiaren kaltetan gertatu zen eta gertatzen da, preso arriskutsuenak, lehen graduan eta guztiz jazarrita edukitzen dituzten preso sozialak alegia, ez baitira izaten kartzeleroei mesede egitekotan. Preso arriskutsu horiek izan ohi dira, hain zuzen, nolabaiteko klase kontzientzia
|
daukatenak
eta duintasun gehien dutenak, eta bizi baldintzen egoera gogorragatik gurekin txukunen konpondu ohi direnak ere bai, jakina. Preso horien eta gure artean enfrentamendua sortzen saiatu zen etsaia, baina gaizki atera zitzaien jokaldia.
|
|
|
Victor arras gogorra eta zitala zen, baina ez gintuen jotzen behintzat. Hala ere, kolegioko ikasle zaharragoen artean bazen bat Lonbide zeritzana, begitan hartua
|
nindukana
eta joka aritzen zitzaidana. Eskolaren azpian frontoia zegoen, eta behin, pilotan ari ginela, bat batean joka hasi zitzaidan Lonbide hori; Munduate atera zen nire defentsan, Oreretako apaiz izango zena.
|
|
|
" Euskal Herria edo Euskadi euskaldunen herria da. Sustrai sakoneko herria dogu, kultura berezia
|
daukana
eta hizkuntza bereziaren, euskerearen, jabe dana. Zazpi herrialdek osatzen dabe Euskal Herria eta hiru administraziotan banatuta dagoz:
|
|
|
Azentuagatik hala ere, baina bai zuten jateko era basa samarragatik ere, mendiko mutilak zirela atera zuen; segurrenik, eguzkiaren aldeko erreka haietako batekoak. Lupo, Xanen ondoan, paretaren kontra zena, luzea zen, bizar motza
|
zeukan
eta, betazalak ia arras itxita zeuzkala, noiznahi lo jausi behar zuela zirudien. Bele berriz, suspertuago zegoen; bera izan zen, esate baterako, Xani, behar izan zuelarik, eskatu gabe ogi zati bat eskaini ziona.
|
|
2001
|
|
|
Ilunpez ilunpe, etxeratu nintzenean, bizpahirutan ebakiagatik, ez nuen badaezpada Gasnaren Bidea segitu. Larrupe hura tiran
|
neukan
eta zulo guztietarik, izerdiarekin batera, kexua zeridan. Ez zen ohizko bizitzeko angustia, ez, zerbait arraro eta mingarriago zen.
|
|
|
Garai haietan, edanaren gainera, jateaz bost axola
|
neukan
eta mintzatzekotan nahiago nuen Herria Sakonki Aldatuko Zuen Iraultza Armatuaren Funtsaren Funtsaz eztabaidatu. Mutil xifritua begira zegokidala ikustean hargatik, inkietatu nintzen.
|
|
|
Uste duzu irakurle, astotik mandora eramaten zaitudala, baina ez da hala: hitzak odoletan, larru has
|
dauzkat
eta den mendreneko haize firfira beroak zauriak zornategi, irekitzen dizkit. Angustiak kateztatzen nau eta horixe zitzaidan gau hartan gertatu, antsiak hondarrean abandonatu ninduen arte.
|
|
|
Gaitzitu erre nintzen, lehentasuna alde
|
neukalako
eta gasna euskaraz eskatzeagatik, tribuaren hari hautsiaren ondorioz neure kontsumitzaile eskubideaz ere desjabetua izan nintzelako. Burua ahalkez plegaturik gero, jende ez nintzenez ba galdezka, ttume ttumea gasna puska hartu nion, isilik eta mutu, goraintziak etxera ozenik ahoskatu gabean.
