|
2000
|
|
|
Gertakizun odoltsu eta mingarrietatik astebetera,
|
dena
esana dagoen inpresioa du norberak, film errepikakorraren gainean aritzearen sentsazio aspergarri eta amorrugarria hedatzen da han eta hemen, gero eta sakonago. Baina dena ez da berdin, inorentzat, eta bereziki hildakoen familientzat; areago ia urte eta erdiko ETAren su etenak eta Lizarra Garaziko Adierazpenak sortu zuten prozesu politiko berriaren ondoren.
|
|
|
|
Dena
esana dagoen irudipen horri aurre eginez, euskal aktore desberdinek eta herritarrok oro har, gertakizun eta jarrera bakoitzak dituzten eragin guztiak aztertu beharra dago, eta horren arabera epaitu eta jokatu. Atentatu honek 1998ko irailean hasitako prozesuan nola eragiten duen aztertu, abertzaleen arteko harremanean, herritarron elkarbizitzan, abertzaletasunean orobat, ezker abertzalean...
|
|
|
Hala ere,
|
dena
esatera, EHren eratzearen lehen fasean gauzak modu natural batez egin ziren, tirabirak izan arren, ikuspuntuen aldaketa nahiko baikorrak izan ziren. Su etena indarrean izan zen bitartean, prozesuak espektatibak eta hipotesiak sendoki bermatu zituen.
|
|
2001
|
|
|
Euskeraz. Onek
|
dena
esan nahi du. Txantxetan ezin gintezke ibilli.
|
|
|
Eta han ere, bezperan, ideiarik ere ez zuten. Izan ere, gehiengo batek gerra posible denaren kontzientzia bagenu, ez litzateke gerrarik izango,
|
denok
esango genuke" et, et, et...!" eta orduan bai negoziatuko genukeela edota gutxieneko adostasun batera iritsiko ginatekeela. Baina ez dugu kontzientzia hori.
|
|
|
" Niretzat milaka eta milaka botila ttiki biltzea inportantea da; mundua ordenatzen dut botila ttikiekin". Alegia, munduak jartzen digun ordenamenduaren aurrean, bildumazaleak bere ordenamendua jartzen du, eta aldi berean bizimodu bat ere bada (halako azoketara joan eta botila ttikiak bilatuko ditu); beretzat babesa da, eta
|
denoi
esaten zaigunean," Garrantzitsua da honetaz pentsatzea", bildumazaleak esango du: " Beno, bai, baina ez ahaztu botila ttikiak...".
|
|
|
Horregatik besteren hitz onak baino, nahiago dut ni gutxiengo bezala ezarri eta nik eskatzea nire eskubideak. Hemen
|
denek
esaten digute gure taldekoak direla, baina gero ez du inork baloirik pasatzen!
|
|
2003
|
|
|
1656an Velazquezek «Meninak» margotu zituenetik,
|
denetik
esan da maisu lan honen inguruan. Palominoren esanetan, koadroa «egia da, ez pintura».
|
|
|
" Gu prest gaude hau hitzartzeko, minimo batzuk jarriko ditugu....". Eta
|
denon artean
esan diezaiogun indarkeria praktikatzen duenari: " Lanean ari gara, akordio batera iritsi nahi dugu eta emaiguzu aukera bat".
|
|
|
Mehatxu dugun aire kutsagarrizko ekaitz honek gogoeta sakona eskatzen digu guztioi.
|
Denoi
diot, baina bereziki politikoei eta, esan dezagun honela, ekonomia «aurreratuaren» gizon emakumeei. Ez dute balio zientzia eta teknika baztertzeko alternatiba sinplistek, ez horixe.
|
|
|
Nor izatea bilatzen ez duen bertsolariak, esan beharrekoa esaten duenak, ez du joko gaia egokitzera. Aitzitik, bera egokituko zaio gaiari; gaia kontsumitu egingo du, gu hunkitzearren esan behar
|
dena
esanez. Bertsolariak nor izan behar badu, menturaz, bertsolari izatea gaitzagoa dateke.
