|
2000
|
|
|
Puerto
|
de
Santa Marian zegoela idatziriko Intxaur baten azalean izeneko prosa lanak zenbait aipamen jaso zituen garaiko egunkari eta aldizkarietan: Joan San Martinek (Egan, 1984, 3, 156 or.) honela definitu zuen:
|
|
2010
|
|
|
Triangulo de Amor Bizarro: Año Santo. Talde galiziarrak Puerto
|
de
Santa Marian (Cadizen) grabatu du estudioko bigarren lana, Paco Locorekin. taldeak bere nortasuna defendatu du kantu berrietan eta euren alde basatiena agerian utzi dute. Binilozko argitalpen bat ere izango dute eta, bertan, kantu bat gehiago sartu dute, Rosario.
|
|
2011
|
|
|
Hogeita zazpi urteko zela joan zen gerrara; errepublikazaleekin borrokatu zen," a favor de la dignidad y de la legalidad republicana" berak esaten zuen bezala. Bilbon hartu zuten preso eta kartzelan egon zen, hasieran Gasteizen eta gero Puerto
|
de
Santa Marian. Handik bueltan, ama ezagutu eta esposatu ziren.
|
|
2013
|
|
|
Antzeko zerbait gertatu zen beste presondegi zentralekin: Puerto
|
de
Santa Marian 1933an 253 preso zeuden, 1942an 5.069 Burgosekoa, urte berean, 346 preso izatetik 4.399ra igaro zen.
|
|
|
Bidaia luzeak egiten jarraitzen du Harrik, aita ikusteko. Txemak gutxienez beste lau urte eman behar ditu oraindik kartzelan, Puerto
|
de
Santa Marian, eta otsailean Harrik 10 urte beteko dituenez, elkarbizitzako bisak egiteko aukerarik gabe geratuko dira, hala dagoelako araututa. " Ez du hanka ez bururik, bat batean, dirudienez, desagertu egiten da haurraren beharra, eta hilean ordu eta erdira mugatuko da aitarekin duen harremana".
|
|
2015
|
|
|
Gernikak, bestalde, lau talde ditu, eta 120 jokalari. Bi kluben une gogoangarrienetako bat eta Bizkaiko errugbiaren indarraren erakusle izan zen 1991n bi taldeek Puerto
|
de
Santa Marian (Espainia) jokatu zuten Espainiako Errege Kopako finala. Nazioartera ere heldu da Bizkaiko errugbia Gernikaren eskutik.
|
|
|
Orduan Okzitaniako Rodés en, Jesusen Lagundian sartu zen. Kongregazioarekin Belgika (1901), Herbehereak (1903), Espainiako Puerto
|
de
Santa Marian eta berriro Belgikan egon zen eta azkenik, apez jesuita egin zen 1910eko agorrilean.
|
|
|
Zer zen hura. Hiru mila lagun egongo ziren preso Puerto
|
de
Santa Marian, eta han egunero jausten zen jendea hilda. Izugarri gogorra zen.
|
|
2016
|
|
|
Mauleko San Frantses ikastetxetik Baionako apezgaitegi handira joan zen, alabaina Lhande ez omen genuen halabiz dioten horietarik eta egotzi baino lehen lagundian sartzea nahiago izan zuen, 1900.ean Belgikako Rodezen egin zuena. Loiolakoaren gerizapean anitz lekutatik ibili zen, hala nola 1905.ean euskaldunek horren ongi eta tamalez ezagutzen dugun Cadiz aldeko Puerto
|
de
Santa Marian frantsesezko irakasle, 1907.ean Belgikako Enghien hiriko apezgaitegian maisu eta 1911.etik aitzina Hondarribia eta Hernaniko josulagunen ikastetxeetan. Hegoaldean euskaltzale suhar eli baten artean franko lagun egiteaz gainera, besteak beste Txomin Agirre, Azkue, Urkixo, Eleizalde, Altube, Eguzkitza, Intza, Larreko eta abar luzexkoa, gipuzkeraz aski ongi ikasi zuen, Lafitteren aburuz zitzaion errazena, nahiz eta Euskaltzaindia berria 1919.ean eraiki zelarik zubereraren izenean hautatua izan zen.
|
|
|
Komertzio ikasketa apurrak bertako eskolapioetan buruturik, gazterik gazte hasi zen idazkola batean langile, eta gazterik ere EAJko bazkide gartsu izan genuen. 36ko gerratean gudari ibili zen Itxarkundia batailoian; Laredon errenditu ostean, giltzapeturik ibili zen espetxez espetxe Mirandan, Bilboko Eskolapioetan, Larrinagan, Puerto
|
de
Santa Marian, Yesen' asen, Valladoliden, Ondarretan..., harik eta 1947.ean Bruselara joateko aukera profitatu zuen arte. Belgikan dozena bat urte eman zituen isilpeko sindikalgintzaren arloan langile porrokatu, 1966.eko Nazioarteko Kristausindikalisten Batzarrean euskal ordezkari jardun zuela.
|
|
|
Puerto
|
de
Santa Marian bisita egitetik zetorren batean izan zuen horren berri. Gizonak doinurik garratzenean kontatu zion alabak Jaizkibelekin entsaiatzen jardun zuela, txilibitu eta guzti.
|
|
|
Puerto
|
de
Santa Marian egingo zituen Andonik urterik gehienak eta hango egonaldiak, preso sozialekin harremantzeak batez ere, moldarazi egin zizkion bere pentsamenduak. Ideia ezkertiarrak sendotzen hasi zitzaizkion.
|
|
2017
|
|
|
Hegazkinez joatea da aukera erosoagoa, baina, ohi den moduan, garestia.Oporretan ez, han preso daudenei berotasun eta maitasuna agertzera joan ziren dozenaka herritar atzo Cadizko Puerto de Santa Mariara, Frantzia eta Espainiako beste bost espetxe urrunetara bezala. Gehienek 2.000 kilometro eginda itzuli dira etxera.Puerto
|
de
Santa Marian 22 euskal herritar daude preso arrazoi politikoengatik. Etxetik 1.100 kilometrora.
|
|
2018
|
|
|
Garateri «funtsezkoa» iruditzen zaio egia jakitea: «Nire kasuan, ez dago inongo legerik esaten duenik kondena bete behar duzula Puerto
|
de
Santa Marian. Erabaki politiko bat da.
|
|
2020
|
|
|
Puerto
|
de
Santa Marian lehorreratu gara
|
|
|
Puerto
|
de
Santa Marian lehorreratu gara
|
|
2021
|
|
|
" Igaro da urtebete Puerto
|
de
Santa Marian preso geunden sei kideok barne gutun bat idatzi genuenetik. Denbora honetan, ‘Aralar’ alderdiak, gure borondatearen aurka, filtratu eta erabili du gutun hau Ezker Abertzalearen aurka, eremu publikoetan zein pribatuetan.
|
|
2023
|
|
|
Galtzetan gordetzeko koplak abestu du jarraian, eta, kantuaren amaieran, azalpena eman du Sarrionandiak: «Puerto
|
de
Santa Marian idatzita dago olerki hori, 1981eko uda aldera. Kartzela berezi bat zen, máxima seguridad deitzen zutena.
|