|
|
|
Hainbestean –erantzun zuen Ugatzak– Oraingo ideia da prozesuari aurre egiten utzi nahi ez dizkioten gizarte taldeak dinamika konstituiente batean sartzea, zeinean, prozesuaren bultzatzaile aktiboak izango ez badira ere, ez baitira erabat prozesuaren aurkakoak izango, indiferenteak izango dira prozesuarekiko, edo ez, guk gure borrokaren indarraz prozesuari ematen ahal diogun
|
edukia
eta bultzadaren arabera, ahaztuz, bidenabar, orain bost urte prozesuaren guztiz aurkakoak zirela, baina ahaztu gabe agian oraintxe bertan prozesuaren alde jartzen ari direla, edo beharbada ez erabat prozesuaren alde baina bai dinamika prekonstituiente, edo rekonstituiente batean sartzeko moduan. Ez al da hala, lagunak?
|
|
|
Gelaren aurrean bi txakur zeuden guardia egiten. Batak aurikularrak jantzita
|
zeuzkan
eta, egiten zituen imintzioengatik, pil pilean zegoen partidaren bat entzuten ari zen. Besteak, berriz, horma hatzekin atabalatzen zuen zigarroa erretzen zuen bitartean.
|
|
|
Ez nuen esaldia bukatu, garaiz konturatu bainintzen txorakeria esan behar nuela. Juliak erabakia hartuta
|
zeukan
eta gainontzeko guztia soberan zegoen. Kotxean sartu ginen berriz ere.
|
|
|
Haiengana iritsi nintzenean, Pablo lurrean zetzan, sorbalda zaurituta
|
zeukan
eta odola borborka zerion. Eta nire aurrean, pistola bi eskuez eutsita eta Pablo apuntatuz gure neska pinpirina zegoen, beste behin ere tiro egiteko prest.
|
|
|
– Zainak ematen dit badagoela zerbait honetan guztian... ez dakit nola azaldu, zerbait zikina, kirasduna –mintzatzeko moduagatik barrena husten ari zela zirudien: nire eskua irmoki helduta
|
zeukan
eta hitzok grinatsu ebakitzen zituen.
|
|
|
Zinez eskertzekoa gertatu zitzaidan makaltze une hartan prexixo deitu izana. Irribarre lerdoa marraztuta
|
neukan
eta, istant batez, bueltatu eta nire mozolo aurpegia kristalean islaturik ikustea bururatu ere egin zitzaidan. Hitzordua Zabalburu plazako modako kafetegi batean egin genuen, bazkalostean.
|
|
|
Ustekabean, Louisen gorputz irristakorrak Mantxolari eskuetatik alde egin eta berriz ere jo zuen Juliarengana. Aurpegia gorri gorri eginda
|
zeukan
eta arnas larria zuen. Ihesi zihoan neskari atzetik brusatik heldu eta goitik behera tarratatu zion.
|
|
|
Bihotza taupadaka nuen lehertu beharrean, korrika hasi nintzen aurreraka. Gorputz guztia langarraz blaiturik
|
neukan
eta itsumustuka urratzen nuen behe lainoa. Supituki zerbaitekin jo eta atzeraka erori nintzen lurrean eserita geratuz.
|
|
|
Hasiera batean ez nuen ezagutu ere egin. Bi egunetako bizarra
|
zeukan
eta begi zulo ikaragarriak; alkandora galtzetatik kanpoan eta erabat zikin eta urratua. Burumakur eta herrenka zebilen.
|
|
|
Ez dakit zenbat denbora pasa zen berriz ere begiak ireki nituenerako; baina Mantxola komisarioa bertan zegoen. Ni han egongo ez banintz bezala jokatzen zuen; erabat lanpetuta zirudien eta, etengabean, sartu eta atera egiten zen folio mordo bat eskuan; gorbataren korapiloa guztiz zabalduta
|
zeukan
eta mahuka hutsik zebilen.
|
|
|
Bere bertsioa kontraesanez josita zagok eta epaiketa batean ez likek bost minutu ere iraungo. Potroetatik helduta
|
zeukaagu
eta ez zioagu hanka egiten utziko. Hori berak ere badaki!
|
|
|
Pablok eguzkitako antiojo beltzak jantzita
|
zeuzkan
eta irmoki heltzen zion Juliari besotik; burua aurreraka eroria zuen eta etsiak harturik zirudien erabat. Juliak planta hobea zuen inondik ere; burua tente eta begia zorrotz.