|
|
|
Bertsolariak nor izan behar badu, menturaz, bertsolari izatea gaitzagoa dateke. Errazena gaia entzun eta gero, esan behar
|
dena
esatea da, edo hitz joko batzuk egitea edo momentuan ederki ematen duen beste norbaiten zita borobil bat botatzea. Hezkuntza, hedabide edo tradizioak dioenetik at norberak pentsatzen duena (pentsatzen badu!) botatzea zailagoa da.
|
|
|
Gertakizun hauetan guztietan, errudunak falta dira beti, eta buruzagi politikoak ere oso kontuz mintzo dira horretaz. Baina
|
denek
diote bizi politikoa biolentziaz bete dela 1999an Alfonso Portillo lehendakari atera zenetik. Ordudanik berriro Frente Republicano Guatemalteko delakoa dago agintean, 80ko hamarkada odoltsu hartan militarren errepresio basatia bultzatu zuena bera, eta hauteskundeak hurbildu ahala gauzak okerragotzen ari dira.
|
|
2004
|
|
|
Bere eragin bortitza zela eta, Elizak mehatxuka ibili behar izaten zuen: " Gulan erori
|
dena
zioten abadeek pulpitoan, gosez eta egarriz ibiliko da, ur xorta bat ere ezin erdietsiz, ahuldua eta flakatua". Jendeak, pietate handiko egun haietan, errespetuz entzuten zuen predikua, baina, ai!, dozena bat buñuelo eskatzen zuen hurrengo urratsean.
|
|
|
Joan Mari Torrealdai ere bat dator: «Aukera landua, borrokatua da,
|
dena
esan behar da. Alternatiba askoz okerragoa baita».
|
|
|
|
Denok
esaten genuen hura ez zela bera frogatzeko utzi zuen Jokin Z.k bere sufrikarioaren lekukotza eremu publikoan, denok geundela oker adierazteko: zipriztinak gure bermutean, eguzki beteko igandean mutikoak eskopeta hartu eta Marina erdian garuna zapartatu izan balu bezalaxe.
|
|
|
ETAk garbi esan du bidea nondik dagoen, zer gehiago esan lezake? Niretzako
|
dena
esana dago. Eskubideak errespetatu, eta hor agertzen direnak onartzea gauza normalak dira.
|
|
2005
|
|
|
Nik lekua eta orkestra ipini nituen.
|
Denei
esan nien zuri eta gorri jantzita joan behar zutelal, ez nien esan Athleticeko koloreekin joan behar zutela! Eta denak joan ziren txuri eta gorri jantzita, baita gipuzkoarrak ere.
|
|
|
Eta faborito garbia duen apustua berotzeko, hona proposamen batzuk: faborito
|
denak
esan dezala ez dabilela gustura entrenamenduetan, nekatuta edo. Faborito ez denak, edo bere ingurukoren batek, hitz egin dezala kazetariekin lau haizetara zabalduz mutila indartsu dagoela eta nahiago zuela 12.000 euro jokatu beharrean hiru aldiz gehiago jokatu izan balu.
|
|
|
Sarritan izaten dut hizpide ingurukoekin. Inguruko emakumeekin,
|
dena
esateko. Lagun batek dio berak zahartzarorako zein irudi aukeratu jakin nahi lukeela.
|
|
|
Eta ni ez nengoen ohitua, ordura arte deitzen zutenean" zeinen elkarrizketa polita egin diozun"," zer erreportaje polita" esateko zen, baina derrepente, harrerakoa zuri jarri zen: " Javi, jendea deika ari da esanez pailazo bat zarela,
|
denetik
esanaz...". Zorionez, lankideen animoei eskerrak, segitzea erabaki genuen, pentsatuz hobeto azalduz gero jendeak jasoko zuela.
|
|
|
Ez zait inoiz gertatu haiek hanka sartzen duten hitza zer den ez jakitea, nondik nora doan beti intuitzen dut. Adibidez bere garaian Aukera Guztiak izendatzeko
|
denetik
esan zuten, eta azkenean zer onetsiko, eta Euskera Guztiak nagusitu zen. Beti hala erabiltzen zuten, Euskera Guztiak, Euskera Guztiak...
|
|
2006
|
|
|
Lagun asko kezkatuta ikusten ditut gaurko egoera honekin.
|
Denek
diote badagoela zerbait, baina ez da ezer zehatzik ikusten. Inor ez da mugitzen...