|
|
|
Artean eskuetan zuen eskutitza amorruz astindu zuen. Masailak gorrituta
|
zeuzkan
eta bekozkoak are gehiago urrarazten zizkion jaiotzear zeuden eguzkiak ziren bi begi sentsual haiek. Nik atxiki luzea egin nion zigarroari beste eskuaz zakila haztatzen nuen bitartean.
|
|
|
Baina ezin zinan besterik egin, horixe baitzen bere azken aukera. Juliari eman zionan, noski, bahiketaren berri, berarengan uste osoa
|
zeukan
eta.
|
|
2002
|
|
|
– Bai, faborez. Premia
|
daukagu
eta.
|
|
|
Agindutako orduan azaldu zen Santos. Gerriaz bultzatu zuen atea, eskuak zurezko bilgu handi batekin hartuak
|
zeuzkan
eta. Biltegira joan ziren elkarrekin.
|
|
|
Gauero, oheratu aurretik. Honek usain txarra
|
dauka
eta lurrun goxo hori ez da paseatzen ibiltzekoa. Martitzenerako prestatuko dizut gauza bera baina ukenduan.
|
|
|
Capon Madrila itzuli zen, ustez egunkariak aginduta. Ezinbestekoa zen han erreportari bat
|
edukitzea
eta hura omen zen egokiena. Marriot, Madrildik alde egin bezain pronto, eremu nazionalera mugatu zen; Caponek, aldiz, sartu irten egin zuen, baina Gernikakoaz idatzitakoek nazionalen etsai bihurtu zuten.
|
|
|
Takoi luzeko zapata gorriak eta soinean laga eta mozorro beltz bat jantzi zuen begietan. Emakume helduen xarma
|
zeukan
eta heldutasun hark denborak ostu nahi zion edertasuna itzultzen zion. Kopa bat xanpain eskuetan hartuta, oso pauso ttipiez Caponengana hurreratzen hasi zen, haztamuka, ikusiko ez balu bezala.
|
|
2003
|
|
|
Baina Damianek ez dio deus entzun. Atea erdi itxita
|
dauka
eta uraren zaratarekin ohartu ere ez da egin Katalina han dabilenik. Urrutikoetxeari deitu behar diot, pentsatu du eta ondoren apalategiko botiken artean Dexedrina poto bati jarri dizkio begiak.
|
|
|
ez
|
dauka
eta ez du eduki nahi denborarik ezertarako.
|
|
2004
|
|
|
Ez ziren garaiz ailegatuko. Ordu erdi baino ez
|
zeukaten
eta oraindik ez zekiten ez eta non zeuden ere.
|
|
|
Fermini zaila egiten zitzaion aurreko gauean gertatutakoa aipatzea ere; gau osoa eman zuen aitarekiko sentitzen zuena aztertzen, baina ikasten ari zen psikologiak gutxi balio zion orduan. Harakinekiko gorrotoa, aldiz, argi
|
zeukan
eta hortik lehertu zitzaion Bazterri: " Harakin putakume bat duk!" Nahiz eta Bazter gehiegizko intimitatearen lotsaz isiltasun deseroso batera behartu zuela ohartu Fermin, berean jarraitu zuen.
|
|
|
" Atzo, esan zuen Anek, nahiko pattal zegoen baina ez zitzaidan iruditu... Eskutik heldu eta kontu batzuk esan nizkion; begiak itxita
|
zeuzkan
eta ez nekien aditzen ote zidan, esan nion nola elurrak estali zuen herria, nola aita palarekin espaloitik elurra kentzen egon zen... Momentu batean begiak ireki zituen, esan nionean komentutik gora lapurrak ikusi zituztela..."
|
|
|
Bitartean, auto txuriko gibeleko atea ireki egin zen; Saxok, ordea, oina harrapatuta
|
zeukan
eta, ezin izan zuen ebitatu ateak buruan jo zezan.
|
|
|
" Erreserba eginda
|
zeukatenan
eta... Orain, igual da!
|
|
|
Orain hobetoxeago nago. Botika hartzeko ordua ere
|
badaukat
eta..." Mesanotxera, imintzioa egin zuen.
|
|
|
" Etxean
|
zaukan
eta mobila... Ba, furgoneta behar dugu...
|
|
2005
|
|
|
Ostatuko mahaian jarririk zegoen, garagardo baten aitzinean, begiak bustirik eta ortzaizera so. Zigarreta paketea aldamenean
|
zeukan
eta bat bukatu orduko pizten zuen beste bat, zainetan.
|
|
|
Jessicak azken soa bota zion aitatxiren lo gelako mirail handiari. Biloak pixka bat nahas
|
zeuzkan
eta gerriko zinta laxo. Theok paltoa estekatu zuen, papoan dilindan zerabilen LAPDko sherif plaka, oihal zuri zatiaz kukutzen entseatu zela.
|
|
|
felaga tzar horiek behar ziren betirako kalitu. Familia jatorriz Bankakoa
|
zeukan
eta Orleansville eskualdean etxalde handi baten buru zen Bettan Bidegorry batek izenpetu gutuna harriturik leitu zuen Beinatek astekari euskaldunean, sei zazpi hilabete aurrerago, sukaldeko subazter xokoan:
|
|
|
Hara ama zurea naiz orain perpausa iragaten zitzaion muinetako pantailan, abisu koloretsua bezain etsigarri. Zainak korapilo
|
zeuzkan
eta monologatzen segitzen zuen itsasertza hotzean nola:
|
|
|
Alderantziz nintzena banintzen, nintzena baino gehiago nintzen, lurraren ertzetarik jaukiriko izaki zaharkitu eta mendeen hariaz jakituna. Larrua beltz
|
neukan
eta hitza mendekosteko argi urrakoetan bezain nahas. Sozial, ekonomia eta kultura ezaugarriez desjabetutako humano soila nintzen.
|
|
|
– Errazago duk federik ez
|
eduki
eta elizako atarian geratzea eta gero zer egin behar ez dugun erratera etortzea, ezpainak txukun eta eskuak beti garbi!
|
|
|
Hogeita zazpi urteko gizon gottorrak txapel handia zeraman, biloak urrin eta korapilatsu, abere hortzandi zurituz osatu lepokoa, kate eta metalezko girgilak papoan, ixkilimak adibidez, bizpahiru tatuaje besondoetan, egur mozle atorra lodiak eta bera baino zabalagoak ziren galtzak soinean, bekan xahatzearen erruz usainduak. Gizon ederra zatekeen Thierry, biziak gehiago guastatu izan balu, begi urdin bixiak
|
zeuzkan
eta eleketari gozoa zen. Bihotz handikoa halaber:
|
|
|
Iparraldeko fronteetara abiatu herritarrak ez ziren agertu. Eskualduna astekarian erraten zen alemanek preso
|
zeuzkatela
eta Ybarnegaray, Petainen ministro sei hilabetez izan zenak izparringi berean, preso haien bila abiatzeko bere xedea idazten zuen, noizean behin, berriki arte. Hargatik aspaldian ez zuen Janinak Garaziko diputatuaren hitzik irakurri.
|
|
|
Haatik, aterpe apal eta beltz bateko ezkaratzeko izkina batean, soldaduek ahantzia edo abandonatua zitekeen mutiko ahul bat gatibatu zuten: ez zen ibiltzen, jarririk zegoenean gorputza balantzaka zerabilen, soako herabetia
|
zeukan
eta munduaz haratago zegoela zirudien. Kapitainak bortizki galdezkatu zuen:
|
|
|
begiak itxita, eta ezkerraz jostatzen behin eta berriro. Harik eta buruko kutxaren batean gordeta
|
zeukan
eta berreskuratu nahian ari zen hori benetan entzun eta pentagraman idazten hasten zen arte. " Horra, doinua", esango zuen orduan.