|
|
|
Nik jan egin behar dut». Izan ere
|
denek
esaten zidaten, «hik bai zortea! Munduko agentziarik handienetakoarekin kontratua!» «Bai, izena ondo zegok, baina argitaratuz gero!
|
|
|
Eta bitartean, Andoni Egañak BECen esan bezala, denak eta
|
denok
esango nuke nik Ikea ra, ez aulki baten bila, aukeran dagoen zerbaiten bila baizik. A ze pagotxa!
|
|
|
Momentuko berotasunean tentsio pixka bat kentzeko esaten dituzu. Baina tira,
|
dena
esatea ere ez da libre. Irainak baditu bere mugak, eta keinuak ere bai.
|
|
|
giza harremanen garrantzia, gurasoen eta seme alaben arteko harremanena, esate baterako. Bestalde, estiloz ez dut gehiegi aldatu ipuin fantastikoak daude, eta errealismotik hurbilago daudenak ere, baina behintzat nire lagun eta emazte
|
denak
dioenez, besteak baino koherenteagoa da liburu hau. Eta onartu behar dut horrela izan daitekeela, bai.
|
|
|
Iraganean indartsu aritu zen PSOErekin sakabanaketa martxan jartzeko, eta egun ez da indar berberaz ari berarekin bukatzeko. Bukatuko dela esan bai, esaten du,
|
denek
esaten dute, baina hitzak dira. Eta guk armairua hitzez beteta daukagu, hitzen armairua ireki eta erori egiten dira.
|
|
2007
|
|
|
Hezkuntza kristaua jaso zuen eskolan eta familian.
|
Denek
esaten zioten Bibliaren esanak errespetatu behar direla, pekatariak infernuan kiskaltzen direlako. Craig sinetsita zegoen hala zela eta horrek errudun sentiarazten zuen.
|
|
|
Ez dakit, gainera, arazoa zein neurritaraino den aldi baterako irakasle mileuristarena. Gasteizko eskola hizpide, iruditzen zait han inguruan lan egiten duten batzuek irakasleena baino soldata handixeagoarekin,
|
dena
esan behar bada badutela erantzukizunik euren protektoratuan ikasi dugunon literatur formazio eskasean. Ez al da posible bestelako ikasketa planak egitea?
|
|
2008
|
|
|
Besterik da eman beharreko pausoek nolakoak izan behar duten. Alabaina, hemendik urte batzuetara Europa federala izango da, eta
|
denek
esango dute beraiek proposatutako ideia izan zela. Begira iraganera, PP Euskadiko Autonomia Estatuaren aurka gogor aritu zen eta orain Gernikara joaten da berau ohoratzera.
|
|
|
Lehenengo urteak oparoak izan ziren klubarentzat: Lekunberri eta Uitzira txangoak egin zituzten benetako espedizioak garai hartarako; harriak eta elurra pilatuz tranpolinak inprobisatu zituzten saltoa izan da beti norvegiarren espezialitatea; txapelketak antolatu eta eski lehiaketetan parte hartu zuten emaitza onak lortuz batez ere norvegiarrei esker,
|
dena
esan beharra dago; eta nazioarteko kongresu bat prestatzea ere egokitu zitzaien. Bitxia da orduko argazkietan trajedun gizonezkoak eta txorkatilarainoko soinekoak daramatzaten emakumezkoak eskiatzen ikustea.
|
|
|
sekula santan ezagutu gabeko zuhaitzen metamorfosi berria ikaragarri gustatu zitzaion. Giroak behartutako atsedenaldia, indarberritzea, lanartea, etentxoa...
|
denetatik
esan nien lagunei; ez dut, ordea, oraindik landareen negua zer den azaltzeko adinako talenturik. Loaldia baina ez, landareak ez daude lo, ezta gorrienetan ere.Aldamenean genuen idi parearen gainean hurritz zurietakoa, nahiz urritz makiletarako nahiz akuilutarakoetakoa, erantzita, lore laruz lepo, apain apain jantzia.
|
|
|
Janaria bidaltzen genien, bizirik iraun zezaten".