|
|
|
Azken elkarrizketa falta zaidak, hori besterik ez. Erdi zirriborratuta
|
zaukaat
eta... Hi lasai, hire artikulua izango duk.
|
|
|
Ulertzen zen, bai, ulertzen zen. Baina putakume hark lau hitz idatzita
|
eduki
eta bi ezabatu egin zituen lau hitzak ordaintzeko dirurik ez geneukalako. Eta aldea dago lau iltzetik bira, hilkutxez ari ez garenean ere.
|
|
|
Beharbada eboluzio natural bat izan da: oroitzen ez garen arren, umetan hatzak ere elkarri itsatsita
|
geneuzkan
eta hatzak hazi eta banandu ahala bihurtu zaizkigu eskuzorroak eskularru, ez baitut etxean manopla zaharrik inon atzeman. Eboluzionatu ala hil.
|
|
|
Zortzi gradutan zehazki, garagardoa bezala, zehaztu zuen herriko tabernariak. Garai batean alkoholarekin igurzten genituen, etxeko ohean, bota du judutar itxura
|
daukan
eta hiltzen hurrengoa izango dela susmatzen duenak, sintesi ahalmen ikaragarriz, eta esandakoa azpimarratzeko bezala, dzanga egin zion anisari.
|
|
|
Eta bazitekeela, pentsatu zenuen, bazitekeela, bi gizonezkoren arteko bizimoduak eragindako txinpartak baino harago, Leonek arrazoia
|
edukitzea
eta zu benetan ezindua izatea. Gauza guztietarako elbarriturik bizitzea.
|
|
|
Irribarrea ezpainetatik kendu gabe eta lagunari deus erantzun gabe, gelatik irten eta goeneko basora abiatu zinen. Lau birigarro habiaren lekua atzemanda
|
zeneukan
eta ikusi egin nahi zenuen, zeure begiekin, lehenengo hegadetara abiatuak ziren birigarrokumeak inoiz baliatzen ote ziren berriro atzean utzitako sorlekuaz. Jakin egin nahi zenuen hori.
|
|
|
Idatz ezazu lasai zure koadernotxo horretan, zenbat dituzun desiratzen iraganeko denboren oihartzunak. Jar ezazu mutua hizketan, ez
|
daukazu
eta beste zereginik.
|
|
|
Ez zen ari beldurra emate alde, onena zen filmeetarako pasadizoak asmatzen eta zernahi onartzen zioten lagunek. " Hemen dena piztiaz betea zagok, airekoak zelatan
|
zauzkaagu
eta laster helduko dituk lurrekoak, basurde gosetuak azalduko dituk, horiek usaimena erabiltzen ditek eta honezkero haizeak esana ziek zenbat kilo hazkurri dabilen hemen". Berak bezainbeste gozatzen zuten lagunek Barbeitoren jardunarekin, elkarrekin ikusitako filmeak kitzikagarriagoak ziren beti gero, kankailu hark kontatuta, oharkabean joandako xehekeria guztiak bihurtzen zituen garrantzizko eta durduzagarri.
|
|
2006
|
|
|
non jo ez
|
neukan
eta hotzak atzamarrak
|
|
|
Ez zen denbora asko izan. Nahikoa hala ere munduko irail osoa Paris gainean euri gisa gozo abailtzen ikusteko, dena ondo
|
daukanak
eta dena ondo egiten duenak sekula ezin ikusiko duen eran.
|
|
|
Mameni patioko kristal handia garbitzeko esan dio Nemok, neskak tubo teleskopikoa erabiliz hartan eman du lasai ordu pare bat, eskailerara igo behar izan duenean, berak bertigoa
|
daukala
eta: Ruso!
|
|
|
Zera pasatuko diot, durorik ez
|
daukat
eta –ez dauka behintzat, edaten duen ardoa pagatzeko ere.
|
|
|
Mikroaren aurrean jarri aurretik gaurko prentsari begiratu arin bat eman diot, elkarrekin igarotzeko ordu batzuk
|
dauzkagu
eta, zelan ez, albiste batzuk izango ditugu hizpide. Zoritxarrez berri berezirik ez, denak ohikoak:
|
|
|
Guk –alegia, anai arrebok– etxekotasun handia genuen izeba Matilderekin, amaren ahizpa izanik, berak hartu baikintuen gure gurasoek hegazkin istripua
|
eduki
eta umezurtz geratu ginenean. Hori gertatu eta hurrengo urtean unibertsitatera joan nintzen, beste hiri batera, eta hori zela-eta urtebete eskas baizik ez nuen egin izebaren etxean; baina nire sei anai arrebak –txikiagoak denak, ni nagusia naizenez– izebaren etxean hazi ziren.
|
|
|
Egur puska bat bainintzen lo egin eta gero, anai arrebena, beren bikoteena edo edozein lehengusurena ez zen beste ahots batek esnatu ninduen. Buruko mina
|
neukan
eta aho-sabaia guztiz siku. Erlojuari begiratu eta uste baino askoz gehiago lo egin nuela konturatu nintzen.
|
|
|
Eztarriko minbiziaz zenaz bezainbatean, ez zitzaion arraroa iruditu: osaba propio bat halakoa
|
eduki
eta berrogeita hamar bete gabe hil zen; genetika ez zegoen, hortaz, bere alde. Kinielak igandero igandero egiten zituenez, asmatzea litekeena zen (bestela zergatik egingo zituen, bada?).
|
|
|
Bost niri jaiegunek. Center eko liburutegiko giltza
|
neukan
eta, hura poza.
|
|
|
Oroimeneko lainoen artetik lauso, Mayflower haren irudia etorri zitzaidan, itsasaldian oinarrituriko harako film hura ikusita
|
neukan
eta. Haiek bai ekaitzak, ontzi hark gainditu izan behar zituenak.
|
|
|
Mayflower haren irudiarekin jolasean nindoala, hilerri katolikoaren alboan igarotzean elurraren gainean ageri ziren banderatxoak, goizeko argitasun zilarrezkoan gorria odolezkoago eta zuria galduago. Egunen batean han sartu behar nuela erabakita
|
neukan
eta, zein hoberik hura baino. Han egin nezakeen gogoeta han.
|
|
|
bide luzea
|
daukan
eta ikasten ahal dun oinez!
|
|
2007
|
|
|
– Ohartu naiz informazio andana biltzeko gai zarela, anbizioa
|
daukazula
eta helburua lortu arte ez duzula etsitzen.
|
|
|
Horrexegatik da talde bateko burua. Behin betiko kontratua
|
dauka
eta diru asko irabazten du. Ni, aldiz, meriturik egin gabe, hasieran bezalaxe nago.
|
|
|
– Ertaroko Historia. Barkatu, denbora labur
|
daukat
eta zuk galdera sobera duzu.
|
|
|
Baionan bizi nintzen egoitzaren azpian ohiko eskalea gurutzatu nuen. Hamabost asteetako bizarra
|
zeukan
eta pobreziaren urrin zizkolatsua.
|
|
|
Imajinazioa zalu zebilkidala aitor dut, alor honetan eta demagun sentimenduen alorrean ere. Emaztea, erratza gorarik, atzetik
|
neukan
eta ez zuen hark txantxetarako potretik. Telefonoari hurbildu zitzaion eta garatzen zihoan tentsioa jabaltzen saiatu nintzen:
|
|
|
Edo Berlingoa. Imajinazioaren kraxturuak aske
|
neuzkan
eta ez nintzen gutxi harritu, gorputza itseskatuz eta hostoak banaka kenduz, argazkitan neukan Gexan Hiriart jaukitzen begiztatu nuelarik. Carmen ere ttattit zegoen:
|
|
|
Intzirika plegatu zen. Baina ni baino indar gehiago
|
zeukan
eta nire beso artetik ihes egitea lortu zuen. Bizkitartean, Hiriartek Santa Engrazian dago giltza orroatzen zuela Carmenen aurpegira gas negargileak bota zituen, edozein dendatan eros zitekeen bonbatxoari esker.