|
Denek
diote alde egin zuten lagunek eta familiako kideek gogoan dutela hiri hau, beren etxe Bosforoaren ertzean. Istanbul hiri harrigarria da.
|
|
|
Zer egin dezakegun Euskal Herrian?
|
Denok
esandakoari buruz kontzientzia aktiboa hartu eta bakoitzak bere esparruan, elkarrekin plataforma eta iniziatiba kolektiboen bidez elikadura subiranotasunerantz pausoak eman behar ditugu. Hori lortzeko nekazaritza politika egokiak eskatzeaz gain, eguneroko arlo praktikoan ere asko egin dezakegu.
|
|
2009
|
|
|
Eztabaida izan dut nire buruarekin, zilegi ote den liburu iruzkin baten hasieran" literaturan
|
dena
esana dago" topikotzarra jartzea. Mikel Antzaren Lehen bilduma 82 liburuko Amodiozko istorio bat ipuina irakurri bitartean etorri zitzaidan topikoa burura.
|
|
|
Eta kritika zorrotza egin dio alderdi jakin bati: " EAJ buru izan den udalerri gehienak,
|
denak
esatea injustua delako beharbada, Erreserbaren kontra jokatu dute". Udal gehienek oztopotzat dute EKEG, euren zabalkunde planak eragozten dizkielako.
|
|
2010
|
|
|
Euskal Herrian azkenotan hainbat eztabaida piztu dira Facebooken inguruan, eta hori, eztabaidarik izatea, interesgarria da, orain arte nahiko modu arinean aritu baita gutako anitz Facebooken, batez ere, gazteagoen artean. Sarean, Facebooken edo beste edozein gunetan, den
|
dena
esaten eta den dena erakusten ibiltzearen arriskuaz jabetzeko ordua iritsi zaigu. Bazen garaia.
|
|
|
Espainiako Gobernuak finantza eta ekonomia krisiaren aurrean duen jarreraz nahi
|
dena
esan liteke. Baina inork du esan krisiaren kontrako bere politikak" elektoralistak" direnik.
|
|
2011
|
|
|
Hobe ETAk bihar bertan borroka armatuaren amaiera iragarriko balu, baina errealitatea ez da hori, eta ongi etorriak izan bitez norabide egokian doazen urrats guztiak. Nahi
|
dena
esango da, baina duela urtebete inork gutxik espero zuen egoera hau. Orain eskuartean dugu, orain apurka bakera eramango gaituen prozesu hau elikatzea dagokigu, herritar, gizarte eragile eta politikariei.
|
|
2012
|
|
|
Baina zuk puskatu egin dezakezu orri hori, eta gene bat, aldiz, ezin da puskatu. Nire ezaugarri biologikoez informazioa ematen duten milioika zelula dauzkat, nahiz eta, zorionez, ez duten den
|
dena
esaten. Informazio hori ez da orainaldiari buruzkoa bakarrik, etorkizunari buruzkoa ere bai, beharbada neuk ere ezagutzen ez dudana.
|
|
|
74 urteko aitona, krisi gorrian elkartasunaren apologia eginda, maitalearekin elefanteak ehizatzera doanean
|
dena
esanda dago, ezta. Okerrena da PP, PSOE, eta gorteetako medio batzuk delituak tapatzen eta jarrera kondenagarriak isiltzen ari direla.
|
|
2013
|
|
|
Bertan goizeko hamar eta erdietatik ordubietara aulki batean eserita izaten zuen Marcelo. " Jo ez, baina
|
denetarik
esaten zidaten handik pasatzen ziren poliziek: putasemea,' gorria'...
|
|
|
Piztu internet, eta hantxe Ural mendiak ageri! Lehen beharrezkoa izango zen, baina gaur egun, inguruaren ezagutza handi hau dugularik, ez dago
|
dena
esan beharrik, zuzenean ideia nagusira joan gaitezke. Nik Borgesek dioena egiten dut.
|
|
|
Adinak nahi
|
dena
esan eta egiteko ematen duen askatasun horretaz baliatzen zen: " Laurogei urte eta pikoko prostatikoa zarenean egiten duzu nahi duzuna, e?