|
|
|
Lelo zaharraren arabera eguzkirik gabeko goiz tentel bat zen. Carmen ondoan
|
neukan
eta Iturriza baratzeko bidexketarik abiatuak ginen, besoak korapilo. Ez nekien nola etxeratu ginen Engelblau tabernatik, zein ordu eta zein egoeratan.
|
|
|
Edan genuen eiki, gin kas eta erre, salbaiki. Ahotsa harrobi
|
neukan
eta aurrean nuen Carmenen itxura ez zen hobea.
|
|
|
Kontu gehiago ere
|
bazeuzkan
eta, hitz bertze, Iruñeko ekimenari buruzkoak ekarri zituen solasera. Ez omen zen ahalegin faltarengatik izan, baina gauzak ez zihoazen behar bezain ongi.
|
|
|
Gidariak, beldurrak, Migeli begiratzen zion. Turistarik eramateko taxista izan beharra
|
zeukan
eta, izan ezean, sasia bezala endredatzen ahal zitzaion goiz hura.
|
|
|
Jende aunitz zegoen orduko errenkadan; aire egokitua
|
zeukaten
eta, uztaileko lanpatik ihesi, sosen bat ordaintzen ahal zen Habanan lo kuluxkaren truke.
|
|
|
Oroitarazi izan ez balio, hotelera eramanen zituen bueltan. Botikan erositakoak galtzetan
|
zeuzkan
eta, aldatu ondoren, ibili ohi zituenak eman zizkion zaharrari. Arto irinaren koloreko guayabera lisatu berria zeraman jantzirik, eta ezkerreko sakelan gorde zituen.
|
|
|
Alderdi guzietatik etorritako turistak zebiltzan, trastez beterik, goiti eta beheiti edo taxiren bat noiz helduko. Esparruan barreiu, palmondoak eta landare tropikalak
|
zeuzkaten
eta, noizean behin, mezuren bat entzuten zen bozgorailuetatik. Afrikarren ereduan margotutako irudiz apaindurik zeuden hormak eta, ukondotzar baten eran, egur ilunez egindako eskailera patxadosoak ere bazituen goiko kafetegira igotzeko.
|
|
|
Zama bizkarrera altxatzen lagundu zion Newtonek. Pisu ikaragarria
|
zeukan
eta ozta ozta eraman zuen igogailura.
|
|
|
Guevararen txapela eskura
|
eduki
eta atzaparra erantsi gabe uztea ez zion bere buruari sekula barkatuko. Arseniori deitu eta bazkaltzera gonbidatu zuen Habana Libre hotelean; hogeita borzgarren solairuan ba omen zegoen Sierra Maestra izeneko jatetxe bat franko ona, eta solastegi egokia zen proposamena jakitera emateko.
|
|
|
Erabateko identifikazioa eskatzen zitzaion aktoreari Mendebaldean; bere buruarekin ahantzi eta paperean sartu beharra
|
zeukan
eta, obraren sarean harrapaturik, berez sortu behar zitzaion irri eta negar egiteko gogoa. Hagitz bertzelakoa zen Mei Lang Fangek egiten zuen lana:
|
|
|
Ondoren Dulse de leche pixko bat paratu gainean. Hozkailuan denbora tarte bat
|
eduki
eta gero, mahaira ateratzeko prest zegoen.
|
|
|
Itsasertzean, hiritik hurbil, Cojimar izeneko herri txipian txalupa koxkor bat
|
zeukan
eta aldian behin arrainak, otarrainak eta dortokak harrapatzera irteten zen. Gobernuak ematen zionarekin eta karrikan saltzen zuen jenero pixko batekin eroso bizitzeko ateratzen zuen.
|
|
|
Emazteki ederra iruditu zitzaion. Urte batzuk
|
bazeuzkan
eta zenbait kilo sobera beharbada. Mahukarik gabeko elastiko fina zeraman, gibelurdinaren kolorekoa, eta praka zerrendadunak, bereak baino alabari ebatsitakoak izaten ahal zirenak.
|
|
|
Mikelek bete du agindua. Joanak irteera ordua
|
dauka
eta biribilgunean ikusi ditu, garabiko gizonaren ondoan gurpil berria jartzen. Klaxona jo dio, buila handia sortu du, nagusia, errepide bazterrean belauniko, begira gelditu zaio eta Joanak emozio handiz egin dio agur.
|
|
|
– Denda biologiko baten arduraduna naiz Londonen, ama, oraingoz han gelditzeko asmoa daukat. Gainera, etxea
|
daukat
eta diru dexente ari naiz aurrezten –saihets ttipietan hondoratu ditu sardexka eta labana.
|
|
|
Inguruko idazmahaiak habitatu dituzte. Katuarena kontatuko dio gero Estebani, kafe orduan, berak txakurra
|
dauka
eta ulertuko du. Nagusiak bulegora joateko deitu dio telefonoz.
|
|
2009
|
|
|
Zer nahi zenuen nik egitea? Beso bakarra lanpeturik
|
zeneukan
eta!
|
|
|
Gaztea haiz. Bizarrik ere ez
|
daukak
eta! Barre egitea tokatzen zaik.
|
|
|
Baratzean emakumezko baten gorputza tentetu zen babarrun zarben artetik Larraburuko Migeli beha. Aurrez aurre
|
zeukan
eta ezin zion jarioari eutsi, erreberoak pazian baino zarata handiagoa sortzen zuen. Mariak ere Migelen maskuriak errape batena bazeukala pentsatu zuen, eta ezpainak irribarrera luzatzen hasi zirenean, Larraburuko morroiak eskuak jaso zituen sastrakaren gainetik ahur babadunak erakutsiz, eta ezpainak zimurtu egin ziren ostera momentu bat, algarak lehertu aitzin.
|
|
|
Zer zen bada lanik gabe inor ez zela ustezko konplexu likits hori, heziketa euskaldun fededunaren emaitza dorpeetarik bat ala? Euskaldunak langilea izatearen fama
|
zeukan
eta esklabo izaterainoko langilekeria laudatzen zen prediku aulkietan edo igandeetako familia bilkuretan, sekulan proletarizatu gabeko izeba zaharrak biltzean bereziki.
|
|
|
Destinoa garraiatzen aski lan
|
zeukan
eta ardura disko gogorrean grabatu zati mardulak galtzea agitzen zitzaion. Makinaren ahaztura ondorioz, liburuko kapituluak berridazteko eta aske jarduteko aitzakia zela uste zuen.
|
|
|
– Kongoko pigmeo bat, Londresera behar du. Paperik ez
|
dauka
eta Bartzelonatik itzultzean, bortxaz baina, frontera pasatu dugu. Kuku gordeka.
|
|
|
Indio jatorrikoa zen, hopi edo navajoetarik menturaz. Hortzak zuri
|
zeuzkan
eta barre iluminatua.
|
|
|
Geratuko zen malgortzen zihoazkion giharrak astintzeko. Burua huts
|
zeukan
eta bihotza zorabio: Bartzelonatik zetorren.
|
|
2010
|
|
|
– Koaderno handi bat
|
daukat
eta bururatzen zaizkidanak idazten ditut hor. Batzuetan nire burutazioak dira, besteetan gertaerak, gure arteko elkarrizketak ere bai, zuk kontatzen dizkidazun gertakizun interesgarriak nire erara moldatuak.
|
|
|
– Eguna telebista aurrean pasatzen dutelako. Ongi dakit, adin horretako biloba
|
daukat
eta... –esplikatzen hasi zitzaion emakumea, mahai biribilean esertzen ari zen bitartean, estilografikoa eskuan– Neuk bete behar al dut hau?
|
|
|
|
Edukia
eta edukiontzia, naufragio bakoitzaren markak.
|