|
|
2014
|
|
|
Nik pentsatu dezaket babesten ari naizela eta agian kontrolera jo dut; hori da batzuetan gertatzen dena. Prozesuaren hasieran bikote harremana publiko egiten da, agian lehen inork ez zuen horren berri edo ez zuten bikote harremanaz hitz egiten, eta bat batean
|
denek
esan dezakete zer den egokiena.
|
|
2015
|
|
|
Atxilotu eta Madrilera gindoazela mozorroa jarri, postura mingarrietan bidaiatzera derrigortu, kolpatu, umiliatu eta
|
denetik
esaten zidaten: pederasta nintzela, ETAko kidea, ez dakit nor hil nuela… eta une batetik aurrera egoera hura ezin nuela onartu eta mutu eta gor gelditzea erabaki nuen:
|
|
2016
|
|
|
Parazelsok XVI. mendean esandako" dosiak egiten du pozoia" ospetsua. Besteak beste, industria kimikoaren interesei primeran egokitzeak bihurtu du araua urrezko,
|
dena
esatera. Kutsatzaile hormonalek ez dute printzipio hori betetzen, Garciak azaldu diguenez.
|
|
|
Ikasleen erreakzio neurrigabeak edo lekuz kanpokoak, egoera bideratzen erakusteko aukera bihurtu behar dira. Nor bere onetik atera gabe esan behar
|
dena
esateko eta entzutea dagokiguna entzuteko entrenamenduak ez du parekorik bizitzan!
|
|
|
Horrez gain, 1999az geroztik egindako eskubide urraketak ez ditu kontuan hartuko lege honek, Espainiako justiziaren balizko ikerketekin topo egin dezakeelako. Estatuko botere nagusien borondatea kontuan hartuta,
|
dena
esanda dago. Hurrengo baterako utzi da.
|
|
|
Ongizate eredua hobetzeko odontologia eta podologia Osakidetzan sartzea ere proposatu du inork.
|
Denek
diote iruzur fiskalari gogor egin behar zaiola eta paradisu fiskaletan dagoen dirua laguntza sozialetarako bideratu behar dela. Pentsioak ziurtatu eta handitzearen alde daude denak, mila eurotik gorako gutxieneko diru sarrera ezarriz gainera.
|
|
2017
|
|
|
Hark du gertatzen zaionaren erantzukizuna erre egiten duelako, ez duelako ariketa fisiko egiten, koipe gehiegi jaten duelako… Ingurumena ez da faktoretzat hartzen. Hala ere,
|
dena
esatera, antolakuntza sozialak eragiten du pertsona askok beren burua ez zaintzea. Argi dago jende pobreenak ez duela aukerarik bizimodu osasungarriago bat antolatzeko, askotan egunero bizirautea beste kezkarik ez du.
|
|
|
" Ematen den mezua da hutsaren truk ateratzen dela norbaiti bere azal koloreagatik
|
denetik
esatea, eta inpunitate horrek diskurtso arrazista legitimatzen du"
|
|
|
Irain eta mehatxu arrazistak sistematikoak dira eta gehientsuenak artxibatu egiten dira: gizarteari ematen zaion mezua da hutsaren truk ateratzen dela norbaiti bere azal koloreagatik
|
denetik
esatea, eta inpunitate horrek diskurtso arrazista legitimatzea dakar.
|
|
|
|
Denek
esan ohi dute zientzia interesatzen zaiela, bai gazteek bai helduek. Baina kontua galdera egiteko modua da.
|
|
2018
|
|
|
Magia, artea...
|
Denetik
esan izan da erregistro horiek zehazteko. Lurraldea mugatzeko era ere bada, izan ere erregistroa menperatzen ez duenak ditu-eta mendia eta haren fruituak bereganatu.
|
|
|
" Denentzat izaten da zaila erronka. Ia
|
denek
esaten digute hasieran kosta egiten dela eta halaxe da, ez da tontakeria bat; ohitura bat aldatzea ez da erraza, baina lortu daiteke" azpimarratu du Malores Etxeberriak. " Gehienek esan digute oso kontziente egin direla gaiaz, horretarako ere balio du egitasmo honek" gehitu du.
|
|
2019
|
|
|
Arte politikoa lantzen baduzu eta sektore jakin batzuk kritikatu behar badituzu, establishmentarekin sartuko bazara, jende horrek probokaziotzat hartzea da zerbait ongi egin duzun seinale. Nik erlijio katolikoa salatu eta bat batean artzapezpikua atera da nitaz
|
denetik
esaten, jendeak manifestazioa egin du kalean haserre; bada, funtzionatu egin du nire lanak. Obra detonatzaileak direla diot nik:
|
|
2020
|
|
|
Erakutsi nahi nuen besteak bezalaxe moldatzeko gai nintzela. Oso burugogorra nintzen,
|
dena
esan behar bada. Bi urtez eutsi nuen horrela, baina gero eta ikasgai gehiago neuzkan, eduki konplexuagoak, eta batxilergora iritsi nintzenean amore eman nuen.
|
|
|
Herri txiki euskaldun batean, beharbada, txapak ere ez dituzte zeren denek badakite euskaraz egiten dutela, baina herri txiki horietan ere, badira euskararen erabilera ohikoa ez duten pertsonak eta horiek hurbiltzeko belarriprest aren figura ezinbestekoa da. Bestalde, ingurune edo familia erdaldunean bizi
|
denari
esaten badiozu mundu guztiari lehen hitza euskaraz egin behar diola eta inguruko guztiekin euskaraz egin behar duela, kolapsatu liteke eta utzi. Belarriprest aren figura abegikorra da, motibatzailea, eta harrera funtzioa betetzen du.
|
|
|
Glamour urriko lekuak. Oso merkeak(!),
|
dena
esateko.
|
|
2021
|
|
|
Pentsatzen dut garai batean nik ere esperoko nuela, Rimbaud poetak bezala, dena bizi,
|
dena
esan, dena asmatu, lehen buruan dena suntsitzea. Proiektu bat eraman:
|
|
2022
|
|
|
Alabaina, hori horrela ikusten bazen 2021eko abuztuaren 15ean, gaur Ukrainiakoarekin
|
denek
diote hemen" Eskerrak amerikarrak hor daudela Errusiari aurre egiteko". Baina zer da ergelkeria hori?
|
|
|
Bukaeran, beharbada gogoratuko duzuenez, gonbitea luzatzen nizuen, irakurle estimatuoi, galdera gehiago egin zeniezaioten zeuen buruari. Gonbitea,
|
dena
esan behar da, modu erdi sinbolikoan, erdi egiazkoan bota nuen, baina nire harridura eta zorionerako, oso modu naturalean hasi ziren galderak ezinegonetik sortzen, han eta hemen agertzen, eta azkenean nire eskuetara iristen. Hemen duzue jasotako hamarnaka horien arteko lagina.
|
|
2023
|
|
|
Gaur egun, nire ustez, duela urte batzuk baino gehiago gainera, eskolak mantentzen ditu pribilegioak dituzten umeen pribilegioak eta opresioak dituzten umeen opresioak. Diskurtsiboki
|
denok
diogu eskolaren funtzioa dela egoera hori orekatzea eta iraultzea, baina esango nuke gure egitekoekin hainbat eta hainbat kasutan egoera mantentzen dugula eta pribilegioak ez dituzten umeek segurtasun falta handiagoa dutela eskolan, dituzten beharrak ez direlako hain erraz onartzen. Eta garbi utzi nahi dut:
|
|
|
Agurtzane Martinez Mondragon Unibertsitateko irakaslearen arabera," gaur egun, duela urte batzuk baino gehiago gainera, eskolak mantentzen ditu pribilegioak dituzten umeen pribilegioak eta opresioak dituzten umeen opresioak. Diskurtsiboki
|
denok
diogu eskolaren funtzioa dela egoera hori orekatzea eta iraultzea, baina esango nuke gure egitekoekin hainbat eta hainbat kasutan egoera mantentzen dugula eta pribilegioak ez dituzten umeek segurtasun falta handiagoa dutela eskolan, dituzten beharrak ez direlako hain erraz onartzen".
|
|
|
Izugarri ona; harrituta gaude.
|
Denek
esan digute indarra eta adorea ematen dizkiela. Guk ez genuen pentsatzen hainbeste hizkuntzatara itzuliko zenik, hori ez dugu guk bultzatu, kanpotik proposatu digute, kasu honetan bezala.
|